نام پژوهشگر: فاضل شمسا

تعیین مقدار جیوه با pdtt و دی فن ئیدرامین بادی پیکربلامین بروش اسپکتروفتومتری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1353
  فاضل شمسا   رستم مقصودی

چکیده ندارد.

بررسی روشهای آنلایز پروپرانولول در پلاسما به روش ‏‎hplc‎‏
پایان نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران 1379
  عزیز مکاری یامچی   فاضل شمسا

از زمان کشف پروپرانولول در سال 1964، این دارو که یک بلوک کننده ‏‎b‎‏-آدرنرژیک می باشد بطور گسترده ای در درمان آنژین صدری، پرفشاری خونی، آرتمی قلبی، سردردهای میگرنی و تیروتوکسیکوز استفاده می شود. سودمندی ‏‎‎‏(مزیت) و بی خطری آن در بیشتر از 2500 مطالعه بالینی اثبات شده است و یکی از ‏‎b‎‏ بلاکرهای مجاز برای استفاده در ایالات متحده آمریکا می باشد. پروپرانولول بطور تقریبا انحصاری با متابولیسم کبدی حذف می شود و بیشتر از 18 متابولیت مشخص یا شناخته شده دارد که حداقل چها رتا از متابولیتها دارای فعالیت فارماکولوژیکی می باشند. سطوح سرم پلاسما در طی درمان با پروپرانولول ممکن است از پایین تر از 1 تا بالا ‏‎100ng/ml‎‏ برسد. بررسی روشهای مختلف تحلیل زیستی (بیوآنالیتیک) برای پروپرانولول و مزایا و معایب آنها توسط گروه 5000 بحث شده است. پروپرانولول یک بتا-بلوکر غیر انتخابی است که در درمان بیماریهای مختلف قلبی-عروقی استفاده می شود. این دارو به دنبال تحقیقات گسترده ای که ‏‎sir james black‎‏ و همکارانش بر روی سیستم بتا-آدرنرژیک و مهارکننده های آن در انتهای دهه 1950 میلادی به عمل آوردند، در سال 1962 معرفی شد. پروپرانولول اولین دارو از دسته ‏‎b‎‏ بلاکرها بود که مورد استفاده وسیع کلینیکی قرار گرفت. این دارو یک مسدودکننده غیراختصاصی رسپتورهای ‏‎b‎‏ بوده و در کنترل پرفشاری خون، انواع خاصی از اریتمی ها، اضطراب، میگرن و آنژین صدری بکار میرود. نظر به اینکه پروپرانولول بصورت قرصهای 10 و 40 میل گرمی توسط یک کارخانه داخلی فرموله شده بود، این مطالعه بمنظور بررسی فراهمی زیستی آنها و مقایسه آنها از این نظر بافر آورده معتبر خارجی انجام پذیرفت.

استخراج دیوشرنین از دانه شنبلیله با هدف تبدیل به پروژسترون
پایان نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران 1379
  زهرا جهانگرد رفسنجانی   فاضل شمسا

