نام پژوهشگر: نازیلا دریایی

شناسایی و ریشه یابی طرح ها و نقوش قالی افشار شمال غرب ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد - دانشکده هنر و معماری 1392
  حسین قربانی   نازیلا دریایی

دستبافته های ایرانی تنوع بسیاری در بین مناطق عشایری، روستایی و شهری دارد. دستبافته های افشارهای شمال غرب نیز یکی از آن هاست که این ایل پراکندگی زیادی در ایران دارند. این پروژه تاکیدی بر دستبافته های ایل افشار شمال غرب دارد و بافته های قالی و قالیچه (گره دار) آن ها مورد شناسایی و واکاوی قرار گرفته است. منابع محدود و مختصر مکتوب شده درباره این بافته ها باعث شد تا این تحقیق با روش میدانی پیش رود و مناطق متعددی از گروه های افشاری در شمال غرب شناسایی گردد. حوزه تحقیقاتی در 6 استان محدود گشته است که بخش های با اهمیت مورد بازدید و تحقیق قرار گرفته است. در گذشته، بافته های افشاری به سبک عشایری تولید می شده است، اما در چند دهه اخیر، ویژگی بافته های روستایی به خود گرفته اند. طرح و نقوش قالی و قالیچه ها به حالت نیم گردان (شکسته) و هندسی بافته می شود و تنوع طرح بسیاری دارد. اغلب نقشه ها بر روی اورنَک ها (واگیره های دستبافت) بافته می شود و نقشه کشی بر روی کاغذ، کمتر متداول است. به همین دلیل تعدادی از طرح های آن ها در این پروژه بر روی اورنَک ملاحظه می گردد. در پایان مراکز مهم بافندگی مشخص گردیده و تا حدی طرح و نقش رایج افشاری طبقه بندی شده است. موتیف های مهم هر نمونه در جدولی معرفی گردیده که تا حد امکان مجموعه منحصری از بافته های افشاری شمال غرب ایران در این پروژه جمع آوری گردیده است.