ایران سرزمین عزیز و پرافتخارمان در دوره هایی مورد تعرض و دستخوش حکومت ها و فرمانروایانی مستبد در روزگاران گذشته بوده است . شاعران حکیم و نویسندگان فرزانه با به کارگیری پند و اندرزها در آثار خود در جهت آگاهی مردم از طرفی و تلطیف اخلاق و رفتار پادشاهان از جانب دیگر تلاش وافر داشته اند . آنان به مردم پند و اندرزهایی داده اند که صلاح و خیر آنان را در دنیا و آخرت تامین می کند. در این پایان نامه سعی بر آن بوده است که بخشی از این پند ها از آثار فرهیختگان مقبول القول جهت اطلاع و بکارگیری علاقه مندان و ادب دوستان نموده آید. با بررسی و تحقیق در این خصوص نتایجی ارزشمند حاصل گردید که در فصول این پایان نامه مندرج گردید تا آیندگان و جویندگان را ره توشه ای باشد.

خاقانی قله ی بلند ادبیات غنایی و مولوی یکی از بزرگ ترین شاعران ادبیات عرفانی است.در این پایان نامه ابتدا ممدوحان خاقانی و ممدوح مولوی معرفی می شوند . سپس ویژگی های ظاهری ممدوحان و معشوق با هم مقایسه می شود . در بخش ویژگی های ظاهری ویژگی های اعضای بدن یعنی ابرو ، بناگوش، پشت دست، پیکر، چشم، خال، خط، دندان ، دهان، روی، زلف، لب، غبغب، قد، مژگان و میان (کمر) و هم چنین ویژگی های کلی ظاهری ممدوح و معشوق در دو کتاب بررسی و با هم مقایسه شده است . سپس شصت ویژگی معنوی یافت شده ، در دو کتاب بیان و تشابهات و تفاوت-های آن ها مقایسه گردیده است . پس از آن متعلقات ممدوح در دیوان خاقانی بررسی شده است . سپس متعلقات معشوق در دو دیوان مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است . هدف از این پایان نامه بیان تشابهات و تفاوت های این ویژگی هاست . در این پایان نامه ویژگی های ممدوح و معشوق زمینی خاقانی با ممدوح و معشوق آسمانی وآرمانی مولوی با هم مقایسه شده است .

ترجمه ی رساله ی قشیریه و کشف المحجوب از جمله متون مهم و ارزشمند عرفانی هستند که عمده ترین مباحث عرفان اسلامی در آن ها بیان شده است. این دو کتاب از نظر محتوا شباهت های زیادی دارند که صرف نظر از مبحث مشترک، با دقت در نقل اقوال و حکایات و آیات در کشف المحجوب و مقایسه آن با رساله ی قشیریه، تاثیر پذیری کشف المحجوب از رساله ی قشیریه به عنوان مرجع و متنی قدیمی تر، آشکار می شود. اما این دو کتاب از نظر ساختار تفاوت زیادی دارند، رساله ی قشیریه چه در تقسیم بندی کلی و چه در ترکیب جملات و حتی کلمات، از ساختاری بسیار ساده و یکنواخت برخوردار است و دامنه ی لغات آن کم است و مولف برای بیان مضامین مختلف از لغات و الفاظ یکسانی استفاده می کند. در حالی که کشف المحجوب که بعد از رساله ی قشیریه تألیف شده است از ساختاری پیچیده تر در تقسیم بندی مضامین کتاب پیروی می کند و ذوق ادبی م‍ولف آن، گاهی در قالب تشبیه و سجع و ترکیبات جدید و مفصل و مختصر دیده می شود و همچنین اوج و فرود کلام بر اثر غلبه ی هیجان نویسنده در بیان مضامین مختلف ظهور پیدا می کند.

