چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه ، اهداف ، روش های اجرا و نتایج به دست آمده ) : هدف از این پژوهش آشنا شدن با زبان صرفی و نحوی سپهری و اخوان و همچنین دست یافتن به تفاوتها و حتی شباهتهای زبانی دو شاعرِ هم عصر می باشد . در این رساله بعد از تعاریف اجمالی از زبان و دستور زبان ،دو مبحث مهم دستور که صرف و نحو می باشد مورد بررسی قرارگرفت. باتوجه به اینکه زبان فارسی از جمله زبانهایی است که بخش بزرگی از واژه های جدیدش را از فرآیند ترکیب و اشتقاق می سازد ، در قسمت صرفِ این پژوهش واژگان از نظر دو فرآیند مهم واژه سازی یعنی ترکیب و اشتقاق بررسی شده است . در فرآیند ترکیب از به هم پیوستن دو یا چند واژه به همدیگر واژه جدیدی ساخته می شود این واژه ها از نظر هسته معنایی و نحوی به سه دسته تقسیم می شوند : درون مرکز (هسته آغاز و هسته پایان)، برون مرکز، متوازن . و در فرآیند اشتقاق، واژه سازی از طریق وند افزایی صورت می گیرد که با افزوده شدن این وندها گاهی مقوله دستوری واژه تغییر می کند که در آن صورت اشتقاق گذراست و گاهی تغییری در مقوله صورت نمی گیرد که در چنین مواردی اشتقاق ناگذراست . یکی دیگر از ویژگیهای زبان فارسی این است که دارای آرایش واژگانی آزاد است، به این معنی که امکان جابجایی واژگان در سطح جمله وجود دارد . به جابجایی واژگان در سطح جمله به طوری که تغییری در معنی ایجاد نکند «قلب نحوی» گفته می شود . مطالعه در زبانهای مختلف نشان می دهد که این فرآیند به لحاظ نحوی حرکتی اختیاری محسوب می شود و می تواند دلیل نحوی خاصی نداشته باشد اما به لحاظ و ساخت اطلاعی حرکتی اختیاری نیست و با عناصر کلامی مانند تأکید و عوامل آوایی مانند تکیه ارتباطی تنگاتنگ دارد . در قسمت نحو این رساله مبحث قلب نحوی و انواع آن مورد بررسی قرار گرفته است . با توجه به نتایج به دست آمده ، درصد کاربرد واژگان مرکب در اشعار اخوان و درصد کاربرد اشتقاق در اشعار سپهری بیشتر است . و در قسمت قلب نحوی ، جابجایی ارکان جمله در اشعار اخوان بیشتر به چشم می خورد. کلید واژه : زبان ، دستور زبان ، صرف ، نحو ، سپهری ، اخوان

پیدایش دست نویسی ارزنده ، از شاعری با تخلص عصد ، در قرن هشتم قمری فرصتی را فراهم آورده تا به افق تازه ای از ادبیات این مرز و بوم دست یابیم . هدف این جستار ، روشن ساختن درون مایه های شعری مطرح در دیوان عضد است تا بتوان به شناخت و معرفی بیشتر او بپردازیم . با مطالعه ی دیوان نو یافته ی او مشخص گردید : عضد دولت مردی در دربار آل مظفر بوده که به حق در سرودن شعر و به نظم درآوردن کلام و سخنش خوش درخشیده است . در این پایان نامه مشخص شد که درون مایه ی شعری مطرح در قصایدش مدح ، غزل هایش اشعار عاشقانه با رنگ و بوی عارفانه ، قطعه هایش انزجار و هجویات وزیران و رجلان دون اخلاق ، مثنوی هایش مملو از اندرز و پند و رباعی هایش درددل های شاعرانه است . عضد هم عصر حافظ بوده و اشعارش از لحاظ مضمون و واژگان بسیار شبیه به حافظ می باشد . عضد شاعری فاضل و واقف به دین ، توانا در سرودن شعر و کلام موزون و بسیار آگاه بوده است . شعر عضد بی نقاب ، ساده ، طبق سنت زمان شاعر و بدون سبکی خلاقانه و منحصر به فرد است .

