نام پژوهشگر: عطاء رضایی

بررسی اثر درجات مختلف شوری روی قره داغ و مقایسه آن با آترپیلکس در کویر میغان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1372
  عطاء رضایی   محمدجعفر ملکوتی

اراضی شور و شور سدیمی سطح وسیعی از جهان را فراگرفته است . قسمتی از این اراضی در حواشی کویرها واقع شده اند. این گونه اراضی محدودیت های زیادی را برای تولید اکثر گیاهان ایجاد می نمایند، به طوری که بهره برداری کشاورزی را غیراقتصادی و یا غیرممکن می سازد .ولی ما ناگزیر هستیم علی رغم این محدودیتهای زیاد، به منظور بهبود شرایط زیست محیطی و تامین بخشی از غذای جمعیت رو به فزون کشور، نسبت به بهره برداری از پتانسیل موجود در اراضی کویری اقدام نمائیم، به گونه ای که مستلزم سرمایه گذاری هنگفت نبوده و توجیه اقتصادی و اکولژیکی نیز داشته باشد. کویر میغان اراک نیز از این گونه مناطق است که لزوم ایجاد پوشش گیاهی و بهره برداری از آن از چند نقطه نظر مهم است . طی چند سال اخیر به منظور ایجاد نوار سبز و تولید علوفه در حاشیه کویر میغان اراک از گیاهان مقاوم به شوری، مثل آتریپلکس ، تاغ و قره داغ استفاده شده است . این عمل در بعضی نقاط موفق و در پاره ای دیگر ناموفق بوده است . به منظور پی بردن به علت این قوت و ضعفها، مطالعه ای روی تعدادی از عوامل موثر بر استقرار اولیه و رشد این گیاهان، مخصوصا" میزان شوری ونوع املاح در سال 1371-72 صورت گرفت . برای این بررسی از دو نوع نمک استحصال شده از شمال و جنوب کویر میغان بر رشد دو گونه آتریپلکس و قره داغ استفاده شد. طرح آزمایشی مورد استفاده، طرح کرتهای دوبار خرد شده (spilt spilt plot) در سه تکرار بود. در اواسطتابستان 71 اقدام به تولید نهال گلدانی به شیوه معمول درمنطقه گردید . سپس این نهالها در نیمه اول فروردین سال 72 به داخل کرتهای آزمایشی منتقل شدند . قبل از انتقال نهالها به کرتهای آزمایشی که گلدانهای بدون منفذ با گنجایش 16 لیتر بودند، با دو نوع نمک استحصال شده سطوح مختلف شوری (5 و 15 و 30 و 45 و 60 و 75 دسی زیمنس بر متر) ایجاد گردید. سپس نهالهای آماده شده در داخل گلدانها کشت شدند. در اواخر شهریور سال 72 برداشت محصول (شاخه و برگ) انجام شد. تجزیه و تحلیل نتایج براساس وزن خشک صورت گرفت .نتایج بدست آمده از عملکرد دوگونه قره داغ و آتریپلکس با سطوح مختلف شوری به شرح زیر بوده است . -1 نمکهای استحصالی از شمال و جنوب کویر اثرات معنی داری را روی تولید نشان دادند . به طوری که عملکرد برای هر دو گونه، در نمک شمال (نمک حاوی