نام پژوهشگر: سید علی اکبر بهجت نیا

بررسی خصوصیات جدایه ایرانی ویروس کوتولگی گندم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1388
  محمد هادی عمید مطلق   سید علی اکبر بهجت نیا

کوتولگی شدید، زردی و کاهش محصول از علایم رایج در مزارع غلات ایران می باشد. در این تحقیق ضمن تعیین خصوصیات مولکولی یک جدایه جو ویروس کوتولگی گندم (wheat dwarf virus, wdv) از جنس mastrevirus، شیوع گسترده این ویروس در مزارع گندم و جو مناطق مختلف ایران به اثبات رسید. بر این اساس، آلودگی مزارع گندم و جو استان های مازندران، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، کردستان، آذربایجان غربی، اصفهان، کرمان، یزد، لرستان، کرمانشاه، فارس، مرکزی، چهارمحال و بختیاری، زنجان و خوزستان به wdv قطعی شد. تعیین ترادف ژنوم کامل یک جدایه جو این ویروس از استان خراسان نشان داد که اندازه ژنوم این جدایه 2733 نوکلئوتید است. مطالعات تبارزائی نشان داد که جدایه های wdv دنیا دو گروه مجزا از هم را تشکیل می دهند به گونه ای که جدایه های جو اروپا و ایران تشکیل یک گروه و تمام جدایه های گندم در نقاط مختلف دنیا تشکیل گروه دیگری را می دهند. این مطالعات همچنین نشان داد گروه بندی این ویروس ها وابسته به میزبان است و لزوم تفکیک جدایه های گندم (wdv) و جو (barley dwarf virus, bdv) را در سطح گونه تائید می نماید. به منظور درک بهتری از تنوع ژنتیکی آن ها در ایران، بخشی از ژنوم ویروس های جدا شده از نمونه های گندم و جو از مناطق مختلف ایران تعیین ترادف شد و با جدایه های سایر نقاط دنیا مقایسه شد. این مطالعات وجود هر دو گونه wdv و bdv را در ایران تأئید نمود. ردیابی ویروس های کوتولگی گندم و جو از حدود 25 شهرستان در 15 استان نشان دهنده پراکنش وسیع و گسترده این ویروس ها در ایران می باشد. این بررسی ها نشان می دهد که ماسترویروس ها، یکی از عوامل اصلی کمپلکس زردی در مزارع غلات ایران می باشند.

استفاده از دی ان ای وابسته به جمینی ویروس ها برای انتقال و بیان ژن های مرتبط با بیماری های انسانی در گیاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده بیوتکنولوژی 1391
  الهام عطایی کچویی   سید علی اکبر بهجت نیا

تقاضای جهانی برای تولید پروتئین های نوترکیب بخصوص دارو ها با شتاب ثابتی در 20 سال گذشته افزایش یافته است. در این میان ویروس های گیاهی ابزار مناسبی برای انتقال ژن به گیاهان و تولید پروتئین های نوترکیب می باشند. قبلاً نشان داده شده است که بتاستلایت ویروس پیچیدگی برگ پنبه (clcumb) قادر به همانند سازی در حضور جمینی ویروس های کمکی متنوع در گیاهان میزبان است و می تواند بعنوان یک ناقل ژن رسان به گیاهان مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه دو سازه عفونت زا از clcumb ساخته شد که در آنها دو قطعه از ژنوم ویروس ایجاد کننده بیماری ایدز (hiv) یکی با اندازه 692 جفت باز مربوط به پروتئین p24 و دیگری با اندازه 1500جفت باز مربوط به پروتئین gag ویروس جایگزین چارچوب ژنی ?c1 بتاستلایت شدند در حالیکه سیگنال های مربوط به پیشبر و پلی آدنیلاسیون چارچوب ژنی ?c1 حفظ شده تا امکان بیان ژن های وارد شده باشد. p24 و gag ، ژن های پروتئین پوششی hiv می باشند که برای تولید واکسن کاربرد دارند. سازه های نوترکیب clcumb همراه با یک سازه عفونت زای ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی بعنوان ویروس کمکی به گیاهان توتون و گوجه فرنگی تزریق شدند. پس از آنالیز گیاهان با استفاده از آزمون pcr همانند سازی ژن p24 در گیاهان توتون اثبات شد. آنالیز گیاهان توتون حاوی فرم قابل همانندسازی مولکول نوترکیب clcumb+p24 با استفاده از آزمون های الیزا و pcr در زمان واقعی نشان داد که ژن p24 به میزان قابل توجهی در این گیاهان بیان شده است.

