نام پژوهشگر: داریوش مولا

بررسی امکان شکست زیستی پارافین ها با استفاده از باکتری .pseudomonas sp
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی 1388
  فاطمه دهقان نجم آبادی   داریوش مولا

یکی از مشکلات عمده ای که صنایع نفت با آن مواجه هستند، رسوب ترکیبات پارافینی در درون خط لوله می باشد. پارافین می تواند در خطوط تولید و انتقال نفت، درون خود مخازن و حتی تانک های ذخیره سازی نفت نیز رسوب پیدا کند و باعث ایجاد مشکلات شدیدی شود. شکست زیستی در مقایسه با روش های قدیمی،ِِ یکی از روش های موثر و مفید در کنترل و حذف این رسوبات می باشد. به منظور غلبه بر این مشکلات، در طی دهه های گذشته تعدادی از میکروارگانیزم های موثر در این زمینه شناسایی شده و مورد استفاده قرار گرفته اند. در این تحقیق، شکست زیستی پارافین مایع، n-c30 خالص و نفت سفید توسط باکتری pseudomonas aeruginosa در زمان ماند های مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. در انجام آزمایشات، دو محیط کشت msm و nb مورد استفاده قرار گرفت. همچنین غلظت های مختلف از پیش ماده ها و اثر این فاکتور بر شکست زیستی ترکیبات نیز بررسی شد. برای این منظور، پیش ماده های نفتی با غلظت های از 0/1% تا 5% حجمی/حجمی به طور جداگانه به محیط کشت به عنوان تنها منبع کربن و انرژی اضافه شدند. نمونه ها برای مدت زمان های یک، دو و سه هفته درون انکوباتور در دمای 37 درجه سانتیگراد و سرعت rpm170 قرار داده شدند. هیدروکربن های باقی مانده در محیط کشت و نمونه های شاهد، هر هفته به وسیله مقادیر مساوی از نرمال هگزان استخراج شده و سدیم سولفات بدون آب نیز اضافه می شد تا باقی مانده آب موجود در محیط را جذب کند. نمونه های استخراج شده توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی آنالیز شدند. از مقایسه سطح زیر منحنی نمونه های مورد آزمایش و نمونه های شاهد که فاقد باکتری بودند، درصد هیدروکربن های باقی مانده در هر نمونه آزمایش محاسبه گردید. قابل ذکر است که نمونه های شاهد و نمونه های حاوی باکتری در شرایط یکسان آزمایشگاهی قرار داشتند با این تفاوت که نمونه های شاهد، فاقد باکتری بودند. نتایج آزمایشات نشان داد که در غلظت 5% حجمی/حجمی از پیش ماده ها، طی مدت زمان سه هفته، تمامی هیدروکربن های موجود در محیط تقریباً به طور کامل توسط باکتری pseudomonasشکسته شده بودند. همچنین درصد شکست پذیری ترکیبات در محیط nb خیلی بالاتر از محیط msm بود که می تواند به دلیل افزایش فعالیت باکتری در این محیط می باشد. با استفاده از نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که این باکتری می تواند یکی از کاندیداهای موثر و مفید در حذف رسوبات پارافینی باشد.

مدل سازی مخزن گاز میعانی سرخون با استفاده از شبیه ساز مخزن و بررسی پدیده گاز برگردانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  فاطمه سادات علوی   فریدون اسماعیل زاده

در این تحقیق، به منظور شبیه سازی مخزن گاز میعانی سرخون (چاه شماره 4) و بررسی پدیده های تزریق گاز و گاز برگردانی جهت ازدیاد برداشت میعانات گازی، از نرم افزار شبیه ساز مخزن eclipse 300 استفاده شده است. سناریو های مختلف تزریق گاز و گاز برگردانی در فشار کنونی مخزن و در فشار ترک مخزن در شرایط مختلف تولید و تزریق با ترکیب های مختلفی از گاز تزریقی بررسی شده است. علاوه بر این، مدل سازی تولید از مغزه و تزریق گاز متان به مغزه برای سه طول مختلف در دو حالت عمودی و افقی به ازای دبی های تولیدی و تزریقی متفاوت، انجام گرفته است. معادله حالت پنگ-رابینسون با استفاده از داده های آزمایشگاهی موجود، توسط نرم افزار pvti تنظیم شده است. جهت انتخاب رابطه مناسب جهت تخمین خواص بحرانی و ضریب بی مرکزی شبه جزءهای ایجاد شده از جزء سنگین، با شبیه سازی آزمایشات pvt انجام شده روی سیال چاه شماره 4 مخزن سرخون، مقایسه ای بین پرکاربردترین روابط موجود انجام شده است. به منظور بررسی اثر پارامترهای مختلف روی دبی تولیدی گاز و میعانات گازی، مقایسه ای بین حالت های مختلف مدل سازی مخزن صورت گرفته است. طبق نتایج بدست آمده، در صد خطای میانگین مطلق محاسبه شده بین داده های میدانی و مقادیر پیش بینی شده برای دبی تولیدی گاز و میعانات گازی، به ترتیب %2/31 و %6/52 می باشد. تاًثیر پذیری دبی تولیدی گاز و میعانات گازی از مقدار تراوایی مطلق بیشتر از تأثیر پذیری از مقدار تخلخل می باشد. تاًثیر استفاده از محاسبات فشار مجازی بر دبی تولیدی، در مدل سازی مخزن به صورت یک شبکه ای، بیشتر از حالتی است که در مخزن، شبکه بندی انجام شود. طبق نتایج بدست آمده در مدل سازی فرآیند تزریق گاز و گاز برگردانی به مخزن سرخون، افزایش درصد مولی متان در گاز تزریقی به مخزن باعث افزایش میزان بازیافت میعانات گازی می شود. با افزایش دبی تزریق گاز، میزان بازیافت میعانات گازی افزایش می یابد اما پدیده میان گذری در مخزن سریعتر اتفاق می افتد. درصد بازیافت میعانات گازی در تزریق بعد از رسیدن به فشار کنونی مخزن از حالت های مشابه در تزریق بعد از رسیدن به فشار ترک مخزن بیشتر می باشد. با افزایش تعداد چاه های تزریق از 1 به 4، زمان وقوع پدیده میان گذری و درصد بازیافت میعانات گازی افزایش می یابد اما در صورتی که تعداد چاه های تزریق از 4 چاه به 6 چاه افزایش یابد، زمان وقوع پدیده میان گذری و درصد بازیافت میعانات گازی کاهش می یابد. طبق نتایج بدست آمده از مدل سازی در ابعاد آزمایشگاهی، مقدار نهایی میعانات گازی تجمع یافته در مغزه در حین تولید، تقریبأ مستقل از دبی تولیدی می باشد. در مغزه هایی با طول یکسان، در حالت عمودی درصد بازیافت میعانات گازی بیشتر از حالت افقی می باشد. در دبی تزریقی یکسان، با کاهش طول مغزه درصد بازیافت میعانات گازی کاهش می یابد.

پیش بینی شرایط طغیان آب در پیل سوختی پلیمری‏
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  احمد جامه خورشید   غلامرضا کریمی

توزیع غیر یکنواخت دانسیته ی جریان در پیل های سوختی پلیمری می تواند منجر به ایجاد گرمای موضعی، ‏کاهش عمر مفید سلول و پایین آمدن توان عملیاتی سلول از میزان مورد انتظار گردد. وقوع طغیان آب از جمله ‏عوامل بسیار مهمی می باشد که می تواند توزیع غیر یکنواخت دانسیته ی جریان محلی را در پیل سوختی شدت ‏بخشد. در این مطالعه، توزیع دانسیته ی جریان محلی در یک پیل سوختی پلیمری و شرایط وقوع طغیان در ‏کاتد، مورد ارزیابی قرار گرفت و پارامترهای موثر در آنها مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، سه مدل دو ‏بعدی برای طغیان جزیی ‏gdl، بر پایه ی قوانین بقا و روابط الکتروشیمیایی، که قادر به پیش بینی توزیع ‏دانسیته ی جریان هنگام وقوع طغیان بودند، پیشنهاد گردید. نتایج نشان داد که با افزایش رطوبت نسبی گاز ‏ورودی به کاتد، دانسیته ی جریان متوسط با افزایش روبرو می گردد و از طرف دیگر احتمال وقوع طغیان نیز ‏زیادتر می شود. رطوبت نسبی ورودی آند نیز تأثیر مشابهی بر دانسیته ی جریان متوسط و طغیان از خود نشان ‏داد. دماهای بالاتر سلول، شانس وقوع طغیان را کاهش داده و بر کارایی پیل سوختی نیز می افزاید، اما از طرف ‏دیگر دمای بالا سبب کاهش عمر مفید قطعات و اجزای پیل سوختی می گردد. نتیجه ی حاصله ی دیگر این بود ‏که استوکیومتری کاتد بالا می تواند از وقوع طغیان جلوگیری به عمل آورد، اما به دلیل خشک نمودن غشا، از ‏کارایی پیل سوختی می کاهد. همچنین افزایش استوکیومتری آند، ضمن افزایش اشباعیت ‏gdl‏ سمت کاتد، بر ‏میزان دانسیته ی جریان متوسط سلول نیز می افزاید.‏

بررسی عملکرد بیوراکتورهای غشایی جانبی با جریان بالارونده هوا در تصفیه آب های آلوده به مواد نفتی با شوری بالا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  نادر سماواتی   داریوش مولا

وجود آلودگی های نفتی در آب و خاک باعث اثرات بسیار مضر زیست محیطی می شود. مطالعات نشان می دهد که هرچند محیط زیست، بویژه اکوسیستم دریایی نسبت به آلودگی های نفتی قابل انعطاف می باشد، اما در دراز مدت اثرات مخرب آن کاملا مشهود می گردد. یکی از منابع مهم آلوده کننده، آب سازند های نفتی می باشد که تولید آن در حین عملیات اکتشاف، حفاری و بهره برداری نفت و گاز اجتناب ناپذیر است. در این تحقیق عملکرد بیوراکتورهای غشایی جهت حذف آلودگی های نفتی در این نوع پساب و به طور کلی تر آب های شور آلوده به مواد نفتی بررسی می شود. بیوراکتورهای غشایی تلفیقی از یک سیستم بیوراکتور و یک ماژول غشایی می باشند. عملیات هضم و تجزیه در داخل بیوراکتور انجام شده ولی جداسازی پساب تصفیه شده از لجن موجود توسط غشا، انجام می گیرد. به دلیل تلفیق دو فرآیند، این روش به فضای کمتری برای نصب احتیاج دارد. از طرف دیگر به دلیل زمان ماند بیشتر لجن در داخل سیستم، راندمان هضم بالاتر می رود. در این پروژه پارامتر های مختلف عملیاتی از قبیل غلظت نفت، نمک، زمان ماند بر راندمان هضم بیولوژیکی در یک سیستم بیوراکتور غشایی جانبی با جریان بالا رونده هوا مورد بررسی قرار گرفت و پارامتر های موثر شناسایی شدند. علاوه بر این فلاکس بحرانی در این سیستم مورد بررسی قرار گرفت.

تولید بلورهای نمک از پساب واحد آب شیرین کن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  فرید معمارزاده طهران   داریوش مولا

با توجه به رشد روز افزون جمعیت نیاز به آب شیرین نیز در حال افزایش می باشد تا آنجایکه با پیش بینی های انجام شده توسط موسسه مدیریت آب بین المللی تا سال 2025 جمعیت ساکنین مناطق بدون آب شیرین به حدود 207میلیارد نفر می رسد. نمکزدایی آب یکی از روشهای می باشد که در مناق با آب شور می توان برای تولید آب شیرین مورد نیاز مورد استفاده قرار گیرد. روش استمر معکوس (ro) نیز یکی از روشهای نمک زدایی می باشد که در سالهای اخیر با توجه به پیشرفت درتولید غشا و مصرف کم انرژی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. و واحدهای مردن ro می توانند تا 50% از آب شور را به صورت آب شیرین فرآوری کنند. 50% باقی مانده با غلظت شوری در حدود70/000ppm باقی می ماند. بازگرداندن این آب شور باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی می شود. از طرف دیگر می توان از این اب نمک غلیظ برای تولید نمک استفاده کرد. در این تشخیص برای بالا بردن غلظت پسآب واحد آب شیرین کن از یک دستگاه الکترودپالیز استفاده می شود. این دستگاه می تواند غلظت نمک را تا حدود 20% افزایش دهد. همچنین باعث کاهش ناخالصی های موجود در آب دریا در محلول غلیظ شده می شود، این امر از طریق انتخابی بودن غشاها صورت می گیرد. آب نمک غلیظ شده با ppm 200/000 به واحد کریستالایزر فرستاده می شود تا در آنجا با تبخیر اب اضافی آن بلورهای نمک تشکیل شود افزایش غلظت آب نمک توسط واحد ed باعث کاهش بار حرارتی واحد کریستالایزر می شود.

بررسی اثر دما بر کاهش افت فشار در اثر افزودن عوامل پلیمری کاهنده دراگ به خطوط لوله جریان هیدروکربنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1389
  حمیدرضا کرمی   داریوش مولا

با توجه به اهمیت بسزایی که انتقال سیالات حیاتی از جمله نفت خام در دنیای امروز دارند بخش زیادی از توجه پژوهشگران به مطالعه در این زمینه اختصاص دارد. از آنجا که شرایط بهینه برای انتقال سیالات علاوه بر کاهش تلفات سیال از تلفات انرژی جلوگیری می کند، تلاش برای یافتن راهی که بتواند با کمترین هزینه سبب کاهش مصرف انرژی در هنگام انتقال سیال شود از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله مهمترین و ساده ترین راهها برای غلبه بر بخشی از تلفات انرژی در هنگام انتقال سیال استفاده از غلظت های پایین مواد کاهنده دراگ در جریان است. برای مطالعه روی جنبه های اثر گذار بر پدیده کاهش دراگ، در این پایان نامه به بررسی اثر تغییرات دما بر کاهش افت فشار در اثر افزودن مقادیر کم از عوامل پلیمری کاهش دهنده دراگ در خطوط لوله جریان نفت خام پرداخته شده است. به منظور داشتن تحلیل جامعی از شرایط گوناگون فرایندی و آزمایشی، نظیر سرعت جریان، قطر و جنس لوله، آزمایشات با غلظت های مختلف از سه نوع ماده کاهنده دراگ متفاوت در چهار دمای عملیاتی انجام شده است و تاثیر هر یک از این پارامترها بر فرآیند کاهش دراگ بررسی شده است. از نتایج حاصل از این تحقیق ، رابطه ایی برای توصیف پدیده کاهش دراگ مواد پلیمری مختلف پیشنهاد شده است که بوسیله آن می توان این پدیده را بررسی نمود.

