نظریه‎ی یادگیری زایشی از جمله نظریه‎هایی است. که به دنبال پرورش آن دسته از مهارت‏ها و قابلیت‎هایی در یادگیرندگان است که آن‏ها بتوانند آن را پایه‎ای برای کسب مهارت‏ها و شایستگی‎های بعدی خود قرار دهند. به عبارتی به زایش و خلق دانش دست پیدا کنند. پژوهش حاضر در راستای مدل‎سازی این نظریه برای کاربردی نمودن آن در کلاس درس در راستای بهبود بازده‎های یادگیری سطح بالا و به کارگیری آن در یک بافت سازنده‎گرایانه (توسعه‎ی نظریه) و با روش تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی متوالی و با طرح تدوین مدل انجام شد که در تحقیق کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی با طرح استقرایی و پژوهش تکوینی با طرح توسعه‎ی مدل و در تحقیق کمی برای رواسازی مدل از روش آزمایشی با طرح پیش‎آزمون و پس‎آزمون با گروه کنترل و آزمایش بهره گرفت. سوالات تحقیق کیفی عبارت بودند از: چاچوب نظریه‎ی یادگیری زایشی چیست؟ مولفه‎های این مدل کدام‎اند؟ و همچنین روند طراحی آموزشی براساس این مدل چگونه است؟ فرضیه‎های تحقیق کمی نیز عبارت بودند از: مدل یادگیری زایشی موجب بهبود بازده‎های یادگیری دانش‎آموزان در زیست‎شناسی می‎شود (فرضیه اصلی) و فرضیه‎های فرعی عبارت بودند از: الف) مدل یادگیری زایشی موجب بهبود یادگیری دانش‎آموزان در سطح تحلیل کردن می‎گردد. ب) مدل یادگیری زایشی موجب بهبود یادگیری دانش‎آموزان در سطح قضاوت کردن می‎گردد و نهایتاً ج) مدل یادگیری زایشی موجب بهبود یادگیری دانش‎آموزان در سطح خلق کردن می‎گردد. یافته‎های حاصل از پژوهش بیانگر چارچوبی از نظریه‎ی یادگیری زایشی بود که نقش‎های معلم، یادگیرنده و محتوا را در کلاس درس مشخص ساخت. همچنین مولفه‎ها مدل طراحی آموزشی مبتنی بر یادگیری زایشی و روند طراحی براساس آن از طریق پژوهش تکوینی در عمل مشخص گردید. در نهایت نتایج اعتباریابی بیرونی مدل شامل تایید فرضیه‎های تحقیق بود و بیانگر این که مدل طراحی آموزشی مبتنی بر یادگیری زایشی موجب بهبود بازده‎های یادگیری سطح بالای دانش‎آموزان می‎گردد