نام پژوهشگر: صمد خاقانی نیا

بررسی فون مگس های میوه (diptera: tephritidae) در منطقه ارسباران استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  ابراهیم زرقانی   صمد خاقانی نیا

مگس های خانواده تفریتیده که به نام مگس های میوه معروفند، یکی از بزرگترین خانواده های دوبالان محسوب می شود که تقریباً 4300 گونه ی آن از زیست بومهای مختلف در دنیا شناسایی شده اند. لاروهای این خانواده با تغذیه از گوشت میوه، باعث پوسیدگی و کاهش ارزش بازارپسندی آن می شوند. برخی گونه ها از بذر گیاهان تیره نغناع تغذیه می کنند و برخی دیگر در ساقه و ریشه گیاهان خانواده مرکبان ایجاد گال می کنند. هدف از تحقیق حاضر مطالعه فونستیک مگس های میوه با توجه به اقلیم متفاوت جنگل های ارسباران و نیز اهمیت این خانواده به عنوان یکی از آفات مهم کشاورزی، جنگلی و مرتعی که باعث خسارت مستقیم زیاد به ارقام متنوع درختان میوه ، درختان جنگلی، گیاهان علوفه ای و گل ها می شود و همچنین مطالعه برخی از گونه های این خانواده که نقش مهمی را به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک علف های هرز ایفا می کنند. در این بررسی گونه های خانواده tephritidae بوسیله تور حشره گیری و تله های چادری از جنگل ها و مراتع منطقه ارسباران جمع آوری شدند. شناسایی بیشتر گونه ها بر اساس مشخصات بال انجام شد. برای این منظور از بال ها اسلاید تهیه و عکسبرداری صورت گرفت. نمونه ها تا سطح گونه با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند. گونه های شناسایی شده شامل 44 گونه متعلق به 18 جنس از زیر-خانواده tephritinae می باشند که به شرح زیر معرفی می شوند. گونه هایی که با ***، ** و * مشخص شده اند به ترتیب برای جهان، ایران و استان رکورد جدید می باشند.

شناسایی مگس های میوه (diptera: tephritidae) شهرستان عجب شیر استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  یاسر قراجه داغی   صمد خاقانی نیا

مگس های میوه یکی از مهمترین گروه حشرات از نظر دارا بودن آفات مهم کشاورزی و همچنین عوامل بیوکنترل علف های هرز است. فون این دوبالان در منطقه عجبشیر برسی شد و 56 گونه که همگی در کنترل بیولژیکی علف های هرز نقش مهمی دارند و با تغذیه از دانه و یا ایجاد گال در ساقه و ریشه علف های هرز باعث کاهش عملکرد و کنترل تدریجی آنها می شوند

بررسی فون مگسهای گل منطقه کندوان استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  عباس شاکریاری   صمد خاقانی نیا

مگس های خانواده سیرفیده1 که به نام مگس های گل، فلاور فلای2 و هاورفلای3 معروفند، با بیش از 6000 گونه شناخته شده در جهان یکی از بزرگ ترین خانواده های راسته دوبالان می باشند. مگس های این خانواده به لحاظ نقش ویژه در گرده افشانی گل ها، کنترل بیولوژیک شته ها و تنوع گونه ای و رفتاری از اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی بالایی برخوردارند. در مطالعه حاضر به منظور بررسی فونستیک مگس های گل منطقه کندوان در استان آذربایجان شرقی، طی سالهای 90 -1389، نمونه های بالغ این حشرات در طول روز، با استفاده از تور حشره گیری استاندارد به روش تصادفی جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه اتاله شدند. آنگاه با استفاده از کلیدهای معتبر موجود شناسایی شد. گونه های شناسایی شده شامل 38 گونه متعلق به 20 جنس از 2 زیرخانواده می باشند که به شرح زیر معرفی می شوند. گونه هایی که با ** و* مشخص شده اند به ترتیب برای ایران و استان رکورد جدید می باشند.

