نام پژوهشگر: مجتبی ملکی

شناسایی انگیزه های مطالعه و گرایش های موضوعی والدین عضو کتابخانه های عمومی استان مرکزی
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1393
  مجتبی ملکی   یزدان منصوریان

هدف از این پژوهش شناسایی انگیزه های مطالعه والدین، گرایش های مطالعاتی آنها، موانع استفاده از کتابخانه به وسیله پدران و مادران و تأثیر مطالعه شان بر روی فرزندان است. پژوهش حاضر به روش ترکیبی انجام شد. در بخش کیفی پژوهش از شیوه گرانددتئوری و در بخش کمی از پیمایش استفاده کردیم. با 15 نفر از والدین عضو کتابخانه های عمومی مصاحبه ساختار یافته انجام شده است. داده های حاصل از مصاحبه ها به صورت کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. با استفاده از مقوله های بدست آمده پرسشنامه ای تنظیم شد. تعداد 300پرسشنامه را در میان والدین عضو کتابخانه های استان مرکزی توزیع کردیم. از این تعداد، 153 پرسشنامه را بازگرداندند. داده های پرسشنامه را به کمک نرم افزار spss تحلیل شده است. یافته ها حاکی از آن است که پدران و مادران بیشتر در مورد علوم کاربردی مطالعه می کنند. آنها کمترین علاقه را به رده ی زبان ها داشتند. انگیزه های والدین برای مطالعه شامل انگیزه های فردی و اجتماعی بود. انگیزه های فردی ازجمله: ارتقای سطح دانش و آگاهی، به روز بودن اطلاعات، رشد فکری، پیشرفت در زندگی، تفریح و سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت، جلوگیری از انحراف انسان، سلامت و بهداشت فردی، بر طرف کردن استرس، افزایش اعتماد به نفس، دوری از یکنواختی زندگی، استفاده از تجربه دیگران، کسب درآمد و کنترل دخل و خرج، جلوگیری از افسردگی، شناخت و آگاهی از مسائل دین، تصمیم گیری و کشف پرسش های ذهن، بودند. انگیزه های اجتماعی شامل: مشاوره دادن به فرزندان، تربیت فرزند، ارتباط بهتر با همسر، سلامت و بهداشت خانواده، کمک به تحصیل فرزندان، شرکت در بحث های گروهی، پاسخگویی به سوال دیگران، شناخت افراد و ارتباط بهتر با آنها، خدمت به جامعه، بودند. از میان تمام این انگیزه ها، افراد بیشتر برای «ارتقای سطح دانش و آگاهی» مطالعه می کردند. آنها کمترین نمره را به انگیزه «برطرف کردن استرس» دادند. بیشتر انگیزه های فردی باعث می شود که والدین مطالعه کنند اولویت اول پدران و ماردان استفاده از کتاب بود. 3/50 درصد آنها از بخش امانت کتابخانه ها استفاده می کردند. موانع والدین در استفاده از کتابخانه، بیشتر مواردی بود که مربوط به خود کتابخانه ها می شدند. عمده ترین مانع «فقدان منابع متنوع در کتابخانه» بود. مطالعه والدین بر روی فرزندان تأثیر مثبتی داشت. فرزندان معمولاً دوست داشتند که والدین شان مطالعه کنند. برخی از فرزندان در حین مطالعه پدر یا مادر به کار های خود مشغول می شدند؛ اما برخی دیگر خود نیز مطالعه می کردند.