نام پژوهشگر: بهرام خزایی

افزایش دقت معادله ی بیلان آب با استفاده از دیدگاه های منطق فازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده مهندسی 1391
  بهرام خزایی   سیدمحمود حسینی

با توجه به افزایش نیازهای آبی طی سال های اخیر، نیاز بیشتری برای برقراری تعادل بین خروجی ها و ورودی ها و مدیریت صحیح تخصیص ها احساس می شود که این امر در سرزمین های خشک و نیمه خشک نظیر ایران اهمیت بیشتری پیدا می کند. در این راستا، سعی می گردد بیلان آب برای هر محدوده مطالعاتی و در دوره زمانی معین تنظیم گردد. با توجه به این که عوامل متعددی در تعیین مولفه های معادله بیلان آب موثرند، برای تعیین مستقل ودقیق این مولفه ها همواره دچار مشکلات متعددی هستیم که نهایتاً منجر به شکل گیری یک خطای کلی در معادله می شوند. در یک عبارت کلی می توان گفت که وجود عدم دقت در تعیین برخی از مولفه های معادله بیلان آب عامل این خطا می باشد که خود ناشی از عوامل متعددی چون عدم کفایت تعداد و پراکنش نامناسب ایستگاه های اندازه گیری، ابزار سنجش قدیمی یا کم دقت، خطاهای انسانی و دخالت عوامل طبیعی می باشد. هدف این پایان نامه اعمال شرایطی بر معادله بیلان آب است که به کمک آن بتوان خطای کلی معادله در یک محدوده مطالعاتی و در یک دوره ی زمانی مشخص را به حداقل رساند. این شرایط با اعمال یک مجموعه ضرایب بر مولفه های این معادله انجام می شود که بیانگر ابهام و عدم دقت در برآورد آن مولفه می باشد. این ضرایب بر مبنای اطلاعات چند سال متوالی قبلی به گونه ای تنظیم می شوند که ابهام و عدم دقت در خطای معادله بیلان آب به حداقل برسد. در این تحقیق، ضرایب یادشده به صورت اعداد فازی در نظر گرفته شده و در یک فرآیند مبتنی بر رگرسیون فازی، و حداقل نمودن خطا و ابهام در سیستم، تعیین می شوند. نتایج می تواند بر مبنای اطلاعات جدید به روز شود و در تعیین دقیق تر مولفه های معادله بیلان آب و تخصیص دقیق تر منابع آب در سال های بعد مورد استفاده قرار گیرد. در این رابطه مدل های مختلف ارائه و با یکدیگر مقایسه می شوند. روش بر روی اطلاعات حوزه ی آبریز ازغند واقع در استان خراسان رضوی و در مقیاس زمانی سالانه اعمال شده و پس از ارزیابی نتایج، مشاهده می شود که مدل های پیشنهاد شده قادرند مجموع قدرمطلق خطای یاد شده را تا حدود 79 درصدکاهش دهند.