جداسازی باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت از نفت و بررسی تاثیرات آنها بر روی تر شوندگی سنگ مخزن با استفاده دستگاه afm
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1388
  سعید زرگری   حسن محبت کار

باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت به دلیل استفاده زیاد در برداشت نفت، همیشه مورد توجه محققین مهندسی نفت بوده اند. مواد فعال سطحی تولید شده توسط این ریز موجودات، می تواند کشش بین سطحی آب و نفت به تله اقتاده در درون حفره های سنگ مخزن را کاهش داده که به افزایش بازیافت از مخازن می انجامد. بدین منظور، تعدادی نمونه از نفت و آب نمک مخازن مختلف ایران به منظور بررسی حضور باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت تهیه شد. در این نمونه های سرچاهی، تعداد ده نوع باکتری با توانائی های مورد نظر جدا سازی شده و توانائی امولسیون کنندگی و کاهش دادن کشش بین سطحی توسط آنها مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش ها در شرایط سخت محیطی از جمله شوری و دمای بالا و نیز در غیاب اکسیژن (تحت شرایط بی هوازی) مورد بررسی قرار گرفتند. تاثیر رشد و تولید متابولیت های مختلف توسط گونه باسیلوس ترمودنیتروفیکانس که پتانسیل بیشتری در تولید بیوسورفکتانت نشان می داد، بر روی خصوصیات ترشوندگی سطح کانی میکا و نمونه سنگ ماسه سنگی مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری زاویه تماس روی صفحات میکا نشان دهنده افزایش نفت دوستی در اثر قرار گیری نمونه ها در سه محلول باکتریائی متفاوت شامل باکتری تولید کننده بیوسورفکتانت، محلول بیوسورفکتانت بدون باکتری و یک نمونه ضعیف شده از همان باکتری که توانائی تولید بیوسورفکتانت را ندارد بوده است. بررسی سطح نمونه های میکا با استفاده از دستگاه afm، نشان دهنده تغیییرات قابل ملاحظه ای بر روی سطح این کانی های قرارگرفته در محلول های باکتریائی بود. تغییر تر شوندگی از آب دوستی به سمت نفت دوستی بیشتر در نمونه سنگ ماسه ای که با محلول بیوسورفکتانت و محلول باکتری ضعیف شده آمیزش داده شده نیز مشاهده گردید. نتایج نشان دهنده تغییر ترشوندگی به سمت آب گریزی بیشتر در حضور محلول بیوسورفکتانت و رشد باکتری است که تغییرات در اثر رشد باکتری در غیاب بیوسورفکتانت خارج سلولیبیشتر میباشد. که این تفاوت به دلیل چسبیدن بیشتر باکتری ها به سطوح مورد بررسی است که با آزمایش های میکروسکوپنیروی اتمی مورد بررسی قرار گرفت. امکان تحریک باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت در درون محیط متخلخل، جهت ازدیاد برداشت از مخزن مورد بررسی قرار گرفت. تلاش در راستای فعال سازی باکتری های طبیعی موجود در مخزن با اضافه کردن مواد مغزی طی فرآیند تزریق آب به درون محیط متخلخل صورت پذیرفت. به نظر می رسد که این عمل باعث کاهش درصد نفت به تله افتاده در این مرحله و آسان سازی برداشت در مراحل ثالثیه می گردد. نمونه نفت مورد استفاده از یکی از مخازن ایران انتخاب شد که قبلا وجود باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت در درون آن به اثبات رسیده بود. آزمایش های بازیافت در درون ستون پرشده شنی و مغزه انجام پذیرفت تا توان افزایش بازیافت طی این روش مورد بررسی قرار گیرد. از یک محلول نمک های معدنی ساده و ملاس ایران در این مرحله به عنوان ماده مغذی استفاده گردید. نتایج آزمایش های بازیافت نشان می دهد که باکتری های مقیم مخازن که درون نمونه نفت استفاده شده موجود بود، پتانسیل بالائی در افزایش بازیافت نفت دارند.

مدلسازی دو بعدی اسیدکاری در مخازن کربناته شکافدار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1390
  مجتبی حسین بیگی   داریوش مولا

اسیدکاری یک روش انگیزش برای بهبود بهره وری در مخازن کربناته می باشد. هدف اصلی از اسیدکاری حذف کردن آسیبهای اطراف چاه و کاهش افت فشار سیال می باشد. هنگامی که یک سازند کربناته با شکاف های طبیعی توسط اسید در فشار زیر فشار شکست سازند مورد عمل قرار گیرد، اسیدکاری اندکی متفاوت با اسیدکاری ماتریس و یا اسیدکاری به همراه ایجاد شکاف می باشد. در این نوع اسیدکاری ممکنست همانند اسیدکاری ماتریس بدون حضور شکاف موجب تشکیل کرم چاله شود و یا اینکه موجب خورده شدن سطوح شکاف همانند اسیدکاری با ایجاد شکاف شود. هدف اصلی از این پژوهش، یافتن نحوه حرکت اسید در ساختار سنگ، مکانیزم حل شدن سنگ و همچنین به دست آوردن میزان نفوذ اسید در شکاف می باشد. در این پژوهش با استفاده از قانون بقاء جرم و انتقال اسید، مجموعه ای از معادلات حاکم بر اسیدکاری مخازن کربناته شکافدار نوشته شده است که پس از حل آن ها می توان تغییرات عرض شکاف، تراوائی شکاف، فاکتور پوسته و همچنین فشار ته چاهی را در حین عملیات اسیدکاری محاسبه می شود. نتایج این پروژه می تواند بر طراحی عملیات اسیدکاری در مخازن شکافدار کمک نماید

مطالعه آزمایشگاهی آماده سازی ماده پلیمری فعال سطحی به روش سل- ژل و اثر آن در کاهش پدیده انسداد میعانی در مخازن گاز میعانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1390
  سرور شریف زاده   محمدرضا رحیم پور

در حین تولید از مخازن گاز میعانی به علت افت فشار به زیر فشار نقطه شبنمِ سیال هیدروکربنی و تشکیل میعانات و ایجاد ممانعت در جریان گاز، در نزدیکی دهانه چاه تولید، کاهش قابل توجهی در تولید اتفاق می افتد. در این تحقیق سعی بر آن شده است که با استفاده از آماده سازی یک ماده فعال در سطح به صورت پلیمری و تزریق آن در سنگ های مخزن گاز میعانی پدیده انسداد میعانی را هر چه بیشتر کاهش دهیم. آماده سازی ماده فعال در سطح مونومری به حالت پلیمری از طریق پروسه سل ژل انجام گرفته است. این پروسه شامل واکنش های هیدرولیز و پلی کاندنسیشن بر روی یک ماده سیلانی فلوئوردار به همراه تترا اتوکسی سیلان است که در نهایت منجر به تشکیل ژل می شود. سپس این ژل به سنگ های کربناته مخزنی تزریق می گردد تا از طریق واکنشی که با یون های سنگ می دهد روی آن بچسبد. گروه های فلوئوردار در ادامه این لایه چسبیده شده قرار گرفته و سبب آب گریزی/ نفت گریزی سنگ می گردند. آزمایش هایی که در این پروژه انجام شده است شامل یک سری آزمایش های شناسایی مانند sem, edx, ftir و آزمایش های تغییر ترشوندگی مانند آشام خودبه خودی، زاویه تماس و در نهایت آزمایش های سیلاب زنی است. در پایان نتایج حاصل از این روش در تغییر ترشوندگی و بهبود میزان تراوایی نسبی مورد بررسی قرار داده می شود.

بررسی تئوری و مدلسازی تولید نمک از پساب های خروجی واحد های آب شیرین کن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده فنی 1391
  ایمان رزمجویی   داریوش مولا

پساب های خروجی از واحد های آب شیرین کن جریانی از آب نمک غلیظ می باشد که وارد شدن آن به دریا می تواند یک شوک شوری و یا حرارتی در منطقه ریزش ایجاد نماید. این شوک شوری برای آبزیان و موجودات ریز قابل تحمل نبوده و لذا ریختن این آب نمک غلیظ، از لحاظ محیط زیستی می تواند اثرات مخربی بر اکوسیستم دریا ها و اقیانوس ها داشته باشد. یکی از راههایی که می تواند باعث جلوگیری از ریزش مستقیم این آب نمک شور به دریا باشد، تولید نمک و آب شیرین از این آب نمک غلیظ می باشد. در این تحقیق سعی بر آن شده است که با ترسیم دیدی مناسب نسبت به طراحی یک خط تولید نمک طعام به روش تبلور با استفاده از آب نمک غلیظ خروجی از واحد های آب شیرین کن توسط نرم افزارهای aspen plus، aspen htfsوmatlabو بررسی نتایج حاصل از آن راهی به صرفه در تولید نمک و آب شیرین از پساب های خروجی واحد های آب شیرین کن گشوده شود. در این فرآیند واحد های تصفیه شیمیایی آب نمک وهمچنین واحد تغلیظ آب نمک تصفیه شده، نیز مورد بررسی قرار گرفته است. مهم ترین هدف از تصفیه شیمیایی، حذف نا خالصی های کلسیم و منیزیم از آب نمک و بالا بردن درجه خلوص نمک تولیدی می باشد. به منظور کاهش بار کریستالیزور می بایست خوراک این واحد ها تا حد امکان غلیظ باشد، لذا در قسمت دوم طراحی، یک دستگاه تغلیظ کننده مورد مطالعه قرار می گیرد.

تعیین مقدار بهینه ضریب "c" در فرمول سرعت سایش برای چاههای گازی میدان پارسیان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  حامد منصوری   داریوش مولا

پدیده سایش در صنایع بالادستی نفت و گاز خصوصا در رشته تکمیلی چاهها، همواره یکی از چالش های جدی این صنعت بوده است. استاندارد api rp 14e سالها پیش بمنظور تامین حداقل های یک طراحی مطمئن، فرمولی را برای تعیین حداکثر سرعت مجاز سیال جهت جلوگیری از رخداد پدیده سایش و محافظت از تجهیزات ارائه داده است. تجارب و نتایج صنعتی نشان داده است که پیشنهادات این استاندارد برای تعیین ثابت c در فرمول ارائه شده، در بسیاری از موارد محافظه کارانه و در بعضی شرایط بدون در نظر گرفتن ملاحظات لازم است. انتخاب نادرست حد سرعت سایش در سیستم های جریانی منجر به محدود شدن توان تولیدی چاهها و یا از بین رفتن تجهیزات می شود. سرعت سایش به خصوصیات جریانی سیال، قطر و خصوصیات آلیاژی لوله و برای سیستم هایی که حاوی ذرات جامد است، به خصوصیات ذرات جامد نیز بستگی دارد. با توجه به هزینه های بالای حفاری در میادین گازی، تعیین و انتخاب بالاترین حد مجاز ثابت" "c در فرمول سرعت سایش در جهت افزایش تولید از میادین گازی میتواند منجر به کاهش تعداد چاههای حفر شده در میادین گازی و کاهش چشم گیر هزینه ها گردد. هدف از انجام این پروژه تعیین مقدار بهینه ثابت" "c در فرمول سرعت سایش برای منطقه گازی پارسیان با استفاده از داده های میدانی سرچاهی است. همچنین در این پژوهش بکمک آنالیز فاز آبی سیال جریانی و بازرسی تجهیزات سرچاهی به بررسی دقیق علل بروز تخریب ها و راهکارهای مقابله با آن پرداخته شده است.

مدلسازی جذب بخارات آب از گاز طبیعی توسط تماس دهنده های غشایی با حلال تری اتیلن گلایکول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  مصطفی آریان   پیمان کشاورز

هدف از انجام این پروژه جداسازی بخارات آب از گاز طبیعی به کمک حلال تری اتیلن گلایکول با بکارگیری تماس دهنده های غشائی می باشد. از آنجا که الیاف تو خالی غشائی لوله ای شکل در مقایسه با غشاهای صفحه ای نسبت سطح به حجم بالاتری دارند و دارای راندمان بالاتری می باشند، لذا در این مدل سازی از این نوع غشاء استفاده شده است. وجود بخارات آب به همراه گاز طبیعی در اثر نوسانات فشار و کاهش دمای عملیاتی ممکن است به آب، یخ و یا هیدرات تبدیل شود و این ممکن است باعث کاهش جریان گاز، افزایش افت فشار و حتی گاهی بسته شدن خطوط لوله و شیرها گردد. در حضور آب، ترکیبات اسیدی مانند سولفید هیدروژن و دی اکسیدکربن می توانند باعث تشدید خوردگی خطوط لوله و تجهیزات شوند. آب گیری به وسیله غشاء در مقایسه با سایر روش های متداول مانند جذب شیمیایی، جذب سطحی و ... از مزایای فراوانی برخوردار است. مدل سازی های انجام شده بر مبنای حل معادلات بقاء برای جزء منتقل شونده در تماس دهنده غشائی می باشد. در ابتدا مدل سازی برای فرآیند جداسازی co2 از مخلوط گاز co2/n2 به نسبت (20:80) با حلال آب در تماس دهنده های غشائی در یک مدول 1100 الیافی انجام گرفت. نتایج مدل سازی با داده های آزمایشگاهی بدست آمده از مراجع مقایسه شدند تا دقت مدل سازی بررسی شود، مقادیر محاسبه شده برای درصد جداسازی co2، مقدار انحراف متوسط 5 درصد را با مقادیر آزمایشگاهی نشان می دهد. سپس بدون تغییر در شرایط مدل سازی مخلوط گاز ch4/h2o به نسبت (98:2) و حلال تری اتیلن گلایکول (teg) به ترتیب جایگزین مخلوط گاز co2/n2 و حلال آب در تماس دهنده های غشائی شدند. در نهایت نتایج بدست آمده از مدل سازی نشان داد که بخارات آب کاملا جذب حلال تری اتیلن گلایکول می گردد و حالت wetting , non-wet غشاء تاثیری روی جذب بخارات آب نمی گذارد.

