اثر مسمومیت مزمن با آفت کش ارگانوفسفره دیازینون بربیانmrnaبرخی شاخص های زیستی ضایعات استحاله ای بافت عصبی

دیازینون یکی از شناخته ترین حشره کش های ارگانوفسفره است که سال هاست به فراوانی در کشاورزی و مصارف خانگی استفاده می شود و می تواند منجر به عوارض ناخواسته ای در گونه های غیر هدف از جمله انسان و حیوان شود. از این رو هدف از این مطالعه، ارزیابی اثرات حفاظتی کاپتوپریل به عنوان داروی آنتی اکسیدانی واجد تیول، در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از سم دیازینون در رت بود. به این منظور 28 سر رت نر نژاد ویستار به صورت تصادفی در 4 گروه مختلف تقسیم شدند. کاپتوپریل (روزانه با دوز mg/kg 10 به صورت حل شده در آب مقطر)، دیازینون (روزانه با دوز mg/kg 10 به صورت حل شده در روغن ذرت) و مجموعه-ای از کاپتوپریل- دیازینون به رت ها از طریق گاواژ به مدت 7 هفته خورانده شد. در پایان مطالعه، شاخص-های استرس اکسیداتیو شامل مالون دی آلدهید، گروه های تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانتی در سرم، آنزیم-های آنتی اکسیدانی موجود در همولیزه گلبول های قرمز شامل سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز و همچنین پارامترهای خون شناسی در بین گروه های مختلف و به صورت مقایسه ای با گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مطالعه حاضر، افزایش معنی داری (p < 0.001) را در مقادیر مالون دی آلدهید در گروه دیازینون نسبت به سایر گروه ها نشان داد. در ارتباط با فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز چنین نتیجه گیری شد که فعالیت این آنزیم در گروه دیازینون به طور معنی داری بیشتر از سایر گروه ها بود (p< 0.008). رت های گروه کاپتوپریل- دیازینون افزایش معنی داری (p< 0.008) را در فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز در مقایسه با سایر گروه ها نشان دادند.. همین طور دراین مطالعه کاهش معنی داری (p<0.008) در فعالیت آنزیم گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز در گروه کاپتوپریل نسبت به گروه های کاپتوپریل – دیازینون و دیازینون مشاهده گردید. هیچ گونه تغییر قابل توجهی در مورد سایر شاخص های استرس اکسیداتیو و پارامترهای خون شناسی در میان گروه های مورد مطالعه دیده نشد. از انجام این مطالعه چنین نتیجه گیری می شود که تجویز دیازینون به صورت مزمن موجب افزایش پراکسیداسیون چربی ها و فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز می شود که این امر حاکی از ایجاد استرس اکسیداتیو می باشد. این مطالعه همچنین اثرات حفاظتی داروی کاپتوپریل را به عنوان یک آنتی-اکسیدان در تخفیف روند پراکسیداسیون چربی ها و تغییرات آنزیمی ناشی از سم دیازینون، را نشان می دهد.

چکیده اثرات مسمومیّت مزمن با سم دیازینون بر شاخص های استرس اکسیداتیو در کبد رت به کوشش: آسیه کریمانی دیازینون یک حشره کش ارگانوفسفره می باشد که به فراوانی مورد استفاده قرار می گیرد. مکانیسم اصلی سمیّت زایی دیازینون، مهار آنزیم استیل کولین استراز می باشد. با این وجود در برخی منابع ذکر شده است که مکانیسم های دیگر از جمله استرس اکسیداتیو نیز، در سمیّت با سم دیازینون، به ویژه مسمومیت مزمن با آن نقش دارند. از این رو هدف از این مطالعه، ارزیابی اثرات مسمومیّت مزمن با سم دیازینون بر شاخص های استرس اکسیداتیو شامل مالون دی آلدئید، گروه تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (frap) در کبد رت می باشد. به علاوه مطالعه ای در رابطه با حضور یا عدم حضور سم دیازینون در بافت کبد طی مسمومیت مزمن با این سم صورت نگرفته است. از این رو در این مطالعه به ردیابی سم دیازینون در بافت کبد به وسیله ی دستگاه gc-mass ، طی مسمومیت مزمن با