گگ علامه همایی به عنوان یکی از نامی ترین وبزرگ ترین عالمان واندیشمندان معاصر، حقّی بزرگ بر علوم گوناگون، بویژه شاخه های متنوع ادبی، دارد. دریای بی کران خدمات او به فرهنگ وادب این سرزمین، چنان وسیع است؛ که گویی دیوان سراسر تعلیمی- اجتماعی او در میان آن ها محو شده است؛ بنابراین این پایان نامه, ضمن نگاهی به زندگی، آثار و دیوان آن دانشی مرد ادیب، برای اولین بار به بررسی همه جانبه ی اشعار او، از دیدگاه علم سبک شناسی و سطوح مختلف آن پرداخته، در نهایت با تحلیلی جامع وسراسر آماری، در قالب جداول ونمودارهای گوناگون، با تشریح سبک زبانی، ادبی و فکری او به فرجام می رسد. اشعار علامه تعلیمی وفرهنگی و به شدت تحت تاثیر کسوت اجتماعی او می باشد. فضای دیوان او کاملاً جدی وجلوه های عارفانه ی زندگی او در آن موج می زند. پند ونقد و شکوه از شرایط روزگارش, در کنار مدح ومرثیه ی خاندان پیامبر، بویژه امام علی(ع)، ازموضوعات متکرر و ثابت تمام قالب های شعریش می باشد. آگاهی و تسلط او بر زبان ولوازم موجود در آن، ضمن سلامت الفاظش، باعث گزینش متناسب ترین واژگان برای محتوای اشعارش، در جهت تاثیر بخشی بیشتر کلامش می باشد. اوزان پر کاربرد ومقبول، قافیه های همواره سالم، کمبود تصاویر ادبی و معانی بلند وهدفمند، از ویژگی های بارز اشعار او می باشد. افکاری نو در قالب وشکلی کلاسیک، بهترین تعریف برای سبک غالب اشعارعلامه است. کلید واژه ها : شعر ، سبک ، سبک شعر ، جلال الدّین همایی.

در این پژوهش که با نام « بررسی ساختاری منظومه ی مانلی » اثر شاعر بزرگ معاصر، نیمایوشیج، انجام شده است، پس از طرح مباحثی پیرامون مکتب ساختارگرایی و ارتباط آن با شاخه های دیگر علوم انسانی، به بحث ساختارگرایی در نظریه های ادبی نیما اشاره کرده ایم. مطالعه ی اشعار، یادداشت ها، نامه ها، مقالات و نظریه های ادبی نیما، اهمیت ساختارگرایی را از دید او روشن می سازد و آگاهی این هنرمند بزرگ را از جریان های ادبی روزگار خود آشکار می کند. در این پژوهش عناصر داستانی منظومه ی مانلی از قبیل پیرنگ،زاویه ی دید و شخصیت پردازی را بررسی کرده ایم. نیما عناصر داستانی را با دقت زیادی در ساخت منظومه ی مانلی به کار برده است.او به پیرنگ توجه خاصی نشان داده است.تنوع زاویه ی دید و استفاده از دیدگاه های مدرن در ساخت منظومه از ویژگی های مهم این منظومه ی داستانی است. در بحث شخصیت پردازی،می توان ویژگی های مشترک بسیاری میان مانلی و خود نیما ملاحظه کرد و می توان نیما و مانلی را یکی دانست. اوضاع زمانه، زندگی و اندیشه های نیما از تمامی قسمت های منظومه آشکار است. نیما در منظومه ی مانلی به نوآوری های زبانی بسیاری دست زده است. توجه زیادی به ترکیب سازی دارد، از زبان عامیانه و محلی بهره می برد و گاهی از کلمات عربی نیز استفاده می کند. همچنین به ویژگی های ادبی منظومه از جمله کاربرد سمبول ها، تشبیه، حس آمیزی، آنیمیسم و غیره پرداخته ایم و در پایان، منظومه ی مانلی را به اختصار با قصه ی اوراشیمای صادق هدایت مقایسه کرده ایم.

