نام پژوهشگر: محمود مهرآوران

بررسی شیوه های تفسیر و تأویل آیات در کشف المحجوب هجویری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1387
  جواد حیدری پورطراحان   محمود مهرآوران

کشف المحجوب هجویری به عنوان یک کتاب عرفانی سرمشق متصوفه بوده و بسیاری از آنان در شناخت راه و رسم و عقاید تصوف از این کتاب بهره جسته اند. از آنجا که هجویری از آیات قرآن کریم در کتاب خود به عنوان دلیل، بینه و مصدق کلام خود بهره جسته و در بیان عقاید و اندیشه های خود به این آیات استناد نموده است، باید بررسی کرد که شیوه استناد و بهره گیری او از آیات چگونه بوده است.برای دریافت این موضوع ناچار باید به چگونگی تفسیر و تأویل او از آیات کتاب نگریست و معین کرد که او از منابع تفسیر و تأویل که شامل قرآن، سنت و عقل می باشد چگونه استفاده کرده است.اگر کسی تأویل و تفسیر را بشناسد و چگونگی تفسیر و تأویل هجویری و روشهای او را دریابد می تواند عقیده و اندیشه او را به روشنی نقد کند و میزان صحت و خطای آن را دریابد. همچنین در می یابد که آیا هجویری عقاید و نظریات خود را با آیات قرآن تطبیق داده است یا اینکه آن را بر آیات تحمیل کرده و به قولی تفسیر به رأی نموده است.در این تحقیق ابتدا تفسیر و تأویل شرح داده شده و تفاوت آن دو با هم مورد بررسی قرار گرفته است، آنگاه از آنجا که هر مفسری برای تفسیر خود به سه منبع قرآن، سنت و عقل نیازمند است، تفسیرها و تأویلات این کتاب از حیث این سه منبع به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است تا روشهای تفسیری هجویری در کتاب و چگونگی استفاده او از این منابع مشخص شود.

بررسی ساختار دستوری عتبه الکتبه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1388
  محسن یلوه   علیرضا نبی لو

موضوع این رساله بررسی ساختار دستوری کتاب عتبه الکتبه است که دربردارنده مراسلات دیوانی سلطان سنجر سلجوقی است ونظر به اینکه موضوع آن به منشی گری ورسایل متکی است بررسی ساختار دستوریش مغتنم است واهمّیّت آن درآگاهی از روند تغییرات زبانی ودستوری و روشن شدن زوایای پنهان زبانی وبهره گیری ازآن در زبان امروزه است0اهداف وکاربردهای این پایان نامه ترسیم خطوط اصلی بحث دستور در این اثر وتسری آن به آثار مشابه و امکان مقایسه بین دستور زبان این اثر با سایر متون مشابه واستفاده از این پژوهش در تدوین دستور جامع تاریخی زبان فارسی است0 نمونه های آماری که ازجملات این کتاب انتخاب شده و به شکل علمی قابل تسری به کل اثر است با روش تحلیلی ونگرش دستوری وگرامری که مبنای آن نظریات دستوری اسـت، یافـته ها مـوردتجزیه وتحلیل قرار گرفتند و این نتایج عینی وملموس بدست آمدکه49% افعال مرکب است؛درساخت فعل های مرکب همکرد" کرد"بیشترین کاربرد را دارد؛76% اسم ها ساده هستند؛ 86 % اسم ها عام و14% خاص است؛ جمع مکسر با2843 مرتبه استعمال بیشترین کاربرد را داشته است؛ضمیر شخصی جدای سوم شخص مفرد"او" بیشترین کاربرد را داشته است درحالی که ضمیر شخصی جدای دوم شخص جمع"شما" اصلاً استفاده نشده است؛49%صفات مشتق و41% ساده هستند؛حرف ربط" و"با 2794 مرتبه استفاده بیشترین استعمال را داشته است؛95% جملات به هم پیوسته وتنها 5% جملات مستقل ساده هستند؛66/96%جملات به شیوه عادی و33/04% آن به شیوه بلاغی نگاشته شده است0