توتون یکی از گیاهان صنعتی زراعی است که در بیش از 100 کشور دنیا کشت می شود و در اقتصاد بعضی از آنها نقش اساسی ایفا می کند. تولید گیاهان دابل هاپلویید از طریق کشت بساک نیز یکی از جنبه های مهم اصلاح نباتات است. این تحقیق در دو مرحله صورت گرفته است. در مرحله اول از میان 8 رقم توتون رقم مناسب از نظر بیشترین تعداد بازایی گیاه از طریق کشت بساک تعیین شد، که از میان ارقام کشت شده رقم izmir 7 بیشترین بازایی را از خود نشان داد. در مرحله دوم بساک های حاصله از رقم izmir 7 با استفاده از ماده آنتی میتوزی کلشی سین جهت تولید گیاه دابل هاپلویید تیمار شد. این آزمایش با استفاده از طرح فاکتوریل در قالب کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. غلظت های مورد استفاده در این تحقیق 02/0 ، 04/0 و 05/0 درصد بودند. بیشترین میزان تولید گیاهان دابل هاپلویید مربوط به غلظت 04/0 درصد بود با میزان تولید 33/19 درصد گیاه دابل هاپلوییدی. همینطور نیز جهت تعیین بهترین زمان تیمار با کلشی سین نیز از شش زمان 2، 4، 6، 8، 10 و 12 ساعت استفاده شد، که بعد از تجزیه نتایج و مقایسات میانگین زمان-های 6 و 8 ساعت از نظر آماری در یک گروه قرار گرفته و بیشترین میزان تولید گیاهان دابل هاپلویید را از خود نشان دادند، به ترتیب با 33/20 و 33/17 درصد. محیط کشت مورد استفاده در این تحقیق نیز محیط کشت nitch and nitch تغییر یافته بود.

گل مغربی (oenothera biennis l.) گیاهی دو ساله و علفی است و یکی از گونه های مهم گیاهان دارویی در جهان می باشد. گل مغربی به دلیل تولید اسید های چرب غیر اشباع مانند اسید لینولئیک، اسید آلفا لینولئیک و ... در دانه و ریشه و همچنین اونوترین و کامفرول در برگ دارای اثرات دارویی مهمی مانند کاهش مشکلات قبل از قاعدگی، ترمیم کننده سریع زخم ها، مهار تجمع پلاکت ها، تسکین بیماری های قلبی وعروقی و درمان عفونت های ویروسی است. همچنین در رفع مسمومیت ها به خصوص مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی، در درمان تصلب شرائین و درمان بیماری های ناشی از کم کاری سلول های کبدی کاربرد دارد. جوانه زنی پایین و تولید کم بذر از مشکلات رشد و تکثیر گل مغربی است. در پژوهش حاضر، پیش تیمار بذر با غلظت های مختلف bap جهت افزایش جوانه زنی انجام شد. برای باززایی مستقیم از ریز نمونه های دمبرگ، کوتیلدون و جوانه رأسی در محیط حاوی تنظیم کننده های رشد استفاده شد، در حالی که باززایی غیر مستقیم از طریق القای کالوس و رویان زایی با استفاده از ریز نمونه های برگ، دمبرگ وجوانه رأسی صورت گرفت.گیا هان باززا شده ریشه دار شده و سازگاری در بستر کشت پیت و پرلیت دراتاق رشد انجام پذیرفت. حداکثر میزان جوانه زنی در محیط حاوی 1 میلی گرم بر لیتر bap به دست آمد. حداکثر میزان القای جوانه و باززایی گیاه در باززایی مستقیم از ریز نمونه جوانه رأسی در محیط حاوی mg/l kin 75/0 حاصل شد. حداکثر وزن کالوس از ریز نمونه برگ در ترکیب هورمونی 25/0 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 1 میلی گرم بر لیتر kin به دست آمد. حداکثر تعداد رویان از ریز نمونه برگ در ترکیب هورمونی 75/0 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 1 میلی گرم بر لیتر kin به دست آمد. حداکثر تعداد گیاهچه باززا شده از ریز نمونه برگ در ترکیب هورمونی 25/0 میلی گرم بر لیتر 2,4-d و 1 میلی گرم بر لیتر kin به دست آمد. ریشه زایی در محیط حاوی غلظت های مختلف 2,4-d و naa انجام شد. بالاترین تعداد گیاهچه های ریشه دار شده در محیط حاوی 75/0 میلی گرم بر لیتر naa به دست آمد.