مطالعه و بررسی بر روی زنان همواره مورد توجه جامعه شناسان و متفکّران بزرگ هر کشوری بوده است. در ایران نیز به ویژه پس از مشروطیت و آشنایی با افکار غربیان، تلاش هایی در این مورد صورت گرفت و روشنفکرانی به تحقیق در مورد زنان و وضعیّت آنان و تلاش در آگاه سازی زنان پرداختند. جلال آل احمد از جمله روشنفکرانی است که در داستان هایش به بیان وضعیت زنان پرداخته است. از خلال آثار وی می توان به دیدگاه های او در مورد زنان و جامعه مردسالار آن زمان پی برد.

با بررسی و تأمل در اندیشه ی شاعران می توان دریافت که منشأ و منبع الهام ایشان بسیار متنوع و گسترده است. زندگی و سرگذشت پیامبران از غنی ترین این منابع است که بسیاری از نویسندگان و شاعران در مضمون سازی های خویش از آن بهره برده اند. داستان پیامبران در واقع آیینه ی تمام نمای روح بشر، محصول تجربیات او، آرمان های آمیخته با تخیل او و شرح و وصفی گویا از امید و کمال مطلوب اوست. در قصص الانبیاء به جزییات داستان پیامبران اشاره شده است ولی تنها به ظاهر داستان ها توجه شده ولی در مثنوی در بسیاری از موارد داستان پیامبران از صورت یک تلمیح ساده خارج شده، رمز گونه می شود. در این پایان نامه داستان پیامبران از قصص الانبیاء بیان شده و در حد امکان با ابیات مثنوی مطابقت داده شده است؛ همچنین تلمیحات مبتنی بر رمز و تأویل توضیح داده می شود.

در این پژوهش، سعی شده است؛ موضوع بدیع هنجار گریزی، در آثار سعدی،?بررسی شود. هنجارگریزی، خروجی است از قواعد زبان معیار توسط شاعر و نویسنده که به برجستگی ادبی می انجامد. به طور سنّتی این کار در علم سبک شناسی انجام می گیرد امّا با ورود علم زبان شناسی به ادبیّات، شیوه ای نوین در طبقه بندی ویژگی های هر اثر هنری پدید آمده است و نظریات گوناگونی در این باب مطرح شده است. در این پژوهش نظر یه ی لیچ، زبان شناس انگلیسی، مورد توجّه واقع شده و?هنجار گریزی های موجود در آثار سعدی بر اساس آن طبقه بندی گردیده است.?در نهایت این پژوهش شامل مطالب زیر می باشد،?که در چندین فصل تنظیم گردید ه است. تعریف هنجار و?هنجار گریزی و ارتباط آن با نقد ادبی، سبک شناسی، و...، مختصری درباره ی سبک شعر و?نثر قرن هفتم، سعدی و آثارش و در ادامه، دسته بندی هنجار گریزی های موجود در آثار سعدی و ذکر نمونه هایی از آن ها و در پایان فهرستی از آن ها به ترتیب بسامد که در آخرین صفحات، نگاشته شده اند.

موضوع این پایان نامه « مقایسه ی موضوعی و ادبی مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی و لیلی و مجنون عبدالرحمن جامی » است. در ابتدای پایان نامه شرح مختصری از پیشینه ی داستان عشق و دلدادگی لیلی و مجنون از آغاز تا عصر دو شاعر و اظهار نظر نویسندگان و شاعرانی که در این عرصه قلم رانده اند، آورده شد. سپس در دو فصل مجزا به شرح زندگی و آثار هر دو شاعر پرداخته شد؛ آن گاه گزارش مفصلی از داستان هر دو منظومه برای این که نمایی کلی از داستان در ذهن مخاطب ترسیم شود، به صورت بازگردانی و به نثر بیان گردید. در این قسمت تا آن جا که امکان داشت صحنه ها و رویدادهای هر دو داستان به صورت کامل نقل شد تا خواننده با روند داستان ها و فراز و فرود سخن گوینده و روحیّات قهرمانان بیشتر آشنا شود. در ادامه به تحلیل داستان ها، ویژگی های زبانی و سبکی هر کدام و بررسی صور خیال و آرایه های بدیعی پرکاربرد به کار رفته در منظومه ها با ذکر شواهد شعری پرداخته شد. در فصل پایانی به مقایسه ی موضوعی دو منظومه و بیان شباهت ها و تفاوت های آن ها اشاره شد و نهایتاً از نظر زبان و سبک و ویژگی های ادبی مورد مقایسه قرار گرفتند. هر چند که موضوع اصلی دو منظومه بیان عشق دو دلداده است، هر دو شاعر در جای جای داستان به بیان پندهای اخلاقی و اندرزهایی حکیمانه پرداختند و در واقع به بیان عقاید و جهان بینی و القای افکار خویش در قالب داستانی غنایی مبادرت ورزیدند، که این برتری و امتیاز داستان آن ها مورد توجه قرار گرفت و در ضمن پایان نامه به آنها اشاره شد.

