نام پژوهشگر: اکبر رجبی

ترجمه کتاب التفسیر الاسلامی للتاریخ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1392
  اکبر رجبی   علیرضا ایمانی

این پایان نامه با عنوان ترجمه کتاب التفسیر الاسلامی للتاریخ، از دو بخش مقدمه مترجم و ترجمه کتاب التفسیر الاسلامی (الفصل الثالث و الفصل الرابع) تشکیل شده است. هدف این پژوهش، بررسی دیدگاه اسلامی درباره تفسیر تاریخ یا فلسفه تاریخ، با تکیه بر قرآن کریم است. فلسفه تاریخ دانشی است که از علل و عوامل حوادث تاریخ بحث می کند و به دنبال کشف قوانین حاکم بر تاریخ و جامعه است. از دیدگاه قرآن، سنت های تاریخ در واقع همان قوانین حاکم بر تاریخ هستند. قرآن کریم قصه ها و داستانهای تاریخی را با هدف عبرت و پند آموزی آیندگان بیان می کند، و در عین حال هر گونه اسطوره و افسانه سرایی که باعث غفلت ودور شدن از حق شود، را سخنی لهو وبیهوده می داند، و با آن مخالفت می کند. دکتر عماد الدین خلیل از جمله اندیشمندان مسلمانی است که به مسئله تفسیر تاریخ از دیدگاه اسلام پرداخته است. وی کتاب حاضر با نام «التفسیر الاسلامی للتاریخ» را با نگاهی به فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام، وبا استناد به قرآن کریم، به رشته تحریر درآورده است. مهم ترین عناوینی که می توان از متن کتاب حاضر، به عنوان شاخص های دیدگاه اسلامی در تفسیر تاریخ استخراج کرد، عبارتند از: قانونمندی تاریخ، عبادت هدف فعالیتهای انسان، جهاد، مداوله: استبدال،اراده و اختیار انسان و... واژه های کلیدی: فلسفه تاریخ، سنتهای تاریخ، قانونمندی، محرک تاریخ، ایده آلیسم، ماتریالیسم، تمدن، سقوط دولت ها.