در این پژوهش آثار نویسنده معاصرایرانی زویا پیرزاد (رمان چراغ ها را من خاموش می کنم، رمان عادت می کنیم و مجموعه داستان کوتاه سه کتاب) با آثار نویسنده معاصر فرانسوی آناگاوالدا (رمان من اورا دوست داشتم و مجموعه داستان کوتاه دوست داشتم کسی جایی منتظر باشد)مورد نقد ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎و بررسی تطبیقی قرارگرفته است. برای بررسی و مقایسه ی آثار این دو نویسنده، عناصرداستان، انواع نقد و مشخصه های فمینیستی مطرح شده است. پس از آن علاوه برمقایسه, به بیان شباهت‎ها و تفاوت‎های این دو نویسنده و نگاهی که آن دو به اجتماع، خانواده, زن, آینده ،عشق و...دارند، پرداخته شده است. پس از مطالعه و بررسی آثار این دو نویسنده چنین به نظر آمد که تحت تاثیرمکتب فکری فمینیسم هستند. نکته‎ی جالب توجه این است که با توجه به این که این دو نویسنده از نظر منطقه جغرافیایی، محل زندگی, آداب ورسوم وزبان وگویش با هم تفاوت دارند امّا شباهت‎های نزدیکی چون ،روزمرّگی وتکرار در زندگی زن، ظلم به زن, ترس از جدایی، گذشت و فداکاری زن و....در آن آثار آن‎ها دیده می شود. . در نتیجه آثار هر دو نویسنده با هم مقایسه شده، تشابه و تفاوت آن‎ها علاوه بر صورت آماری در جدول ونمودار مشخص گردیده است.

چکیده : شاهنامه، همانگونه که فردوسی در گفتار اندر فراهم آوردن کتاب بیان می کند در آیین کشورداری ایران پیش از اسلام است. او شاهنامه را در قرن چهارم با هدف روشن ساختن حکمت خسروانی (حکمت شاهان) و اندیشه سیاسی پیش از اسلام به رشته نظم در آورده است. در این کتاب آیین حکومت در چهار شاخه اصلی: شاهان، موبدان، پهلوانان( ارتشتاران) و طبقات چهارگانه مردم بیان نموده و در هر قسمت مهم ترین مولفه های اندیشه سیاسی در ایران پیش از اسلام از دیدگاه خود متأثر از اندیشه سیاسی و حکمت خسروانی بوده را بیان نموده است پژوهش به روش تحلیل محتوایی کیفی و تحلیلی و توصیفی مهم ترین مولفه های اندیشه سیاسی را از دیدگاه فردوسی بررسی نموده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که فردوسی در محور شاهان، چهار مسأله و مولفه اساسی را همراه با فرعیات آن ذکر کرده که عبارتند از اصول آرمانشاهی، ویژگی های پادشاه، وظایف پادشاه و موضوع جانشینی پادشاه در محور موبدان دو مولفه اصلی را همراه با فرعیات آن از جمله مقامات و وظایف موبدان بیان نموده است در بحث مربوط به پهلوانان ابتدا به ویژگی آنان پرداخته و سپس مولفه ها و مسائل مربوط به آن را در پنج مولفه که عبارتند از ساختار ارتشتاران، آرایش سپاه، وظیفه فرماندهان و نشانه و پرچم و نیز اصول جنگ را روشن نموده است. ودر بحث طبقات و موضوعات فرعی آن به صورت چهار مولفه بیان شده ( روحانیان، جنگیان، دبیران، توده ملت) در این پژوهش مدلهای گوناگون اندیشه های سیاسی در قسمت های مذکور ترسیم شده است( مدل پادشاهان، موبدان، ارتشتاران ( پهلوانان) و طبقات چهارگانه مردم) واژگان کلیدی: اندیشه های سیاسی، قدرت، آیین حکومت(حکمت خسروانی) موبدان(روحانیان) ارتشتاران( جنگیان، پهلوانان) ساختار چهارگانه جامعه ایرانی( روحانیان، جنگیان، دبیران، توده ملت) سرزمین ایرانشهر.