بررسی برهمکنش ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند و ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندر قند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1391
  هدا طاهری   سید علی اکبر بهجت نیا

بیماری پیچیدگی بوته چغندرقند به دلیل ایجاد اپیدمی های شدید و مکرر و اهمیت اقتصادی آن مورد توجه زیادی قرار گرفته است. قبلا یک جدایه از ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندرقند (bsctv-ir) و اخیرا" گونه ی جدیدی به نام ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندر قند (bctirv) به عنوان عوامل این بیماری در ایران گزارش شده اند. پیش از این دو گونه زنجرک circulifer haematocepsو c. tenellusبه عنوان ناقل ویروس پیچیدگی بوته چغندرقند (bctv) گزارش شده بود، اما این مطالعات مربوط به زمانی بود کهbctirv و bsctv-ir از هم تفکیک نشده بودند. لذا بر اساس مطالعات قبلی معلوم نبود که آیا هر دو ویروس یا تنها یکی از آنها با زنجرک های مزبور قابل انتقال هستند. در تحقیق کنونی، انتقال هر دو ویروس توسط زنجرکc. haematoceps به اثبات رسید. همچنین برهم کنش bctirv و bsctv-ir در گیاه چغندر قند و گوجه فرنگی بررسی شد و آنالیز داده های حاصل از آزمون real time pcrمشخص نمود که در آلودگی مخلوط همزمان غلظت هر دو ویروس نسبت به آلودگی انفرادی افزایش یافته که بیان گر وجود برهم-کنش هم افزایی دوجانبه است. از سوی دیگر در آلودگی های غیرهم زمان میزان bctirv در طی نسل های متوالی از گیاهی به گیاه دیگر افزایش و میزان bsctv-irکاهش می یافت. در مجموع به نظر می رسد هم در چغندرقند و هم در گوجه فرنگی، bctirv نسبت به bsctv-ir سازگاری بیشتری داشته و به تدریج به صورت غالب در می آید. میزان bsctv-ir به تدریج ناچیز شد و جای خود را به ویروس دیگر (bctirv) داد. این رویداد یادآور پدیده ی muller,s ratchet است. تعیین زمان لازم پس از مایه زنی برای ردیابی bctirv و bsctv-ir در گیاه چغندرقند در بخش دیگر پژوهش انجام شد و نتایج آزمون pcr جهت بررسی حضور ویروس نشان داد bsctv-ir زودتر از bctirv قابل تشخیص است. در این پژوهش معلوم شد bsctv-ir در مقایسه با bctirv در زمان مساوی پس از مایه زنی علائم شدیدتر و غلظت بالاتری دارد و منجر به مرگ می شود و در نتیجه خزانه ی ژنی آن برای انتقال به نسل بعد کاهش می-یابد، اما گیاهان آلوده به bctirv بهتر دوام می آوردند و جمعیت موثر آن برای انتقال به نسل بعد افزایش می یابد و احتمالا به علت سازگاری بیشتر با گیاه توانایی تولید نتاج بیشتری دارد.

