مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر ایزوفلاون های سویا بر عملکرد رشد، قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی، پارامترهای خونی، زیست فراهمی کلسیم و ویژگی های لاشه در جوجه های گوشتی طراحی گردید. برای این منظور، از 240 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه راس 308 استفاده شد که بصورت تصادفی به 4 تیمار و 3 تکرار (20 قطعه در هر تکرار) اختصاص یافتند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: جیره بدون افزودنی (شاهد)، جیره شاهد + 25 میلی گرم در کیلوگرم ایزوفلاون سویا، جیره شاهد + 50 میلی گرم در کیلوگرم ایزوفلاون سویا و جیره شاهد + 100 میلی گرم در کیلوگرم ایزوفلاون سویا که طی یک دوره آزمایشی 42 روزه به پرندگان تغذیه شدند. در سن 21 روزگی، دو قطعه پرنده (یک نر و یک ماده) بصورت تصادفی از هر تکرار انتخاب و با گاز دی اکسیدکربن کشتار شد تا قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی، زیست فراهمی کلسیم و ویژگی های لاشه مورد بررسی قرار گیرد. مطابق نتایج، استفاده از ایزوفلاون در همه سطوح، بدون تاثیر معنی دار بر مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی جوجه ها را در دوره پرورش بطور معنی داری بهبود بخشید (001/0> p) و مصرف سطوح 50 و 100 میلی گرم در کیلوگرم ایزوفلاون بهترین ضریب تبدیل خوراک را نشان داد. مکمل کردن سطوح 50 و 100 میلی گرم در کیلوگرم ایزوفلاون قابلیت هضم ایلئومی چربی و ماده خشک را بطور معنی داری افزایش داد (01/0> p). قابلیت هضم ایلئومی انرژی فقط تحت تاثیر سطح 50 میلی گرم در کیلوگرم ایزوفلاون افزایش نشان داد (01/0> p). غلظت کلسترول کل، تری-گلیسیرید، ldl-کلسترول و vldl-کلسترول با افزودن همه سطوح ایزوفلاون به جیره کاهش معنی داری نشان داد (001/0> p). در حالیکه، hdl-کلسترول به وسیله تیمارهای آزمایشی افزایش یافت (0001/0> p). استفاده از همه سطوح ایزوفلاون باعث افزایش درصد کلسیم استخوان درشت نی (01/0> p) شد و این اثر با افزایش سطح ایزوفلاون رابطه مستقیمی داشت. درصد فسفر استخوان درشت نی مانند کلسیم تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی افزایش یافت (001/0> p). مکمل کردن جیره با هر کدام از سطوح 25، 50 و 100 میلی گرم ایزوفلاون در هر کیلوگرم جیره سبب افزایش نسبت ارتفاع ویلی به عمق کریپت و سطح ویلی شد (001/0> p) و بیشترین سطح به تیمار 50 میلی گرم ایزوفلاون در هر کیلوگرم جیره تعلق داشت. همچنین، سطوح افزایشی ایزوفلاون مصرفی موجب کاهش عمق کریپت شد (05/0> p). در بین اوزان اندام های گوارشی مطالعه شده، فقط وزن نسبی پانکراس به دلیل اضافه کردن 25 و 50 میلی گرم ایزوفلاون در هر کیلوگرم جیره کاهش یافت (01/0> p). سطوح 25، 50 و 100 میلی گرم ایزوفلاون در هر کیلوگرم جیره موجب کاهش ph شیرابه سنگدان و سکوم شد (001/0> p). نتایج حاضر حاکی از آن است که ایزوفلاون های سویا با بهبود وضعیت سلامتی مخاط روده جوجه های گوشتی موجب افزایش هضم و جذب مواد مغذی و در پی آن افزایش عملکرد رشد آن ها می شود. کاهش سطح ldl-کلسترول و افزایش سطح hdl-کلسترول سرم نیز در اثر مصرف این ترکیبات مشاهده شد. با توجه به یافته های این پژوهش سطح 50 میلی-گرم در کیلوگرم ایزوفلاون سویا در جیره توصیه می شود.

این آزمایش به منظور بررسی تفاوت سه هیبرید ذرت با و بدون آنزیم فیتاز و اثرات آنها بر عملکرد رشد، خصوصیات لاشه، قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی، در جوجه های گوشتی سویه تجاری راس 308 صورت گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل 2×3 در 3 تکرار و تعداد 20 قطعه جوجه گوشتی یک روزه در هر تکرار انجام گرفت. آنزیم فیتاز در دو سطح صفر و 05/0 درصد جیره و هیبرید ذرت در سه سطح ذرت تجاری، sc704، sc500 مورد مطالعه قرار گرفتند. مطابق نتایج، علیرغم اثرات معنی-دار آنزیم فیتاز و نوع هیبرید ذرت در طی دوره های آغازین، رشد و پایانی، در طول دوره آزمایش (0 تا 42 روزگی) مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی تحت تاثیر اثرات اصلی و اثر متقابل آنها قرار نگرفت. مکمل کردن جیره با آنزیم فیتاز به طور معنی داری قابلیت هضم ایلئومی ماده خشک، ماده آلی و چربی خام را افزایش داد (01/0p<). قابلیت هضم ایلئومی انرژی، چربی خام و خاکستر هیبرید ذرت sc704 به طور معنی داری بیشتر بود. (01/0p<). مصرف آنزیم فیتاز به طور معنی داری باعث افزایش خاکستر استخوان درشت نی در جوجه های گوشتی شد (01/0p<). نتایج حاکی از آن است که هیبریدهای ذرت sc704 و sc500 تولید داخل بخوبی می توانند جایگزین هیبرید تجاری ذرت شوند. افزودن آنزیم فیتاز ناتافوسv نتوانست تاثیر مثبتی بر شاخص های عملکرد رشد پرندگان تغذیه شده به جای گذارد.