بررسی عملی و تئوری فرآیند تخلیه طبیعی و تزریق گاز خشک(متان) بر روی میزان بازیابی میعانات گازی مخزن گاز میعانی سرخون با سیالی شبیه به سیال اولیه مخزن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  محمد بنیادی   داریوش مولا

هدف از انجام این پژوهش، مطالعه آزمایشگاهی تزریق گاز متان بر روی بازیافت مایعات گازی ساکن بجای مانده در مغزه های مخزن سرخون در اثر فرآیند تخلیه طبیعی می باشد. مخزن سرخون دارای فشار اولیه mpa2/36 و نقطه شبنم mpa4/34 است. به همین منظور یک دستگاه آزمایشگاهی سیلاب زنی با قابلیت کارکرد در فشار و دمای بالا ساخته شد تا بتوان آزمایشها را برروی سیال واقعی تحت شرایط فازی یکسان با شرایط مخزن سرخون انجام داد. این پژوهش شامل سه قسمت اصلی است: (1) دستیابی به سیال اولیه مخزن به کمک نمونه های سرچاهی، با یک روش بازترکیب جدید. (2) فرآیند تخلیه طبیعی از فشار اولیه مخزن تا فشار کنونی مخزن سرخون ( mpa2/19). (3) نگهداری فشار در فشار کنونی مخزن به کمک تزریق گاز متان. نتایج آزمایشگاهی نشان می دهد که در پنج مرحله افت فشار در فرآیند تخلیه طبیعی از فشار اولیه تا فشار کنونی مخزن سرخون تنها %34 درصد از مایعات گازی بازیافت می گردند، اما با تزریق 5/2 برابر حجم فضای متخلخل گاز متان، می توان به بازیافت % 82 از مایعات گازی دست یافت.

کاهش cod در پساب آلوده به btex با استفاده از فرایند اکسیداسیون پیشرفته (uv/h2o2)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  محمود بهمنی   پیمان کشاورز

در این تحقیق، کارایی فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر مبنای لامپ uv یعنی (uv/h2o2) و تعیین شرایط بهینه برای تصفیه پساب آلوده به btex مورد ارزیابی قرار گرفته است. پارامتر میزان تقاضای اکسیژن (cod) به عنوان کمیتی برای تعیین بازدهی سیستم با استفاده از راکتور cod تعیین شده است. تأثیر پارامترهای عملیاتی شامل غلطت اولیه محلول آب اکسیژنه، دما، زمان واکنش، ph، غلظت اولیه btex و ولتاژهای مختلف لامپ uv مورد بررسی قرار گرفته است. نرخ کاهش btex وقتی از محلول h2o2 یا لامپ uv به تنهایی استفاده شده پایین بوده است. نتایج به دست آمده، نشان دهنده بالاترین نرخ کاهش در 30 دقیقه اول زمان واکنش بوده است. شرایط بهینه برای غلظت میانگین و سایر غلظت های btex عبارتست از: 421/0 ، 724/0 ، 11/1 ، 34/1 و 736/1 گرم بر لیتر محلول h2o2، ph اسیدی و استفاده از سه لامپ uv. تحت شرایط بهینه، کاهش cod برای غلظت میانگین آلاینده (mg/l550) و پایین ترین غلظت ( mg/l210) از btex بعد از گذشت 180 دقیقه از زمان واکنش با استفاده از (uv/h2o2) به ترتیب 90 و 98 درصد به دست آمده است.

جداسازی و تثبیت دی اکسید کربن به وسیله ریزجلبک ها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  سعید مقامی   داریوش مولا

جداسازی و تثبیت دی اکسید کربن به وسیله ریزجلبک ها افزایش غلظت دی اکسید کربن موجود در اتمسفر یکی از دلایل عمده گرم شدن کره زمین است. جریان گازهای خروجی از واحدهای صنعتی تقریباً شامل 3 تا 15% دی-اکسید کربن می باشد و ریزجلبک ها co2 را به عنوان منبع کربن طی فرایند فتوسنتز مصرف می کنند. در این تحقیق ریزجلبک chlorella sp جهت جداسازی co 2 و تولید زیست تولد در دو فتوبیوراکتور لوله ای و صفحه صاف کشت داده شد. نتایج نشان می دهد که ریزجلبک chlorella sp توانایی جداسازی co 2 و تولید زیست توده را دارد. هم چنین نتایج نشان می دهد که ریزجلبک مذکور تحمل خوبی در غلظت های بالای co 2 (20-12 درصد حجمی co 2 ) دارد و فتوبیوراکتور لوله ای نسبت به فتوبیوراکتور صفحه صاف در جداسازی co 2 و تولید زیست توده دارای عملکرد بهتری می باشد.

مدلسازی راکتور هیدروژناسیون برشهای c2 (استیلن) به روش tail end
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  محمدرضا قلی پور   سونا رییسی

اتیلن یکی از مواد اولیه پتروشیمی می باشد که در بیشترین مقیاس تولید می شود و طیف گسترد? مشتقات گرفته شده از آن، اهمیت این ماده را چند برابر کرده است. اتیلن معمولأ از طریق کراکینگ حرارتی خوراک های متفاوتی از قبیل اتان، نفتا و گازوئیل تولید می شود. به همراه این ماده با ارزش در طول فرایند کراکینگ مواد دیگری مانند استیلن تشکیل می شوند که سم کاتالیست های واحد پلیمراسیون در نظر گرفته می شوند و باید غلظت آنها به زیرppm 1 برسد. مجتمع پتروشیمی جم که بزرگترین مجتمع الفین جهان به شمار می آید سالانه 1324000 تن اتیلن تولید می کند. در نتیجه حجم بسیار زیادی استیلن باید از برشهای دو کربنه حذف شود. یکی از بهترین راه کارهای حذف استیلن، هیدروژناسیون آن می باشد. در این تحقیق واحد هیدروژناسیون استیلن در پتروشیمی جم مدلسازی شده است. این واحد به روش tail-end استیلن ها را حذف کرده و اتیلن تولید می کند. مدلسازی ریاضی به صورت دینامیک صورت گرفته و صحت مدل با داده های صنعتی بررسی شده است. با وجود متغیر بودن شدید ورودی های واحد در طول یک دوره کاری 360 روزه، مدل با تقریب خوب 10% توانسته است داده ها را پیش بینی کند و روند غیر فعال شدن کاتالیست ها را نیز مشخص سازد. در ادامه نمودار های مختلف در راکتورهای اول و دوم بررسی شده و با هم قیاس شده است. در آخر متغیر های موثر بر این فرایند از قبیل دمای ورودی راکتور و مقدار هیدروژن تزریقی بررسی شد. با توجه به پیش بینی های مدل ریاضی، در هنگام فعال بودن کاتالیست ها بهتر است با دمای بین 30- 35 درجه سانتی گراد کار کرد ولی با غیر فعال شدن کاتالیست ها دمای ورودی را باید افزایش داد و بین 40- 45 درجه سانتی گراد رساند. نکته قابل توجه دیگر این است که درصد تبدیل استیلن هنگامی که هیدروژن ورودی بیشتر از 180 کیلوگرم بر ساعت باشد، مستقل از هیدروژن ورودی می شود و هیدروژن اضافی صرف تبدیل اتیلن به اتان می شود که واکنش نا مطلوب محسوب می گردد.

حذف بیولوژیکی متیل مرکاپتان از گاز طبیعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و پتروشیمی 1391
  کیومرث بدر   عبدالحسین جهانمیری

در این مطالعه، با استفاده از باکتری thiobacillus thioparus در یک بیوراکتور ناپیوسته به بررسی حذف بیولوژیکی متیل مرکاپتان از گاز طبیعی پرداخته شد. این فرآیند شامل دو بخش اصلی می باشد: یک قسمت جاذب برای جدا کردن متیل مرکاپتان از گاز طبیعی به وسیله یک محلول بازی، و دیگری یک بیوراکتور برای حذف بیولوژیکی متیل مرکاپتان جذب شده در محلول. در این مطالعه، جریان بازی غنی از متیل مرکاپتان، که از قسمت جاذب به بیوراکتور انتقال می یابد، در آزمایشگاه ساخته شد و تمرکز بر روی بیوراکتور بود. تاثیر پارامتر های عملیاتی شامل دما، ph، غلظت اولیه متیل مرکاپتان و غلظت باکتری ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین زمان واکنش، میزان حذف متیل مرکاپتان و نوع محصولات مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این عملیات، علاوه بر حذف بالای متیل مرکاپتان، تولید بیشتر گوگرد عنصری در میان محصولات بود. با توجه به نتایج بدست آمده، در شرایط بهینه ی دمای ?c 30، ph 2/6 و غلظت باکتری با چگالی نوری بین 5/0 تا 6/0 به حذف غلظت های اولیه متفاوت از متیل مرکاپتان پرداخته شد و درصد بالایی از محصولات تولیدی به گوگرد عنصری تبدیل شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که حذف بیولوژیکی متیل مرکاپتان با بازده 90-96% در بازه زمانی 300 دقیقه انجام پذیرفت که حدود 80% درصد آن در شرایط بهینه به گوگرد عنصری تبدیل شد.

تولید هیدروژن و هیدروکربن های سبک با استفاده از فرآیند کراکینگ پلاسمایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  حامد تقوایی   محمد رضا رحیم پور

رشد روزافزون استفاده از منابع تجدیدناپذیر فسیلی، محدودیت این منابع و مشکلات زیست محیطی ناشی از بکارگیری آنها که منجر به بوجود آمدن بحران های انرژی و محیط زیست گردیده، انسان امروزی را به اندیشیدن درباره ی منابع پاک و جدید انرژی، خصوصاً انرژی های تجدید پذیر سوق داده است. در این میان هیدروژن با توجه به ویژگیهای خاص، پتانسیل ایجاد انقلاب در صنعت حمل و نقل و سیستم تامین انرژی را دارا می باشد و پیش بینی می شود که بخش عمده ای از انرژی مورد نیاز نسلهای آتی از این ماده تأمین شود به گونه ای که صاحب نظران، عصر آتی را متعلق به هیدروژن و فناوریهای مربوط به آن می دانند. استفاده از تکنولوژی راکتورهای پلاسمایی سرد از جمله روش های نوین برای انجام واکنش های مختلف در علوم مهندسی و خصوصاً مهندسی شیمی است. اهمیت و ارزش این راکتورها مربوط به کارکرد آنها در دما و فشار محیط، ساختار بسیار ساده و میزان سرمایه گذاری پایین اجرای تکنولوژی آنهاست. در این تحقیق از تکنولوژی راکتور پلاسمای تخلیه پالسی (نانو ثانیه) با عایق دی الکتریک، برای عملیات شکست پیوسته ترکیبات هیدروکربنی در دمای محیط و فشار اتمسفری جهت تولید هیدروژن بطور موفقیت آمیز استفاده شده است. بعد از برپایی یک مجموعه آزمایشگاهی، تاثیر پارامتر های طول، جنس و نوع الکترود بیرونی، نوع خوراک و نوع گاز حامل بر پارامتر بازدهی انرژی تولید گاز و ترکیب درصد محصولات مورد بررسی قرار گرفته است. محصولات اصلی در فاز گاز شامل هیدروژن عاری از گاز منوکسید کربن (مناسب برای تولید درجا)، متان، هیدروکربن ها با 2 کربن (اتان، اتیلن و استیلن)، 3 کربن (پروپان، پروپن و غیره) و 4 کربن می باشد.

تعیین شرایط آزمایشگاهی رسوب آسفالتین درحضورجریان الکتریکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1390
  الناز زارع دریسی   پیمان کشاورز

رسوب آسفالتین و نشست آن بر روی سنگ به عنوان یک مشکل جدی در تولید از مخازن نفتی مورد توجه است که این مشکل موجب هزینه های گزاف و خسارتهای جبران ناپذیری می شود، از جمله این که تراوایی مخزن را کاهش داده و خاصیت تر شوندگی سنگ مخزن را عوض می نماید. میدان الکتریکی به عنوان یکی از فاکتورهای ایجادکننده ی ناپایداری ذرات آسفالتین و تشکیل فاز جامد آسفالتین در حین تولید و انتقال نفت شناخته می شود. انعقاد به وسیله ی میدان الکتریکی در محلول های کلوئیدی آسفالتین در تحقیقات دنبال شده است. به عنوان مثال، حرکت فاز مایع در میدان های الکتریکی و باردارشدن محلول دارای ذرات معلق که منجر به حرکت سریعتر ذرات نسبت به حرکت مایع اطراف آنها می شود، منتهی به لخته شدن سریعتر در مناطق با بیشترین شدت جریان می شود. اما برای آسفالتین ها، داده های کتابخانه ای در دسترس در زمینه ی تأثیر میدان الکتریکی مورد بحث هستند. گزارشات اولیه ادعا می کردند که رسوب الکترودی حتی اگر ذرات جامد اصالتاً در سیستم حضور نداشته باشند، رخ می دهد. اما مطالعات اخیر روی رسوب الکترودی نتیجه می دهد که میدان های الکتریکی آسفالتین های حل شده را ناپایدار می کند و اینکه رسوب فاز جامد آسفالتی بر روی الکترودها تحت جریان dc نیاز به از پیش تشکیل شدن جامدات آسفالتین دارد. در تحقیق حاضر اثر پارامترهایی شامل میزان ولتاژ، زمان اعمال ولتاژ، فرآیند هم زدن بکارگرفته شده، زمان تابش امواج مافوق صوت به محلول، نسبت ماده ی راسب استفاده شده به نفت خام، دما و شرایط سینتیکی بر روی میزان آسفالتین جداشده از فاز نفتی در اثر اعمال پتانسیل به محلول نفتی حاوی آسفالتین بررسی شده است و نتایج برای دو حالت استفاده از نفت مصنوعی محتوی ذرات خالص آسفالتین و استفاده از محلول نفت خام و هپتان بررسی و مقایسه شده اند.