جنس linum از خانوادهlinaceae ، گیاهانی علفی و چندین ساله هستند که گونه زراعی این جنس از 2000 سال پیش در ایران کشت شده است. این گیاه چند منظوره و در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و صنعتی کاربرد فراوان دارد. ریشه گونه های وحشی یا خودرو این جنس دارای یک نوع لیگنان مفیدی بنام پدوفیلوتوکسین است که لیگنان مذکور به عنوان ماده اولیه در دارو های ضد سرطان استفاده می شود. در پژوهش حاضر، ابتدا جوانه زنی چند گونه از جنس linum مورد بررسی قرار گرفته سپس دو گونه l. mucronatum و l. album با استفاده از باکتری agrobacterium rhizogenes سویه های a13 و 9534 مورد تلقیح قرار گرفته و گیاهان تلقیح شده تشکیل ریشه های موئین دادند پارامترهای رشد از جمله طول ریشه، تعداد انشعاب و وزن ریشه های موئین به دقت اندازه گیری و در یک طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار توسط نرم افزاز آماری sas آنالیز شدند و بعد از اینکه ریشه های موئین به اندازه کافی رشد نمودند توسط سیستم کروماتوگرافی hplc مقدار لیگنان پدوفیلوتوکسین لاین های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت تأیید تراریختی ریشه های موئین توسط pcr با استفاده از آغازگر های ویژه انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصل از شکستن خواب بذرها، تیمار ترکیبی اسید جیبرلیک ppm1600 با اسید سولفوریک10% در گونه l. mucronatum بهترین نتایج را با 28/64% به عنوان بالاترین درصد جوانه زنی ارائه داد. همچنین اثر متقابل تیمار با گونه در همه تیمار های انجام شده در سطح یک درصد از نظر آماری معنی دار بود. ریزنمونه های هیپوکوتیل حساسیت بیشتری به تلقیح توسط باکتری نشان دادند. همانطوری که 70% ریشه های موئین از ریزنمونه های هیپوکوتیل و 30% هم از ریزنمونه های ریشه و همچنین 47% ریشه ها از وسط ریزنمونه ها و53% هم از انتهای ریزنمونه ها تشکیل شدند. ریزنمونه های جوان فراوانی تولید ریشه موئین بیشتری داشتند که با افزایش سن ریزنمونه فراوانی مذکور کاهش یافت. همچنین سویه a13 باکتری میزان آلودگی بیشتری نسبت به سویه دیگر نشان داد و فراوانی تولید ریشه های موئین در گونه l. mucronatum و گونه l. album به ترتیب 8/65% و 7/74% بود. نتایج حاصل از اندازه گیری وزن ریشه ها نشان داد که بین لاین های مختلف ریشه های موئین اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود داشت و کنتیک رشد ریشه های موئین حاصل از هر دو سویه مشابه و حداکثر افزایش وزن در بین روزهای 28 تا 56 بود. نتایج حاصل از کروماتوگرافی hplc نشان داد که به طور متوسط لاین های ریشه های موئین گونه l. mucronatum گونه l. album به ترتیب مقدار 96/4 و 41/6 میلی گرم بر گرم وزن خشک لیگنان پدوفیلوتوکسین داشتند که در مقایسه با ریشه های غیر تراریخته 4 برابر افزایش تولید نشان دادند. همچنین نتایج حاصل از pcr، وجود باند های درخشانی از ژنهای rola-rolb و rolb را در dna ریشه های موئین نشان داد. نتایج منفی آغازگر vird، دلیل بر عدم وجود هر گونه آلودگی باکتریایی در ریشه های موئین و مهر تأییدی بر صحت نتایج مثبت آغازگرهای دیگر و در نتیجه تأیید ورود ژنهای باکتریایی به ژنوم گیاهان تراریخته بود.