در این پژوهش به بررسی سیر ترانه سرایی در زبان فارسی پرداخته ایم. این پژوهش از هشت فصل تشکیل یافته است. در فصل اول به بیان کلیات پژوهش پرداخته ایم. در فصل دوم، مباحث تیوریک ترانه و ترانه سرایی و ویژگی های ترانه های فارسی بیان شده است. فصل سوم تا هفتم به بررسی سیر ترانه سرایی در زبان فارسی اختصاص یافته است. این فصل ها، بر اساس حوادث مهم سیاسی و تاریخی روز، به بررسی سیر ترانه سرایی از دوران مشروطه تا به امروز می پردازد. هر فصل که به دوره ی خاصی از تاریخ ایران اختصاص یافته است، ابتدا به بیان ویژگی های سیاسی، اجتماعی و ادبی دوران مورد بحث می پردازد و در ادامه وضعیت ترانه سرایی و احوال ترانه سرایان زمانه را در بر دارد. در این پژوهش، فارغ از ترانه سرایی رسمی و مکتوب زمانه، بررسی ترانه های شفاهی و عامیانه، که تحت تاثیر حوادث زمانه شکل می گرفته است، نیز لحاظ شده است. در خلال بررسی هایی که منحصرا به ترانه اختصاص دارد، رابطه ی ترانه با عوامل اجتماعی دیگر مانند موسیقی، سینما، مطبوعات و رادیو نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

در این پایان نامه تلاش شده است تا پس از ارائه تمامی تشبیهات و استعارات موجود ابتدا آمار این دو نوع فن بیان و کمیت آنها ارائه شودو سپس بر آن بوده ایم تا با نتیجه گیریهای کمی و کیفی نشان دهیم که مولانا جلال الدین رومی که همگان او را شاعری عارف و فیلسوف می دانند ،شاعری فرم گرا با تواناییهای شاعرانگی وسیع معرفی نماییم.در این پایان نامه براساس نظم منطقی کتابهای علم بیان ،تشبیهات و استعارات با جدول وتوضیحات لازم به طور جداگانه ارائه شده و در آخر هر فصل مشخص نتیجه گیریهای آماری ارائه شده است.

منظومه¬ی خسرو و شیرین نامی اصفهانی به عنوان شصت و پنجمین نظیره نویسی از خمسه ی نظامی است. این منظومه ی 4000 بیتی با زبانی ساده و روان و بیانی دل نشین در دوره ی بازگشت ادبی سروده شده است و در مقایسه با خسرو و شیرین نظامی گذشته از تمایز میان زبان دو شاعر، تفاوت هایی نیز از نظر بیان مضامین یا ترتیب نگاشتن برخی رویدادها وجود دارد. خسرو و شیرین نامی اصفهانی که به صورت نسخه ی خطّی موجود است و تاکنون تصحیح نشده است، از آثار منظوم سده ی دوازدهم هجری است. این منظومه به عنوان اوّلین اثر از خمسه ی نامی اصفهانی، شاعر، نویسنده و منشی روزگار زندیه، بر اساس دو نسخه ی خطّی تصحیح و برخی از واژگان دشوار آن معنی شده است. هدف از این پژوهش معرّفی و ارائه ی متنی صحیح و بدون غلط از خسرو و شیرین نامی و اشاره به برخی از خصوصیّات آن مانند نوع و ارزش خط، ویژگی های رسم الخطّی، سبکی و دستوری است.