ارزیابی کشت مخلوط نخود و گاوزبات با مدیریت کودهای بارور2، نیتراژین و شیمیایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم کشاورزی 1391
  معصومه جهانشاهلو   محمد رضا شکیبا

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و نیتروژنی بر سودمندی کشت مخلوط نخود و گاوزبان آزمایش مزرعه ای در زمینی به مساحت 800 متر مربع در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا گذاشته می شود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 12 تیمار انجام می شود. فاکتور اول نوع کشت با شش سطح شامل کشتهای خالص دو گونه، کشت همراه با نسبت های ردیفی 4-1، 4-2، 6-2و8-3 به ترتیب برای گاوزبان و نخود و فاکتور دوم دو سطح کودی بصورت کاربرد ریزوبیوم و بهمراه 100 % کودهای شیمیایی و دیگری استفاده از ریزوبیوم بهمراه کودهای زیستی (نیتراژین + بارور 2)و 50% کودهای شیمیایی می-باشد. در طول انجام این آزمایش صفاتی از قبیل میزان نور دریافتی توسط کانوپی، شاخص سطح برگ، درصد پوشش سبز، خصوصیات مورفولوژیک، مراحل فنولوژیک، عملکرد دانه و اجزای آن برای دو گونه جداگانه یاداشت می شود. داده های حاصل از آزمایش مورد تجزیه واریانس قرار گرفته و مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن مقایسه انجام می گیرد. شاخص های ارزیابی کشت مخلوط نیز شامل مجموع عملکردهای نسبی (ryt)، مجموع ارزش نسبی (rvt)، نسبت برابری زمین (ler) و lerاستاندارد تعیین خواهد شد.

بررسی مقایسه ای اثر مهارکنندگی عصاره بذور برخی از گیاهان خانواده های گندمیان (gramineae) و بقولات (fabaceae) بر روی آنزیم های آلفاآمیلاز و پروتئاز معدی کرم قوزه ی پنبه helicoverpa armigera h.b.(lep : noctuidae)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  نرجس عسکری   رضا فرشباف پورآباد

کرم قوزه ی پنبهhelicoverpa armigera آفتی پلی فاژ و اقتصادی است که به بسیاری از محصولات زراعی به ویژه پنبه در سراسر جهان خسارت وارد می کند. اخیراً به منظور کنترل آفات از عصاره های بذور، جوانه، ساقه، گل و میوه ی گیاهان مختلف، مهار کننده هایی را استخراج و تاثیر آنها را بر سامانه های مختلف آنزیمی از جمله آلفا آمیلاز و پروتئاز حشرات مختلف مورد بررسی قرار می دهند. این مهار کننده ها از گیاهان مختلف خالص سازی شده و پس از شناسایی ژن های کد کننده آنها، عامل مقاومت به گیاه مورد نظر انتقال داده می شود. در این مطالعه اثر مهار کنندگی عصاره های بذور گیاهان گندم، جو، ذرت (گندمیان) و تلخ بیان، لوبیا و نخود(باقلا) بر فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و پروتئاز تام مقایسه و مشخص شد که عصاره این گیاهان به خوبی فعالیت آلفا آمیلاز تام کرم قوزه ی پنبه را مهار می کنند (گندم 2/95، جو 6/84، ذرت 8/73، تلخ بیان 77، لوبیا 52 و نخود 7/56 درصد). اما در مهار فعالیت پروتئاز تام فقط عصاره ی گیاهان لوبیا و نخود اثر قابل توجهی دارند. ( به ترتیب 4/54 و 20/53 درصد). عصاره ی استخراجی از بذور گیاهان گندم، جو، ذرت و تلخ بیان به ترتیب 70/17، 74/18، 62/20، 31/29 درصد از فعالیت پروتئاز تام را مهار کردند. فراکسیون 30-0 ? گندم، جو و تلخ بیان بیشترین میزان را در مهار فعالیت آلفا آمیلاز نسبت به فراکسیون های دیگر داشتند(به ترتیب 62/95، 62/94 و 56/94 درصد). اثر فراکسیون 30-0? ذرت، لوبیا و نخود نیز به ترتیب 3/83، 94/56 و 92/50 درصد بود. در حالی که اثر عصاره های ذکر شده بر فعالیت آنزیم پروتئاز کرم قوزه ی پنبه بسیار کمتر بود (به ترتیب 86/16، 94/16 ، 15/17،86/15،20 /11 و 11 درصد). فراکسیون 50-30? ، گندم و جو بیشترین اثر را در مهار آنزیم آلفا آمیلاز داشتند ( 7/79 و 9/82 درصد) در حالی که همین گیاهان کمترین اثر مهار کنندگی را بر فعالیت آنزیم پروتئاز داشتند(7/11 و 2/14درصد). همچنین مشاهده شد که فراکسیون 50-30? نخود و لوبیا، آنزیم پروتئاز را به میزان بیشتری از آلفا آمیلاز مهار می کنند (به ترتیب 2/38 و 3/26درصد پروتئاز،2/25 و 5/27 درصد آلفا آمیلاز). در فراکسیون 70-50? لوبیا و در فراکسیون بیشتر از 70% نخود بیشترین اثر مهارکنندگی را بر فعالیت آنزیم پروتئاز دارا می باشند. بررسی اثر ph های 2، 4، 8 و10 بر مهار کنندگی آنزیم آلفا آمیلاز نشان داد که ph بهینه برای مهار آنزیم ph 10-8 می باشد. فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در سه سن آخر لاروی (5،4 و6) کرم قوزه ی پنبه مشخص کرد که فعالیت آنزیم در سن 6 لاروی با اختلاف زیادی بیشتر از دو سن 4 و5 می باشد که این امر احتمالاً به علت تغذیه ی زیاد حشره و دریافت کربوهیدرات زیاد در سن 6 لاروی می باشد.