شبیه سازی توزیع غلظت مونوکسیدکربن درون زیرگذر زند شیراز در شرایط ناپایا با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  عبدالله عباسلو   فریدون اسماعیل زاده

توزیع غلظت مونوکسیدکربن درون یک زیرگذر دو طرفه در شهر شیراز به صورت تئوری و تجربی بررسی شد. مونوکسیدکربن درون زیرگذر به علت جمعیت زیاد و ترافیک سنگین باعث ایجاد مشکلات جدی شده است. به علاوه، حرکت عمودی و عرضی هوای درون زیرگذر، ورود و خروج نقطه ای هوای تازه و آلوده به زیرگذر، ساختار زیرگذر و جای دمنده ها و مکنده ها باعث افزایش غلظت co درون زیرگذر شده است. با توجه به محدودیت در تغییر ساختار اصلی زیرگذر، یک راه حل عملی و قابل اجرا برای کاهش غلظت co درون زیرگذر در شرایط ترافیک سنگین ارائه شد. اساس این راه حل، مدیریت حرکت هوای درون زیرگذر و اصلاحاتی درون زیرگذر می باشد. این اصلاحات شامل، ورود و خروج هوای تازه و آلوده به زیرگذر به صورت افقی در یک سطح گسترده، جداسازی مسیرهای رفت و برگشت به وسیله نصب یک دیوار مرکزی و نصب سقف و دیوارهای کاذب بر روی سقف و دیوارهای زیرگذر می باشد. این اصلاحات با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی (cfd) شبیه سازی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که با استفاده از این راه حل غلظت co به طور متوسط 70% کاهش داشته و در محدوده استاندارد می باشد. همچنین با توجه به احتمال تصادف شدید درون زیرگذر و احتمال آتش سوزی در آن، راه حل پیشنهادی باید دارای قابلیت کنترل سریع دود حاصل از آتش سوزی باشد طوریکه طول فضای اشغال شده به وسیله دود کم و میدان دید جهت کمک رسانی به مصدومین زیاد باشد. راه حلی پیشنهاد شد که از راه حل پیشنهادی برای کاهش میزان غلظت آلاینده استفاده می کند. این راه حل به وسیله مدل امتحان شد و مشخص شد که این راه حل قابلیت کنترل دود حاصل از آتش سوزی را دارا می باشد. در مجموع می توان گفت که راه حل پیشنهادی هم توان کنترل میزان آلودگی در شرایط ترافیک سنگین تا حد استاندارد و هم توان کنترل دود حاصل از آتش سوزی در شرایط اضطراری را دارا می باشد. به عبارت دیگر این راه حل ها، هوای درون زیرگذر را در شرایط ترافیک سنگین و اضطراری مدیریت می کنند.

بررسی کاهش درگ بر روی نفت خام بوسیله محلول شامل افزایه ی پلیمری sbr های تولیدی بندر امام در یک لوله افقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  علیرضا خمیس آبادی   شادی حسن آجیلی

با توجه به اهمیت بسزایی که انتقال سیالات از جمله نفت خام در دنیای امروز دارند بخش زیادی از توجه پژوهشگران به مطالعه در این زمینه اختصاص دارد. از آنجا که شرایط بهینه برای انتقال سیالات علاوه بر کاهش تلفات سیال از تلفات انرژی جلوگیری می کند، تلاش برای یافتن راهی که بتواند با کمترین هزینه سبب کاهش مصرف انرژی در هنگام انتقال سیال شود از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله مهمترین و ساده ترین راهها برای غلبه بر بخشی از تلفات انرژی در هنگام انتقال سیال استفاده از غلظت های پایین مواد کاهنده درگ در جریان است. برای مطالعه ی اثر پلیمرهای جدید و لزوماً تولید داخل کشور بر روی پدیده کاهش درگ، در این پایان نامه به بررسی اثر افزودن مقادیر کم از کوپلیمر های sbr تولیدی پتروشیمی بندر امام در یک لوله افقی بر روی نفت خام گچساران پرداخته شده است. به منظور داشتن تحلیل جامعی از شرایط گوناگون فرایندی و آزمایشی، نظیر تاثیر نوع پلیمر، بررسی غلظت بهینه کاهش درگ و تاثیر سرعت جریان، آزمایشات با غلظت های مختلف از این سه نوع ماده کاهنده درگ به عمل آمد و تاثیر هر یک از این عوامل بر فرایند کاهش درگ بررسی شده است. همچنین از نتایج حاصل از این تحقیق، رابطه ای برای توصیف پدیده کاهش درگ در مورد پلیمر بهینه (1502sbr) پیشنهاد شده است.

حذف گازوئیل از آبهای آلوده، توسط جذب با خاک طبیعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  حسین کوتیان نژاد   پیمان کشاورز

در این مطالعه جذب گازوئیل از آب های آلوده به وسیله سه نمونه خاک طبیعی بررسی شده است. نتایج ابتدایی جذب گازوئیل به وسیله این خاک ها نشان می دهند که یکی از خاک های طبیعی بسیار جاذبتر از دو خاک دیگر است و به سبب قدرت جذب بالا، ارزانی و همچنین در دسترس بودن این جاذب، آن را سوپر خاک جاذب (super adsorbent clay به اختصار sac) نامیده ایم. نتایج جذب گازوئیل به وسیله جاذب sac نشان می دهد که 3/0 گرم از این خاک توانایی جذب ppm1000 گازوئیل موجود در 50 میلی لیتر آب را تا حد کمتر از ppm10 دارد. سه خاک طبیعی مورد آنالیز x-ray diffraction (xrd) قرار گرفته اند و نتایج نشان می دهند که جاذب sac عمدتاً از اکسید سرب تشکیل شده است (pbo)، اکسید سرب در جاذب sac سایت های جاذب فعالی را محیاء کرده که این سایت ها عامل جذب گازوئیل هستند. عملکرد جذب sac در شرایط مختلف دمایی (20-60 درجه سانتی گرد)، ph (3-12)، زمان اختلاط (5/2 تا 30 دقیقه) سرعت اختلاط (rpm 50-rpm600) و مقادیر مختلف sac(1/0 تا 1 گرم) برای جذب گازوئیل، بنزین و نفت خام بدست آمده است. نتایج نشان می دهد سرعت و زمان اختلاط فاکتور های مهمتری نسبت به سایر فاکتور ها هستند. مدل های ایزوترم برای جذب گازوئیل توسط جاذب sac به کار برده شده و مشخص گردید که ایزوترم فرندلیچ می تواند پیش بینی بهتری از جذب را داشته باشد. سر انجام جاذب اشباع شده با گازوئیل برای چهار دما به منظور احیا مورد بررسی قرار گرفته که نتایج نشان می دهد در زمان کمتر از 8 دقیقه و دمای 180 درجه سانتی گراد جاذب sac به طور کامل احیا و قابل استفاده مجدد می باشد.

بررسی بدیده گاز ضد حلال در تشکیل رسوب در چاههای تزریقی گاز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  لیلا صدیق نژاد   فریدون اسماعیل زاذه

یکی از مشکلات چاههای تزریقی گاز، تشکیل رسوب می باشد، به گونه ای که پس از مدتی، راه عبوری گاز به طور کامل بسته می شود، چاههای تزریق گاز مارون و کوپال نیز از این اصل مستثنی نیستند، لذا برای ارائه راهکاری مناسب برای جلوگیری از این مشکل، تعیین نوع مکانیزم تشکیل رسوب، ضروری می باشد و با توجه به اینکه گاز تزریقی در چاههای مارون و کوپال در شرایط فوق بحرانی تزریق می شوند، لذا پیش بینی می شود که یکی از مکانیزم های احتمالی تشکیل رسوب، پدیده گاز ضدحلال می باشد که در این پروژه، مورد بررسی قرار می گیرد. پارامترهای متعددی بر روی کمیت محصولات تولید شده در فرآیندهای فوق بحرانی تأثیر گذارند که در این میان می توان به دما، فشار اشاره نمود.در این پژوهش، 8 آزمایش در شرایط مختلف دمایی (k343- 333) و فشاری(bar 245-210-180-150) بر روی آب سازندهای آسماری و گچساران انجام شده است و تاثیر آن ها بر روی میزان رسوب تشکیل شده مورد بررسی قرار گرفته است و سپس آزمایشات با نرم افزار phreeqc مدل شده است. پس از انجام آزمایشات، در شرایط چاه، رسوب تنها در آب سازند آسماری مشاهده گردید. به علاوه با افزایش فشار و کاهش دما میزان رسوب تشکیل شده بیشتر شده و با استفاده از آنالیز xrd، مشخص گردید که رسوب حاصل از فازهای هالیت، دولومیت و پیریت تشکیل شده که با استفاده از عکس های sem و نرم افزار phreeqc نیز این مطلب تایید شده و بیشترین فاز در رسوب، با استفاده از نرم افزار، هالیت تشخیص داده شده است .

مطالعه آزمایشگاهی اثر نانوسیالات در جداسازی گاز دی اکسید کربن از فلوگاز در تماس دهنده های غشایی الیاف تو خالی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  علی گلخوار   پیمان کشاورز

درجهت کاهش اثر گلخانه ای ناشی از انتشار دی اکسیدکربن، نانوسیالاتی همچون نانوسیلیکا و نانولوله کربنی به عنوان جاذب در غشای تماس دهنده الیاف توخالی از جنس پلی پروپیلن استفاده گردیده است .در این تحقیق مخلوطی از هوا و گاز دی اکسیدکربن وارد بخش پوسته ماژول غشا می شود و در تماس با جریان نانوسیال که در درون فایبر ها جریان دارد، قرار می گیرد. اثر دبی های متفاوت مایع و گاز، ترکیب درصد ورودی دی اکسیدکربن و دمای مایع بر بازده حذف و شدت انتقال جرم دی اکسیدکربن، برای درصد های وزنی 25/0 و 5/0 نانوسیال، به دقت مورد بررسی قرار گرفت. در دبی بالای مایع و تزریق نانوسیال سیلیکا 5/0 درصد وزنی، بازده حذف دی اکسیدکربن به میزان 21 درصد و در دبی های پایین 9 درصد نسبت به آب مقطر افزایش نشان داد. نانوسیال نانولوله کربنی عملکرد بهتری داشت بطوریکه در همان شرایط بازده حذف دی اکسیدکربن در دبی های بالا 20 درصد و در دبی های پایین حدود 40 درصد افزایش نسبت به آب مقطر مشاهده گردید. بازده حذف دی اکسیدکربن برای آب مقطر و نانوسیلیکا با افزایش غلظت دی اکسیدکربن خوراک، کاهش یافت که اشباع شدن سیال می تواند دلیل این امر باشد. اما بازده حذف دی اکسیدکربن برای نانولوله کربنی ثابت ماند و حتی در برخی غلظت های دی اکسیدکربن روند افزایشی داشت.

بررسی فرآیند تزریق بخار همراه با ریزش ثقلی در مخازن شکافدار با استفاده از شبیه سازی مخزن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  محمد حسن بیانی   غلامرضا کریمی

فرآیند تزریق بخار همراه با ریزش ثقلی یکی از روش های حرارتی برای تولید نفت سنگین از مخازن شکافدار کربناته است. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار شبیه ساز اکلیپس ، اثر پارامترهای مختلف مخزن و عملیاتی روی بازدهی این فرآیند مورد بررسی قرار گرفته است. تأثیر شکاف ها (به صورت لایه ای و شبکه ای) و تراوایی آنها و همچنین ضریب انتقال حرارت هدایتی و ظرفیت گرمایی سنگ از جمله پارامترهای مخزن مورد بررسی می باشند. همچنین تأثیر پارامترهای عملیاتی مثل دما و کیفیت بخارآب تزریقی، تزریق همزمان بخارآب و متان، طول چاه ها و فاصله ی عمودی بین آنها، ساختارهای مختلف چاه ها (مثل چاه های متقاطع و چاه های موازی که بالای سر یکدیگر قرار ندارند) مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که حضور شکاف ها (لایه ای یا شبکه ای) در بین چاه ها سبب افزایش تولید شده اما شکاف های لایه ای افقی و شبکه شکاف واقع در بالای چاه ها، میزان بازدهی را کاهش می دهند.

تصفیه پساب واحد نمک زدایی پالایشگاه نفت شیرازبه روش اکسیداسیون پیشرفته
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  اعظم فرهادی   داریوش مولا

در این تحقیق، کارایی فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر مبنای استفاده از لامپ uv و تشعشع mw به صورت انفرادی و ترکیب با پر اکسید هیدروژن و تعیین شرایط بهینه برای تصفیه پساب واحد نمک زدایی پالایشگاه نفت شیراز مورد ارزیابی قرار گرفته است. پارامتر اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (cod) به عنوان کمیتی برای تعیین بازدهی سیستم تعیین شده است. تأثیر پارامترهای عملیاتی شامل غلطت اولیه محلول پراکسید هیدروژن، دما، زمان واکنش، ph، ولتاژهای مختلف لامپ uv و توان مایکروویو مورد بررسی قرار گرفته است. نرخ کاهش cod با استفاده از مایکروویو یا لامپ uv به تنهایی پایین می باشد. نتایج به دست آمده، نشان دهنده شرایط بهینه برای غلظت پراکسید هیدروژن 11/0 گرم بر لیتر محلول h2o2، ph اسیدی، استفاده از سه لامپ uv و توان 900 وات مایکروویو می باشد. علاوه بر این با توجه به پایین بودن میزان کاهش cod اثر واکنش فتوفنتون نیز مورد بررسی قرار گرفت که بیشترین کاهش در cod تحت شرایط اسیدی و زمان 120 دقیقه به میزان 60 درصد مشاهده گردید.

بررسی آزمایشگاهی و مدلسازی تراوایی گاز در غشای نانو کامپوزیتی پلی یورتان بر پایه استر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  محمد امین خادمی   پیمان کشاورز

رفتار انتقالی گازهای دی اکسید کربن و متان در غشاهای ماتریس مخلوط که شامل نانو ذرات متفاوت از سیلیکا، ارائه شده است. سیلیکای اصلاح نشده و اصلاح شده تجاری ( با اکتیل سیلان و پلی دی متیل سیلکون) به عنوان پرکننده های غشاء استفاده شده است. غشاءهای نانوکامپوزیت pu همراه با پرکننده های 5، 10 و 15 درصد وزنی با روش اختلاط محلول آماده شده است. ویژگی های ساختاری غشاءها با sem، ftir، xrd و dsc برای نشان دادن فعل و انفعالات بین pu و نانوذره ها و تغییرات ایجاد شده در فاز pu در حضور سیلیکا مورد مطالعه قرار گرفته است. سیلیکاهای اصلاح شده همراه با زنجیره های طولانی آبدوست، میزان گلوخه شدن نانوذره ها را کاهش و توزیع در غشاءی ماتریس مخلوط بهبود می بخشند. به علاوه، نانوذره های سیلیکا در داخل ماتریس pu، فاکتورهای جداسازی و نفوذپذیری co2 افزایش می دهند. سیلیکا پوشش زنجیره ی را از هم جدا می کند و حجم آزاد متحرک را برای بهبود نفوذپذیری co2 افزایش می دهد. علاوه بر این، سیلیکا جذب سطحی co2 را درون ماتریس غشاء برای افزایش دادن انتخاب پذیریco2/ch4 صرف نظر از نوع سیلیکا، افزایش می دهد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در بین نانو ذره های سیلیکا و شکل اصلاح شده آن عملکرد مناسبی برای جداسازی co2/ch4 نشان می دهد. در این مطالعه آزمایشگاهی، یک مدل جدید برای پیش بینی توانایی نفوذ گاز در غشاءهای pu/silica با در نظر گرفتن ذرات پرکننده در ماتریس بعلاوه حفره های موجود در لایه سطح مشترک نانو و ماتریس پلیمری پیشنهاد شده است. نتایج نشان می دهند که مدل ارائه شده در این تحقیق، علاوه بر نشان دادن روش مناسب برای پیش بینی داده ها، پیش بینی نزدیکتری از داده های آزمایشگاهی، نسبت به مدل ماکسول که روش کاملا متفاوتی را داشته است، نشان می دهد.