سبب شناسی بیماری پیچیدگی برگ پنبه در استان فارس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1391
  عایشه کریمی   سید علی اکبر بهجت نیا

پیچیدگی برگ پنبه (cotton leaf curl)، یک بیماری جدی در پنبه و سایر گونه های تیره malvaceae، خسارات عمده ای را به این محصولات در سرتاسر نواحی گرمسیری وارد نموده است. عامل بیماری، ویروس پیچیدگی برگ پنبه (clcuv) از جنس begomovirus و تیره geminiviridae است. وجود یک مولکول وابسته به نام betasatelliteبرای القاء علایم بیماری توسط این بگوموویروس ضروری است. به منظور بررسی اتیولوژی بیماری پیچیدگی برگ پنبه در استان فارس، نقاط مختلف پنبه کاری در طی سال های زراعی 90-89 و 91-90 مورد بازدید قرار گرفتند. از بوته های پنبه دارای علائم تیپیک این بیماری شامل کوچکی، مجتمع شدن و پیچیدگی برگ های انتهایی و همچنین از علف های هرز موجود در مزارع پنبه از جمله علف هرز عروسک پشت پرده (physalis sp.) دارای علائم زردی و موزائیک نمونه برداری انجام گرفت. دی ان ای کل از بافت برگ های جمع آوری شده استخراج ودر واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) بکار رفت. استفاده از جفت آغازگر اختصاصی beta01 / beta02، منجر به تکثیر یک قطعه 1351 جفت بازی از پنبه و علف هرز عروسک پشت پرده موجود در مزارع پنبه خیر استهبان شد. تعیین ترادف این قطعه ژنوم، هومولوژی بسیار نزدیکی با بتاستلایت های همراه با clcuv نشان داد. نام cotton leaf curl iran betasatellite (clcuirb) برای جدایه ایرانیbetasatellite پیشنهاد می شود. آنالیز فیلوژنتیکی نشان داد که clcuirb بیشترین میزان شباهت (%100) را با جدایه ی ساموندری (samundri) بتاستلایت همراه با ویروس پیچیدگی برگ پنبه جداسازی شده از علف هرز شیرتیغک در کشور پاکستان با رس شمار fn432359 دارد. بعد از این جدایه، clcuirb بیشترین میزان مشابهت (%9/99 / 9/91) را با جدایه های مولتان بتاستلایت از کشورهای چین و هند نشان داد. clcuirb، کمترین میزان شباهت (%51) را با جدایه جزیره بتاستلایت (clcugb) از کشور سودان داشت. به منظور تشخیص بگوموویروس مرتبط با بیماری پیچیدگی برگ پنبه، از آزمون های pcr، هیبریداسیون نقطه ای و همانندسازی به روش دایره غلتان (rca) استفاده شد. تعیین ترادف قطعات 550 جفت بازی تکثیر شده در آزمون pcrبا استفاده از یک جفت آغازگر دژنره از دی ان ای گیاهان پنبه که قبلاً وجود بتاستلایت در آن ها با pcr به اثبات رسیده بود، آلودگی این گیاهان را به بگوموویروس یک بخشی tomato yellow leaf curl virus به اثبات رساند. در روش rca، از دی ان ای گیاهان پنبه و عروسک پشت پرده قطعه ی حدوداً 2800 جفت بازی (معادل با ژنوم کامل dna a بگوموویروس ها) تکثیر شد. بر پایه ی آزمون هیبریداسیون نقطه ای، در دی ان ای شماری از گیاهان پنبه و علف های هرز به ویژه عروسک پشت پرده، سیگنال مثبت هیبریداسیون با شناسگر جدایه مولتان clcuv مشاهده و در نتیجه حضور بگوموویروس تأیید شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که احتمالاً یک کمپلکس بگوموویروس-بتاستلایت در ایجاد بیماری پیچیدگی برگ پنبه در استان فارس دخیل می باشد. با توجه به میزان مشابهت clcuirb با جدایه های بتاستلایت پاکستان و هم جواری پاکستان با ایران، می توان گفت که clcuirb در یک کمپلکس بگوموویروسی در منطقه تکامل یافته است.