این سم، خواهیم پرداخت. به این منظور 14 سر رت نر نژاد ویستار به صورت تصادفی در 2 گروه دیازینون و کنترل تقسیم شدند. دیازینون (روزانه با دوز mg/kg 10 به صورت حل شده در روغن ذرت) از طریق گاواژ به مدت 7 هفته به رت ها خورانده شد. در پایان مطالعه، شاخص های استرس اکسیداتیو در بافت کبد دو گروه دیازینون و کنترل مورد اندازه گیری قرار گرفتند. همچنین برای تایید روش کار، در مراحل ردیابی دیازینون در بافت کبد توسط دستگاه gc-mass ، 8 سر رت نر نژاد ویستار که تا کنون هیچ مواجهه ای با سم دیازینون نداشتند تهیه گردید و کبد آن ها همراه با 8 غلظت مختلف سم جهت تهیه منحنی (spike) ارزیابی گردید. نمونه های کبد گروه کنترل و دیازینون نیز استخراج گشته و در انتها نمونه های استاندارد و کبد گروه های دیازینون و کنترل، پس از آماده سازی به دستگاه تزریق شدند.. نتایج مطالعه حاضر، افزایش معنی داری (p < 0. 01) را در مقادیر مالون دی آلدهید در گروه دیازینون نسبت به گروه کنترل نشان داد. علاوه بر آن کاهش معنی دار گروه تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در گروه دیازینون نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید <0.001) (p. در نتاج حاصل از آنالیز دستگاه gc-mass ، نمونه ی استاندارد با مراجعه به کتابخانه ی دستگاه با سم دیازینون تطابق داشت. همچنین دیازینون در تمامی نمونه های اسپایک جداسازی گشت که بیانگر صحیح بودن مراحل کار می باشد. اما از 7 نمونه ی کبد مربوط به گروه دیازینون تنها یک نمونه پیک کوچکی از دیازینون را نشان داد. در سایر نمونه های کبد گروه دیازینون مشابه با نمونه های گروه کنترل، هیچ نشانی از دیازینون یافت نشد. از انجام این مطالعه چنین نتیجه گیری می شود که مسمومیت مزمن با سم دیازینون موجب افزایش پراکسیداسیون چربی ها و همچنین کاهش مقادیر گروه تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی می شود، که این امر حاکی از ایجاد استرس اکسیداتیو در این ارگان می باشد. همچنین عدم ردیابی دیازینون در بافت کبد بدنبال مسمومیّت مزمن نشان دهنده ناپایداری این سم می باشد. کلمات کلیدی: دیازینون، مسمومیّت مزمن، استرس اکسیداتیو، کبد، رت. ?

روغن دانه ی انار دارای طیف وسیعی از اثرات درمانی با مکانیسم های متعدد است. یکی از خواص مهم آن که در تخفیف اثرات یائسگی بر بدن از جمله تغییرات اکسیداتیو موثر است، خواص آنتی اکسیدانی انار است. در این مطالعه اثر روغن دانه انار بر روی پیشگیری از استرس اکسیداتیو و تغییرات لیپیدها ناشی از برداشت تخمدان ها در رت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه از تعداد 24 سر رت ماده نژاد ویستار هم سن با محدوده وزنی 250-175 گرم استفاده شد. رت ها به صورت تصادفی به چهار گروه شش تایی تقسیم شدند: 1- گروهی که هر دو تخمدان آن ها با عمل جراحی خارج شده و روزانه kg/mg200 روغن دانه انار دریافت نمودند (ovx+pso)2- گروهی که هر دو تخمدان آن ها با عمل جراحی خارج شده و نرمال سالین (هم حجم روغن دانه انار) دریافت تمودند (ovx) 3- گروهی که تحت عمل لاپاراتومی قرار گرفتند و روزانه kg/mg200 روغن دانه انار دریافت نمودند (sham+pso) و 4- گروهی که تحت عمل لاپاراتومی قرار گرفته و نرمال سالین (هم حجم روغن دانه انار) دریافت تمودند (sham). در انتهای مطالعه (هفته هشتم) نمونه خون از تمامی رت ها اخذ شد. نمونه خون حاوی ماده ضد انعقاد برای تهیه همولیز گلبول های قرمز و نمونه خون بدون ماده ضد انعقاد نیز برای جداسازی سرم استفاده شد. از بین شاخص های استرس اکسیداتیو، مقادیر مالون دی آلدهیدو ظرفیت تام آنتی اکسیدانی در سرم خون و مقادیر آنزیم های آنتی اکسیدانی گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز در همولیز گلبول های قرمز اندازه