مدل سازی راکتور ریفرمینگ گاز طبیعی با بخار آب به همراه راکتور بستر متحرک چرخه شیمیایی احتراق
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  صدیقه کبیری   عبدالحسین جهانمیری

چکیده مدل سازی راکتور ریفرمینگ گاز طبیعی با بخار آب به همراه راکتور بستر متحرک چرخه شیمیایی احتراق به کوشش صدیقه کبیری امروزه، یکی از اصلی ترین راه های تولید گاز سنتز(هیدروژن و مونواکسید کربن) فرآیندریفرمینگ گاز طبیعی با بخار آب می باشد. این فرآیند گرماگیر حدود 50 درصد از کل هیدروژن مورد نیاز جهان را تأمین می کند. از این رو، تلاش برای بهبود شرایط انجام واکنش درجهت افزایش میزان محصولات و همچنین کاهش هزینه و مشکلات زیست محیطی ناشی از نشر گاز دی اکسید کربن همراه فرآیند، اقدامی پر اهمیت به نظر می رسد. دی اکسید کربن به عنوان اصلی ترین گاز گلخانه ای که میزان اعظم آن از احتراق سوخت های فسیلی ایجاد می شود عامل افزایش دمای عمومی کره ی زمین به حساب می آید. تاکنون راه های گوناگونی برای جذب دی اکسید کربن پیشنهاد شده است که از میان آن ها، فرآیند چرخه شیمیایی احتراق مقرون به صرفه تر می باشد. این فرآیند نوین شامل دو راکتور مجزا با نام های راکتور هوا و راکتور سوخت می باشد. ذرات جامدی که معمولأ اکسید فلزات هستند بین این دو راکتور دائما در گردشند و تحت عمل اکسایش و کاهش ایجاد شده در راکتور هوا و سوخت قرار می گیرند و اکسیژن مورد نیاز را بین دو راکتور مبادله می کنند. این فرآیند در کل گرمازا بوده و گرمایی معادل گرمای حاصل از احتراق معمولی را فراهم می کند. این گرما را می توان جهت انجام یک واکنش گرماگیر مانند واکنش ریفرمینگ گاز طبیعی با بخار آب در یک راکتور چند لوله استفاده کرد. این ایده اساس کار راکتورهای کوپل گرمایی است که امروزه مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. بالا بردن بازده گرمایی ، افزایش میزان تولید، کاهش سایز راکتور و کاهش هزینه از مزایای انجام همزمان دو واکنش گرماگیر و گرمازا است که در یک راکتور انجام می شوند. فرآیند کوپلینگ چرخه شیمیایی احتراق و ریفرمینگ گاز طبیعی با بخار آب این امکان را فراهم می سازد تا با افزایش بازده گرمایی میزان محصولات راکتور ریفرمر افزایش پیدا کند. در این پایانامه برآنیم تا مدل سازی این فرآیند کوپلینگ را با استفاده از یک مدل هتروژن پایا و یک بعدی انجام دهیم. صحت مدل انجام شده با داده های راکتورریفرمینگ گاز طبیعی با بخارآب موجود در شرکت پتروشیمی زاگرس عسلویه بررسی شد. نتایج حاصل از مدل سازی با موارد مشابه در راکتور معمول ریفرمینگ گاز طبیعی با بخار آب مقایسه شد که افزایش میزان گاز سنتز قابل مشاهده می باشد.

حذف بیولوژیکی هیدروکربن ها از خاک های آلوده به مواد نفتی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1391
  جاوید غلامی شیری   حجت مهدی یار

در این تحقیق به تجزیه بیولوژیکی لجن نفتی پالایشگاه عسلویه و پالایشگاه شیراز توسط میکروارگانیزم های ذاتی موجود در این خاک ها، در محیط مایع (msm) و خاک پرداخته شد. باکتری های شناسایی شده از خاک پالایشگاه شیراز به ترتیب pseudomonas aeruginosa، pseudomonas fluorescence و citrobacter amalonaticus می باشند و 4 باکتری که توانایی تجزیه لجن نفتی را دارند از خاک پالایشگاه عسلویه به نام های staphylococcus sp، bacillus cereus، bacillus sp و lysinibacillus fusiformis جداسازی شدند. برای بدست آوردن شرایط بهینه ابتدا به بهینه سازی رشد باکتری ها در محیط مایع (msm) در شرایط oc 40 و 35، 30=t، 8 و 7، 6، 5=ph و (w/v) %3 و 2، 1، 5/0، 25/0=c (غلظت لجن نفتی) پرداخته شد. به این ترتیب oc30=t و 7=ph بعنوان شرایط مناسب جهت رشد ماکزیمم باکتری ها انتخاب شدند. در تجزیه لجن نفتی از تزریق مواد مغذی در خاک و تزریق مجدد باکتری در مایع و خاک نیز استفاده شد. بیشترین درصد کاهش tph لجن نفتی پالایشگاه شیراز در مایع و خاک به ترتیب برابر با %51 و %1/33 در غلظت (w/v)% 1 لجن نفتی در حالت تزریق گروهی صورت گرفت و بیشترین درصد کاهش tph لجن نفتی پالایشگاه گاز عسلویه در مایع و خاک به ترتیب برابر با %43 و % 27 در غلظت (w/v)% 25/0 لجن نفتی در حالت تزریق گروهی باکتری های پالایشگاه شیراز بعنوان باکتری های غیر ذاتی و %41 و % 3/26 در غلظت (w/v)% 5/0 و (w/v)% 25/0 لجن نفتی در حالت تزریق گروهی باکتری های عسلویه بعنوان باکتری های پالایشگاه گاز ذاتی در شرایط بهینه و مدت 30 روز صورت گرفت.

بررسی تئوری و عملی ضریب انتقال جرم جهت تبخیر مواد هیدروکربنی از ظروف استوانه ای سرباز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1388
  یعقوب رهنما   داریوش مولا

اطلاعات جامع وکاملی درباره تبخیر و هدررفت مواد هیدروکربنی از مخازن نیمه پر سر باز که جریان هوا از روی آنها عبور می کند در دسترس نیست . تبخیر مواد هیدروکربنی موجود در مخازن پالایشگاه های نفت یکی از مسائل و مشکلاتی است که این پالایشگاه ها با آن روبرو هستند . اگر چه تبخیر مواد هیدروکربنی به دلیل فراریت خود مواد هیدروکربنی موجود در مخازن است ولی عواملی از جمله سرعت وزش باد دمای هوای محیط پر و نیمه پر بودن مخازن و عدم تثبیت مواد هیدروکربنی می توانند باعث افزایش میزان تبخیر مواد در مخازن شوند که این موضوع نه تنها سالانه ضرر و زیان مالی زیادی به پالایشگاه ها تحمیل می کند بلکه مسائل زیست محیطی حادی را نیز ایجاد می نماید. بنابراین دانستن میزان تبخیر و عوامل موثر بر آن از مخازن از جمله عواملی است که میتواند ما را در جهت چگونگی جلوگیری و کنترل آن کمک و ترغیب کند. در این تحقیق شدت تبخیر مواد هیدروکربنی نفت خام، و lsrg از پالایشگاه شیراز در سرعتها و دماهای مختلف در ظرف نیمه پر استوانه ای مورد بررسی قرار گرفته است ومقدار آن به طور دقیق مشخص گردیده است . سپس بر اساس مقادیر به دست آمده رابطه ای جهت محاسبه ضریب انتقال جرم جهت این سیستم ها ارائه شده است.

بررسی دانسیته و ویسکوزیته مایعات یونی با استفاده از شبکه عصبی.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1392
  محمد رضا فاتحی   داریوش مولا

در این تحقیق , توانایی شبکه عصبی جهت تخمین دانسیته و ویسکوزیته شش گروه از مایعات یونی شامل کاتیونهای ایمیدازولیوم , پیرولیدینیوم , پیریدینیوم , ایزوکوینولینیوم , آمونیوم و آمینو اسید و همچنین دانسیته و ویسکوزیته محلول های دو جزئی این مایعات یونی با حلال های قطبی و غیر قطبی بررسی شدند. به منظور آموزش و ارزیابی شبکه عصبی ، از داده های آزمایشگاهی مندرج در مقالات منتشر شده بهره گرفته شد. جرم مولکولی مایع یونی و جرم مولکولی اجزای ساختاری آن به همراه دما , فشار و غلظت سیستم مورد مطالعه ( کسر مولی مایع یونی در مورد محلول های دو جزئی ) و همچنین جرم مولکولی و دمای جوش کاهیده حلال به عنوان متغیرهای مستقل ورودی شبکه عصبی انتخاب گردیدند. نتایج نشان دادند که شبکه های عصبی سه لایه ای از نوع feed forward دارای توابع انتقال log sigmoid , tan sigmoid و purelin قادر به پیش بینی مقادیر دانسیته و ویسکوزیته مایع یونی خالص و همچنین محلول دو جزئی غیر ایده آل آن می باشد. میانگین درصد خطای مطلق شبکه عصبی بر روی مجموعه تست ، جهت پیش بینی دانسیته و ویسکوزیته مایع یونی خالص به ترتیب برابر با 0.014 % و 4.65 % و جهت پیش بینی دانسیته و ویسکوزیته محلول دو جزئی مایع یونی به ترتیب برابر با 0.023 % و 4.8 % محاسبه گردید

شبیه سازی انفجار راکتور ایزوماکس و بررسی پیامد های آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  فاطمه کاظمی   محمد خرم

در این پایان نامه احتمال انفجار در واحد راکتور ایزوماکس پالایشگاه شیراز شبیه سازی شده است که به علت وجود برش های نفتی سنگین در خوراک ورودی ایزوماکس آنالیز خوراک به راحتی امکان پذیر نبوده و برای دستیابی به این هدف از روش ماتریکس استفاده شده است . همچنین برای تعریف خوراک ورودی ایزوماکس برای نرم افزار phast از روش ترکیب چند گانه استفاده شده است. سناریوهای مختلف نشت و انفجار شیمیایی با استفاده از این نرم افراز شبیه سازی شده است و نتایج آن بر روی نقشه محل اطراف راکتور مشخص شده است و میزان خسارت وارده در این مناطق بر اساس شدت تقسیم بندی می گردد آمار محتمل مربوط به تلفات در جهت ها و فواصل مختلف راکتور پیش بینی شده است و همچنین بدترین حالت از نقطه نظر ویرانی پیش بینی شده است و از این حالت می توان برای مستحکم سازی ساختار ها که موجب کاهش هزینه های ناشی از خسارت های انفجار و نشت می شود استفاده کرد. لذا با توجه به نتایج، راه کارهای کاربردی مانند ساخت موانع، مستحکم سازی قسمت های مورد نظر واحد صنعتی ارائه شده است که می تواند به منظور جلوگیری از حوادث و یا کاهش عواقب ناشی از حوادث استفاده گردد.

مطالعه آزمایشگاهی کاهش غلظت آلاینده های آمونیاک و هیدروژن سولفید از پسآب مخازن slops پالایشگاه شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1392
  محمدرضا طالعی   فریدون اسماعیل زاده

در این تحقیق، کارایی فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته (aop) شامل استفاده از ازن، استفاده از هیدروژن پراکساید با هدف تعیین شرایط بهینه برای تصفیه پسآب مخازن slops پالایشگاه شیراز مورد ارزیابی قرار گرفته است. پسآب این مخازن دارای مقادیر قابل توجهی آمونیاک، هیدروژن سولفید و آلودگی های آلی می باشد. به منظور تعیین بازدهی سیستم، پارامترهای درصد حذف cod، درصد حذف سولفید و درصد حذف آمونیاک انتخاب شده اند. تأثیر پارامترهای عملیاتی مختلف شامل: غلطت اولیه آلاینده ها، غلظت هیدروژن پر اکساید، وجود و یا عدم وجود لامپ uv ، ph و دما مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در هنگام استفاده از ازن، در شرایط بهینه، میزان درصد جداسازی سولفید و cod به ترتیب 100% و 97% می باشد. این در حالی است که این مقادیر هنگامی که از هیدروژن پراکساید استفاده شود به ترتیب برابر با 95% و 87% می باشد. همچنین نتایج گویای آن است که به دلیل پیوند هیدروژنی قوی که بین مولکول های آمونیاک و آب قرار دارد، فرآیند های اکسیداسیون پیشرفته شیمیایی به تنهایی قابلیت چندانی در کاهش غلظت آمونیاک ندارند. استفاده از ترکیب روش هایaop و امواج مایکروویو باعث افزایش میزان جداسازی آمونیاک تا حدود 99% شده است .