فراوانی ویروس های پیچیدگی بوته چغندرقند و بیان پروتئین پوششی ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1391
  امنه عنابستانی   سید علی اکبر بهجت نیا

چکیده یک جدایه از ویروس پیچیدگی شدید بوته ی چغندرقند (bsctv-ir) و ویروس ایرانی پیچیدگی بوته ی چغندرقند (bctirv) به عنوان عوامل پیچیدگی بوته ی چغندرقند و گیاهان دولپه ای در ایران شناخته شده اند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی در بین جدایه های این دو ویروس در طی فصل های زراعی 89-88 و 90-89 نمونه برداری از مزارع چغندرقند، گوجه فرنگی، فلفل، لوبیا، شلغم، تربچه و بادمجان پنج استان خراسان رضوی، فارس، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر صورت گرفت. پس از استخراج دی ان ای از بافت گیاه، آزمون pcr با استفاده از آغازگرهای اختصاصی bsctv-ir وbctirv ، تکثیر کننده ی قسمتی از ژن مربوط به پروتئین پوششی، انجام شد. محصول pcr هر ویروس پس از خالص سازی تعیین ترادف گردید. پس از تجزیه و تحلیل ترادف ها و رسم درخت های تبارزایی، نتایج به دست آمده نشانگر واگرایی جدایه های bctirv بر اساس مکان جغرافیایی بود در حالی که جدایه-های bsctv-ir چنین حالتی را نشان نمی دادند، همچنین تنوع میزبانی بر تنوع ژنتیکی این جدایه ها تاثیر گذار نبود. bsctv-ir دارای دامنه ی میزبانی وسیع تری نسبت به bctirv بوده و میانگین آلودگی bsctv-ir در چغندرقند کمتر از bctirv بود اما در گیاهان دیگر از جمله فلفل، گوجه فرنگی و علف های هرز میانگین آلودگی bsctv-ir بیشتر بود. به منظور بررسی فراوانی دو ویروس در سه استان خراسان رضوی، فارس و بوشهر داده های به دست آمده از آزمون pcr با استفاده از نرم افزار sas مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه ی واریانس ناپارامتری براساس رتبه ی مزارع چغندرقند آلوده در منطقه ی بحرآباد از شهرستان جوین و در شهرستان نیشابور واقع در استان خراسان رضوی نشان داد که آلودگی به bctirv در این مناطق فراوان تر از آلودگی بهbsctv-ir می باشد در حالی که در شهرستان چناران فراوانی bsctv-ir به طور بسیار معنی داری بیشتر از bctirv بود. بررسی های مشابه نشان داد که در شهرستان اقلید و مرودشت از استان فارس تفاوت معنی دار در فراوانی دو ویروس دیده نمی شود. در استان بوشهر به علت عدم ردیابی bctirv در این استان نیاز به بررسی فراوانی دو ویروس وجود نداشت. این بررسی ها همچنان نشان داد در مزارع با سنین کمتر، bctirv فراوانتر از bsctv-ir و در مزارع با سنین بیشتر bsctv-ir فراوانتر از bctirv بوده است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که احتمالاً bctirv در مزارع زودتر از bsctv-ir ایجاد آلودگی می کند و به غلظت بالاتری می رسد، چون در شرایط مشابه باند حاصل از تکثیر ژن پروتئین پوششی bctirv قوی تر از bsctv-ir بود. در بخش دیگری از این مطالعه به منظور بیان پروتئین پوششی bctirv، تکثیر چارچوب خوانش v1 به وسیله ی یک جفت آغازگر اختصاصی bctirv صورت پذیرفت. قطعه ی 749 جفت بازی تکثیر یافته پس از خالص سازی، در ناقل بیان pqe30 همسانه سازی شد. پلاسمید نوترکیب به سلول های باکتری e.coli سویه ی m15 منتقل گردید و سلول های باکتری تراریخت شده توسط iptg القا شدند. بررسی بیان پروتئین از طریق الکتروفورز در ژل پلی آکریل-آمید حاوی sds یک نوار پروتئین با وزن مولکولی 30-26 کیلو دالتون را مشخص نمود که با وزن تخمین زده شده برای محصول ژن مورد نظر تطابق داشت. آزمون آنالیز لکه گذاری پروتئین (وسترن بلات) با استفاده از anti-his به عنوان پادتن، صحت بیان پروتئین مورد نظر را تصدیق نمود. از پروتئین ترکیبی بیان شده می توان در تولید آنتی سرم نوترکیب برای استفاده در آزمایش های مولکولی و سرولوژیکی به منظور ردیابی عامل بیمار ی در سطح مزرعه بهره برد.

