نام پژوهشگر: ابراهیم کاظمی اسفه

نقش حافظه در ترجمه شفاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1389
  زهرا فلاح   ابراهیم کاظمی اسفه

حافظه یکی از مهمترین عوامل موثر در ترجمه ی شفاهی است. داشتن یک حافظه ی قوی و سریع از لازمه ها ی یک مترجم شفاهی ماهر است چراکه به علت کمبود وقت، سرعت پردازش اطلاعات و بازگویی آنها به زبان مقصد امری است اجتناب نا پذیر. بطور کلی حافظه ی انسان را میتوان به سه نوع تقسیم کرد: 1-حافظه ی حسی: این حافظه نسبت به محرک های محیطی که توسط حواس پنجگانه ما دریافت می شود حساس است و گنجایش آن نامحدود است اما اطلاعات را فقط کمتر از یک ثانیه در خود نگه میدارد و اگر به آنها دقت کافی شود وارد حافظه ی کوتاه مدت میشوند. 2-حافظه ی کوتاه مدت : این حافظه ، اطلاعات موجود در حافظه حسی را به صورت الگوی تصویری یا صوتی وبه صورت رمز حفظ می کند . مدت باقی ماندن این اطلاعات حدود 30 ثانیه است. با تکرار می توان اطلاعات موجود در حافظه کوتاه مدت را به حافظه بلند مدت منتقل نمود . 3 – حافظه بلند مدت :برای این که اطلاعات وارد حافظه بلند مدت شود یکی از موثر ترین راه های تکرار وتمرین زیاد است . اطلاعاتی که در عرض چند دقیقه وارد حافظه بلند مدت شود تا پایان عمر در آن باقی می ماند . تکرار و تمرین اطلاعات دریافتی باعث ماندگاری آنها در حافظه ی بلند مدت میشود در غیر اینصورت آنها فراموش خواهند شد. فراموشی در حافظه ی بلند مدت به معنای عدم امکان دسترسی به اطلاعات ذخیره شده در مغز میباشد. یکی از عوامل دیگر فراموشی تداخل در حافظه هنگام یادگیری مطلب جدید و یا بازیابی مطالب قدیمی مشابه میباشد. تداخل زبانی از پدیده های رایج در هنگام ترجمه ی شفاهی و یا هنگام یادگیری دو زبان است که از نظر ساختاری یا واژگانی به هم شباهت دارند. تداخل زبانی در هرکسی با هر میزان توانایی هوشی ممکن است اتفاق بیافتد و فقط با تمرین تکنیک های ترجمه میتوان با آن مقابله کرد.دانیل ژیل برای ترسیم تداخل زبانی در حافظه ی بلند مدت آنرا به دو قسمت فعال و غیر فعال تقسیم کرده است که در آن کلماتی که بطور دایم استفاده میشوند در بخش فعال و کلماتی که به ندرت استفاده میشوند در بخش غیر فعال آن جا میگیرند. صحبت کردن بیش از هر چیز باعث جایگیری کلمات در بخش فعال حافظه میشود. کسی که کلمات یک زبان را در بخش غیر فعال حافظه اش دارد برای جستجو و بازیابی آنها به انرژی و وقت بیشتری نیاز دارد بنابراین هنگام گوش دادن به یک متن شفاهی به زبان خارجی ممکن است دچار مشکل در فهم معنی آن شود در صورتیکه اگر همام متن را بصورت کتبی بخواند کاملا آنرا میفهمد. علت این پدیده این است که سرعت شنیدن کلمات از سرعت پردازش آنها و باز یابی آنها از حافظه ی بلند مدت بیشتر است و با هم همخوانی ندارد ، چراکه کلمات در قسمت غیر فعال حافظه واقع شده اند و دسترسی به آنها وقت بیشتری میبرد، درصورتیکه اگر فرد از این کلمات و ساختارها استفاده ی فعال کرده بود ( آنها را در صحبت هایش بطور شفاهی تولید کرده بود) در قسمت فعال حافظه اش جای میگرفتند و سریعا قابل بازیابی و پردازش بودند.