مطالعه آزمایشگا هی تأثیر افزود نی نانو بر روی خواص گل حفاری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1391
  رحمت الله صبوری   صمد صباغی

در این تحقیق، مطالعه آزمایشگاهی تأثیر افزودنی نانو بر روی خواص گل حفاری مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، ابتدا پلیمر کربوکسی متیل سلولز به روش شیمیایی به صورت توده سنتز و برای سنتز نانو ذرات آن، از روش مکانیکی- آسیاب گلوله ای استفاده شده است. متوسط اندازه نانو ذرات توسط دستگاه توزیع اندازه ذرات (psa)، ?? نانومتر بدست آمده است. سپس با استفاده از روش پلیمریزاسیون مینی امولسیون جهت تولید پوسته - هسته، یک پوسته از پلیمر استایرن بر روی نانو ذارت پوشانده و با استفاده از دستگاه آنالیز حرارتی (tga) مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت توده کربوکسی متیل سلولز، نانو ذرات کربوکسی متیل سلولز و پوسته - هسته نانو ذرات با استایرن به گل حفاری پایه آبی اضافه شده است. پس خواص گل حفاری شامل میزان هرزروی آب، ضخامت اندود گل، نقطه تسلیم، ویسکوزیته، وزن گل و ph بر اساس استاندارد api اندازه گیری شده است. نانو ذرات و پوسته - هسته ی تولیدی، ضخامت گل حفاری، میزان هرزروی گل حفاری و نقطه تسلیم را کاهش و تأثیری روی وزن گل حفاری و ph نداشته و باعث کاهش ویسکوزیته ظاهری و پلاستیک می شود. نتایج حاصله نشان دهنده بهبود خواص گل حفاری با اضافه شدن نانو ذرات و پوسته - هسته تولیدی نسبت به افزودن توده پلیمر کربوکسی متیل سلولز به گل است.

بررسی آزمایشگاهی و مدلسازی فرآیند تشکیل رسوب سدیم کلراید در دهانه چاه نفتی در اثر تزریق گاز طبیعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1393
  مریم آسمانی   داریوش مولا

در تعدادی از چاه های تزریق گاز، در میدان های نفتی مارون و کوپال در خوزستان، رسوب تشکیل می شود که در برخی موارد به طور کامل، مسیر جریان را مسدود می کند.هدف از انجام این پژوهش بررسی پدیده تبخیر آب در تشکیل رسوب سدیم کلراید در چاه های تزریق گاز و تعیین عوامل موثر بر فرآیند تشکیل نمک و به کارگیری بازدارنده جهت پیشگیری و یا رفع رسوبات نمک بوده است. تعدادی نمونه رسوب از شرکت بهره برداری مارون دریافت شد آزمایشهایی بر روی نمونه رسوب ها انجام شد. نتایج حاکی از آن بود که ترکیب سدیم کلراید، بیشترین مقدار در بین ترکیبات نمونه رسوبها بوده است. در نتیجه تحقیقات و آزمایش ها بر روی این نمونه رسوب متمرکز شد. دو آب سازند گچساران و آب سازند آسماری آنالیز شد. با توجه به اینکه قسمت عمده رسوبات چاه ها، رسوبات معدنی است لذا دلیل آن نشت آب از جداره چاه پیش بینی شد. در این پژوهش با تهیه آمار چاه های مورد پژوهش، نمودارهای سیمان بندی و بررسی جداول مربوط به هر چاه، دلیل تشکیل رسوب نشت آب سازند گچساران به داخل چاه تشخیص داده شد. مکانیزم های غالب در تشکیل سدیم کلراید در دهانه چاه گازی با توجه به مطالعات کتابخانه ای انجام شده، تبخیر آب ناخواسته و پدیده گاز ضد حلال پیش بینی شد. چند دستگاه آزمایشگاهی جهت بررسی این مکانیزمها در دانشگاه شیراز طراحی و ساخته شد. از جمله این دستگاه ها می توان به دستگاه بالا برنده فشار، دستگاه ستون دیواره مرطوب (جهت بررسی مکانیزم تبخیر) در فشار اتمسفری و دستگاه ستون دیواره مرطوب در فشار بالا اشاره کرد. مدلسازی ترمودینامیکی انجام شد و نتایج آزمایشگاهی با مدلسازی انجام شده مقایسه شد. در نهایت به بررسی و تحقیقات آزمایشگاهی تزریق مواد بازدارنده شیمیایی جهت کاهش رسوب در دیواره چاه پرداخته شد. در این پژوهش از دو بازدارنده پلیمری و سورفکتانت استفاده شد. با انجام کلیه آزمایشهای انجام شده در خصوص بازدارنده در نهایت استفاده از بازدارنده sur-100 جهت کاهش تشکیل رسوب نمک پیشنهاد می شود.

استخراج لیپید موجود در ریزجلبک جهت تولید بیودیزل با استفاده از کربن دی اکسید فوق بحرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1393
  محمدرضا عسکری خیرآبادی   محمد خرم

به دلیل قیمت بالای سوخت های فسیلی، کاهش ذخایر سوخت و افزایش روزافزون غلظت کربن دی اکسید در جو، تولید سوخت از منابع تجدید پذیر مورد توجه قرار گرفته است. امروزه ، بایودیزل به عنوان یک سوخت تجدید پذیر توجه فزاینده ای را به خود جذب کرده است. توانایی باروری بالای بیومس، ذخیره¬سازی سریع لیپید و رشد در آب¬های شور، میکروجلبک¬ها را به عنوان یک منبع خوراک تولید بیودیزل در مقیاس صنعتی مطرح نموده است. این مطالعه آزمایشگاهی علی رغم عنوان موجود، به بررسی تمامی مراحل مرتبط با تولید بایودیزل، اعم از کشت، برداشت، خشک کردن میکروجلبک و استخراج لیپید موجود در سلول¬های میکروجلبک می¬پردازد. در انجام مراحل کشت و پرورش میکروجلبک ابتدا از مطالعات آزمایشگاهی سایر پژوهشگران استفاده شد، اما به دلیل جواب نامطلوب گرفته شده پارامترهای دما، شدت نور، مواد مغذی موجود در محیط کشت مورد بررسی و مطالعه قرار شد. در مرحله برداشت که خود شامل لخته¬سازی و سانتریفیوژ است مقدار بهینه ماده لخته ساز مورد استفاده اندازه گیری شد و زمان و سرعت چرخش سانتریفیوژ از منابع بدست آمد. در مرحله خشک کردن از آون در دمای °c40 استفاده شد و با آسیاب گلوله¬ای، جلبک خشک پودر شد و آماده استخراج روغن گردید. در مرحله استخراج لیپید با استفاده از دی اکسید کربن فوق بحرانی در شرایط مختلف از دما، فشار، دبی، زمان استخراج و میزان حلال کمکی هگزان مورد مطالعه قرار گرفت. واکنش استری شدن مربوط به تولید بیودیزل در شرایط آزمایشگاهی گازی انجام شد. طبق نتایج بدست آمده از روش استخراج با دی اکسید کربن فوق بحرانی، شرایط بهینه برای رسیدن به بیشترین بازده، زمان استاتیک 90 دقیقه، دمای °c40، فشار bar260 ، دبی دی اکسید کربن کمتر 1 میلی لیتر بر ثانیه و مقدار حلال کمکی 3% وزنی بود. همچنین در شرایط بهینه، بیشترین روغن استخراج شده 249/0 گرم روغن بر گرم جلبک خشک بدست آمد. ترکیب این روغن به قرار زیر بود، پالمیتولئیک اسید(16:1c) %71/28 ، پالمیتیک اسید(16:0c) %34/27 ، اولئیک اسید(18:1c) %21/23 ، ایکوساپنتانوئیک اسید(20:5c) %35/7 ، میریستیک اسید(14:0c) %69/4 ، لینولئیک اسید(18:2c) %35/3 ، ایکوساتترانوئیک اسید(20:4c) %47/2 . کلمات کلیدی: بیودیزل، میکرو جلبک نانوکلروپسیس اکولاتا، استخراج فوق بحرانی، حلال کمکی، استر اسید چرب

پاکسازی گل حفاری آلوده به مواد نفتی با استفاده از دی اکسید کربن فوق بحرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1392
  رضا خان پور   داریوش مولا

گل حفاری که از آن با عنوان سیال حفاری نیز یاد می شود، پیچیده ترین سیالی است که تاکنون توسط بشر ساخته و استفاده شده است و بسته به شرایط مخزن می تواند پایه آبی یا پایه روغنی باشد. معمولاً در پایان عملیات حفاری، سیال حفاری تبدیل به یک محصول هرز می شود که باید بر اساس قوانین زیست محیطی دفع گردد. گل حفاری و پسماندهای ناشی از حفاری در صورتی که به نحو مطلوبی مدیریت نشوند، علاوه بر تحمیل هزینه های سنگین به صنعت نفت، می توانند به یکی از منابع آلودگی در محل حفاری تبدیل شوند. تاکنون روش های متعددی جهت پاکسازی گل حفاری از آلاینده های نفتی ارائه شده است. با انجام آنالیزهایxrd و sem بر روی گل حفاری قبل و بعد از فرآیند پاکسازی، تاثیر دی اکسیدکربن فوق بحرانی بر میزان استخراج آلاینده ها از گل حفاری مورد بررسی قرار گرفته است. در این روش، پارامترهایی از جمله دما و فشار عملیاتی، زمان استاتیک و دینامیک و دبی دی اکسیدکربن فوق بحرانی نقش به سزایی را در میزان استخراج آلاینده ها از گل حفاری ایفاء می نمایند که با انجام آزمایشات گسترده ای در محیط کاملاً کنترل شده، دمای ?c 60 ، فشار bar 180، دبی کمتر از 1/0 سی سی بر ثانیه و زمان استاتیک 110 دقیقه به عنوان شرایط عملیاتی بهینه به منظور پاکسازی مواد آلاینده گل حفاری مشخص شده است.

مطالعه آزمایشگاهی اثر تزریق نانو ذرات به همراه ممانعت کننده شیمیایی بر روی تشکیل رسوب واکس در خطوط لوله انتقال نفت خام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1393
  محمد شرافت   داریوش مولا

به منظور کاهش رسوب واکس در خطوط لوله نفت خام روش های متعددی مورد استفاده قرار گرفته است، که از میان آن تزریق پیوسته ممانعت کننده‎های شیمیایی به عنوان جایگزین جذاب مورد ارزیابی قرار گرفته است. هدف اصلی این پروژه تعیین اثر سورفکتانت های آنیونی و کاتیونی و ترکیب آن با نانو ذرات فلزی و شبه فلزی در ضخامت رسوب واکس بر روی نفت خام ایران (میدان نفتی آزادگان اهواز) می‎باشد. به منظور انجام قسمت آزمایشی این مطالعه وسیله راه اندازی شده است. در این مطالعه، جهت اندازه‎گیری ضخامت رسوب در شرایط مختلف آزمایشگاهی روش انتقال حرارت به‎کار گرفته شده‎است. بعلاوه، نمونهایی از نفت خام در پایان هر آزمایش آنالیز شده است تا مقدار واکس و آسفالتین+رزین آنها بدست آید. مقایسه روش‎های انتقال حرارت و آنالیز شیمیایی نتایج سازگاری با داده های آزمایشگاهی نشان داده است. برای تعیین اثرات مواد شیمیایی، آزمایشات با تزریق و بدون تزریق ممانعت کننده‎های شیمیایی واکس انجام شده است. ممانعت کننده‎ها با غلظت های مختلف آزمایش شده‎اند و ضخامت رسوب و مقدار واکس و آسفالتین+رزین هر آزمایش بدست آمده است. ممانعت کننده sds, ctab نانو ذرات fe2o3, sio2 کاهنده ضخامت رسوب واکس برای نفت خام واکسی مورد ارزیابی قرار گرفته است و نتایج حاصل از آزمایشات نشان می دهد که بیشترین کاهش با ppm 1200 از سورفکتانت آنیونی sds به همراه 800 ppm نانو ذره اکسید سیلیس بدست‎آمده است. بعلاوه، این مخلوط از ممانعت کننده‎ها، رسوبات واکسی که قبل از تزریق رسوب کرده‎اند را حذف کرده است

مطالعه ی آزمایشگاهی احیای کاتالیست پالادیم بر پایه ی al2o3 در واحدهای الفینی با استفاده از بخار آب و گاز دی اکسید کربن فوق بحرانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی 1393
  شاپور تقی پور حویزی   داریوش مولا

این پژوهش به بررسی و مطالعه آزمایشگاهی احیای کاتالیست پالادیم بر پایه ی al2o3 در واحدهای الفینی پتروشیمی مروارید پرداخته است. به این منظور از دو روش احیا ی حرارتی و فن آوری فوق بحرانی استفاده کرده ایم. در روش فوق بحرانی بیش از 40 نقطه آزمایشگاهی در ارتباط با استخراج مواد غیرفعال کننده از کاتالیست پالادیم به وسیله دی اکسید کربن فوق بحرانی در شرایط مختلف عملیاتی دما، فشار، دبی و زمان استاتیک دماهای 45، 50، 55 و 60 درجه سانتی گراد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان میدهد دمای 45 درجه سانتی گراد، فشار 210 بار، دبی دی اکسید کربن فوق بحرانی 0/13 سانتی متر مکعب بر ثانیه و زمان استاتیک 80 دقیقه بعنوان شرایط عملیاتی بهینه در نظر گرفته شد.

حذف بیولوژیکی کروم از پساب های صنعتی توسط گونه های قارچ آسپرژیلوس و پنسیلیوم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1393
  حسن خیری   غلامرضا کریمی

روش های بیولوژیکی برای حذف فلزات به عنوان جذب بیولوژیکی تعریف می شود که روش هایی ساده ، ارزان قیمت، موثر و روشی سازگا ر با محیط زیست می باشد. هزینه اقتصادی پایین و بازده نسبی بالاتر برای حذف فلزات سنگین از محلول های آبی از مزایای جذب بیولوژیکی می باشد. دراین مطالعه توانایی حذف فلز کروم توسط گونه های آسپرژیلوس نایجر،آسپرژیلوس فایکوم ، آسپرژیلوس براسیلینسیس ، پنیسیلیوم وقارچ خوراکی از پساب مورد بررسی قرار می گیرد . اثر ph محلول ،دوز جاذب،غلظت یون کروم و زمان ماند بر ظرفیت جذب کروم مورد مطالعه قرار گرفته است .

بررسی آزمایشگاهی تصفیه پساب واحد سودااَش مجتمع پتروشیمی شیراز با استفاده از غشاء و تعیین شرایط بهینه فرآیندی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1393
  سعید رضا کشاورز مویدی   داریوش مولا

در این پژوهش به ساخت و بررسی آزمایشگاهی سیستم غشایی نانوفیلتری جهت جدا کردن آب نمک از باقی املاح موجود در پساب واحد سودااش مجتمع پتروشیمی شیراز پرداخته شده است. قبل از ورود پساب به سیستم غشایی یک مرحله پیش تصفیه به وسیله روش انعقاد و لخته سازی با استفاده از جارتست به کار گرفته شده است. پس از این مرحله پساب نرم شده به سیستم غشایی نانوفیلتراسیونی منتقل گردید. در این مرحله تاثیر پارامترهای دما و فشار بر روی سختی کل، tds و میزان بازیافت nacl مورد بررسی قرار گرفت.