شناسایی مگس های سیرفیده (diptera: syrphidae) منطقه مراغه در استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  مریم وثوقیان   صمد خاقانی نیا

مگس های خانواده ی syrphidae با بیش از 6000 گونه شناخته شده در جهان یکی از بزرگ ترین گروه های دوبالان هستند که حشرات کامل، گرده خوار و لارو تعدادی از آنها از مهم ترین گونه-های شکارگر آفات مختلف به ویژه شته ها محسوب می گردند. این مگس ها به نام مگس های گل فلاور فلای2 و هاورفلای3 معروفند. مگس های این خانواده به لحاظ نقش ویژه در گرده افشانی گل-ها، کنترل بیولوژیک شته ها و تنوع گونه ای و رفتاری از اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی بالایی برخوردارند. لاروهای زیرخانواده ی syrphinae شکارگر شته ها، شپشک ها، تریپس ها است در صورتی که لاروهای زیرخانواده ی milesiinae پوسیده خوار می باشند. در مطالعه حاضر به منظور بررسی فون مگس های گل منطقه مراغه در استان آذربایجان شرقی، طی سالهای 91 -1390، نمونه های بالغ این حشرات در طول روز، با استفاده از تور حشره گیری استاندارد به روش تصادفی جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه اتاله شده و با استفاده از کلیدهای معتبر موجود شناسایی شد. در این مطالعه مجموعا 45 گونه متعلق به 20 جنس از 2 زیرخانواده شناسایی شدند که به شرح زیر معرفی می گردد. گونه هایی که با ** و* مشخص شده اند به ترتیب برای ایران و استان رکورد جدید می باشند. subfamily: milesiinae cheilosia aerea dufour, 1848 c. cumanica szilady, 1938 c. lola zimina, 1970** c. proxima (zetterstedt), 1843 c. scutellata (fallen), 1817* c. transcaucasia stackelberg, 1960** chrysogaster virescens loew, 1854 eristalinus (lathyrophthalmus) aeneus (scopoli, 1763) e. sepulchralis (linnaeus, 1758) eristalis (eoseristalis) arbustorum (linnaeus, 1758) e. tenax (linnaeus, 1785) eumerus sogdianus (stackelberg, 1952) e. tricolor (fabricius), 1798* lejogaster metallina (fabricius), 1776 l. tarsata (megerle in meigen), 1822 melanogaster hirtella (loew, 1843) m. parumplicata (loew, 1840) neoascia annexa (muller), 1776** n. obliqua (coe, 1940) n. podagrica (fabricius, 1775) n. tenur (harris), 1780** n. unifasciata (strobl), 1898** merodon equestris (fabricius, 1794) orthonevra brevicornis (loew, 1840) o. nobilis (fallen, 1817) o. plumbago (loew), 1840** parhelophilus versicolor (fabricius, 1794) pipizella maculipennis (meigen, 1822) p.viduata (linnaeus, 1758) p. virens (goeldlin, 1974) syritta flaviventris macquart, 1842* s. pipiens (linnaeus, 1758) subfamily: syrphinae episyrphus balteatus (de geer, 1776) eupeodes corollae (fabricius, 1794) e. latifasciatus (macquart), 1829* e. luniger (meigen, 1822) melanostoma mellinum (linnaeus, 1758) m. scalare (fabricius, 1974) paragus (paragus) bicolor (fabricius, 1794) p. (pandasyopthalmus) haemorrhous meigen, 1822 p. (pandasyopthalmus) tibialis (fallen, 1817) platycheirus albimanus (fabricius, 1781) p. occultus goeldlin, maibach and speight, 1990** sphaerophoria scripta (linnaeus, 1758) syrphus ribesii (linnaeus, 1758) s. vitripennis (meigen, 1822) _________________________ 1. syrphidae 2. flower flies 3. hover flies

