نام پژوهشگر: بیژن بیرانوند

بیوستراتیگرافی و پالئواکولوژی سازند سروک در کوه سفید خرم آباد جنوب غرب ایران
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - پژوهشکده علوم زمین 1392
  فرشته علیشیری   حسین هاشمی

بیوستراتیگرافی و پالئواکولوژی سازند سروک (943 متر) در برش چینه¬شناسی کوه¬سفید غرب خرم¬آباد مورد بررسی قرار گرفت. لیتولوژی این سازند عمدتا شامل سنگ¬آهک¬های ستبر به همراه میان ¬لایه¬های چرتی می¬باشد. مرز زیرین سازند سروک در این برش چینه¬شناسی احتمالا گسله و مرز بالایی آن با سازند ایلام پیوسته می¬باشد. مطالعه 170 نمونه مقطع نازک برداشت شده از این برش چینه¬شناسی منجر به شناسایی 50 گونه (متعلق به 36 جنس) از فرامینیفرهای بنتیک و پلانکتیک و 7 گونه (متعلق به 4 جنس) از الیگوستیژیندها شد. در 98 متر اولیه برش چینه شناسی مطالعه شده گونه¬های فرامینیفر وجود ندارند درنتیجه این بخش به صورت no foraminifera-based biozone معرفی شد، اما به دلیل همراهی رخساره¬های radiolaria flood zone و oligostegina facies سن این قسمت آلبین بالایی در نظر گرفته شده است. در ادامه این برش چینه¬شناسی نیز به علت فقدان فرم¬های شاخص، صرفا معرفی بیوزون¬های محلی امکان پذیر است. بر اساس گسترش چینه شناسی فرامینیفرهای شناسایی شده در نهشته¬های مورد مطالعه بیوزون های پیشنهادی برای برش چینه شناسی مطالعه شده عبارتند از: ammodiscus sp.- lenticulina sp. interval biozone به ضخامت 37 متر در بخش زیرین سازند سروک (آلبین پسین)، lenticulina sp. range biozone به ضخامت 480 متر (آلبین پسین- سنومانین) و lenticulina sp.- nezzazata gyra interval biozone به ضخامت 328 متر و سن سنومانین. با توجه به گسترش چینه¬شناسی فرم¬های شناسایی شده، سن نهشته¬های سازند سروک در برش چینه شناسی مطالعه شده، آلبین پسین- سنومانین در نظر گرفته شد. همچنین براساس گسترش چینه¬شناسی قابل توجه رادیولاریا و الیگوستژینیدها در رسوبات مورد مطالعه، رخساره¬های زیستی radiolaria flood zone (آلبین پسین) و oligostegina facies (آلبین پسین- سنومانین) معرفی شده-اند. نسبت فرامینیفرهای پلانکتیک به بنتیک (b/p ratio) در این برش چینه¬شناسی متغیر و فرامینیفرهای بنتیک غالب می¬باشند. بررسی نسبت فرامینیفرهای بنتیک سطح¬زی به درون¬زی (e/i ratio) نشان می¬دهد محیط کم اکسیژن است. همچنین فراوانی قابل توجه miliolids و textulariacea در نهشته¬های مورد مطالعه به ترتیب نشانگر محیط¬های بسیار کم عمق فوق شور تا نسبتا شور و آبهای نسبتا کم عمق می¬باشند، البته هر دو گروه با فراوانی نسبی کمتر در اعماق زیاد نیز دیده می¬شوند. با در نظر گرفتن مجموعه فسیلی همراه (الیگوستژینیدها، رادیولرها و خار اسفنج¬ها) و وجود سایر گونه¬های فرامینیفر بنتیک و پلانکتیک، محیط دیرینه یک شلف عمیق در نظر گرفته شده است. البته می¬توان قسمتی از نهشته¬های این برش چینه¬شناسی که در آن قطعات نرمتنان (به خصوص رودیست¬ها) و فرامینیفرهای متعلق به محیط¬های کم عمق فراوان¬ترند را به محیط¬های کم عمق و بخشی از یک ریف نسبت داد.