رساله حاضر شامل دو بخش است به شرخ زیر: بخش اول دربردارنده شرح حال مصنف کتاب و سبک سخن ترجمه کنندگان و اختصاصات نثر ترجمه تفسیر طبری است . بخش دوم شامل لغات و ترکیبات پارسی و برابرهای قرآنی آن و واژه های قصه ها و روایات است . در این بخش کوشیده ایم کلماتی را برگزینیم که استعمال آن به نحوی با کاربرد امروزینش متفاوت بوده است یا تغییر معنی داده یا به کلی منسوخ شده است .

سخن از زیباشناسی شعر حافظ است ، استاد بی همانند غزل پارسی. راه نشینی که ساکنان حرم ستر و عفاف ملکوت با او باده مستانه زده اند. صوفی صومعه عالم قدس که حالیا دیرمغان حوالت گاه اوست . عاشقی که طهارت به خون جگر کرده تا به قول مفتی عشق نمازی درست داشته باشد. آنکه شفاز گفته شکرفشان او می توان جست و حدیث سحر فریب خوشش تا حد مصر و چین و به اطراف روم روی رسیده است . آنکه از صدای سخن عشق در این گنبد دوار یادگاری خوشتر نشنیده است . خوش الحانی که این قفس سزای همچون اویی نیست . آینه داری که چراغ چشم به مژده وصل فرا راه باد نهاده است . آنکه نشان اهل خدا را که عاشقی است ، حتی در مشایخ شهر هم نمی بیند. آنکه گرچه روزگار قحط جود است اما آبروی خود نمی فروشد و باده و گل از بهای خرقه خریداری می کند. زیباشناسی دریایی ناپسدا کرانه است . با وجود نوپایی بحث ، پیداست که زیبایی ناشی از هماهنگی در ابعاد صوری و محتوایی اثر ادبی است . اندک خللی در ارکان هر کدام از این جنبه ها، ضربه شدیدی بر پیکره اثر وارد می کند. اغلب ادبا و منتقدان ایرانی و عرب ، از دیرباز در تحریرات و تقریرات خود تنها به نقد و تحلیل توصیفی آثار ادبی پرداخته و از نقد ارزشی همواره گریزان بوده اند. حال آنکه ارزیابی صحیح و دقیق ادبیات یک ملت ، جز از رهگذر نقد صورت و محتوا به شیوه ای همگام و همساز با یکدیگر، ممکن نیست . در این رساله نیز گرچه جانب توصیف فرو نگذاشته شده، اما سعی شده است تا آنجا که در حد توان، به ارزیابی موجبات زیبایی پرداخته شده است .