خلیل مطران در سال 1872 میلادی در بعلبک به دنیا آمد. پدرش عبده مطران از تاجران بزرگ و ثروتمند ومسیحیان کاتولیک و مادرش ملکه صباغ با اصالتی فلسطینی بود. مطران تحصیلات خود را از دانشکده شرقی زحله آغازکرد. پس از اتمام دروسش در این دانشکده،به دانشکده بطریرکیه رفت و زیر نظر خلیل یازجی و ابراهیم یازجی به تحصیل پرداخت. مطران یک شاعر انقلابی بود و سعی می کرد که بوسیله شعرش از وضع جامعه انتقادنماید. از مهمترین این اشعار می توان به قصیده الأهرام، نیرون و .... اشاره کرد. سرودن چنین قصائدی منجر به خشم حکومت وقت گردید ومطران را مجبور به هجرت به پاریس نمود. در این شهر با پیوستن به گروه ترکان جوان همچنان به اعمال انقلابی خود ادامه داد تا این که رهسپار مصر گشت. او در مصر به کار مطبوعات پرداخت و پس از مدتی به فعالیت اقتصادی روی آورد. از سال 1947 میلادی به بعد انجمن های زیادی از او به خاطر فعالیتهای ادبیش قدردانی کردند و در لابلای این مراسم بود که به مطران لقب « شاعر القطرین »,« شاعر الأقطار العربیه » دادند. خلیل سرانجام در سال 1949 میلادی بر اثر بیماری نقرس در گذشت. مطران در اثر ارتباط با غرب با شعر داستانی آشنا گشت به طوری که پرچمدار شعر داستانی در شعر معاصر عربی به حساب می آید. این گونه شعر در دوران گذشته ادبیات عرب به دلیل توجه بیشتر به شعرغنائی(موسیقایی) بوجود نیامد. البته در بعضی قصائد شاعرانی مانند إمروالقیس، عمر ابن ابی ربیعه، ابن رومی و.... داستانهایی دیده می شود ولی این اشعار با مفهوم تخصصی شعر داستانی تفاوت زیادی دارد. شعر داستانی به معنای تخصصی آن، شعری است که بیانگر یک حادثه تاریخی یا اجتماعی است و در آن شاعر از عواطف و احساسات خویش به صورت آشکار سخن نمی گوید و روحیاتش را در قالب قهرمان داستان پی ریزی می کند. شعر داستانی در دیوان خلیل مطران به دو صورت نمود پیدا کرده است: -1 شعر داستانی تاریخی: شاعر به کمک داستانهای تاریخی از حکومت سلطان عبدالحمید انتقاد می کند و مردم را از خواب غفلت بیدار می سازد. از مهمترین این اشعار « نیرون »،« مقتل بزرجمهر »و ... می باشد. -2 شعر داستانی اجتماعی: شاعر در این اشعار به کمک داستانهایی با مضمون اجتماعی مانند وفاداری ، خیانت ،وفای به عهد و.... به مانند یک مصلح اجتماعی عمل می کند و مردم را به انجام کارهای نیک و دوری از کارهای ناپسند دعوت می کند. از مهمترین این اشعار« الجنین الشهید »و« الکشّاف » می باشد. شاعر در این داستانها سه هدف اصلی را دنبال می کند: -1 انتقاد از حکومت طاغوت 2- اصلاح جامعه 3- تکریم مقام زن

غربت گزینی در معنای عام کلمه، پدیده ای است که سـابقه ای به قدمت زندگی بشری داشته و همـواره یکی از دغدغه های زندگی بشری بوده است؛ زیرا چه بسیار افرادی که از اجتماعات انسانی گریزان بوده و یا ازنحوه ی عملکرد حاکمان خود،تنفر داشته اند که در هر دو صورت زمینه ی پیدایش این پدیده در میـان افراد بشری فــراهم گردیده است. سابقه ی این امر نیز در معنای خاص، یعـنی غربت گزینی ادبی که مــدّ نظر این پژوهش است، به