نام پژوهشگر: محمدرضا نامجو

ارائه یک روش ابتکاری (heriustic) برای حل مساله جانمایی ماشین آلات (mlp) و کاربرد آن در سیستم های تولید سلولی (cms)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1378
  محمدرضا نامجو   کامران رضایی

سلول های تولیدی و تکنولوژی گروهی گونه ای از سیستم های تولیدی هستند که با گروه بندی عملیات ، ماشین آلات و قطعات مشخص می گردند. این سیستم ها بسیاری از نواقص و کاستیهای سیستم های تولید سنتی را نداشته ضمن این که دارای محاسن بسیاری می باشند. 3 مرحله عمده در طراحی و توسعه سیستم های فوق عبارت است از طراحی گروهها در قالب سلولهای تولیدی، جانمایی این سلولها (fl) و جانمایی ماشین آلات در داخل سلولها ml. (ml) تشابه زیادی با fp دارد لاکن به علت دارای بودن ویژگی های خاصی مانند با قاعده و ثابت بودن شکل ماشین آلات ، اهمیت جهت در استقرار نهایی، اهمیت نقاط بارگذاری و باراندازی ماشین آلات و ... باعث شده است تا نتوان مسائل ml را با الگوریتم های موجود که برای حل fl ایجاد شده است ، به طور موثر حل نمود. در این راستا الگوریتم های مختلفی برای حل مسئله ml به وجود آمده است که به طور کلی به 4 دسته الگوریتم های سازنده، الگوریتم های بهبود دهنده، الگوریتم های ریاضی و تئوری گراف تقسیم بندی می گردند. الگوریتم های مبتنی بر شبکه های عصبی الگوریتم هائی ابتکاری (heuristic) هستند که با الهام گرفتن از شبکه های عصبی طبیعی ایجاد و توسعه یافته اند و در عرصه های مختلف علوم و فنون کاربرید وسیع دارند. یکی از حوزه هائی که از این الگوریتم های در سالهای اخیر بسیار استفاده نموده است مسائل بهینه سازی می باشد. در این تحقیق با استفاده از یکی از مدل های شبکه عصبی مصنوعی به نام شبکه های کوهنن (kohonene) الگوریتمی ابتکاری ارائه شده است تا مساله جانمائی ماشین آلات را با در نظر گرفتن مفروضاتی حل نماید و جایگاه آن را در طراحی سیستم های تولید سلولوی مشخص نماید. مفروضات در نظر گرفته شده عبارتند از اینکه ماشین آلات شکل مربع مستطیل و تغیرناپذیر داشته باشند، در جانمائی نهایی ماشین آلات همپوشانی، نداشته باشند، حداکثر و حداقل فاصله مجاز بین ماشین آلات در جانمائی نهائی رعایت شود، نواحی غیرمجاز و نواحی ثابت در ضمن جانمائی مدنظر قار گیرند. در صمن محدودیت جهت گیری ماشین آلات در طول فرایند و در جانمائی نهائی در نظر گرفته نشده است . همچنین نقاط بارگذاری و باراندازی ماشین آلات در مدل منظور نشده است . نتایج بدست آمده از روش پیشنهادی قابل قبول می باشد لاکن این جوابها بهبودی را نسبت به جوابهای سایر الگوریتم های حل ml نشان نمی دهد. به دلیل نقش کلیدی پارامترهای کنترلی در کیفیت جوابهای بدست آمده می توان با بهبود آنها به نتایج بهتری دست یافت .