نام پژوهشگر: زهره طبایی زاده

کشت پرچم در جنس رز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1358
  زهره طبایی زاده

پرچم های دو گونه رز تتراپلوئید محمدی rosa damascena mill و باکارا rosa hybrida l. cv. baccara در چهار محیط کشت murashige and skoog , nitsch , kasperbauer and collins , blaydes و یک محیط کشت که ترکیب آن از اجزاء چهار محیط فوق تشکیل شده بود، کشت گردیدند. هر محیط کشت دارای 9 غلظت مختلف آکسین و کینتین بود. اکسین مورد استفاده در محیط کشت kasperbauer and collins اسید نفتالین استیک (naa) و در بقیه محیطهای کشت اسید ابندول استیک (iaa) بود. غنچه های گل در دو مرحله رشد برداشت شدند، یکی در زمانیکه غنچه کاملا" بسته بود و دیگری وقتی که چند گلبرگ زیر کاسبرگها نمایان شده بود. زمانیکه برداشت غنچه ها از 30 اردیبهشت تا 2 خرداد 1357 بود. بعد از ضدعفونی کردن سطح خارجی هر غنچه، 12 پرچم از خارجی ترین ردیف پرچمها در شرایط عاری از عوامل بیماریزا برداشته شدند و در پتری دیشهای حاوی محلول غذائی کشت گردیدند. تعداد 360 پتری دیش محتوی پرچمها به دو گروه تقسیم گردیدند، یک گروه از آنها در جعبه های استریل در تاریکی و گروه دوم در زیر نور چهارده ساعته با شدت 450 لوکس قرار داده شدند. از هفته چهارم، رشد پینه (callus) از داخل پرچمها شروع شد و از این تاریخ به هر هفته تعداد پرچمهائی که در هر پتری دیش پینه تولید کرده بودند همراه با وضع ظاهری پینه، یادداشت گردیدند. بعد از سه ماه پینه ها رشد کافی کردند، برای تولید ریشه به محیط کشت murashige and skoog که دارای سه غلظت مختلف اسید ایندول استیک و بدون کینتین بود، انتقال داده شدند و یک گروه در تاریکی، یک گروه در زیر نور مداوم فلورسنت با شدت 2000 لوکس و گروه مشابه سوم در زیر نور چهارده ساعته با شدت 2000 لوکس قرار داده شدند. بطورکلی ازبین پنج محیط کشت تحت آزمایش ، برای رز محمدی کشت murashige and skoog و برای رز باکارا محیط کشت blaydes مناسبترین بودند. نتایج حاصله نشان داد که احتیاجات هورمونی دوگونه رز با هم متفاوت است و رز باکارا نسبت به رز محمدی به غلظت بیشتری از مواد تنظیم کننده رشد احتیاج دارد. بهترین حالت رشد غنچه جهت کشت پرچم برای رز محمدی زمانی بود که گلبرگها کمی ظاهر شده بودند در حالیکه برای رز باکارا حالتی از رشد غنچه که گلبرگها هنوز ظاهر نشده اند مناسبتر بنظر میرسد. آزمایش نشان داد که تا مرحله تشکیل پینه نور لازم نیست . زیرا کشتهائی که در تاریکی قرار گرفته بودند به میزان قابل توجهی پینه بیشتری تولید کردند. آزمایشهای سیتولوژیکی نشان داد که سلولهای پینه ها دارای تعداد کروموزومی برابر با نصف سلولهای سماتیک نبات مادری میباشند که نشان دهنده این است که منشا پینه ها از دانه گرده بوده است . ریشه زائی و تولید گیاه دیپلوئید از گونه های تتراپلوئید، در آزمایشاتیکه انجام گرفت امکان پذیر نگردید و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است .