در این تحقیق، دو آزمایش به منظور رویان زایی و باززایی در کشت میکروسپور کلزا مورد بررسی قرار گرفت: تاثیر اندازه های مختلف غنچه، تراکم کشت و دوره های مختلف تیمار دمایی بر رویان زایی میکروسپور کلزا رقم pf7049.5 و در آزمایش دوم تاثیر دوره های مختلف دمایی بر رویان زایی 4 رقم و همچنین تاثیر اندازه های مختلف رویان، غلظت های مختلف بنزیل آدنین ba) 0/0، 1/0 و 2/0 mg/l) و ایندول استیک اسیدiaa) 0/0، 1/0 و 2/0 mg/l) بر باززایی رویان های حاصل ارزیابی گردید. نتایج حاصل از آزمایش اول حاکی از معنی دار شدن اثر متقابل سه گانه بود. در غنچه های 3-2 و 4-3 میلی متری، بیشترین میزان رویان زایی به ترتیب مربوط به تراکم کشت 104×2 و 104 دوره دمایی 6 روز °c30 بود. در آزمایش دوم نیز نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود اثر متقابل رقم و دوره دمایی بود. اختلافات دوره های دمایی در رقم amica معنی دار بود و مقایسه میانگین ها به روش دانکن نشان داد که بیشترین میزان رویان زایی به ترتیب مربوط به دوره های دمایی 12، 8 و 4 روز می باشد. در سایر ارقام این اختلافات معنی دار نبودند. همچنین بیشترین میزان باززایی مستقیم مربوطه به رویان های 4-2 میلی متری رقم amica و غلظت هورمونیba(0.1)+iaa(0.2) بود. بیشترین میزان رویان زایی ثانویه و کال زایی نیز مربوط به رقم amica و به ترتیب رویان های 6-4 میلی متر و تیمار ba(0.2)+iaa(0) و رویان های 4-2 میلی متری همراه با تیمار ba(0.1)+iaa(0.1) بودند. از این تحقیق می توان نتیجه گرفت که رویان زایی را می توان با انتخاب ژنوتیپ های مناسب، انتخاب میکروسپورهای مرحله تکاملی مساعد، تراکم و دوره دمایی مناسب افزایش داد. همچنین میزان باززایی مستقیم را نیز می توان با انتخاب اندازه مناسب رویان و غلظت های مناسب ba و iaa افزایش داد. کلمات کلیدی: کلزا، میکروسپور، رویان زایی، باززایی، هورمون های گیاهی

گونه های مختلف خانواده کدوئیان بویژه انواع ملون (cucumis melo l.) از مهمترین منابع غذایی بشر می باشند که گسترش جهانی دارند. از مهمترین عوامل محدودکننده تولید ملون ها، بیماری های ویروسی مانند ویروس zymv می باشد که گاهی تا 100 درصد عملکرد را از بین می برد. به منظور شناسایی ژنوتیپ های مقاوم و مکان های مرتبط با مقاومت به این ویروس، میزان مقاومت 32 توده و 12 رقم هیبرید ملون نسبت به ویروس zymv با روش das-elisa ارزیابی شد. نتایج حاصل نشان داد که تفاوت معنی داری (در سطح یک درصد) بین ژنوتیپ های مورد مطالعه به لحاض غلظت ویروس وجود دارد. رقم هیبرید pi414723 فاقد آلودگی ولی رقم charantaio t بیشترین میزان حساسیت و غلظت ویروسی (867/1) را نشان داد. همچنین تنوع ژنتیکی 11 توده و 12 رقم ملون با استفاده از 20 آغازگر issr بررسی شد. آغازگرهای مورد استفاده 311 مکان تولید نمودند که 26/52 درصد آنها چند شکل بودند. بیشترین (135/0) و کمترین (031/0) میزان هتروزیگوسیتی (he) و