دوره ی ادبیات جاهلی بر می گردد. بدین صورت که در شعــر برخـی از شعرای این دوره، موضوع غربت گزینی مطرح بوده و بدان پرداخـته شده است. پس از آن در دوره های ادبی متأخر نیز بحث غربت گزینی، مورد توجه شعرا بوده و در اشعار آنان نمود داشته است. مصداق بارزتر این موضوع را می توان در ادبیات معـاصر عربی مشاهده نمود؛ زیرا اسباب و عللی از جمله عـوامل سیاسی و اقتصادی و نیز شرایط موجود دوره ی معاصر، باعث تشدید این پدیده در ادب معاصر گـردیده است. پژوهش حـاضر، موضوع غربت گزینی در اشعـار پنج تن از شعـرای معاصر عـــراقی یعنی بدر شـــاکر السیاب، نازک الملائکه، عبد الوهاب البیاتی، بلند الحیدری و احمد مطــر را بررسی کـرده و ضمن بیان انواع غربت گزینی در شعر آنان، به عوامل پیدایش این انواع از سوی آنان نیز اشاره می کند. شعرای مذکور هر کدام از نگاه خود به این مسألـه پرداخته و نوع نگاه آنان به این موضوع نیز متفاوت از یکدیگر می باشد، ولی قـــالب ارائه ی اشعــار در این زمینه، از جانب آنان تقریباً یکسان بوده و همان قالب شعــر آزاد است. در این پژوهش علیرغم دشــواری تفکیک انواع غربت گزینی، به جهت قابل هــضم بودن مســألــه برای خوانندگان، این انواع از هم تفکیک شده است. نکته ی قابل توجــه در این پژوهـــش، تفاوت برداشت شعرای مذکور از پدیده ی غربت گزینی، متناسب با شرایــط روحـی، جسمی آنان و دیگر شرایط موجود زمانی و مکانی می باشد. واژگان کلیدی:غربت گزینی، شعر معاصر عرب، عراق، بدر شاکر السیاب، نازک الملائکه، عبد الوهاب البیاتی.

تاریخ هنر و ادب اروپا در دهه های بیستم و سی ام قرن نوزدهم شاهد ظهور مکتب ادبی دیگری با عنوان مکتب رومانتیسم شد. این مکتب نوظهورِ اروپایی، به سرعت ادبیات ملل دیگر جهان را تحت تأثیر خود قرار داد. جهان ادبیات عربی نیز در پی گسترش ارتباطات با غرب، در دهه های آغازین قرن بیستم میزبان نحله ی فکری و ادبی رومانتیسم قرار گرفت. به تبع آن، شاعران و نویسندگانی که خواهان تجدد و نوآوری در بنیان ادبیات عربی بودند، عرصه را مساعد یافته و جهت تحول اساسی در ادبیات قلم زدند. ابراهیم ناجی از جمله شاعران این مکتب بود که در کنار دیگر هم مسلکان خود سعی داشت اندیشه های رومانتیکی را در ادبیات عربی بارور سازد. مضامین و مفاهیم بلند رومانتیسم به اشکال مختلف در شعر ناجی تجلی پیدا کرده است و عشق به عنوان یکی از مهم ترین مضامین رومانتیکی سردفتر آثار ادبی اوست؛ ناجی قصیده ی عشق است، آن را به مرز معنویت نزدیک می سازد و از طریق آن به معبود ازلی اتّصال می یابد. ناجی در عالم هستی بسان انسان غریبی است که چیزی جز دیدار محبوب نمی تواند این حس غربت را از روح ناآرام او بزداید. امّا در کنار این مضامین، طبیعت نیز پناهگاه خستگی های شاعر است، آن را با عشق پیوند می دهد و در دامانش تسلی می یابد. همچنین شاعر از ظلم موجود در جامعه و عقب ماندگی مردمش رنج می برد و ندای آزادی و حریّت سر می دهد. او در بیشتر این موارد به شیوه ای زیبا و هنری، عاطفه و خیال رمانتیکی را نیز در اشعار خویش حاکم می سازد.

