نام پژوهشگر: زهره سالمی

بررسی شرایط تشکیل کانسار پاچی - میانا با استفاده از سیالات درگیر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده علوم 1376
  زهره سالمی   فریدون غضبان

کانسار فلورایت ، گالن، باریت پاچی میانا با سیمای کانسارهای تیپ دره می سی سی پی (mvt) در شرق البرز مرکزی و در شمال ایران و در بخش بالایی سازند کربناته الیکا (تریاس میانی) قرار گرفته است . نحوه قرار گیری کانسار در سنگ میزبان غالبا استراتا بوده و همچنین بصورت تجمعی از کانیهای ثانویه، درون حفرات سنگ رسوبی میزبان را پر کرده است و یا بصورت محلی جانشین آن گردیده است . گسل ها و شکستگی محل مناسبی برای حضور کانی است . - کانی شناسی ساده و یکنواختی دارد و عمدتا شامل فلورایت گالن و باریت است . بر اساس مطالعه حاضر کانسار پاچی میانا دارای ویژگیهای زیر میباشد: - در مجاورت کانسار توده ساب ولکان گسترده ای با ترکیب آلکالی بازالت قرار دارد که میزان فلوئور آن از حد استاندارد بالاتر است . بنابراین می توان از آن به عنوان منشاء احتمالی فلوئور نام برد. - بافت فضای باز (open space filling) نشانگر تبلور فلورایت در فشار کم می باشد. - کانی زائی اپی ژنتیک است . مطالعات گرمایش (homogenization temperature) انجام شده بر روی سیالات درگیر کانی فلورایت نشان دهنده دامنه درجه حرارت به دام افتادگی (حداقل تشکیل کانی) از 80 تا 145 درجه سانتیگراد می باشد که حاکی از دمای پایین تشکیل کانسار است . مطالعات سرمایش انجام شده بر روی سیالات درگیر نشان می دهد که دمای ذوب نهایی یخ سیالات به دام افتاده از 7/6 - تا -23/5 درجه سانتیگراد در نوسان است . چنین دمای ذوب نهایی، شورری 12 تا 25 درصد معادل nacl را برای محلول کانه ساز مشخص می کند که حاکی از شوری بالای سیالات کانه ساز (بیش از 6 برابر شوری آب دریا) است . بنابراین احتمال نقش شورابه حوضه ای را در تشکیل کانسار قوت می بخشد. - مطالعه نقطه انجماد و دمای اتکتیک نشانگر حضور سیستم های سدیم کلراید و کلسیم کلراید است . - دانسیته سیال کانه زا در حدود 1/1gr/cm3 و فشار تشکیل کانسار <50bar بوده است . - به دلیل جانشینی در عمق کم، تصحیح فشار در کمترین مقدار است و در داده های بدست آمده (دمای یکنواخت شدگی) اعمال نمی شود. مدارکی دال بر boilling یافت نمی شود. هیچگونه فاز کانی دختر مشاهده نگردید ولی solidinclusion های متعددی را داراست . مثل بلورهای کوارتز که بصورت بلورهای بیپرامیدال در فلورایت یافت میشود. همه سیالات درگیر به فاز مایع یکنواخت شدند نسبت بخار/ مایع vapor/liquid در همه سیالات درگیر ثابت بود. نتایج آنالیز بروش فعال سازی نوترونی نمونه های فلورایت حاکی از فقدان سرشاری عناصر ree سبک و سنگین است که میتواند نشانگر این باشد که فلورایت در مراحل میانی (stage middle) تکامل سیالات کانه زا نهشته شده است . این مطالعه نشان داد که مهاجرت شورابه های داغ حوضه ای حاوی یونهای فلزی در برخورد با سیالات اورتوماگماتیک و احتمالا گازهای hf خارج شده از توده عظیم ماگمایی الکالی از طریق سیستم گسل های و شکستگیهای موجود در منطقه موجب کانه زایی گردیده است . یونهای ca+2 آزاد شده از دولومیتی شدن سنگ میزبان کربناته و وفور سولفور احیا شده از سولفات آب دریا در آبهای بین ذره ای سنگ میزبان بدلیل حضور فراوان مواد آلی و بالاخره انحلال سنگ میزبان کربناته به دلیل ph اسیدی کانه زا و به تبع آن تغییر ph از اسیدی به قلیایی موجب نهشته شدن مقادیر متنابهی فلورایت و گالن در محل mixing گردیده است که در بخشهای پایین تر بصورت disseminated و در بخشهای بالاتر بصورت open space filling دیده میشود.