هورمونهای استروئیدی و مشتقات نیمه صناعی آنها از نظر اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردارند. هنگامی که نتایج حاصل از مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مربوط به مصرف داروهای ضد بارداری را در نظر میگیریم اهمیت استروئیدها آشکارتر میگردد. در حال حاضر مهمترین منابع فراورده های استروئیدی که در صنایع داروسازی به کار میروند منابع گیاهی میباشند، ولی در سالهای نه چندان دور منبع هورمونهای استروئیدی از غدد جنسی و غدد فوق کلیوی حیوانات گله بوده است. مقدار هورمون موجود در این غدد بسیار اندک است و معمولا حجم بسیار زیادی از این غدد لازم است تا بتوان مقدار میلیگرم از هورمون موردنظر را از آنها استخراج کرد، در نتیجه از نظر عملی کاربرد هورمونهای خالص به عنوان عامل درمانی فوق العاده مشکل بود. به عنوان مثال در سال 1943 لابراتوارهای داروسازی شرینگ در آلمان از مقدار 625 کیلوگرم تخمدان از 50000 خوک ماده توانست مقدار 20 میلیگرم پروژسترون خالص و متبلور جدا نماید. امروزه صنعت تولید ترکیبات استروئیدی نتیجه فعالیتهای دانشمندان متعددی است که در این زمینه تلاش بسیار نمودند و به عنوان مثال میتوان از بعضی پیشتازان دانش شیمی استروئیدها از جمله راسل مارکر ‏‎(russel marker) نام برد. این دانشمند کاشف روش صنعتی جهت تبدیل ساپوژنینهای استروئیدی به پروژسترون میباشد. او توانست دیوسژنین را از گیاه دیوسکوریا ماکروستاکی جدا نماید و از دیوسژنین که یک ساپوژنین استروئیدی است توانست به روش شیمیایی هورمون پروژسترون را به مقدار زیاد تولید نماید. در مراحل بعد و با استفاه از میکروارگانیسمها توانستند پروژسترون حاصل از دیوسژنین را به کورتیزون تبدیل کنند و به این ترتیب میتوان هورمونهای استروئیدی را به روشهای ساده تر و ارزانتر به مقداز زیاد از منابع گیاهی بدست آورد. از این رو گروههای تحقیقاتی در دانشگاه ها، صنایع دارویی و آزمایشگاه های دولتی، تعداد زیادی از گیاهان ساپونین دار به خصوص انهایی که دارای ساپوژنینهای استروئیدی هستند مورد بررسی قرار دادند. گیاهان خانواده لیلیاسه ‏‎(liliacea)‎‏، آماریلیداسته ‏‎(amarilidaceae)‎‏، دیوسکوریاسه ‏‎(dioscoreaceae)‎‏ از بین تک لپه ای ها دارای ساپوژنین میباشند و از دولپه ای ها گونه استروفانتوس از خانواده آپوسیناسه به نظر میرسد که مهمترین منبع ساپونین باشند. همچنین مشخص شده است که در گیاه شنبلیله ‏‎trigonella foenum-graecum.l‎‏ مقادیر نسبتا خوبی از ساپوژنینهای استروئیدی از جمله دیوسژنین وجود دارد. این گیاه به وفور در ایران یافت می شود. در این رساله سعی شده ست که این ساپوژنین از دانه های گیاه شنبلیله جدا و خالص سازی شده و سپس طی مراحلی با شکستن حلقه های اکسیژن دار آن تبدیل به هورمون پروژسترون شود، هورمونی که امروزه نقش بسیار مهمی در تهیه کنتراسپتیوهای خوراکی دارا میباشد.

تولید صنعتی گلیسیرین با استفاده از ضایعات کشتارگاههای صنعتی
پایان نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران 1379
  احمدرضا داوری   فاضل شمسا

این پایان نامه یک روش جدید و اقتصادی را با یک تکنولوژی ساده برای تولید گلیسرین بیان می کند. علاوه بر گلیسرین، اسید استئاریک، اسید پالمیتیک و سولفات سدیم انیدر نیز در طی پروسه، تولید می گردد. تکنیک شامل جداسازی و تفکیک ضایعات کشتارگاههای صنعتی براساس اصولی است که در متن پایان نامه ذکر گردیه است و سپس تبدیل چربی و پیه به روغن مایع با حرارت خشک و بخار آب که به طور همزمان صورت می گیرد. آنگاه روغن حاصل را با محلول سود به صابون تبدیل کرده که در طی تولید صابون، گلیسرین نیز از هیدرولیزتری گلیسریدها حاصل می شود. روند جداسازی گلیسرین از این مخلوط بسته به نظر تولید کننده متفاوت است. در صورتی که منظور تولید صابوت و گلیسرین باشد به صابون استحصالی محلول اشباع کلرور سدیم اضافه می کنند که بعد از مدتی سیستم دو فازی شده صابون در بالا و فاز مایی حاوی گلیسرین در پایین قرار خواهد گرفت. فاز مایی را با تکنیک کاهش حلالیت با کاهش حجم حلال تغلیظ کرده که در نهایت گلیسرین کهربایی حاصل می شود که با چارکل این رنگ را از بین می برند. اما اگر منظور تولید کننده تولید گلیسرین و اسیدهای چرب آزاد باشد بعد از تولید صابون با استفاده از اسید سولفوریک صابون را به اسید چرب تبدیل می کنیم. سپس مخلوط حاصل را رد یک سیستم تقطیر در فشار کم که متناسب با حجم اولیه طراحی شده است وارد کرده و تقطیر می نمائیم. با این مکانیسم اول آب و سپس به ترتیب گلیسرین، اسید پالمیتیک و اسید استئاریک جدا می شوند. مایع باقی مانده، در ته ظرف تقطیر نیز حاوی سولفات سدیم است که با افزودن آب سولفات سدیم را از این مخلوط جدا و سپس با حرارت به سولفات سدیم انیدر تبدیل می کنیم.