مطالعه رابطه میزبانی مگس های میوه (diptera: tephritidae)با گیاهان تیره میناسیاندر شهرستان سقز (استان کردستان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1392
  مژگان زمانی   صمد خاقانی نیا

خانواده تفریتیده یکی از بزرگ ترین خانواده های دوبالان محسوب می شود که تقریبا 4400 گونه از آن ها از زیست بوم های مختلف در دنیا شناسایی شده اند. به افراد این خانواده مگس های میوه می-گویند زیرا اکثر گونه ها روی میوه ها و سایر اندام های حامل دانه گیاهان در حال رشد زندگی می کنند. حشرات کامل این خانواده در روی گل ها و اطراف درختان میوه مشاهده می شوند در حالی که لارو-های آن با تغذیه از گوشت میوه، باعث پوسیدگی و کاهش ارزش بازارپسندی آن می شوند. برخی گونه ها در ریشه و ساقه گیاهان خانواده میناسیان ایجاد گال می کنند. در خانواده تفریتیده گونه هایی که از میناسیان تغذیه می کنند، اغلب تولید دانه را در این گیاهان کاهش داده و مانع رشد طولی آن ها می-شوند.هدف از تحقیق حاضر شناخت و بررسی گیاهان میزبان این خانواده در منطقه سقز و هم چنین مطالعه برخی از گونه های این خانواده که بالقوه نقش مهمی را به عنوان عوامل کنترل بیولژیک علف-های هرز می توانند ایفا کنند، می باشد.حشرات کامل این خانواده از روی طبق گیاهان میزبان شان از مناطق مختلف منطقه سقز که در گلخانه گروه گیاه پزشکی تبریز نگهداری می شدند، پرورش داده-شدند. شناسایی گونه ها بر اساس مشخصات بال و شکل اندام تناسلی ماده صورت گرفت. برای این منظور از این اندام ها اسلاید و عکس تهیه شد.گونه های شناسایی شده شامل 34 گونه متعلق به 14 جنس از زیرخانواده tephritinae می باشند که از روی طبق 27 گونه گیاهی متعلق به 15 جنس جمع آوری شدند. گیاهان میزبان که با یک، دو و سهستاره مشخص شده اند،به ترتیب برای استان کردستان، ایران و جهانگزارش جدید می باشند. family tephritidaeگیاهان میزبان tribe myopitini urophora affinis frauenfeld, 1857 …………….........……….........…. centaureadepressa* urophoracuspidata (meigen, 1826)…………………………..…...…. centaureadepressa urophora jaceana hering, 1935 …………….........……… centaurea depressa*, c. nigra* urophora pauperata (zaitzev, 1945)………………….…. centaurea depressa*, c. nigra* urophora mauritanica macquart, 1834 ……................…..…….…..… carthamus lanatus* urophora quadrifasciata meigen, 1826 …………….............….....…. centaurea depressa* urophora solstitialis l., 1758 …………...…………….... carduus nutans*, car. crispus* urophora stylata fabricius, 1775 ………………...…….........…….....….. cirsium arvense* urophora terebrans loew, 1850 …………….…....... onopordum acanthium*, cirsium sp. urophora xanthippe (munro, 1934)……………………………..…..…….. acroptilon repens* tribe noeetini ensina sonchi l., 1970.…………...………........................……......... tragopogon pratensis tribe tephritini acanthiophilus helianthi rossi, 1794 ………….………… onopordum acanthium**,centaurea depressa**, c. nigra*, c. solstitialis*,acroptilon repens**,serratula nudicaulis*, carthamus lanatus*,cirsium heterophyllum*, echinops spinosissimus**, carduus crispus*, tragopogon pratensis*, senecio vulgaris* campiglossa producta loew, 1844 ………………......……..………….. sonchus arvensis* euaresta babullans wiedemann, 1830 ……………….......………..… xanthium spinosum* tephritis dioscurea (loew, 1856)……………………...…..…..……. achillea millefolium* tephritis formosa loew, 1844 …………………..............……….…..…….. sonchus asper* tephritis hurvitzi freidberg, 1758 …………….........……....…… tragopogon longirostris* tephritis hyoscyami l., 1981 …………………................…….…...…..…. carduus nutans* tephritis nigricauda loew, 1856 …………...….…..............……..…. achillea millefolium* tephritis postica loew, 1844............ onopordum illyricum**, o. acanthium, echinops sp. tephritomyia lauta loew, 1869...............….......…. echinops viscosus*, e. spinosissomus** trupanea amoena frauenfeld, 1857……….......………………...............… lactuca serriola trupanea stellata fuesslin, 1775 ……………… achillea millefolium**, anthemis cotula* sphenella marginata fallen, 1814 …...…………...……...…….............….. senecio vulgaris tribe terelliini chaetorellia carthami stackelberg, 1929 ………..…. centaurea solstitialis*, c. depressa* chaetostomella cylindrical robineau-desvoidy, 1830 ………....……... centaurea nigra*, c. macrocephala**, cirsium arvense*, c. palustre*, onopordum illyricum*, o. acanthium*, carduus crispus* orellia falcata scopoli, 1763 ……………………….............….…….trogopogon pratensis orellia stictica gmelin, 1790……………….……………………..tragopogon orientalis* terellia colon (meigen, 1826)………...….…... centaurea depressa**, c. macrocephala** terellia gynaecochroma hering, 1937 …………… onopordum acanthium, o. illyricum** terellia quadrayula loew, 1869 ………………..........………....…..…. echinops viscosus* terellia ruficauda fabricius, 1794 ………………….................……..…... cirsium arvense* terellia serratulae linnaeus, 1758 ……………………...............…...…... carduus crispus* tribe xyphosiini xyphosia miliaris hendel, 1927 ……….......…….. carduus tenuiflorus*, cirsium arvense*