ترجمه سینما:زیرنویس و نقش مترجم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1390
  زهرا کاظمی صالح   فاطمه تهرانی

با توجه به اینکه دنیای امروز دنیای ارتباطات است، سینما به عنوان یکی از موثرترین ابزارهای ارتباطات، تبادل فکر، فرهنگ و زبان اهمیت بسزایی دارد. در نتیجه ترجمه سینما یکی از پرطرفدارترین و مهم ترین ترجمه ها می باشد. با توجه به اینکه سینما ابزاری پیچیده است ترجمه آن نیز با پیچیدگی های فراوانی روبروست. سئوال مطرح شده این است که ترجمه فیلم چه تفاوت هایی باترجمه های دیگر دارد؟ پیچیدگی های ترجمه فیلم چه چیز هایی هستند؟ چگونه می توان سطح کیفی ترجمه فیلم به خصوص در زیرنویس فیلم ها را ارتقا داد؟ در تشکیل معنا در فیلم چه عناصری نقش دارند؟ خصوصیات و نقش یک مترجم زیرنویس فیلم چه چیزهایی هستند؟ چه عناصری در ترجمه زیرنویس فیلم باید در اولویت قرار بگیرند؟ در این قسمت از نظرات محققان بسیاری همچون باگوکی، بیکر، شم، دلاباستیتا، گامبیر و ...استفاده کرده ایم . واحد معنا در فیلم بسیار پیچیده است و عناصربسیاری در شکل دهی معنا در فیلم نقش دارند همانند عناصر داخلی چون تصویر، صدا، دیالوگ ها، حرکت دوربین و ...و عناصر خارجی فیلم همانند ارجاعات فرهنگی هنری و ...اما این واحد معنا در زیر نویس فیلم ها با محدودیت هایی روبروست که شامل محدودیت های زمانی و مکانی در زیرنویس، محدودیت در تبدیل زبان گفتار به نوشتار و محدودیت در همزمانی زیرنویس با عناصر فیلم می باشد. در ترجمه فیلم مترجم باید همزمان به عناصر داخلی و خارجی (ارجاعات فرهنگی و فرهنگ زبان مقصد و...)تشکیل دهنده معنا توجه ویژه ای داشته باشد. مترجم فیلم باید همانند یک محقق به کشف این رابطه ها بپردازد تا بتواند معنا را به طور صحیح و کامل انتقال دهد. به دلیل محدودیت هایی که در ترجمه زیرنویس فیلم وجود دارد خلاصه کردن، یکی از وظایف اصلی و مهم مترجم زیر نویس است . مترجم زیر نویس در تصمیم گیری برای حذف عناصر اصلی تر و فرعی تر نقش مهمی ایفا می کند. همچنین قوانین ترجمه زیرنویس که به تازگی تبیین شده است می توانند به مترجم در حل مشکلات ومحدودیت های زمانی و مکانی کمک کند.

روش شناسی ترجمه ارجاعات فرهنگی و اصلاحات تصویری در ترجمه اثر غرب زدگی( ? فصل اول ) جلال آل احمد و ترجمه استاد دکتر مرتضی کتبی و خانم فرانسواز بارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1390
  گلی حاجی مشیر   فاطمه عشقی

: پس از مطالعه و ارائه مفاهیم دو ترجمه قوم مدار و بیگانه ساز از نگاه ترجمه شناسانی چون برهان –لودرر-نیدا – والتر بنجامن و ریکور و پس از مقابله و بررسی مثالهای ?فصل اول کتاب غرب زدگی با ترجمه انها بر مبنای نظرات یاد شده و تطابق معانی با فرهنگ های لغت فارسی و فرانسه ( معین ‍‍‍-گلستانی-عمید –لارووس ....) و طبقه بندی انواع زیر مجموعه های ترجمه متعلق به دو نوع ترجمه قوم مدار و بیگانه ساز به نتایجی دست یافته ایم : اشرف کامل به دو زبان فارسی و فرانسه نزد مترجمان استفاده از هر نوع ترجمه به ویژه استفاده از ترجمه قوم مدار در سطحی فراگیر تر و بر خورد به نقایصی در کار ترجمه بعضی از ارجاعات یا تصاویر که در صورت لزوم دربارهی هر یک از انها توضیح داده شده و پیشنهاد کرده ام و در کل به سطح قابل توجهی از توفیق در ترجمه کل اثر بدست یافتم .

