نام پژوهشگر: حمید سموات

بررسی آسیب های کروموزومی در پرتوکاران رادیولوژی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1372
  حمید سموات   حسین مزدارانی

تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر نشان دهنده مخاطرات سوماتیکی و ژنتیکی متعدد ناشی از اشعه در پرتوکاران رادیولوژی است . از جمله اثرات پرتو روی کروموزوم می توان به ایجاد شکاف و شکست های کروماتیدی و کروموزومی و جابجایی کروموزومی اشاره کرد که مجموعه این آسیب ها تحت عنوان آسیب های کروموزومی مورد بررسی قرار گرفت . در این بررسی نمونه های خون پرسنل رادیولوژی در شرایط استاندارد بروش کشت کوچک ، کشت داده شد و بعد از برداشت و تهیه لام، رنگ آمیزی شد و بررسی میکروسکوپی بعمل آمد. نتایج بدست آمده مبین افزایش میزان آسیب های کروموزومی در پرتوکاران است که درصد این افزایش در افراد با سابقه کار (5-15) سال بطور متوسط 48ˆ6 و در افراد با سابقه کار (16-25) سال 24ˆ8 و در افراد با سابقه (32 - 26) سال، 14ˆ12 ثبت شد. در مقایسه با افراد گروه شاهد که میزان آسیب های مشاهده شده در آنها 34ˆ1 درصد است میانگین کل آسیب های مشاهده شده در پرتوکاران بطور متوسط 87ˆ8 درصد است که بیانگر میزان احتمال بالای آسیب در تابشگیری مزمن و با دوز کم است . همچنین حساسیت شاغلین مذکر و مونث در این بررسی مورد مطالعه قرار گرفت و میزان شکست در افراد مذکر بطور متوسط 26ˆ1 درصد بیشتر از افراد مونث است . همچنین مقایسه آسیب های کروموزومی در این افراد و افرادی که در حین کار و بطور اتفاقی دوز زیادی دریافت کرده اند، نشان می دهد که در پرتوکارانی که هیچگونه پرتوگیری غیر عادی در دوزیمتری فیزیکی از خود نشان نداده اند ولی بطور دائم تحت تابش دوزهای کم بوده اند، درصد بیشتری از آسیب کروموزومی را دارا هستند. نتایج این تحقیق بیانگر حساسیت بیمار بالای دوزیمتری بیولوژیک نسبت به سایر دوزیمترها از جمله فیلم بج می باشد.