این پژوهش،تحلیل،طبقه بندی و کتابشناسی اسطوره را در بر می گیرد.روند کار بدین ترتیب بوده است که پس از جمع آوری همه ی منابع به توصیف وتحلیل آنهاپرداخته شد و سپس همه ی منابع طبقه بندی شده اند.البته مجموعه مقالات و سخنرانی ها،کتابهایی که قبل از سال1350وبعدازسال1390منتشرشده اند وکتابهایی که در آنها بسیار مختصر درباره ی اسطوره سخن گفته شده از قلمرو این کتابشناسی بیرون است.تعدادکتابهایی که در این کتابشناسی به ترتیب مورد بررسی قرار گرفته 191عنوان کتاب است.اطلاعات مربوط به هرکتاب شامل اطلاعات شناسنامه ای،توصیف وتحلیل محتوای کتابها می باشد.فهرست کتابها از کتابخانه های ملی ومجلس شورای اسلامی تهیه شده است..در این رساله کتاب های نوشته شده درباره ی اساطیر بر اساس 70%محتوایشان در نه گفتارطبقه بندی شده اند که عبارتند از اساطیرایرانی؛ملل؛دینی؛دیدگاههای اسطوره شناسی؛اساطیر در ادبیات و شعر شاعران؛جانداران،مکانهاو اعداد اساطیری؛اساطیردرهنرواساطیردرعصرنوین.

در این پژوهش، نگارنده با مطالعه ی هشت رمان «احتمالا گم شده ام»، «پرنده ی من»، «پری فراموشی»، «رویای تبت»، «چراغ ها را من خاموش می کنم»، «سنج و صنوبر»، «شب عروسی من» و «نگران نباش» که همه ی آثار، منتخب بهترین رمان سال های دهه هشتاد می باشند و نیز بررسی شش فرآیند ازدواج، فرآیند اجتماعی شدن، فرآیند روابط اعضای خانواده، فرآیند نقش ها و کارکردها، فرآیند نقش پذیری جنسیتی و فرآیند طلاق، بر پایه ی مطالعات نظری حاصل از منابعی چون «درآمدی به جامعه شناسی خانواده» اثر محمدباقر ساروخانی و نیز «جامعه شناسی خانواد با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر» اثر شهلا اعزازی و دیگر منابع، کوششی نمود تا جایگاه و فضای خانواده و نیز روابط اعضای خانواده را در رمان های مذکور تبیین نماید. به دلیل زمینه و موضوع تحقیق، روش اسنادی-کتابخانه ای اتخاذ گردید. سپس مطالعه و گردآوری داده ها، تبیین فرآیند ها و جمع بندی نهایی انجام شد. ضمن توصیف فضای خانواده در رمان ها و نیز تبیین روابط اعضای خانواده ی مطرح شده در رمان، نتایجی همچون دستیابی به فراوانی فرآیندها در رمان ها به دست آمد. هم چنین رمان هایی که بیش ترین و کم ترین فراوانی فرآیند ها را به خود اختصاص داده بودند، نیز مشخص گردید. کلید واژه ها: خانواده، طبقه ی اجتماعی، رمان اجتماعی، زویا پیرزاد، سارا سالار، شهره وکیلی، فرشته احمدی، مهناز کریمی، فریبا وفی، مهسا محب علی

اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری ،ایران به ویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی ،جنگ های داخلی ،تعدد روز افزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک ،به سر برده است .آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج نا امنی ،فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود . میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار ،که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند ،ابوسعید ابو الخیر ،عارف مردمی ظهور می کند که با رفتار و گفتار محبت آمیز خود با تساهل و مردمداری و با تکیه بر کرامات خویش تأثیری شگرف بر مردمان آن عصر داشته و با کنش و رفتار و شیوه های تربیتی خاص خود به دور از هرگونه خصومت و خشونتی ،مردم و مریدان را متوجه رفتار نا?بهنجار خود کرده و به توبه واداشته است .همچنین مخالف ضد ارزش ها و هنجار های موجود جامعه عمل کرده و ضد ارزش های بسیاری را به ارزش مبدل کرده است . با توجه به اهمیت ابو سعید ابو الخیر به عنوان یکی از عرفای نامدارو تأثیر گذار برمردم به ویژه در جو حاکم آن عصر ،این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و بر اساس تحلیل گفتمان و محتوایی به تبیین رابطه علٍّی بین متن کتاب اسرار التوحیدو سیاست ، اجتماع ودین و..پرداخته و با توجه به محتوای کتاب اسرار التوحید که بازتاب دهنده اوضاع سیاسی و اجتماعی اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری است ،آن را بر اساس دیدگاه کنش اجتماعی جامعه شناسی بر مبنای ساختار اجتماع ،فرهنگ ،شخصیت ابو سعید ، مورد بررسی قرار دهد . واژگان کلیدی : کنش اجتماعی(ساختار اجتماع ،شخصیت ،فرهنگ ) ،ابوسعید ابو الخیر ،محمد بن منور ،اسرار التوحید

از دیرباز باورهای زروانی در میان شاعران، اندیشمندان، فلاسفه و متکلّمان ایرانی – آگاهانه یا ناآگاهانه – نفوذ داشته است. از این میان، فردوسی حماسه سرای بزرگ ایرانی، هم چون دیگران از تأثیر آن سرچشمه های فکری مستثنی نبوده و بخش عظیمی از شاهنامه تحت تأثیر همین اعتقادات شکل گرفته است. به بیان دیگر می توان تأثیر و نفوذ زروانیسم را در اندیشه و کلام فردوسی مشاهده نمود. این پژوهش با هدف نمایان کردن بن مایه ها و باورهای زروانی در شاهنامه ی فردوسی با روش توصیفی- تحلیلی به گردآوری داده های مرتبط با زروان در شاهنامه ی فردوسی پرداخته است. روش کار به این شکل بوده که ابتدا بیت های دارای بن مایه های زروانی انتخاب شدند، پس از استفاده از نظر پژوهش گران، تحلیل داده ها انجام گرفت. در تحلیل داده ها هم کمّیت و هم کیفیّت مورد نظر بوده است. از نظر کمّی فراوانی باورهای زروانی در شاهنامه- از پربسامد تا کم بسامد- بدین ترتیب می باشد: جبر و جبرگرایی و اعتقاد به تقدیر در شاهنامه ی فردوسی، خیر و شر و نمود اهریمن و دیوان در شاهنامه فردوسی، جهان بینی فردوسی درباره ی ناپایداری دنیا و مرگ، عهد و پیمان، زن (البتّه از نگاه منفی)، ازدواج با محارم، برسم، آفرینش، زال و زروان. از بعد کیفی تمام موارد فوق در باورهای زروانی با نظر به مزدیسنا بررسی شد و جایگاه آنان در شاهنامه ی فردوسی مشخّص گردید.

زبان یکی از عناصر اساسی و بنیادین در داستان نویسی است. پژوهش های انجام شده در زبان فارسی و سایر زبان ها نشان می دهد، زبان زنانه و مردانه تفاوت های اساسی دارند. اگر چه بحث زبان و جنسیت، همه آثار ادبی را در بر می گیرد ، لیکن یکی از مقوله های ادبی که بیشترین تاثیر پذیری را از عناصر زبان و جنسیت دریافت می کند، ادبیات داستانی است که تا کنون پژوهش مستقل ویژه ای از این منظر بر روی آن انجام نشده است. دراین رساله تلاش شده به روش کتابخانه ای ، متغیرهای زبان و جنسیت در محورهای آوایی ، واژگان و جملات ، شناسایی و با توجه به تعاریف علمی و هم چنین یافته های پژوهشگران پیشین و سپس رمان های مورد نظر بر پایه ی آن موازین تحلیل و بررسی شود. در تمام موارد به طور نسبتاً کامل نمونه ها استخراج، و حاصل نمونه ها با آمار و ارقام ، تجزیه و تحلیل شده است. نتیجه بدست آمده نشان می دهد نویسندگان ایرانی اگرچه در مواردی موفق عمل کرده اند، لیکن در مواردی هم به دلیل عدم اطلاع و آگاهی کافی از یافته های زبان شناسان اجتماعی، مخصوصاً زبان و جنسیت و یا عوامل فرهنگی ، اجتماعی و عاطفی خاص، زبانی مناسب یا جنسیت قهرمانان خود خلق نکرده اند.

