چکیده یکی از مهمترین اقدامات مورد نظر در پروژه‏های مدیریت سیلاب، بررسی میزان مشارکت زیرحوضه‏های مختلف یک آبخیز در تعیین مولفه‏های مختلف سیلاب خروجی از حوضه است. با توجه به نبود ایستگاه‏های هیدرومتری در محل خروجی تمام زیرحوضه‏ها، تحقق هدف مذکور نیازمند شبیه‏سازی فرآیند بارش-رواناب در زیرحوضه‏ها از طریق مدل‏های هیدرولوژیکی می‏باشد.تحقیق حاضر به اولویت‏بندی سیل‏خیزی زیرحوضه‏های آبخیز شهرچای ارومیه با مساحت 408 کیلومترمربع بر دبی اوج و حجم سیلاب، با استفاده از مدل hec-hms پرداخته است. در این تحقیق پس از تهیه اطلاعات مورد نیاز برای تهیه هیدروگراف سیل، از روش شبیه‏سازی هیدرولوژیکی scs در تبدیل رابطه بارش- رواناب در سطح زیرحوضه‏ها و نیز روندیابی آبراهه‏های اصلی به روش ماسکینگام به منظور استخراج هیدروگراف سیل خروجی حوضه استفاده شد. اولویت‏بندی زیرحوضه‏ها از نظر سیل‏خیزی با کاربرد مدل hec-hms محاسبه شده و واسنجی لازم برای پارامترهایی چون تلفات اولیه، شماره منحنی و زمان تأخیر صورت گرفت. سپس با حذف متوالی و یک به یک زیرحوضه‏ها از فرآیند روندیابی داخل حوضه، میزان مشارکت آنها در دبی اوج و حجم سیل خروجی حوضه، تعیین و اولویت‏بندی مربوطه انجام گرفت. نتایج اولویت‏بندی نهایی زیرحوضه‏ها بر اساس مشارکت در دبی خروجی کل حوضه به ازای واحد سطحنشان داد، زیرحوضه شماره چهار دارای اولویت اول و همچنین زیرحوضه شماره هشت دارای اولویت آخر می‏باشند. به این ترتیب، ارتباط بین مشارکت سیل زیرحوضه‏ها با مساحت آنها غیرخطی است. لذا با تمرکز عملیات آبخیزداری و کنترل سیلاب بر اساس اولویت‏ها و مناطق تعیین شده، ضمن دسترسی به اهداف تحقیق، کاهش قابل توجهی در هزینه‏های اجرایی طرح پیش‏بینی می‏گردد.

آبیاری تکمیلی اراضی دیم در کشت های زمستانه، موجب بهبود و تثبیت بهره وری آب می گردد. در حوضه کرخه بهرهوری اراضی دیم پایین بوده و توسعه آبیاری تکمیلی برای ارتقاء بهره وری آب کشاورزی و تأمین معیشت پایدار بهره برداران توصیه شده است. اگرچه افزایش عملکرد با آبیاری تکمیلی در سطح مزرعه محرز می باشد ولی در زمینه پتانسیل یابی و اثرات توسعه آن در سطح حوضه، تحقیقات زیادی صورت نپذیرفته است. در این تحقیق، روش شناسائی اراضی بالفعل مناسب برای آبیاری تکمیلی و همچنین فرآیند برنامه رایانه ای برای تخصیص دینامیکی جریان رودخانه جهت آبیاری تکمیلی در زیر حوضه های مختلف ارائه می گردد. مطالعه موردی برای محدوده رودخانه بالادست حوضه کرخه با 42908 کیلومتر مربع مساحت که 15840 کیلومتر مربع از اراضی آن به صورت اراضی دیم می باشد، پیاده گردید. پتانسیل آبیاری تکمیلی در اراضی دیم 53 زیر حوضه در طبقات شیب مختلف با روش تلفیق لایه ها در gis تهیه و اراضی دیم داخل محدوده یک کیلومتری آبراهه ها با شیب های 0-5%، 0-8%، 0-12% و 0-20% مناسب برای آبیاری تکمیلی تشخیص داده شد. در این راستا چهار سناریوی جریان شامل شرایط نرمال جریان (متوسط 30 ساله)، شرایط نرمال با احتساب دبی محیط زیستی، شرایط خشکسالی و شرایط خشکسالی با احتساب دبی محیط زیستی، برای تخصیص از منابع آب در نظر گرفته شد. آب مورد نیاز آبیاری تکمیلی برای کشت زودرس (75 میلیمتر در پائیز) و دو سطح کم آبیاری در بهار (جمعاً 100 میلیمتر) در نظر گرفته شد. خشکسالی دبی رودخانه با دوره بازگشت 5 ساله (احتمال وقوع80%) به عنوان آستانه خشکسالی هیدرولوژیک انتخاب و حداقل 15% از میانگین آورد سالانه هم برای حفظ اکوسیستم رودخانه در هر زیر حوضه، منظور گردید. آب تخصیصی از رودخانه با احتساب راندمان انتقال، برای کشت زودرس (100 میلیمتر در پائیز) و دو سطح کم آبیاری در بهار (جمعاً 150 