کاهش غلظت آلاینده آمونیاک موجود در پساب با استفاده از جاذب زئولیت و روش فتوکاتالیستی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی 1393
  محمد قانع عزآبادی   نصیر مهرانبد

آمونیاک از آلاینده های خطرناک صنایع پتروشیمی و نفت بوده و مشکلات بسیاری برای محیط زیست به وجود می آورد. این ماده برای انسان، حیوانات و آبزیان حتی در مقادیر کم نیز بسیار خطرناک و مضر می باشد. در این پژوهش، برای کاهش مقادیر آلاینده آمونیاک از درون پساب از سه روش جاذب زئولیتی، نانو فتوکاتالیست اکسید روی و اشعه مایکروویو استفاده شده است. روش جاذب زئولیت برای کاهش آمونیاک، با توجه به قیمت زئولیت روشی اقتصادی و صنعتی می باشد. همچنین استفاده از نانو فتوکاتالیست اکسید روی با توجه به کاربرد اشعه مرئی برای انجام واکنش های فتوکاتالیستی توسط اکسید روی، و با توجه به محصولات بی ضرر تولیدشده روشی نوین و جالب می باشد که از نظر محیط زیستی بسیار ارزشمند به شمار می رود. عملیات جذب و احیاء برای زئولیت کلینوپتیلولیت انجام گرفت و اثر پارامترهای میزان جاذب، اندازه جاذب، غلظت اولیه آمونیوم در محلول و دور همزن بر روی میزان و سرعت جذب بررسی شد. همچنین احیاء زئولیت اشباع شده در چندین مرحله انجام شده و روند تغییرات ظرفیت این جاذب پس از احیاء برای جذب آمونیوم بررسی شد. در ادامه نمودارهای آیزوترم جذب برای این نوع از زئولیت به دست آمد. در روش تابش مایکروویو برای حذف آمونیاک موجود در محلول نیز پارامترهای مختلف اثرگذار بر فرآیند بررسی و نتیجه آن ها در میزان کاهش این آلاینده مشخص گردید. در آخر میزان کاهش آلاینده آمونیاک با استفاده از روش فتوکاتالیستی و به وسیله نانو اکسید روی اندازه گیری شده است و اثر پارامترهای میزان نانو فتوکاتالیست، زمان و غلظت اولیه آمونیاک در محلول بر میزان کاهش این آلاینده محاسبه گردید.

طراحی پایلوت فرآیند تزریق دی اکسید کربن در یک مخزن شکافدار ایران با استفاده از مطالعات آزمایشگاهی و نتایج شبیه سازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و نفت 1392
  مهدی اسکروچی   نصیر مهران بد

در شرایط کنونی همچنان سوخت های فسیلی به عنوان مهمترین منابع انرژی برای آینده شناخته می شوند اما نگرانی های فراوانی در مورد آنها وجود دارد که لازم است با بررسی های دقیق مورد توجه قرار گیرند. انتشار گازهای گلخانه ای و محدودیت منابع از مهمترین چالشهایی هستند که لازم است مورد توجه قرار گیرند. در این شرایط مهمترین هدف این پژوهش، ارائه و ارزیابی طرح اولیه پایلوت تزریق گاز دی اکسید کربن برای یکی از مخازن بزرگ نفتی کشور است تا بر آن اساس جلو انتشار گازهای گلخانه ای به جو گرفته شود و از دیگر سو با افزایش ضریب بازیافت از این مخزن، منابع سوخت های فسیلی را برای آینده گسترش داد. ارزیابی طرح بر اساس نتایج حاصل از مطالعات دقیق آزمایشگاهی، تجزیه و تحلیل ابعادی مساله، مدل سازی و شبیه سازی ریاضی و نهایتاً بررسی و تفسیر فنی و اقتصادی نتایج انجام شده و منجر به پیشنهاد روش بهینه تولید از مخزن شده است. در این مطالعه ترکیب گاز تزریقی به عنوان پارامتر کلیدی برای بررسی در نظر گرفته شده و جنبه های مختلف فرآیند بر آن اساس مطالعه شده است. بهینه سازی در این مطالعه با در نظر گرفتن افزایش ضریب بازیافت و افزایش بازدهی اقتصادی به عنوان دو وجه هدف انجام شده و مقدار و سرعت تزریق گاز و سرعت تولید نفت نیز در کنار ترکیب گاز مورد توجه قرار گرفته است و نقشه راه ازدیاد برداشت نفت از این مخزن و اجرای مقیاس پایلوت آن در 2 تا 5 سال آینده پیشنهاد شده است .

مطالعه ی تجربی کاهش cod پساب spent caustic با استفاده از مکانیزم انعقاد الکتریکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی شیمی و پتروشیمی 1394
  مجتبی اعلایی زاده   پیمان کشاورز

این پایان نامه با استفاده از پساب های فاز 2و3 و 4و5 پارس جنوبی و نیز فجر جم در نظر دارد با تغییر پارامترهایی از قبیل پگالی جریان، ph ابتدایی و نیز الکترولیت و رقیق سازی و با استفاده از فرآیند انعقاد الکتریکی با استفاده از الکترود آهن، میزان اکسیژن خواهی شیمیایی را تا حد بالایی کاهش دهد.

تصفیه پسابهای کم نیتروژن توسط بیوفیلتر و کاربرد آن در پرورش متراکم ماهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی 1385
  بهار قهرمانی   غلامرضا رخشنده رو

چکیده ندارد.

بررسی عملی جامد سازی شن در چاه های نفت با استفاده از روش های مختلف "تزریق رزین با حلال" و "احتراق داخلی"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی 1387
  آرش دهقانی   داریوش مولا

چکیده ندارد.

مطالعه و بررسی تصفیه پذیری آب سازند و آب های آلوده به مواد نفتی با شوری بالا با استفاده از بیوراکتورهای غشایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی 1387
  سروش سلطانی دشت بزرگ   داریوش مولا

چکیده ندارد.

بررسی آزمایشگاهی اثر فشار ودما بر روی رسوب واکس در خط لوله
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1387
  احمد سیفایی   فریدون اسماعیل زاده

رسوب مواد آلی و سنگین سازنده بنگستان میدان نفتی اهواز توسط یک چرخه جریانی با قابلیت تحمل فشار بالا که قسمت رسوب دهی آن برابر با 14 متر بود، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. قسمت اعظم دستگاه، از لوله های فولادی ضد زنگ 1 اینچ ساخته شده است. تمامی آزمایشات بر روی نفت خام مرده سازنده بنگستان از واحد بهره-برداری اهواز3 انجام گرفته و تمامی آزمایشات در رژیم جریان آرام انجام گرفته است. رسوبات جریان آرام بر خلاف رسوبات جریان آشفته، بسیار نرم بوده و میزان نفت به تله افتاده در آن نیز بالا می باشد. در واقع، نرخ رسوب گذاری در جریان آرام بیشتر از جریان آشفته می باشد. لذا شرایط عملیاتی در رژیم جریان آرام نسبت به حالت آشفته در بدترین شرایط عملیاتی ممکن می باشد. ضمناً در جریان آرام به دلیل نرم بودن رسوبات، میتوان رسوبات جمع شده در لوله را به راحتی خارج نمود. در خطوط لوله ی که رسوبات نفتی نرم هستند، رسوبات حالت ژلاتینی دارند و میتوانند کاملاً خط لوله را مسدود نمایند. این مساله به خصوص در ساعات آغازین روزکه در آن دمای محیط پایین تر از ساعات دیگر روز می باشد، دیده می شود. برای دیگر آزمایشات، اثر دمای محیط و دمای نفت نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. هر چه دمای نفت بالاتر بوده و محیط اطراف سردتر باشد، به دلیل وجود گرادیان دمایی بیشتر، میزان رسوب واکس بیشتر خواهد بود. همچنین با انجام آزمایشات در فشارهای متفاوت دیده شد که فشار بر میزان رسوب واکس اثری ندارد. پس از انجام آزمایشات گوناگون و درک چگونگی رسوبدهی و آگاهی از پارامترهای موثر بر رسوب مواد آلی، نوبت به چاره اندیشی جهت کاهش میزان رسوبات و یا حتی جلوگیری از معضل رسوبدهی نفت خام می رسد. این پژوهش گام اول در زمینه رسوب مواد آلی در خطوط لوله را برداشته است.

بررسی آزمایشگاهی اثر تزریق مواد بازدارنده در جلوگیری از تشکیل رسوب واکس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده مهندسی 1388
  مصطفی لشکربلوکی   داریوش مولا

به منظور کاهش رسوب واکس در خطوط لوله نفت خام روش های متعددی مورد استفاده قرار گرفته است، که از میان آن تزریق پیوسته ممانعت کننده‎های اصلاح‎کننده واکس به عنوان جایگزین جذاب مورد ارزیابی قرار گرفته است. هدف اصلی این پروژه تعیین اثر کوپلیمر اتیلن–وینیل استات و ترکیب آن با کلروفرم، استون، پارازایلن و پترولیم اتر در ضخامت رسوب واکس بر روی نفت خام ایران (مخزن پایدار شرق کرمانشاه) می‎باشد. به منظور انجام قسمت آزمایشی این مطالعه وسیله جدیدی طراحی و ساخته شده است. در این مطالعه، جهت اندازه‎گیری ضخامت رسوب در شرایط مختلف آزمایشگاهی روشهای انتقال حرارت و افت فشار به‎کار گرفته شده‎است. بعلاوه، نمونهایی از نفت خام در پایان هر آزمایش آنالیز شده است تا مقدار واکس و آسفالتین+رزین آنها بدست آید. مقایسه روش‎های انتقال حرارت و آنالیز شیمیایی نتایج سازگاری با داده های آزمایشگاهی نشان داده است. برای تعیین اثرات مواد شیمیایی، آزمایشات با تزریق و بدون تزریق ممانعت کننده‎های شیمیایی واکس انجام شده است. ممانعت کننده‎ها با غلظت?های مختلف آزمایش شده‎اند و ضخامت رسوب و مقدار واکس و آسفالتین+رزین هر آزمایش بدست آمده است. ممانعت کننده eva و حلالها به عنوان کاهنده ضخامت رسوب واکس برای نفت خام واکسی مورد ارزیابی قرار گرفته است و نتایج حاصل از آزمایشات نشان می?دهد که بیشترین کاهش با ppm 800 از کوپلیمر اتیلن – وینیل استات، استون و پارازایلن به ترتیب با درصد وزنی 50، 25 و 25 بدست‎آمده است. بعلاوه، این مخلوط از ممانعت کننده‎ها، رسوبات واکسی که قبل از تزریق رسوب کرده‎اند را حذف کرده است.

تعیین شرایط بهینه تشویه کنسنترات مولیبدنیت مجتمع مس سرچشمه در بسترهای سیالی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1379
  پرویز درویشی   داریوش مولا

یکی از مراحل مهم استخراج مولیبدن (mo) از مولیبدنیت (mos2)، تشویه مولیبدنیت به اکسید مولیبدن (moo3) است . روشهای مختلفی جهت انجام عمل تشویه ارائه شده اند که از جمله آنها می توان به کوره های چند طبقه و کوره های دار اشاره کرد. تعدادی از تحقیقات نیز بر روی بسترهای ثابت انجام گرفته اند. تشویه مولیبدنیت بسیار گرمازاست و کنترل دما در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. دمای تشویه نباید از 650 سانتیمتر تجاوز کند، در غیر اینصورت اکسید مولیبدن تشکیل شده ممکن است به علت گرمای بیش از حد محلی ذوب شود. از آنجا که بسترهای سیالی از مزایای یکنواخت بودن دما در سرتاسر راکتور، تماس خوب بین ذرات جامد و گاز و همچنین کنترل دقیق دما برخوردارند، برای انجام عمل تشویه کنسنترات مولیبدنیت مورد توجه قرار گرفته اند.

مدل ریاضی جهت انتقال حرارت در بسترهای سیالی نامتجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1369
  سعید یزدانی نجف آبادی   داریوش مولا

انتقال حرارت در بسترهای سیالی نامتجانس مساله مهمی است که در بسیاری فرآیندهای گاز - جامد مانند واکنشهای کاتالیزوری، گرم یا سرد کردن ذرات جامد گرم یا سرد کردن جریانهای گازی، و بازیابی حرارت از جریان گازهای زائد کاربرد فراوان دارد. در بسترهای سیالی وقتی سرعت گاز از مقدار لازم جهت رسانیدن بستر به حالت حداقل سیالیت بیشتر شود، گاز بصورت دو فاز مختلف در بستر ظاهر میشود. در این رساله بر اساس مدل دو فازی، مدلهای ریاضی جهت انتقا حرارت از گاز به ذرات جامد، با در نظر گرفتن تلفات حرارتی و بدون در نظرگرف آنها، و همچنین مدل ریاضی جهت انتقال حرارت از دیواره به بستر سیالی ارائه شده است . براساس مدلهای فوق یک برنامه کامپیوتری نوشته شده است که بوسیله میتوان سرعت انتقال حرارت ، توزیع دما در فازهای گازی، و دمای ذرات جامد بس را برحسب زمان پیش بینی نمود . جهت اطمینان از دقت مدل یک دستگاه آزمایشی در مقیاس نیمه صنعتی جهت گرم کر ذرات شن توسط هوای گرم ساخته شده است . آزمایشات درشرایط مختلف از سرعت جر هوا، دمای ورودی هوا، دمای اولیه ذرات شن و قطر ذرات شن انجام شده اند و در هر آزمایش دمای گاز خروجی برحسب زمان اندازه گیری شده است . نتایج حاصل از شبیه سازی کامپیوتری انتقال حرارت از گاز به ذرات جامد، با نتایج حاصل از آزمایشات عملی مقایسه شده و باتوجه به توافق قابل قبول بین آنها کارآیی مدل مورد تائید قرار گرفته است . در پایان نتایج حاصل از شبیه سازی کامپیوتری هر کدام از مدلهای ارائه شده و عوامل موثر در انتقال حرارت از گاز به ذرات جامد مورد بررسی قرار گرفته است .