این پژوهش، تفاوت ها و شباهت های سه پهلوان از شاهنامه یعنی، رستم، سهراب، اسفندیار و سه پهلوان از ایلیاد و اودیسه یعنی، آشیل، اولیس و هکتور، را با هدف شناخت بیشتر و دقیق تر آنها مورد مطالعه قرار می دهد(با این توضیح که هکتور در عنوان پایان نامه نیست ولی در محتوا اضافه شد). این تفاوت ها و شباهت ها،ذیل هفت عنوان اصلی مورد بررسی قرار می گیرند که عبارتند از:تبار و خانواده،ویژگی های رفتاری، خرد واندیشه، آرمان، ارتباط باخدا، پذیرش سرنوشت و مرگ. در این راستا، ابتدا متن سه اثر شاهنامه(از ابتدای تولد رستم تا مرگ او) و ایلیاد و اودیسه(به طور کامل) مطالعه و عنوان بندی شد.نتایج به دست امده حاکی از این است که پهلوانان شاهنامه و ایلیاد و اویسه شباهت های فراوانی با هم دارند و گاهی تفاوت هایی.از جمله شباهت ها:همه انها پهلوان زاده یا شاهزاده اند.همه ی آنان با شجاعت ابراز عقیده می کنند و در میدان نبرد،مغرورانه به رجزخوانی می پردازند؛ در مواقعی از خود گذشت، و گاهی خشم و کینه نشان می دهند؛ روابطی احساسی، به ویژه به افراد خانواده ی خود دارند؛ در هر سه اثر، پهلوانان مسن تر خردمند ترند و پهلوان جوان تر گاهی رفتارهای نابخردانه از خود نشان می دهند؛ همه ی آنها ستایشگر خدا و یا خدایان هستند؛ مسئله ی پذیرش سرنشت و مرگ نیز در هر دو کتاب به صورتی جدی مطرح است. از جمله تفاوت ها: پهلوانان از شاهنامه از نظر ظاهری دارای امتیازات بلند قامتی، پیل پیکری و نیرومندی هستند اما در میان پهلوانان ایلیاد و اودیسه داشتن اندامی خاص، ملاک برتری نیست؛ جنگ افزارها و نحوه ی نبردها در این دو اثر اندکی متفاوت است؛ به نظر می رسد که نگاه شاهنامه به مسئله ی خرد پررنگ تر است؛ پهلوانان ایرانی آرمان حفظ میهن را جدی تر دنبال می کنند؛ اما پهلوانان یونانی به آرمان های شخصی بیشتر اهمیت می دهند؛ پهلوانان شاهنامه خدای یگانه را می پرستند اما پهلوانان ایلیاد و اودیسه خدایان اولمپ نشین را پرستش میکنند.

مولانا جلالالدین محمد بلخی شاعر و عارف ایرانی در اثر عارفانه و تعلیمی خویش یعنی مثنوی معنوی در قالب حکایات و تمثیلهای دلنشین، تعالیم عارفانه خود را تبیین میکند. در این کتاب ارزشمند موضوعات مختلفی مورد بحث و بررسی واقع شده است. یکی از این موارد مسایل متنوع اجتماعی است که در مثنوی بازتاب یافته است و از آنجا که این کتاب اثری اجتماعی است، به برخی آسیبها و ناهنجاریهای اجتماعی میپردازد و راههای برونرفت از این آسیبها را پیشرو قرار میدهد. هدف این رساله بررسی آموزههای مثنوی در راستای کاهش و ترمیم آسیبهای اجتماعی دنیای معاصر است. روش کار در این رساله تحلیلی- توصیفی و به شیوه کتابخانهای است و بدین منظور مقالات و کتب بسیاری بررسی شده است و شواهد شعری مثنوی که با مسایل اجتماعی مرتبط می باشد، ذکر شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که میتوان آموزهها و تعالیم مثنوی را در کاهش و ترمیم آسیبهای اجتماعی دنیای معاصر به کار گرفت.