بررسی تطبیقی مضامین شعری دو شاعر معاصر ایران و مصر در دوره¬ی معاصر، ما را به بسیاری از زوایای تاریک ادبیات این ملت¬ها رهنمون می¬سازد؛ با توجه به اینکه دوره¬ی معاصر در ادبیات هر ملتی، از پشتوانه¬ی ارزشمند و طولانی پیدایش تاریخ ادبیات آن ملت تا آن دوره برخوردار است؛ لذا این بررسی نه تنها این دوشاعر یعنی سامی البارودی و محمد¬فرخی یزدی را مورد بررسی تطبیقی قرار می¬دهد، بلکه به¬طریقی ما را به بسیاری از ناشناخته¬های شعر و ادبیات دو ملت ایران و عرب، آگاه می¬کند. سامی البارودی شاعری وطن¬پرست و نوگرا بوده با اعتقاد و اعتماد به اصول شعر سنتی، ولی با درونمایه¬های نو و متفاوت؛ از طرفی دیگر فرخی یزدی نیز شاعری با گرایش وطن پرستی، آزادی و عدالت خواهی بیشتر، بر همان اصول و قالب¬های شعر کلاسیک بوده است؛ به¬طورکلی درون¬مایه¬های نو و متفاوت با شعر و ادبیات گذشته ولی بر همان چارچوب و قوالب سنتی و به¬طورخاص، شعر سیاسی مبتنی برآزادی¬خواهی و به¬ویژه عشق به وطن، نقطه نزدیک و گاهی مشترک دو شاعر معاصر است. این پژوهش درصدد است که به بررسی مضامین شعری غالب و مشترک این دو شاعر در دو محیط که شرایط سیاسی و اجتماعی نسبتاً مشترکی دارند، بپردازد. روش تحقیق در این بررسی به¬صورت توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات، به¬صورت کتابخانه¬ای می¬باشد. دستاورد کلی پژوهش مبین آن است که مضامین شعری دو شاعر، گاهی تحت تأثیر احساسات و عواطف آنها قرار داشته ولی بیشتر ناشی از شرایط سیاسی و اجتماعی خاص دوران آنان بوده است؛ هر¬چند شرایطی چون زندان و یا غربت طولانی، باعث ایجاد مضامینی در اشعار آنان گشته که در شعر یکی از آنها نسبت به دیگری، بیشتر نمود یافته است.

یکی از حوزه های وسیع و ناب ادبیات که ارتباط زیادی با ارزشها و باورهای اعتقادی یک ملت دارد، ادبیات دینی است. در این حیطه، شاعران شعر آیینی مهدوی معاصر ایران و عراق، با زبان شعری شیرین و ناب خود و با اضافه کردن صبغه های ادبی، عشق و ارادت خود را که جوشیده از قلبی مملو از عشق و محبت است به اثبات رسانیده اند. می توان گفت که سروده های مهدوی این شاعران، برخاسته از اعتقادات و جوشیده شده از قرآن، احادیث و روایات و ادعیه می باشد. ادبیات مهدویت زیر مجموعه ی ادبیات و شعر آیینی می باشد و تقسیم بندی زیر مجموعه های ادبیات مهدویت در این پژوهش شامل: شعر غیبت با درون مایه های (اشک و اندوه، یار غایب از نظر، خورشید پشت ابر) که به توصیف غیبت امام زمان(عج) می پردازد و شعر انتظار با درون مایه-های (انتظار تا کی، صبر، امید خلق، یگانه منجی) که حالتهای انتظار واحساسات منتظر را توصیف می کند و شعر ظهور با درون مایه های (مظهر عدل و یاور مظلومان، انتقام گیرنده، اشتیاق ظهور) به امید ظهور نزدیک امام(عج) پایان دادن به تمام سختی ها و نیز شعر توسلی و نیایشی، مدح و وصف ولادت امام زمان(عج) می باشند، موضوعات اصلی این پایان نامه را تشکیل می دهند. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل، بررسی و تطبیق مضامین ادبیات مهدویت در سروده های شاعران معاصر ایران و عراق با رویکرد توصیفی و تحلیلی می باشد. کلمات کلیدی: امام زمان(عج)، شعر مهدوی، شعر معاصر فارسی، شعر معاصر عربی.