ویروس ایرانی پیچیدگی بوته ی چغندرقند: اجرای اصول کخ در میزبان های آزمایشگاهی و بررسی وجود احتمالی ستلایت در آلودگی های طبیعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1392
  ریحانه سلیمانی نجف آبادی   سید علی اکبر بهجت نیا

در سال های اخیر ویروس ایرانی پیچیدگی بوته ی چغندر (bctiv) به عنوان عامل اصلی بیماری پیچیدگی بوته ی چغندر از ایران گزارش شده است. اگرچه توالی تعدادی از جدایه های این ویروس تعیین گردیده بود اما بیماری زایی ژنوم تک بخشی این ویروس اثبات نشده بود. به همین منظور دی ان ای ژنومی ویروس از چغندرقند دارای علائم پیچیدگی بوته از شهرستان سیوند در استان فارس جداسازی و توالی نوکلئوتیدی آن تعیین شد. طول ژنوم این جدایه ی ویروس که نام bctiv-[siv] برای آن انتخاب شد، 2845 نوکلئوتید می باشد که تحت رس شمار jx082259 در بانک جهانی ژن قرار داده شد. به منظور اجرای اصول کخ برای اثبات بیماری زایی این ویروس همسانه ی عفونت زای 4/1 پار از bctiv-[siv] در ناقل دوتایی pbin19 با نام pbin19-1.4bctiv-siv که حاوی قطعه ی دی ان ای تمام طول ژنوم ویروس و تکرار هم جهت قطعه ی 1021 جفت بازی بین آنزیم های ecori و hindiii از ژنوم ویروس می باشد، ساخته شد. عفونت زا بودن سازه ی حاصل با انتقال آن به سویه ی lba4404 باکتری agrobacterium tumefaciens و مایه زنی گیاهان مختلف امتحان شد. در گیاهان چغندرقند علائم تیپیک بیماری پیچیدگی بوته مشاهده شد و بدین وسیله بیماری زایی دی ان ای همسانه سازی شده ویروس به اثبات رسید. علاوه بر چغندر گیاهان nicotiana benthamiana، arabidopsis thaliana، اسفناج، گوجه فرنگی، فلفل شیرین و داتوره به عنوان میزبان های آزمایشگاهی این ویروس شناسایی شدند. در گیاهان چغندرقند آلوده به bctiv، علاوه بر ژنوم کامل ویروس مولکول های دی ان ای تک لای حلقوی کوچکی شناسایی شدند که دارای خصوصیات منحصربه فردی می باشند. توالی نوکلئوتیدی یکی از این دی ان ای ها تعیین گردید و با نام bctiv sat-dna تحت رس شمار jx082260 در بانک جهانی ژن قرار داده شد. طول این دی ان ای 1315 جفت باز می باشد که هیچ چارچوب خوانش مشخصی را در بر نمی گیرد. بخش هایی از ترادف نوکلئوتیدی ژنوم این دی ان ای حلقوی کوچک (حدود 580 جفت باز) مشابه با بخش هایی از ژنوم bctiv-[siv] می باشد. بیش از نیمی از ژنوم آن دارای ترادف نوکلئوتیدی متفاوت با ژنوم ویروس کمکی است. بخشی از ژنوم آن مشابه ژنوم گیاه چغندرقند می باشد. در مایه زنی هم زمان سازه ی عفونت زای این مولکول دی ان ای حلقوی کوچک با bctiv، این مولکول در گیاهان چغندرقند و n. benthamiana قادر به همانندسازی بود و به نظر می رسد که نوع جدیدی از مولکول های ستلایت باشد که برای همانندسازی در گیاه به پروتئین همراه با همانندسازی ویروس کمکی وابسته است.