میلیمتر) برای تأمین نیاز آبی اراضی مستعد آبیاری تکمیلی برآورد شد. نتایج حاکیست که 37% (km2 5801) اراضی دیم دارای شیب کمتر از 5% بوده و 31% (km23559) این اراضی برای توسعه آبیاری تکمیلی مناسب بوده و تنها 22% (km21278) تحت شرایط نرمال جریان، می تواند هم در پائیز (75 میلی متر) و هم در بهار (100 میلی متر) آبیاری تکمیلی گردد. اگر همه اراضی مستعد تا شیب 0-20% آبیاری گردند، حداکثر 2057 کیلومتر مربع که 13% اراضی دیم و 28% اراضی مناسب برای توسعه آبیاری تکمیلی خواهد بود، می تواند تحت پوشش آبیاری تکمیلی در پائیز و بهار قرار گیرد. این مقدار، جریان متوسط سالانه رودخانه در ورودی سد کرخه را 9% کاهش خواهد داد. در صورتی که نیاز زیست محیطی نیز مد نظر قرار گیرد، این سطح به 1444 کیلومتر مربع کاهش خواهد یافت و چنانچه شرایط خشکسالی حاکم باشد، حداکثر 1013 کیلومتر مربع می تواند آبیاری تکمیلی گردد که در این حالت نیز جریان ورودی، 9% نسبت به دبی جاری کاهش خواهد یافت. بنابراین برداشت جریان رودخانه برای آبیاری تکمیلی بر آب ورودی سد، نسبتاً اثر کمی خواهد گذاشت. چنانچه سیاست گذاری ها در جهت بهبود اراضی دیم در حوضه بالادست کرخه باشد، بایستی گزینه های ذخیره سطحی نیز مد نظر قرار گیرد.

نیاز روزافزون به منابع آب جدید و نیز محدودیت منابع آب، باعث افزایش برداشت غیر مجاز از منابع آب زیرزمینی شده است. از جمله پیامد های این پدیده، هجوم آب شور به سوی منابع آب شیرین زیرزمینی واقع در مجاورت دریاها است. در این راستا استفاده از سد های زیرزمینی حفاظتی در حفظ و بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی نقش قابل توجهی ایفا می نماید. مهمترین مشکل در توسعه و احداث سدهای زیرزمینی پیچیدگی تعیین مناطق مناسب احداث آن می باشد. استفاده از قابلیت بالای gis در تحلیل داده های مکانی به ویژه در مدلسازی لایه اطلاعاتی کمک بسزایی در انتخاب بهترین مکان جهت احداث سدهای زیرزمینی دارد. در این تحقیق بر اساس محدودیت ها و قوانین موجود در زمینه احداث سد زیرزمینی و با استناد به منابع و مقالات، نقشه های شیب، عمق آب زیرزمینی، فاصله از محل مصرف، فاصله از چاه، فاصله از قنات و فاصله از گسل در محیط gis تهیه گردید. بسته به اهمیت هر لایه، با استفاده از روش ahp به آن ها وزن داده شد و با روی هم اندازی لایه ها در gis نقشه نهایی ترسیم و با تطبیق میدانی اولویت بندی گردید و نهایتاً نقشه محدوده های مناسب برای سد زیرزمینی حفاظتی در ساحل دریاچه ارومیه مشخص شد. در ادامه به منظور شبیه سازی جریان آب زیرزمینی و انتشار شوری دریاچه ارومیه در آبخوان حوضه مقیطالو از مولفه های modflow و mt3dms در مدل gms استفاده گردید. با توجه به مطالعات زمین شناسی و هیدروژئولوژی، آبخوان منطقه مورد مطالعه از نوع آبخوان آزاد در نظر گرفته شد. سطح حوضه با یک شبکه سه بعدی متشکل از 2491 سلول در 1 لایه با اندازه های متغیر مابین 25 تا 150 متر مربع پوشش داده شد. مقادیر پارامترهای آبخوان با استناد به مطالعات زمین شناسی و ژئوالکتریک و لوگ چاه های شناسایی منطقه تعیین گردیدند. موقعیت حوضه، لایه های سطحی زمین و سنگ بستر و منابع تخلیه و تغذیه با استفاده از نرم افزار gis تهیه و بعد از پردازش وارد مدل شدند. مدل جریان آب زیرزمینی حوضه در یک سناریوی جدید با فرض احداث یک سد زیرزمینی در 150 متری ساحل دریاچه ارومیه شبیه-سازی گردید که در کل نتایج شبیه سازی تأثیر قابل توجه ساخت سد زیرزمینی را در گسترش آبخوان و بالا آوردن سطح تراز آب زیرزمینی و همچنین افزایش کیفیت آب زیرزمینی در اثر جلوگیری از نفوذ آب شور دریاچه ارومیه به آبخوان نشان داد.