بیشترین (23/1) و کمترین (058/1) تعداد الل های موثر (ne) به ترتیب مربوط به آغازگرهای ubc820 و ubc857 بود. میانگین هتروزیگوسیتی کل ارقام و توده ها 155/0 بود. متوسط هتروزیگوسیتی ارقام هیبرید بیشتر از توده ها بود. تجزیه خوشه ای بر مبنای ضریب تطابق ساده و روش upgma توده ها و ارقام مورد مطالعه را در 7 گروه قرار داد. در بررسی ساختار جمعیت بوسیله نرم افزار structure 2.3.1 نیز، میزان 7k= به عنوان بهترین k برای گروه بندی دندروگرام تعیین شد. بیشترین فاصله ژنتیکی بین توده درگزی و هیبرید durango و کمترین فاصله ژنتیکی بین توده های درگزی و خاتونی بود. مکان یابی ارتباطی برای ویروس zymv با استفاده از نشانگرهای issr و روش mlm نشان داد که مکان های 855l، 867n و 885i (دارای بیشترین r2 و مقدار p-value کمتر از 1 درصد) احتمالا بیشترین ارتباط را با صفت مقاومت به ویروس zymv دارند. استفاده از این نشانگرها، امکان مکان یابی دقیق مقاومت به این ویروس را فراهم خواهد ساخت.

پیش تیمارها برای تغییر مسیر گامتوفیتی دانه گرده به سمت مسیر اسپوروفیتی برای رویان زایی میکروسپور در شرایط in vitro، ضروری می باشند. استفاده از پیش تیمارها منجر به تولید بیش از حد گونه های فعال اکسیژن (ros) در داخل سلول شده و با ایجاد تنش اکسیداتیو مرگ سلول را به دنبال دارد و دفاع آنتی اکسیدان سلول های گیاهی را در مقابل آسیب های اکسیداتیو محافظت می کند. در این مطالعه، اثر ویتامین ها و اسیدآمینه دارای فعالیت آنتی اکسیدانی بر میزان رویان زایی میکروسپور کلزا (brassica napus l.) رقم pf7049.5 مورد بررسی قرار گرفت. سطوح مختلف آسکوربیک اسید ( mg/l200 و100 و50 و20 و10 و5 و0)، به تنهایی و همچنین آلفا-توکوفرول با سطوح مختلف ( mg/l200 و100 و50 و20 و10 و5 و0) در دو پیش تیمار دمایی (دمای c°30 برای 15 روز و دمای c°5/32 برای دو روز و به دنبال آن 13 روز با دمای c°30 در تاریکی) انجام گرفت. به علاوه ترکیب گلوتاتیون ( mg/l100 و50 و10 و0) با آسکوربیک اسید ( mg/l10 و5)، ترکیب سطوح مختلف آسکوربیک اسید با آلفا-توکوفرول ( mg/l50 و10 و5) در دمای c°30 مورد ارزیابی قرار گرفت. مطالعه دیگری با ویتامین های گروه b شامل b2 با سطوح مختلف ( mg/l5 و1 و5/0 و2/0 و1/0 و05/0 و0)، b5 ( mg/l5 و 1و5/ 0و2/0 و1/0 و05/0 و0)، b12 ( mg/l1 و5/0 و1/ 0و05/ 0و01/ 0و005/0 و0) بر میزان رویان زایی صورت گرفت. میزان رویان زایی به طور معنی داری با استفاده از mg/l10 آسکوربیک اسید در مقایسه با کنترل (تقریباً دو-برابر) افزایش یافت. سطوح mg/l10و 5 آلفا-توکوفرول (25/312-314 رویان) در دمای c°30 افزایش معنی داری در میزان رویان زایی نشان داد. سطح mg/l50 آلفا-توکوفرول در ترکیب سطوح آسکوربیک اسید ( mg/l10 و5) به طور معنی داری میزان رویان زایی (25/308-5/327) را افزایش داد. علاوه بر این، با mg/l10 گلوتاتیون در مقایسه با شاهد افزایش معنی داری در رویان زایی