: شناسایی مگس های سیرفیده (diptera: syrphidae) شهرستان سقز در استان کردستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1382
  چنور حسینی   صمد خاقانی نیا

مگس های خانواده syrphidae با بیش از 6000 گونه شناخته شده در جهان یکی ازبزرگ ترین گروه های دوبالان هستند که لارو تعداد زیادی ازآن ها جزو مهم ترین گونه های شکارگرآفات مختلف به ویژه شته هامحسوب می گردند. حشرات کامل،گرده خوارند و توانایی هضم گرده های گل را دارند، به همین علت از مهم ترین گرده افشان ها محسوب می گردند. . این مگس ها به نام مگس های گل فلاور فلای2و هاورفلای3 معروفند. مگس های این خانواده به لحاظ نقش ویژه در گرده افشانی گل ها، کنترل بیولوژیک شته ها و تنوع گونه ای و رفتاری از اهمیت اقتصادی و اکولوژیکی بالایی برخوردارند. لاروهای زیرخانواده ی syrphinae شکارگر شته ها، شپشک ها، تریپس ها است در صورتی که لاروهای زیرخانواده ی milesiinae پوسیده خوار می باشند.در مطالعه حاضر به منظور بررسی فون مگس های گل منطقه مراغه در استان آذربایجان شرقی، طی سالهای 91-1390، نمونه های بالغ این حشرات در طول روز، با استفاده از تور حشره گیری استانداردبه روش تصادفیجمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه اتاله شده وبا استفاده از کلیدهای معتبر موجود شناسایی شد. در این مطالعه مجموعا 45 گونه متعلق به 20 جنس از 2 زیرخانواده شناسایی شدند کهبه شرح زیر معرفی می گردد. گونه هایی که با ** و*مشخص شده اند به ترتیب برای ایران و استان رکورد جدید می باشند.

شناسایی دزد مگس ها(dip., asilidae) در استان آذربایجان شرقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1394
  رحمان محمدی   صمد خاقانی نیا

خانواده ی آزیلیده یکی از خانواده های بزرگ از نظر تعداد و تنوع از راسته ی دوبالان محسوب می شود که بیش از 7187 گونه در 821 جنس از زیست محیط های مختلف دنیا، از این خانواده گزارش شده است. گونه های شناسایی شده شامل 31 گونه متعلق به 18 جنس از 5 زیرخانواده می باشند. از گونه های شناسایی شده 11 گونه برای ایران و تمام گونه ها برای استان اذربایجان شرقی رکورد جدید هستند.

بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های جغرافیایی کرم سیب cydia pomonella (l) (lep.; tortricidae) شمال غرب ایران با استفاده از روشهای ریخت سنجی - هندسی و نشانگرهای مولکولی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1386
  صمد خاقانی نیا   علیمراد سرافرازی

چکیده ندارد.

شناسایی فون ناجوربالان منطقه زنجانرود استان زنجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1386
  امید عسکری   رضا فرشباف

چکیده ندارد.