کاستی های آموزش ترجمه در دوره ی کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ی مترجمی زبان فرانسه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1393
  حامد جعفریان   ابراهیم کاظمی اسفه

در عصر حاضر تبادلات و تعاملات فرهنگی افزایش چشمگیری داشته است. گسترش رسانه های جمعی و صنعت چاپ از مهمترین عوامل این افزایش هستند. اما این پیشرفت خود مدیون پدیده ی مهمتری به نام "ترجمه " است. به کمک ترجمه است که جوامع مختلف با زبان ها و فرهنگ های مختلف توانسته اند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. از این رو در این پژوهش برآنیم تا به بررس برنامه ی آموزشی دانشجویان رشته ی مترجمی (رشته ی مترجمی فرانسه) در دوره ی کارشناسی و کارشناسی ارشد بپردازیم. با پرس و جو از تعدادی از دانشجویان و فارغ التحصیلان این زبان (و حتی زبان های دیگر) آگاه می شویم اکثر آنها در زمینه ی تدریس یا حتی زمینه های بیربط به رشته ی خود کار می کنند. ما در این پژوهش از نظریه های موجود در مقالات و کتاب های فرانسوی و انگلیسی از زبانشناسان و ترجمه شناسان سرشناسی همچون لادمیرل، دانیل ژیل، لودرر و ... بهره برده ایم. همچنین در مواردی از سایتهای فارسی زبان و انگلیسی و یا فرانسوی زبان برای جمع آوری منابع استفاده کرده ایم. . همچنین جامعه ی مورد تحقیق ما دانشجویان دوره ی کارشناسی و کارشناسی ارشد مترجمی فرانسه هستند. برای نمونه گیری و بررسی آماری از جدول دروس ارائه شده در دوره ی کارشناسی و کارشناسی ارشد در سایت دانشکده ادبیات فارسی و زبان ها خارجی دانشگاه علامه طباطبائی استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی از کاستی های متعددی در برنامه ی آموزشی دوره ی کارشناسی و کارشناسی ارشد مترجمی زبان فرانسه دارد. در بخش سوم اشاره می کنیم که در دوره های مذکور توجه کافی به کلاس های مرتبط با مهارت های مقاله نویسی و تحقیق چه به زبان فارسی و فرانسه نشده است. همچنین یکی از مشکلات دانشجویان این رشته عدم آشنایی آنها با بازار کار مرتبط با آن است که مطمئنا نقش اساتید محترم در این مورد بی اثر نخواهد بود. همچنین از جمله ایرادات اصلی ما به برنامه دوره های دانشگاهی عدم توجه کافی به نقش نظریه های ترجمه در آموزش مترجمین زبان فرانسه است. در بخش پایانی این پژوهش راه کارهایی برای حل مشکلات ذکر شده ارائه شده است. از جمله این راه کار ها می توان به افزایش کلاس های مرتبط با نظریه های ترجمه در دوره ی کارشناسی و به ویژه کارشناسی ارشد اشاره کرد. همچنین تغییر نام دوره کارشناسی ارشد از " مترجمی فرانسه" به مطالعات ترجمه زبان فرانسه" هم از جمله پیشنهادات ما در این پژوهش بود. بدون شک پیگیری این راهکارها و به ثمر رسیدن این راه حل ها پیگیری اساتید و البته خود دانشجویان را خواستار است. واژه های کلیدی : آموزش ترجمه، نظریه های ترجمه، کارشناسی و کارشناسی ارشد مترجمی فرانسه، مطالعات ترجمه