نام پژوهشگر: مسعود شهربانو نژاد

بررسی صوت برای کاهش خسارت پرنده به مزارع کشاورزی در منطقه ی صفی آباد دزفول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم کشاورزی 1392
  عیسی زارع قلعه عبد شاهی   رضا یگانه

سامانه های صوتی روش های نوینی هستند که در علوم مختلف از جمله صنعت، شهرسازی، علوم نظامی و امنیتی، پزشکی، کشاورزی و غیره کاربردهای فراوانی یافته اند. از جمله کاربردهای صوت در بخش کشاورزی دور کردن پرندگان از مزارع کشاورزی می باشد. گروهی از پرندگان جزو جانوران زیان آور می باشند که خسارات قابل ملاحظه ای به محصولات کشاورزی وارد کرده و مشکلات عدیده ای را ایجاد می کنند. از بزرگترین موانعی که در جهت کنترل این پرندگان وجود دارد مسائل زیست محیطی است و به راحتی نمی توان علیه آن ها از سم های شیمیایی یا روش های مخرب دیگر استفاده کرد. در این پژوهش از پخش صوت برای دفع پرندگان استفاده شده است. دو قطعه زمین یکی بعنوان کرت آزمایش و یکی بعنوان شاهد و هر کدام به مساحت 200 متر مربع انتخاب شدند. صداها ضبط و ویرایش شدند و فایل صوتی آن ها در رایانه ی همراه ذخیره شد. سامانه ی صوتی برای پخش با کیفیت صداهای دوباره تولید شده ساخته شد. صداها برای تعیین این که چه صدایی بیش ترین پاسخ مطلوب را دارد به سمت دسته ی پرندگان در کرت آزمایش منتشر شد. سه سطح صدای شاهین، توپ گازی و دیسترس گنجشک با سه سطح بسامد 1، 5 و 10 کیلو هرتز و در دو سطح زمان صبح و عصر در نظر گرفته شد. تعداد پرندگان قبل و بعد از ایجاد صدا ثبت شد. در نهایت برای بررسی بیش تر پدیده ی عادت پذیری تیماری شامل ترکیبی از صداهای توپ گازی و دیسترس گنجشک و به دلیل محدودیت زمانی فقط با بسامد 5 کیلو هرتز اجرا شد. نتایج نشان داد بین انواع صدا در میزان پرندگان پرواز کرده بعد از تولید صدا در سطح 1 % اختلاف معنی داری وجود دارد. با توجه به این که در صدای ترکیبی، درصد پرندگان پرواز کرده (46/92)، نسبت به سایر انواع صدا بیش تر شد می توان نتیجه گرفت که صدای ترکیبی از کارایی بهتری نسبت به سایر انواع صدا برخوردار است. بین میزان پرندگان پرواز کرده بعد از تولید صدا در زمان صبح و عصر در سطح 5 % اختلاف معنی داری وجود داشت و درصد پرندگان پرواز کرده در زمان صبح (46/73)، نسبت به عصر (44/68) بیش تر شد. بنابراین تولید صدا در زمان صبح از کارایی بهتری نسبت به تولید صدا در زمان عصر برخوردار است. همچنین مشخص شد بین میزان پرندگان پرواز کرده بعد از تولید صدا در بسامد های مختلف اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتایج نشان داد در انجام آزمایش با فرا رسیدن بازه های زمانی بالاتر، پرندگان نسبت به صدای شاهین عادت پذیر می باشند و برای سایر صداها، عادت پذیر نمی باشند. در کل کاربرد صوت به عنوان روشی ساده، سریع، ارزان، غیر مخرب و به صورت ترکیبی برای کاهش خسارت پرندگان پیشنهاد می شود.