نام پژوهشگر: علی توکلی حسینی

پینه زایی در گونه های آنتوریوم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1379
  علی توکلی حسینی   مرتضی خوشخوی

آنتوریم یا گلدم از تیره شیپوری سانان می باشد. این گیاه به خاطر گل های باداوام و زیبایش که بیشتر دارای دمگل بسیار بلند می باشند، در گلخانه کشت می شود. جنس آنتوریوم بومی مناطق گرمسیری هند غربی و آمریکای مرکزی و جنوبی است . دو گونه آن از لحاظ اقتصادی مهم هستند. چون این گیاه چند ساله است به شرط مساعد بودن شرایط محیطی در تمام طول سال گل می دهد. روش متداول افزایش آنتوریوم از طریق تقسیم بوته می باشد که تعداد بسیار کمی گیاه در اختیار می گذارد. افزایش بوسیله بذر هم ممکن است که به علت دگرزایوگی، گیاهان به دست آمده شبیه به اصل نمی باشند. بهترین روش افزایش همگروهی در مقیاس بزرگ استفاده از کشت بافت و ریزافزایی است که به دلیل تولید یکنواخت ، تنظیم زمان بازار رسانی، حفظ اندازه، رنگ و به طور کلی کیفیت و کمیت از اهمیت برخوردار است . این پژوهش در سال های 1377، 1378 و 1379 به منظور به دست آوردن بهترین محیط کشت و نوع و میزان هورمون های مصرفی برای ریزافزایی آنتوریوم انجام گرفت . دو گونه آنتوریوم از اتحادیه گل و گیاه تهران تهیه و به گلخانه بخش باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز منتقل گردید. آنتوریوم شرزریانوم anthurium scherzarianum schott. یک گیاه گلدانی درون خانه ای می باشد. گندزدائی آن با غوطه ور کردن در الکل 70 درصد به مدت یک دقیقه و سپس در محلول کلراکس 10 درصد به مدت 30 دقیقه همراه یک درصد ریکا به عنوان مویان سپس در محلول کلراکس 5 درصد به مدت 30 دقیقه همراه یک درصد ریکا پس از آن سه باز شستشوی با آب مقطر سترون انجام شد. بهترین محیط کشت برای انگیزش پینه در این گونه محیط کشت ms تغییر یافته با یک میلی گرم در لیتر ba و 0/1 میلی گرم در لیتر 2,4-d که با تولید کمی پینه در ریزنمونه های برگ همراه بود. آزمایش های مختلف برای باززایی پینه ها موفق نبود. آنتوریوم آندررانوم a. andraeanum lind که برای تولید گل بریدنی به کار گرفته می شود. مراحل گندزدایی این گونه همسان گونه شرزریانوم بود ولی زمان گندزدائی کلراکس در هر محیط 60 دقیقه بود. بهترین محیط کشت برای انگیزش پینه محیط کشت ms تغییر یافته با غلظت های 1 و 1/5 میلی گرم در لیتر ba همراه 0/1 میلی گرم در لیتر 2,4-d با ریز نمونه های برگ و دمبرگ به اندازه یک سانتیمتر مربع در محیط رشد تاریکی به دست آمد. پینه زائی در ریز نمونه های برگ بهتر از ریزنمونه های دمبرگ بود. ریز نمونه های اصلی همراه با پینه آن ها هر چهار هفته یک بار در همان محیط کشت قبلی زیرکشت شدند. بعد از 12 هفته پینه ها از بافت اصلی جدا گشته در محیط کشت ms تغییر یافته با تیمارهای هورمونی ba به غلظت های 0/5 و 1 میلی گرم در لیتر و 2,4-d با غلظت های 0/1، 0/5، 1 و 2 میلی گرم در لیتر کشت شدند ولی پرآوری و شاخه زائی ننمودند. افزودن ga3 و naa به محیطهای مشت تاثیر مثبتی نداشت .