طرح های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی متعددی در کشور مطرح است که در حوزه های آبخیز فاقد ایستگاه آب سنجی قرار دارد از طرفی امکان نصب و تجهیز ایستگاه آب سنجی برای تمامی رود خانه ها وجود ندارد لذا با معضل کمبود و یا نبود داده های هیدرولوژیکی و اقلیمی مواجه هستیم، بنابراین ازیابی مدل تجربی (هیدروگراف) و تشخیص مدل برتر درحوضه های دارای آمار و تعمیم آن برای حوضه های فاقد آمار آب سنجی ضروری است. هیدروگراف سیلاب که معمولاً برای طراحی ها به کار می رود فقط سیلاب ها را مورد بررسی قرار داده و به حالت بلند مدت که شامل حالات کم آبی است توجهی ندارد. با توجه به معضلات ناشی از سیلاب که هر ساله کشور با آنها روبروست وقایع تک رخداد حائز اهمیت هستند. از آنجایی که وقایع تک رخداد در حوضه های دارای ایستگاه نیز کم هستند نیاز به مدل هایی است که بر ژئومورفولوژی حوضه استوارند. این تحقیق از لحاظ زمانی به صورت تک واقعه(وقایع متناظر بارش- رواناب) و با استفاده از هیدرو گراف سیل و از لحاظ ساختار شبیه سازی به صورت نیمه توزیعی و از لحاظ فرآیند شبیه سازی به صورت مفهومی کار شد. درمدل نیمه توزیعی متغیرهای هیدرولوژیکی برای هر زیرحوضه بطور مجزا تحلیل می شود و شرط بارش پیوسته و فراگیر برای هر زیر حوضه بر قرار بوده و لازم نیست برای کل حوضه صادق باشد لذا نسبت به مدل پیوسته برتری دارد. در این تحقیق چهار هیدروگراف کلارک، اشنایدر، scs و ژئومورفولوژی با هیدروگراف مشاهده ای مورد مقایسه قرار گرفتند. برای سه مورد اول مدل مفهومی hec-hms استفاده شد و برای بالا بردن سرعت ودقت در برآورد پارامترهای ورودی از نرم افزار 10arcgis و الحاقیه 3.5 hec-geo-hms استفاده شد و در نهایت بهترین مدل از میان چهار مدل به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که مدل ژئومورفولوژی از هر نظر به سه مدل دیگر برتری داشته و مدل اشنایدر در رتبه دوم برتری قرار دارد. ضریب تطابق مدل برای روشهای ژئومورفولوژی، اشنایدر، scs و کلارک به ترتیب برابر با86/0، 82/0، 74/0 و 66/0، میانگین لگاریتم خطای نسبی زمان اوج به ترتیب برابر با 37/1-،22/1-، 2/1-و17/1- و میانگین خطای نسبی زمان اوج به ترتیب برابر با 05/0، 1/0، 09/0و 14/0 است؛ میانگین لگاریتم خطای نسبی برای دبی اوج به ترتیب برابر با 46/2-،37/2-، 78/1-و63/1- و میانگین خطای نسبی برای دبی اوج به ترتیب برابر با 005/0، 005/0، 02/0و 034/0 است.کاربه روش نیمه توزیعی منجر به برآورد بهتری در هر چهار روش شد. در هیدروگراف ژئومورفولوژی تمام عوامل ثابت بوده وتنها عاملی که به صورت تجربی به دست می آید پارامتر ضریب شکل است که برای حوزه آبخیز کن بومی سازی شد.