گیری شدند. همچنین مقادیر عناصر کمیاب (مس، آهن، روی، کلسیم، منیزیم و فسفر)، کلسترول تام، کلسترول ldlو کلسترول hdlدر سرم خون اندازه گیری شد. در مقایسه گروه ovxبا گروه sham، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی سرم کاهش معنی داری (01/0p<) را نشان داد. اما مقایسه بین گروه های ovx+pso و shamتفاوت معنی داری را در میزان ظرفیت تام آنتی اکسیدانی نشان نداد. رت های گروه ovx افزایش معنی داری را در میزان کلسترول ldl(05/0p<) در مقایسه با گروه sham+psoنشان دادند، اما در مقایسه بین گروه های ovx+psoو sham+psoتفاوت معنی داری مشاهده نگردید. مقایسه بین گروه های مختلف هیچ گونه تفاوت معنی داری را در میزان سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، مالون دی آلدهید، تری گلیسیرید، کلسترول تام، کلسترول hdl، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، مس و روی نشان نداد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که روغن دانه انار ((psoمی تواند تا حدی سبب بهبود وضعیت آنتی اکسیدانی و کاهش کلسترول ldlپس از اواریکتومی در رت ها شود.

دیازینون، یکی از انواع سموم ارگانوفسفره متوسط الاثر بوده که به دلیل دارا بودن اثرات سوء کمتر نسبت به سایر ارگانو فسفره ها و دارا بودن خاصیت حشره کشی و کنه کشی مناسب، مصرف گسترده تری به ویژه در ایران دارا می باشد. یکی از مکانیسم های سمیت دیازینون استرس اکسیداتیو ناشی از تولید رادیکال های اکسیژن و لیپیدپراکسیداسیون است. از طرفی ترت بوتیل هیدرو کوئینون، بر اساس شواهدی می تواند سلول ها را در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال های آزاد محافظت نماید. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات مسمومیت مزمن سم دیازینون بر روی بافت های مختلف رت و نیز بررسی اثرات احتمالی محافظتی tbhq در جلوگیری از بروز آسیب اکسیداتیو دیازینون در این بافت ها طراحی شد.گروه های مورد مطالعه شامل 4 گروه هر کدام به تعداد 7 سر رت بود که شامل گروه کنترل (دریافت کننده روغن ذرت به صورت روزانه)، گروه دیازینون (10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، گروه tbhq (0.028 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) میلی و گروه دیازینون– tbhq که سم و آنتی اکسیدان با دوز مشابه را توسط لوله گاواژ روزانه دریافت کردند. پس از پایان مطالعه شاخص های استرس اکسیداتیو از قبیل مالون دی آلدهید، گروه تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (frap) در هموژنیزه بافت های کبد، مغز، کلیه و قلب اندازه گیری شد. نتایج حاصل از آزمایش افزایش معنی دار (p<0.05) میزان مالون دی آلدهید را در بافتهای قلب وکلیه در گروه های دیازینون و دیازینون–tbhq در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. از نظر میزان گروه تیول تام بافت های مختلف افزایش معنی داری (p<0.05) در گروه های tbhq و دیازینون–tbhq نسبت به گروه های دیازینون و کنترل مشاهده گردید (p<0.05). ظرفیت تام آنتی اکسیدانی بافت های مختلف افزایش معنی داری (p<0.05) را در گروه دیازینون- tbhq نسبت به سایر گروه ها نشان داد (p<0.05). نتایج مطالعه حاضر نشان دادند که دیازینون سبب افزایش پراکسیداسیون لیپیدها در بافتهای قلب و کلیه رت گردید. مقدار تجویز شده از ترت بوتیل هیدرو کوئینون با وجود فعالیت آنتی اکسیدانی و افزایش معنی دار گروه تیول و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی بافت ها، به طور کارامدی قادر به بهبود وضعیت پراکسیداسیون لیپیدی ایجاد شده توسط دیازینون در بافت های مختلف نبود. به نظر می رسد استفاده از مقادیر بالاتر tbhq برای مهار پراکسیداسیون لیپیدی ناشی از مسمومیت مزمن دیازینون ضروری باشد.