نام پژوهشگر: توران معینی

بررسی آفازی از نظر زبانشناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1347
  توران معینی   هرمز میلانیان

این رساله پژوهشی است در باره بیماریها و اختلالات تکلم و ارتباط آن با زبانشناسی . بیماریهای تکلم همچون آفازی [زبان پریشی] را که نقش ارتباطی زبان را مختل می نمایند، به دو روش بررسی می کنند. اول آنکه فرض شود این بیماریها در نتیجه ضایعات مغزی بوجود می آیند و فهم و بیان اصوات تکلم یا نشانه های بصری در این قبیل امراض دچار اختلال می گردد. روش دیگر، مطالعه آنها از نظر آواشناسی و روانشناسی است . در این قسمت زبانشناسان تکلم طبیعی را مورد بررسی قرار داده و از روی آن تکلم آفازیک را مطالعه می کنند. ساختمان گونه های مختلف آفازی از نظر زبانشناسی عبارتست از: اختلالات قالب ریزی که شامل ترکیب و مجاورت و اختلالات قالب شکنی که شامل انتخاب و تشابه می باشد. انتخاب و ترکیب اساس سخن گفتن ما را مشخص می کند. دو پروسه قالب شکنی و قالب ریزی در عین استقلال متاثر از همدیگر بوده و معمولا اختلال قالب ریزی بیشتر تحت تاثیر قالب شکنی است تا بالعکس . لوریا روانشناس روسی در بررسی اختلالات آفازیک آنها را به چهار گروه تقسیم می نماید: 1) آفازی هایی که به علت اختلا واجی ایجاد شده و ناشی از ضایعه قسمت خلفی قطعه گیجگاه هستند. در این عارضه پروسه تجزیه و ترکیب اصوات دچار اختلال شده و ایجاد ناتوانی در تمایز بین واجهای شبیه بهم و شناسایی تقابل واجی می کند. این نوع آفازی، آفازی حسی نام دارد. 2) آفازی هایی که در آنها بیمار دچار اشکال ارتباط بین روابط است . این نوع آفازی ناشی از ضایعه آهیانه پشت سری می باشد. در این مورد ترکیب خودبخودی دچار زحمت می گردد و در زمینه بصری و لمسی مراکز مربوط به تکلم ضایعاتی پیدا می شود که همراه با آن اختلالاتی نیز در درک ساختهای زبانی و دستوری دیده می شود. 3) آفازی هایی که با فقدان ترکیب عناصر متناوب در سریهای واحد متوالی و به علت ضایعه پیشانی - گیجگاهی بوجود می آیند. در این نوع از آفازی های انتقال از مبتدا به خبر دچار اختلال می گردد و در این حال فقدان جمع بندی و ادغام عناصر بصورت یک سیستم دینامیک پیدا می شود. در اینجا روش تلگرافی جانشین جمله سازی می گردد. این نوع آفازی، آفازی معنایی نام دارد. 4) آفازی پیشانی که ناشی از فقدان عمل تنظیم کننده زبان است و با عدم تحرک و تکرار و فقدان صحبت با خود مشخص می شود در حالیکه گفتگو وجود دارد. این نوع آفازی، آفازی دینامیک نام دارد. پایان بخش این رساله بررسی اختلالات قالب ریزی و قالب شکنی می باشد.