در این پژوهش، چهار متن ادبی کهن به نام های فرج بعد از شدت، کشف المحجوب، نفحات الانس و روضه العقول با توجه به نظریه های روان شناسی شخصیت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. هدف از این پژوهش، مقایسه ی آرا و اندیشه های ادیبان متقدّم ایرانی با نظریه های اندیشمندان معاصر در زمینه ی روان شناسی و یافتن نقاط اشتراک و اختلاف این نظریه ها با آموزه های مندرج در این متون و یافتن ارتباط میان مسائل طرح شده در حکایات این کتاب ها با وضعیت فکری و فرهنگی و روان شناختی گذشته ی این مرز و بوم است. دو کتاب فرج بعد از شدت و روضه العقول که در حوزه ی ادب داستانی قرار دارند، با توجه به نظریه ی اجتماعی-شناختی آلبرت بندورا و نظریه ی درماندگی آموخته شده ی مارتین ای.پی سلیگمن بررسی شده و کتاب های کشف المحجوب و نفحات الانس که در حوزه ی ادب عرفانی جای دارند، با توجه به نظریه ی خودشکوفایی آبراهام مزلو مورد بررسی قرار گرفته اند. شواهد بسیاری از نوع حکایت و داستان، برای فرض های بنیادی بندورا و سلیگمن و مزلو، در متون یافته شد که فراوانی آن ها در قالب جدول و نمودار، در پایان هر بخش از فصل چهارم نشان داده شده است. یافته های پژوهش، تطبیق آموزه های حکایات کتاب فرج بعد از شدت را با نظریه ی سلیگمن نشان می دهد و نظریه ی اجتماعی- شناختی بندورا را رد می کند. کتاب روضه العقول با فرضیات نظریه ی بندورا مطابقت دارد و نظریه ی سلیگمن را رد می کند. کتاب های کشف المحجوب و نفحات الانس، با ملاک های خودشکوفایی مورد اشاره ی مزلو تطبیق دارند و نشان می دهند که شیوه ی سلوک عارفان ایرانی منجر به کمال و خودشکوفایی فردی می شود. اما هر چهار کتاب به گونه ای متمایز از یکدیگر، فرد محوری در فرهنگ ایرانی را ترویج می کنند که در مجموع کارآیی جمعی ایرانیان را ضعیف نشان می دهد.

پژوهش حاضر تحت عنوان " هایکو و جایگاه آن در شعر نوین ایران" و با هدف معرفی قالب مذکور در شعر امروز ایران، پس از بررسی 17 اثر چاپ شده بین سال های 70 تا 90 به بیان ویژگی‎های بنیادین هایکوی فارسی و سنجش میزان شاعرانگی آنها پرداخته است. با توجه به ایجاز و ایماژ که مهمترین مولفه‎های هایکو هستند، 3639 کوتاه‎سروده‎ی مندرج در این کتابها بررسی شد. مولفه‎های فصل‏واژه، برش‎واژه، ایماژ، حرکت، معنای نهان و فعل‏گریزی به عنوان ساختار و مولفه‏های طبیعت گرایی و نشانه‎ی بومی به عنوان محتوا استخراج گردیدند و سپس با ذکر فراوانی هر مولفه و مطابقت آنها با ویژگی‏های هایکوی ژاپنی، مشخص شد که هایکوی فارسی از نظر ساختار و محتوا تفاوت قابل ملاحظه‎ای با هایکوی ژاپنی دارد و از نظر بومی‎سازی نیز، در این سال‎ها تلاش چندانی صورت نگرفته است. همچنین با ارائه آمار نشر و تیراژ هر کتاب، اقبال این هایکو سروده‏ها از نظر مخاطب مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که استقبال شاعران و مخاطبان از هایکوسرایی بسیار اندک است. هایکوی ایرانی هنوز راه طولانی و سختی پیش رو دارد تا جایگاه خود را در شعر نوین ایران و جهان تثبیت نماید.