بررسی دامنه میزبانی طبیعی و آزمایشگاهی ویروس های پیچیدگی شدید و ایرانی بوته چغندر قند و ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی و بر همکنش آنها در گیاه گوجه فرنگی در شرایط گلخانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1392
  درنا جهان بین   سید علی اکبر بهجت نیا

بیماری پیچیدگی بوته چغندرقند توسط چند گونه ویروس از جنس curtovirus ایجاد می شود. تاکنون دو گونه beet curly top iran virus و beet severe curly top virus به عنوان عوامل این بیماری از ایران گزارش شده اند. علاوه بر چغندرقند، گوجه فرنگی و فلفل هم از مهم ترین میزبان های اقتصادی این دو گونه کرتوویروس در ایران محسوب می شوند. بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی نیز یکی از مهم ترین بیماری های ویروسی گوجه فرنگی می باشد که توسط گونه های متنوعی از جنس begomovirus به نام های tomato yellow leaf curl virus (tylcv) و tomato leaf curl virus (tlcv) ایجاد می شوند. از میان 3 گونه و 6 سویه t(y)lcv گزارش شده از ایران، tylcv-[ab] یک سویه شدید از tylcv محسوب می گردد. این ویروس یکی از عوامل اصلی بیماری پیچیدگی برگ در گوجه فرنگی در جنوب کشور می باشد. در این مطالعه برای تعیین میزبان های طبیعی این سه ویروس اقدام به نمونه برداری از مزارع چغندرقند، گوجه فرنگی، فلفل، شلغم، اسفناج و فضای سبز استان فارس گردید. به منظور تعیین میزبان های آزمایشگاهی این سه گونه ویروس اقدام به کشت گیاهانی که بذر آنها برای تهیه گیاهچه در دسترس بود شد. مایه زنی گیاهچه ها با استفاده از همسانه های عفونت زای bsctv-ir، bctirv و tylcv-[ab] و به روش agroinoculation انجام شد. جمع بندی نتایج مربوط به مطالعات مربوط به میزبان های طبیعی این دو ویروس در تحقیقات گذشته و تحقیق حاضر مشخص نمود که bsctv-ir دارای دامنه ی میزبانی وسیع تری نسبت به bctirv می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت بیشتر میزبان های آزمایشگاهی bsctv-ir و bctirv از خانواده های solanaceae، brassicaceae ،fabaceae و amaranthaceae می باشند. هر چند که bsctv-ir دارای دامنه میزبانی وسیع تری است. اما tylcv-[ab] دامنه میزبانی محدودی دارد و تنها میزبان طبیعی شناسایی شده tylcv-[ab] در این مطالعه گوجه فرنگی بود. با وجود این در تحقیق حاضر مشخص شد که لوبیا قرمز، لادن، اطلسی، تاج خروس، داتوره، تاج ریزی و عروسک پشت پرده میزبان های آزمایشگاهی tylcv-[ab] هستندکه تاکنون گزارش نشده بودند. در این مطالعه همچنین نسبت به بررسی بر همکنش bsctv-ir و bctirv با tylcv-[ab] در گیاه گوجه فرنگی در شرایط گلخانه اقدام شد. آنالیز داده های حاصل از آزمون real time pcr مشخص نمود که در آلودگی های هم زمان گیاه گوجه فرنگی با tylcv-[ab] و یکی از ویروس های bsctv-ir یا bctirv رابطه آنتاگونیستی بین آنها مشاهده می گردد و غلظت هر دو ویروس نسبت به آلودگی های منفرد گیاه به هریک از این ویروس ها کاهش پیدا می کند. با وجود این نتایج نشان داد که در آلودگی گوجه فرنگی به این ویروس ها، غلظت tylcv-[ab] در مقایسه با غلظت دو ویروس دیگر بیشتر است. بنابراین بنظر می رسد که tylcv-[ab] نسبت به bsctv-ir و bctirv سازگاری بیشتری با گوجه فرنگی دارد.