میکروسپور (322 رویان) مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصل، رویان زایی میکروسپور می تواند به وسیله ترکیب مناسبی از آسکوربیک اسید، آلفا-توکوفرول، گلوتاتیون بهبود یابد وقتی ترکیب مناسب و پیش تیمار دمایی مناسب انتخاب شده باشد. b2 در سطح mg/l05/0 به طور معنی داری (با افزایش 20%) میزان رویان زایی را بهبود بخشید و همچنین b5 در سطوح mg/l05/0و 1/0 میزان رویان زایی (25/396-415 رویان) به طور معنی داری افزایش یافت. در حضور b12 هیچ تفاوت معنی داری بر افزایش میزان رویان زایی نشان نداد. نتایج این تحقیق نشان داد که با استفاده از غلظت مناسب اسیدآمینه و ویتامین ها به طور قابل توجهی می توان میزان رویان زایی در کشت میکروسپور رقم pf7049.5 کلزا را افزایش داد. کلمات کلیدی: کلزا، رویان زایی میکروسپور، آنتی اکسیدان ها، پیش تیمار حرارتی، ویتامین های گروه b،

گیاه scrophularia deserti یکی از گیاهان مهم دارویی متعلق به خانواده scrophulariaceae می¬باشد. این گیاه به طور طبیعی در قلمروی گیاهی ایرانو تورانی از جمله ایران یافت می¬شود. تحقیقات فارماکولوژیک نشان داده است که عصاره این گیاه دارای خواص کاهش دهنده قند خون، تقویت کننده قلب، ادرارآور و ضدسرطانی می¬باشد. این گونه منبع با ارزشی از ترکیبات فعال بیولوژیکی، مخصوصا گلیکوزیدهای ایروئیدی و فلاونوئیدها است. به طور طبیعی متابولیت¬های ثانویه در یک گیاه در مقادیر کمی تولید می¬شوند، بنابراین القا ریشه¬های مویین می¬تواند تولید آنها را افزایش دهد. در این تحقیق برای القا ریشه¬های مویین از سویه a13 آگروباکتریوم رایزوژنز استفاده شد. تأثیر ریزنمونه¬های مختلف (گیاهچه، کوتیلدون و برگ) جدا شده از سنین مختلف (10، 18، 25، 50 و 72 روزه) گیاهچه¬های درون شیشه¬ای در 3 زمان مختلف تلقیح (5، 15 و 30 دقیقه) برای کارآیی القا ریشه مویین مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر تعداد ریشه¬های مویین (33/22 ریشه در هر ریزنمونه) در ریزنمونه¬های گیاهچه 18 روزه تلقیح شده با باکتری به مدت 5 دقیقه حاصل شد. تأیید تراریختی ریشه¬های مویین بوسیله آنالیز مولکولی pcr با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ژن¬های rola و rolb انجام گرفت. برای انتخاب بهترین ریشه¬های مویین، لاین¬های مختلف در محیط کشت msبدون تنظیم کننده رشد گیاهی کشت داده شدند. لاین h بیشترین زیست توده (mg 17/16 در ml 30 محیط کشت) را بعد از 4 هفته کشت تولید کرد که 7/2 برابر میزان زیست توده در ریشه غیرتراریخته بود. برای تعیین محیط کشت مناسب برای رشد بهینه ریشه¬های مویین، دو لاین g و h در چهار محیط کشت مختلف: ms،ms ½، b5 و pgob کشت شدند. نتایج نشان داد که محیط ms بهترین محیط کشت برای افزایش زیست توده ریشه¬های مویین می¬باشد. تأثیر غلظت¬های مختلف سه عامل محرک شامل متیل جاسمونات (meja)، کیتوسان (cs) و نانوذرات نقره (ag np) در سه زمان در معرض گذاری