موضوع این پایان نامه بررسی کتاب سیره ابن خفیف شیرازی عارف قرن چهارم هجری از دیدگاه جامعه شناسی است . و با عنایت به ارتباط نزدیک عارفان و صوفیان با توده های مردم و اهمیت ابن خفیف شیرازی به عنوان یک عارف اگاه نسبت به مسائل جامعه عصر خویش ، نگارنده در این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و بر اساس تحلیل گفتمان و محتوایی به تبیین رابطه علّی بین متن کتاب سیره ابن خفیف و سیاست ، اجتماع و دین ......بپردازد و آن را بر مبنای نظریه کنش اجتماعی بررسی و تحلیل نماید

با عنایت به ارتباط تنگاتنگ دوران کودکی و احوال بزرگسالی انسان، در این پژوهش بر آن شدیم که تأثیرات این مرحله ی مهم را در اشعار پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد و احمدرضا احمدی بررسی نماییم. برای این کار ابتدا به تفحص در آراء ژان پیاژه و زیگموند فروید پرداختیم و سپس احوال و آثار شاعران مذکور را بیان کردیم و اشعار آنها را از منظر زیبایی شناسی ، فکری و زبانی بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که پروین اعتصامی کودک را ابزاری می کند تا مفاهیم بزرگسالانه ی خود را بازگو کند پس کودکی در اشعار او مجموعه ای از واژگان است ، اما کودکی در اشعار فروغ فرخزاد حسی و کاملاً ملموس است و با اینکه بسامد بازگشت به کودکی نسبت به احمد رضا احمدی کمتر است اما نسبت به اوپر رنگ تر می باشد و در ادامه به این نتیجه دست یافتیم که بازگشت به کودکی در اشعار احمدرضا احمدی با ترسیم تصاویری از کودکی نمایان می شود .

شعر نو فارسی در تجربه هایی که شاعران جنبش آوان-گارد از سال 1335-1310 به آن دست زدند ، افق های جدیدی در برابر چشم مخاطبان شعر گشود . در این پایان نامه،برای فهم شگردهای هنری این جنبش ، پس از مطالعه ی شعرهای محمد مقدم،تندرکیا،شین.پرتو ، رواهیچ ، منوچهر شیبانی ، هوشنگ ایرانی ، اسماعیل شاهرودی ، پرویز داریوش ، غلامحسین غریب و هوشنگ بادیه نشین از نظریه های زیباشناسی مطرح در کتاب های ژیمنز و برتلمی بهره گرفته شد ، چرا که زیباشناسی با توجه همزمان به حساسیت های هنری و درک روشنگری هایی که در چنین جنبش هایی رخ می دهد ، دریافت و آگاهی مخاطبان را غنا می بخشد. هم چنین نظریه ی هنر آوان-گارد و نوآوری های بارز شعر این جنبش ، با اتکا به مانیفست های مطرح آن دوره ( " نهیب جنبش ادبی شاهین " تندرکیا و " مانیفست سلاخ بلبل " هوشنگ ایرانی و غلامحسین غریب ) تبیین شد . آن چه که ، در خوانش شعرهای شاخص جنبش آوان-گارد فارسی ، بیش تر از هر چیز دیگری ، جلب توجه می کند ، گسست از هر باور رایج درباره ی شعر است . گسستی که در زمینه ی زیباشناسی شنیداری ، زبانی ، دیداری و روایی این شعرها ، رخ می دهد و برهم کنش هایی در زبان ، تصویر و حس شعر به وجود می آورد . کلیدواژه : شعر نو ، آوان-گارد ، زیباشناسی ، مانیفست ، رادیکال