مقایسه ی مولکولی و بیولوژیکی جدایه های مرکبات، توت و انجیر ویروئید کوتولگی رازک (hop stunt viroid)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1393
  زهرا جهانشاهی   کرامت اله ایزدپناه

این پژوهش با هدف تعیین ویژگی¬های بیولوژیکی و پراکنش جدایه¬های ویروئید کوتولگی رازک (hsvd) و تعیین برخی میزبانان طبیعی این ویروئید انجام شد. نمونه¬های درختی از استان¬های یزد، اصفهان، فارس و تهران برای آلودگی به hsvd مورد بررسی قرار گرفتند. دامنه¬ی میزبانی این ویروئید در شرایط گلخانه از طریق تزریق عصاره¬ی آلوده¬ به گیاهچه¬ها و بررسی نتیجه¬ی مایه¬زنی به روش ترانویسی معکوس تعیین شد. سه جدایه¬ی hsvd از انجیر، توت و مرکبات از لحاظ دامنه¬ی میزبانی و ساختار مولکولی مقایسه شدند. از میان 120 نمونه جمع آوری شده از مناطق و درختان مختلف، تعداد 13 نمونه درختی شامل توت، انجیر، نارنج، به، سیب، زردآلو و هلو آلوده به hsvd بودند. نمونه¬های توت همراه با علائم رگبرگ روشنی، بدشکلی برگ و نقاط روشن در پهنک برگ و نمونه¬های انجیر اغلب بدون علائم بودند. نمونه¬های سیب، به، هلو وزردآلو نیز بدون علائم مشخص بودند. نتیجه¬ی آزمون گلخانه¬ای حاکی از شدت بیشتر علائم در مایه¬زنی جدایه¬ی توت نسبت به انجیر و جدایه¬ی انجیر نسبت به جدایه¬ی مرکبات بود. بررسی ساختمان اولیه و ثانویه¬ی این سه جدایه حاکی از تشابه بیشتر دو جدایه¬ی توت و انجیر و اختلاف بیشتر این دو جدایه با جدایه¬ی مرکبات بود. بیشتر اختلافات این سه جدایه مربوط به نواحی بیماریزایی، متغیر و انتهایی سمت راست می¬باشد که ممکن است دلیل وجود تفاوت در شدت و نوع علائم باشد. کلید واژه¬ها: ویروئید کوتولگی رازک، انجیر، مرکبات، توت

بررسی مقاومت ارقام مختلف چغندرقند به ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندر قند با استفاده از همسانه عفونت زای ویروس و بررسی برهمکنش آن با ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندر قند در سه رقم چغندرقند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده کشاورزی 1393
  اصغر مجیدی   سید علی اکبر بهجت نیا

در سالهای اخیر bctiv گسترش زیادی در مناطق مختلف ایران داشته است. لذا به منظور تعیین مقاومت ارقام چغندرقند به bctiv مطالعه ای در قالب طرح آماری کاملا تصادفی روی 11 رقم چغندرقند انجام شد. 15 گیاه از هر رقم کشت داده شد. برای مایه زنی گیاهان از همسانه عفونت زای bctiv به روش مایه زنی با آگروباکتریوم (agroinoculation) استفاده شد. . شدت علائم بیماری در 5 درجه شامل صفر (فقدان علائم)، 1 (علائم خیلی خفیف)، 2 (علائم خفیف)، 3 (علائم شدید) و 4 (علائم خیلی شدید) یادداشت شد. در این مطالعه، برهمکنش دو ویروس در سه رقم چغندرقند شامل brigita, dorothea و 7233 مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز داده های حاصل از آزمون real time pcr مشخص نمود که در آلودگی های انفرادی در هر سه رقم، غلظت bsctv-ir بیشتر از bctiv می باشد