مختلف (h 72، 48، 24) بر میزان رشد لاین h مورد بررسی قرار گرفت. عوامل محرک بعد از 18 روز کشت ریشه¬ها به محیط کشت اضافه شدند. meja و cs در همه غلظت¬ها در هر کدام از زمان¬های معرض گذاری باعث کاهش رشد ریشه¬های مویین شدند، در حالی که رشد ریشه¬ها در زمان معرض گذاری 24 ساعت، با افزایش غلظت نانوذرات نقره تغییر معنی¬داری در مقایسه با شاهد نشان ندادند، ولی با افزایش زمان معرض گذاری، کاهش در میزان زیست توده مشاهده شد. همه عوامل محرک به طور کارآمد بیوسنتز فلاونویید¬ها را افزایش دادند و اثر تحریک کنندگی وابسته به غلظت آنها و زمان در معرض گذاری بود. با کاربرد meja (µm 100)، cs (mg/l 100) و agnp (ppm 150) در کشت ریشه¬های مویین در زمان معرض گذاری 72 ساعت، محتوی فلاونویید کل به ترتیب 84/5، 63/3 و 31/4 برابر نسبت به شاهد افزایش یافت. بین عصاره¬های حاصل از ریشه¬های مویین تیمار شده با عوامل محرک، عصاره ریشه مویین تیمار شده با meja (µm 100) حداکثر (24/65%) فعالیت آنتی¬اکسیدانی را در مقایسه با ریشه غیر تراریخته (21/8%) نشان داد. ریشه¬های مویین پرمحصول از نظر زیست توده و الگوهای سینتیک رشد و الیسیتیشن بدست آمده در این مطالعه می¬توانند برای تولید متابولیت¬های ثانویه گل میمونی بیابانی مورد استفاده قرار گیرند.

برای مطالعه ژنتیک مقاومت به گل جالیز 6 لاین توتون¬ شرقی با واکنش متفاوت به صورت طرح دی¬آلل 6×6 یک طرفه تلاقی داده شد ¬و در بهار سال 1391 بذور 15 هیبرید f1 به همراه 6 والد (جمعاً 21 ژنوتیپ) در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات توتون ارومیه در شرایط گلدانی کشت گردید. برای ارزیابی مقاومت به گل جالیز صفات طول و عرض برگ، عملکرد وزن ترو وزن خشک برگ، طول و قطر ساقه، وزن تر و وزن خشک ریشه، وزن تر و وزن خشک ساقه، تعداد برگ، تعداد گل جالیز جوانه زده، وزن تر و وزن خشک گل جالیز اندازه گیری شد. تجزیه واریانس برای صفات مذکور حاکی از وجود تفاوت¬های معنی¬دار بین ژنوتیپ¬های توتون شرقی بود لذا مبادرت به تجزیه های دی¬آلل گردید. برای تجزیه دی¬آلل از روش 2 مدل b گریفینگ استفاده شد. برای برخی از صفات از جمله طول و قطر ساقه مقادیر ترکیب پذیری عمومی (gca) و برای برخی از صفات از جمله تعداد و وزن خشک گل جالیز مقادیر ترکیب پذیری خصوصی (sca) معنی¬دار بود. برای بعضی از صفات از قبیل وزن تر برگ هم ترکیب پذیری عمومی و هم خصوصی معنی دار بودند دراین حالت ضریب بیکر محاسبه شد. در مواردی که مقادیر ترکیب پذیری عمومی معنی دار شد اثرات افزایشی ژنها در شکل گیری آن صفات بیشتراز اثرات غیرافزایشی ژنها نقش دارد. بنابراین به نظر می¬رسد انتخاب برای آن صفات موفقیت آمیز باشد. معنی دار بودن ترکیب پذیری خصوصی حاکی از بالا بودن سهم قابل توجه واریانس ژنتیکی غالبیت در کنترل آن صفات بوده که برای برنامه های تولید هیبرید مفید می¬باشد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.