در این تحقیق به بررسی پارامترهای بیلان آب حوضه رودخانه آق چای در شمال استان آذربایجان غربی، با مساحت 1440.89 کیلومتر مربع پرداخته شده است. مدل سازی بارش-رواناب با گام زمانی روزانه و با استفاده از مدل نیمه توزیعی swat و بهینه سازی پارامترهای حوضه، بررسی عدم قطعیت مدل و پارامترها با برنامه swat-cup انجام گرفته است. کاربرد الگوریتم sufi-2 در بررسی عدم قطعیت نشان داد مقدار ضریب ناش برای دوره واسنجی 0.86 و در سطح خیلی خوب است. مقدار p-factor در دوره واسنجی17 درصد و r-factor 0.1 بودند. کم بودن مقادیر به ترتیب بیانگر وجود عدم قطعیت زیاد در پیش بینی ها و واسنجی خوب رواناب در این حوضه است. این مقادیر برای دوره اعتبارسنجی به ترتیب برابر بود با 0.52، 29 درصد و 0.24 که با توجه به مقدار ضریب ناش به دست آمده در سطح رضایت بخش می باشد. این مقادیر با استفاده از الگوریتم glue به این شرح به دست آمده اند: مقدار ضریب ناش برای دوره واسنجی 0.81 و در سطح خیلی خوب، مقدار p-factor در دوره واسنجی 0.08 درصد و r-factor 0.4 که نتایج روش قبلی را تأیید می کند. البته این روش در واسنجی رواناب از دقت کمتری برخوردار است. این مقادیر برای دوره اعتبارسنجی به ترتیب برابر بود با 1.21-، 17 درصد و 0.64 که با توجه به مقدار ضریب ناش به دست آمده در غیرقابل قبول می باشد. بررسی پارامترها با استفاده از الگوریتم pso نشان داد مقدار ضریب ناش برای دوره واسنجی 0.82 و در سطح خیلی خوب، مقدار p-factor در دوره واسنجی46 درصد و r-factor 0.77 می باشد. این الگوریتم نسبت به دو روش قبلی عدم قطعیت بیشتری را محاسبه کرده است و واسنجی خوبی از میزان رواناب حوضه ندارد. این مقادیر برای دوره اعتبارسنجی به ترتیب برابر بود با 2.61-، 38 درصد و 1.21 که با توجه به مقدار ضریب ناش به دست آمده در غیرقابل قبول می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که می توان از الگوریتم sufi-2 در بررسی عدم قطعیت پارامترهای بیلان آب حوضه آق چای با دقت خوبی استفاده کرد.

در این تحقیق سه سیستم بانکت هلالی? کنتورفارو و تراس نیمکتی جهت توسعه روش های استحصال آب در حوضه آبخیز نازچای ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. از بین عوامل آب و هوائی? خصوصیات فیزیکی حوضه و عوامل هیدرولوژیک در تعیین پتانسیل حوضه? شش عامل بارش? شیب? کاربری اراضی? گروههای هیدرولوژیکی خاک? زهکشی و عمق خاک مورد استفاده قرار گرفت.جهت وزن دهی متغیرهای کمی? منطق فازی با تابع عضویت ذوزنقه ای و برای متغییرهای کیفی? منطق فازی با تحلیل سلسله مراتبی (ahp) مورد استفاده قرار گرفت. این تحقیق روش شناسی تعیین مناطق مستعد استحصال آب با استفاده از ابزار gis و مفاهیم تلفیق لایه ها از روش های منطق فازی? منطق بولین و شاخص همپوشانی را ارائه می دهد که برای تعیین مناطق مستعد و اولویت بندی مناطق از عملگرهای بولین and ? بولین or? فازیand ? فازی or? حاصلضرب? حاصلجمع? گامای فازی از 1/0 تا 9/0 و ارزیابی چند معیاره مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت? با تطبیق نتایج بدست آمده با داده های مشاهده ای این نتیجه حاصل شد که روش ارزیابی چند معیاره و گامای 9/0 فازی بیشترین تطابق را با داده های مشاهده ای داشتند. سپس?با در نظر گرفتن جنبه های فنی? اجتماعی و اقتصادی منطقه اقدام به تعیین اولویت هر یک از سیستم ها نسبت به یکدیگر گردید که در نهایت نقشه خروجی سیستم های استحصال آب در دو روش ارزیابی چند معیاره و گامای 9/0 فازی بدست آمد و مشاهده گردید که سیستم بانکت هلالی با 30 درصد سطح بیشترین درصد سطوح و تراس نیمکتی کمترین درصد سطوح را در هر دو روش ارزیابی چند معیاره و گامای 9/0 فازی بخود اختصاص دادند. همچنین بیشترین درصد سطوح واقع شده سیستم تراس نیمکتی در تیپ کوهها است? این مقدار برای سیستم کنتور فارو مربوط به تیپ تپه ها است? برای سیستم بانکت هلالی این مقدار مربوط به تیپ دشت دامنه ای می باشد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بررسی روابط مورفومتریک و رسیدگی جنسی میگوی پالمون دریای خزر، صید شده از کانال گمیشان(بخش جنوبی تالاب گمیشان )در جنوب شرقی دریای خزر از دیماه 1379 لغایت شهریور 1381 انجام گرفته است.بررسیها نشان می دهد که تخم ریزی میگو در چند مرحله است.