شبیه سازی کامپیوتری انتقال همزمان حرارت و جرم در بستر سیالی نامتجانس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1369
  محمدرضا رحیم پور   داریوش مولا

انتقال همزمان حرارت و جرم در بسترهای سیالی نامتجانس مورد مطالعه قرار گرفت و یک مدل ریاضی برای شبیه سازی انتقال همزمان حرارت و جرم از گاز به ذرات جا در بسترهای سیالی نامتجانس ارائه گردیده است . معادلات دیفرانسیل با مشتقات جزئی بدست آمده از مدل فوق الذکر با روش عددی اختلاف محدود بطور ضمنی توسط برنامه کامپیوتری حل گردیده و توزیع غلظت و درجه حرارت در طول بستر در زمانهای مختلف بدست آمده است . بمنظور بررسی کارائی مدل، آزمایشات انجام شده در یک بستر سیالی آزمایشی در مقیاس نیمه صنعتی بمنظور جذب رطوبت هوا توسط ذرات سیلکاژل توسط برنا کامپیوتری شبیه سازی و توافق خوبی بین جوابهای این دو بدست آمده است . تاثیر انتقال جرم بر انتقال حرارت و نیز اثر عوامل نظیر سرعت ، غلظت و درجه حرارت گاز ورودی و اندازه ذرات بر روی انتقال جرم و انتقال حرارت از گاز به ذرات بررسی شده است . مدل فوق الذکر قادر به بررسی انتقال حرارت و انتقال جر به تنهائی در بسترهای سیالی نیز میباشد .

شبیه سازی کامپیوتری جذب گاز دی اکسید گوگرد توسط آهک در یکبستر سیالی نامتجان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1369
  مسعود خانباشی   داریوش مولا

از میان آلوده کننده های هوا در جهان، گازدی اکسید گوگرد با توجه به خطراتی که برای محیط زیست ایجاد میکند مورد توجه خاصی قرار گرفته است . این گاز ازدودکش واحدهای شیمیائی، تولید نیرو و صنایع فلزی خارج شده و محیط را آلوده میسازد، برای جداسازی و بازیابی آن فرآیندهای گوناگونی وجود دارد که در اینجا جذب توسط آهک یا سنگ آهک مورد بررسی قرار گرفته است . هدف از انتخاب آهک بعن ماده جاذب ارزانی و فراوانی آن و منظور از انتخاب یک بستر سیالی خصوصیات قا توجه آن در مسئله انتقال جرم است . جهت مشابه سازی جذب گاز دی اکسید گوگرد توسط آهک در یک بستر سیالی از مدل د فازی استفاده شده است . در این مدل بستر به دو فاز پیوسته و پراکنده تقسیم میشود. فاز پراکنده شامل حبابهائی است که در طول عبور از بستر بر قطر و اندازه آنها اضافه میشود. این حبابها از هوای اضافه بر مقدار لازم جهت رسانید بستر به حالت حداقل سیالیت ایجاد میشوند. فاز پیوسته فازی است که در آن ذرا جامد به حالت سیالیت درآمده اند و عمل انتقال جرم بین گاز و جامد در این فاز انجام می پذیرد . برای اطمینان از کارآئی و توانایی مدل، یک دستگاه پایلوت آزمایشگاهی نیز ساخته شده است و اثر پارامترهای مختلف عملیاتی مثل درجه حرارت ، سرعت ، گاز ورودی، قطر ذرات و غلظت ورودی برروی میزان جذب گاز دی اکسید گوگرد مورد بررسی قرار گرفته است . مقادیر آزمایشی با جوابهای بدست آمده از مدل مقایسه گشته و نتایج خوبی بدست آمده است .

مقایسه راندمان خشک کن های سیالی شناور ناپیوسته و بادی حامل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1377
  حسین منتظری   داریوش مولا

در این مطالعه فرآیند خشک شدن در خشک کن های سیالی شناور که در شرایط حداقل سیالیت کار می کنند و خشک کن های بادی حامل مورد مطالعه قرار گرفت و برای هر کدام از این خشک کن ها یک مدل ریاضی به منظور شبیه سازی فرآیند خشک شدن ارائه گردید. براساس مدل ریاضی، یک برنامه رایانه ای نوشته شد و خشک شدن ذرات گندم در هر کدام از این سیستمها توسط برنامه شبیه سازی گردید. به منظور اطلاع از کارائی مدلهای ارائه شده، یک دستگاه خشک کن با بستر سیالی در مقیاس نیمه صنعتی ساخته شد و خشک شدن دانه های گندم در شرایط حداقل سیالیت در آن مورد بررسی عملی قرار گرفت . نتایج حاصل از شبیه سازی رایانه ای با نتایج حاصل از آزمایشات عملی در شرایط عملیاتی یکسان مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نسبتا خوب میان این نتایج کارائی مدل ارائه شده را توجیه می نماید. پس از اطمینان از کارائی مدل اثر عوامل موثر در فرآیند خشک شدن در این نوع خشک کن ها مورد بررسی قرار گرفته و راندمان خشک کن های بادی حامل بیشتر از خشک کن های سیالی شناور دوره ای است . در هر دو نوع خشک کن راندمان بستگی به شرایط عملیاتی نظیر دمای هوای خشک کننده، مقدار رطوبت ذرات و نرخ خوراک ورودی دارد.

توسعه یک بسته نرم افزاری جهت شبیه سازی شکست حرارتی نفتا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1378
  حمیدرضا نجفی   داریوش مولا

در این تحقیق با استفاده از ماتریس باند-الکترون (be) روشی شیءگرا برای تولید، بهینه سازی و مدیریت شبکه واکنشهای شکست حرارتی هیدروکربنها (cxhy) ارائه شده است . الگوی کامپیوتری این روش بر پایه زبان c++ طراحی شده است . این برنامه به کمک نمایش خطی ساختمان مواد واکنش دهنده قادر است شبکه واکنش دهنده قادر است شبکه واکنشهای شکست حرارتی را در بازه ای وسیع شامل: آلکانها، الفینها، ترکیبات سیکلیت و آروماتیکها تهیه و تولید نماید. همچنین در برنامه تهیه شده الگوهای واکنش ، روشهای خلاصه سازی و روشی جدید برای شناسایی مواد واکنش دهنده و محصولات در نظر گرفته شده است . افزون بر آن شناسایی ساختمان ترکیبات موجود در شبکه این امکان را فراهم می کند که بتوان خواص توموشیمیایی مواد و واکنشها را به روش گروه عاملی یا از طریق روشهای نیمه تجربی مکانیک کوانتومی تخمین زد. نتیجه حاصل از تولید شبکه واکنش ها به کمک روش ارائه شده می تواند بصورت مستقیم برای شبیه سازی واحدهای شکست حرارتی مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی کارائی نرم افزار طراحی شده نسبت به سایر تحقیقات در این زمینه، شبکه واکنشهای شکست حرارتی نفتا بوسیله این نرم افزار ایجاد شده است . شبکه واکنشهای ایجاد شده نه تنها شامل واکنشهای ارائه شده توسط سایر محققین است بلکه تعدادی از واکنشهای تکمیلی مهم را هم کهن در سایر تحقیقات پیشبینی نشده است را شامل می شود. همچنین شبکه ایجاد شده، بصورت مناسبی در شبیه سازی راکتور شکست حرارتی یک واحد صنعتی مورد استفاده قرار گرفته است . نتایج بدست آمده از این شبیه سازی توافق خوبی با نتایج سایر تحقیقات انجام شده در این زمینه دارد.

تخلیص اکسید مولیبدنیوم حاصل از تشویه کنستانتره مولیبدنیت مجتمع مس سرچشمه به روش لیچینگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1380
  کبری صالحی   داریوش مولا

یکی از بزرگترین و مهمترین منابع فلزی موجود در ایران، معدن سنگ معدن مس سرچشمه کرمان است که برای تولید مس، این سنگ معدن در شرکت مس سرچشمه تحت عملیات قرار می گیرد. در این واحد، مقدار قابل توجهی کنستانتره مولیبدنیت (سولفید مولیبدن) به عنوان محصول فرعی فرآیند تولید می گردد. مولیبدن که یک فلز با ارزش با کاربردهای مختلف در صنایع می باشد، بایستی از این سولفید مولیبدن بازیابی شود. برای این منظور ابتدا کنسانتره مولیبدنیت در دمای 600-550 درجه سانتیگراد تشویه شده و به تری اکسید مولیبدن تبدیل می گردد. محصول تشویه تحت فرآیند لیچینگ قرار گرفته تا تری اکسید مولیبدن از دیگر ناخالصیها جدا گردد. هدف از این تحقیق مدل سازی سینتیکی لیچینگ آمونیاکی تری اکسید مولیبدن ناخالص که از تشویه کنسانتره مولیبدنیت مجتمع مس سرچشمه حاصل می گردد می باشد. برای این منظور اثر اندازه ذرات، دمای عملیاتی و غلظت محلول آمونیاک روی سرعت فرآیند بررسی شده، مدل هسته ترکیب نشده برای سیستم انتخاب گردید. انرژی فعالسازی بالای فرآیند (3/67 کیلوژول بر مول) نشان داد که واکنش سطحی کنترل کننده سرعت فرآیند لیچینگ تری اکسید مولیبدن بوده و درجه واکنش نسبت به غلظت آمونیاک برابر با 73/0 حاصل گردید. در پایان یک برنامه کامپیوتری برای مدل یک راکتور ناپیوسته ارائه شد که نتایج حاصل از مدل با نتایج آزمایشگاهی موافقت خوبی را نشان داد. به علاوه پراکسید هیدروژن و دی اتیل آمین بر سرعت این فرآیند مورد مطالعه قرار گرفت و معلوم گردید که اضافه کردن پراکسید هیدروژن به سیستم مذکور در شرایط معینی روی سرعت لیچینگ بسیار موثر است.

جذب مواد آلی محلول بر روی کربن فعال در بسترهای سیالی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1379
  اسماعیل رضایی   داریوش مولا

رفتار هیدرودینامیکی بسترهای سیالی مایع و همچنین مکانیزم جذب بر روی کربن فعال دانه ای مطالعه شده و یک مدل ریاضی جهت جذب مواد آلی بر روی کربن فعال دانه ای در بسترهای سیالی مایع ارائه گردیده است.دو برنامه کامپیوتری بر اساس مدل فوق نوشته شده که با استفاده از برنامه اول، سینتیک جذب ماده آلی بر روی کربن فعال بررسی گردید و پارامترهای ثابت ضریب نفوذ جذب بدست آمدند و در برنامه دوم جذب ماده آلی بر روی کربن فعال در بسترهای سیالی مایع شبیه سازی گردید. نتایج حاصل از شبیه سازی کامپیوتری با نتایج حاصل از آزمایشات عملی که در یک بستر سیالی مایع آزمایشی جهت جذب ماده آلی متیل اورانژ بر روی کربن فعال دانه ای انجام گرفته، مقایسه شد سپس عوامل موثر بر روی میزان جذب ماده آلی بر روی کربن فعال مورد بررسی قرار گرفت.

افت فشار جریانهای دو فازی درون اتصالات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1379
  محمود شریفی   داریوش مولا

جریانهای دو فازی بویژه جریا گاز- مایع در محدود گسترده ای از تاسیسات صنعتی از قبیل تبخیر کننده ها، دیگهای بخار، برجهای تقطیر، راکتورهای شیمیایی، کندانسورها، توربینها، چاههای نفت، سیستم فرازآوری با گاز و خطوط لوله انتقال نفت و گاز وجود دارد. یکی از مسائلی که در طراحی این واحدها بویژه در خطوط لوله محتوی سیالات دو فازی وجود دارد پیش بینی افت فشار جریان دو فازی در خطوط لوله می باشد. از آنجا که در هر خط لوله تعداد قابل توجهی اتصالات از قبیل زانویی ها، شیرآلات، تغییر مقاطع ناگهانی و اتصالات ‏‎t ‎‏ شکل به کار گرفته می شود، بنابراین تعیین افت فشار در اینگونه اتصالات برای طراحی کامل خطوط لوله ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق افت فشار جریان دو فازی درون زانویی ها، شیرآلات، انقباض و انبساط ناگهانی مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور از آب و هوا به عنوان مخلوط دو فازی استفاده شده است. در ابتدا ضریب افت فشار تک فازی برای هر یک از اتصالات بدست آمده است. نتایج حاصل از آزمایشات نشان می دهد که ضریب افت فشار تک فازی برای هر اتصال ثابت و مستقل از عدد رینولدز می باشد. همچنین برای بررسی افت فشار جریانهای دو فازی در این اتصالات در شدت جریانهای ثابتی از مایع، شدت جریان هوا افزایش پیدا می کند و تغییرات فشار بوجود آمده از آن مورد بررسی قرار می گیرد. در این تحقیق بر روی سه زانویی با قطرهای اسمی 1، 4/3 و 2/1 اینچ با زاویه های 90 و 45 درجه ازمایشات تعیین افت فشار انجام شده و نتایج آن به صورت یک مدل ریاضی ارائه گردیده اس. همچنین در این تحقیق آزمایشات تعیین افت فشار در شرایط عملیاتی مختلف بر روی شیر دریچه ای و شیر توپی با قطر اسمی 1 اینچ مورد بررسی قرار گرفته است. برای شیر دریچه ای آزمایشات در حالت 100%، 5/87%، 75%، 5/62% و 50% باز و برای شیر توپی در حالت 100%، 5/87%، 80% و 70% باز انجام شده است. در مورد تغییر مقاطع، آزمایشات تعیین افت فشار جریانهای دو فازی بر روی سه تغییر مقطع با نسبت سطوح متفاوت 35/0، 58/0 و 61/0 برای هر دو حالت انقباض و انبساط انجام شده است. نتیجه حاصل از تمامی آزمایشات بر روی اتصالات منجر به ارائه یک رابطه کلی برای محاسبه افت فشار جریانهای دو فازی درون اتصالات شده است. در این رابطه دو پارامتر وجود دارد که برای هر یک از اتصالات به صورت تجربی بدست می آید.

بررسی تئوری و عملی خشک کردن یک جسم جامد دربستر سیالی حاوی ذرات حامل انرژی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1381
  محمدصادق حاتمی پور   داریوش مولا

در این تحقیق ، فرآیند خشک کردن در یک خشک کن بستر سیالی که حاوی مقداری ذرات بی اثر بعنوان حامل انرژی می باشد مورد بررسی قرار گرفت. از قطعات هویج استوانه ای شکل و دانه های نخود سبز و ذرت کروی شکل بعنوان ماده خشک شونده و از گلوله های شیشه ای و آهنی بعنوان مواد بی اثر و حامل انرژی استفاده شد.