شعر نو فارسی در تجربه هایی که شاعران جنبش آوان-گارد از سال 1335-1310 به آن دست زدند ، افق های جدیدی در برابر چشم مخاطبان شعر گشود . در این پایان نامه،برای فهم شگردهای هنری این جنبش ، پس از مطالعه ی شعرهای محمد مقدم،تندرکیا،شین.پرتو ، رواهیچ ، منوچهر شیبانی ، هوشنگ ایرانی ، اسماعیل شاهرودی ، پرویز داریوش ، غلامحسین غریب و هوشنگ بادیه نشین از نظریه های زیباشناسی مطرح در کتاب های ژیمنز و برتلمی بهره گرفته شد ، چرا که زیباشناسی با توجه همزمان به حساسیت های هنری و درک روشنگری هایی که در چنین جنبش هایی رخ می دهد ، دریافت و آگاهی مخاطبان را غنا می بخشد. هم چنین نظریه ی هنر آوان-گارد و نوآوری های بارز شعر این جنبش ، با اتکا به مانیفست های مطرح آن دوره ( " نهیب جنبش ادبی شاهین " تندرکیا و " مانیفست سلاخ بلبل " هوشنگ ایرانی و غلامحسین غریب ) تبیین شد . آن چه که ، در خوانش شعرهای شاخص جنبش آوان-گارد فارسی ، بیش تر از هر چیز دیگری ، جلب توجه می کند ، گسست از هر باور رایج درباره ی شعر است . گسستی که در زمینه ی زیباشناسی شنیداری ، زبانی ، دیداری و روایی این شعرها ، رخ می دهد و برهم کنش هایی در زبان ، تصویر و حس شعر به وجود می آورد .

نظر به اهمیت جایگاه «شمس الدین محمد تبریزی» از جهت رابطه ی تنگاتنگ وی با «مولانا جلال الدین محمد بلخی» که خود به عنوان یکی از مهم ترین چهره های تاریخ ادبیات فارسی شناخته می شود و نیز به دلیل نبود پژوهشی مستقل که به مقالات شمس و وجوه فردی شخصیت شمس از منظر روان شناسی بپردازد، شناخت هرچه بیشتر شخصیت و کارنامه ی شمس، خاصه از حیث تأثیر بر شخصیت عرفانی مولانا، مفید فایده خواهد بود. یکی از شیوه های رایج در نقد و بررسی آثار ادبی، تحلیل بر مبنای نظام های علوم انسانی است که در این میان نقد و تحلیل روان شناسانه نیز در حکم ابزاری جهت تحلیل نظام مند شخصیت مولف و محتوای آثار ادبی-هنری مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش با رویکرد اسنادی-کتابخانه ای ابتدا مهم ترین مولفه های تحلیل روان شناسانه ی آثار ادبی-هنری از کتب نظریه های ادبی و نیز تألیفاتی در باب مبانی روان شناسی به ویژه نظریات زیگموند فروید و ژاک لَکان، استخراج گردیده و در ادامه، بخش هایی از مقالات شمس که حاوی داده هایی ارزشمند برای تحلیل روان شناسانه بودند، انتخاب و دسته بندی شدند؛ سپس تجزیه و تحلیل این داده ها در دو حیطه ی کلیِ «شخصیت» شمس تبریزی و «محتوای مقالات شمس» انجام گرفت. مواردی نظیر دگرگونی های روحی شمس در دوران کودکی، نوع ارتباطات او با خانواده و نزدیکان و همچنین بررسی پاره ای از وجوه شخصیتی و رفتاری او در حیطه ی تحلیل شخصیت «مولف» و از دیگرسو بررسی تعدادی از شخصیت های نامبرده شده در مقالات و کارکرد ایشان در متن اثر، وجوهی از لطف، قهر، غضب و کیفیت مواجهه با «مرگ» در زمینه ی بررسی «محتوای اثر»، تحلیل و تبیین شدند. درنهایت نتایج این بررسی ها با تعاریف و ملاک های روان شناسی مقایسه، دسته بندی و در قالب اصطلاحات رایج این علم، تبیین گردیدند.