چکیده این پژوهش به بررسی شگردهای زبانی وادبی داستان های کوتاه جمالزاده می پردازد.مبنای کار پنج اثر از آثار وی می باشد که عبارتند از یکی بود یکی نبود،سروته یک کرباس،قصه ما به سر رسید،تلخ و شیرین و راه آب نامه.باتوجه به اینکه کاربرد شگردهای زبانی در نثر نسبت به شگردهای ادبی بیشتر است با بررسی هایی که انجام خواهد گرفت این موضوع در مورد آثار جمالزاده نیز صحت دارد.بررسی وتحلیل شگردهای زبانی و ادبی باید بر پاییه بررسی زبان شناسانه تک تک جملات قرار گیرد و زبان به عنوان ماده اولیه ادبیات باید مورد بررسی دقیق و همه جانبه قرار گیرد. کلید واژه:جمالزاده،شگردهای زبانی،شگردهای ادبی،یکی بود ویکی نبود،سر وته یک کرباس،تلخ وشیرین،قصه ما به سررسید،راه آبنامه.

دعا از عناصر مهم کتاب شاهنامه است . حکیم ابوالقاسم فردوسی در حماسه ی ماندگار خود- شاهنامه – بخش وسیعی را به موضوع دعا و نیایش و انواع درخواست ها به درگاه خداوند، اختصاص داده است و گستردگی و فراوانی دعا در شاهنامه موجب شده است که این موضوع در شاهنامه جلوه ی خاصی داشته باشد. شاهنامه بر اساس قدیمی ترین اساطیر ایران به نظم درآمده است . این کتاب چه از حیث حفظ روایات کهن ملی و چه از لحاظ تأثیر در نگهبانی زبان پارسی دری بزرگترین سرمایه ی ملی ما است اوستا کهن ترین مأخذ در موضوع دعا و نیایش می باشد. این تحقیق از نوع بنیادی و شیوه ی کتابخانه ای و روش فیش برداری می باشد. در این پژوهش که هدف آن بررسی جایگاه دعا در کتاب شاهنامه است ، در بخش نخست مقدمه ای دربار ه ی اوستا آورده شده و در ادامه شواهد و امثال مربوط به نیایش استخراج و دسته بندی شده است. در قسمت بعد به زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی و تدوین شاهنامه پرداخته شده است. سپس اشعار مربوط به دعا و عناصر دعا و جنبه های مختلف آن و رسوم و عادات و آیین های مربوط ، استخراج و طبقه بندی شده است تا اهمیت و جایگاه خاص دعا در شاهنامه بیان شود. در سراسر شاهنامه شخصیت های مختلف به دلایل متفاوت برای رسیدن به درخواست های خود، طبق رسوم و آیین های خاص ، دعا می کنند . بی شک جلوه ی دعا در شاهنامه ، شوق و رغبتی در خوانندگان پدیدآورده است که خواندن چندین باره ی شاهنامه را شیرین و دلچسب می کند. کلید واژگان : دعا- فردوسی – شاهنامه – نیایش.

اندیشه ها و حکمت های ملت های مختلف، نتیجه ی تجربه های تلخ و شیرین، عصاره ی رهنمودهای خردمندان و باریک بینان هر قوم است. ادبیات تطبیقی، راهی است برای پی بردن به نقاط وحدت اندیشه ی بشری که گاه به صورت تعالیم اخلاقی جلوه گر گشته است. آثار مثبت این نوع پژوهش ها، نزدیک شدن فرهنگ بشری به یکدیگر و کاهش تفرقه و اختلافات بین ملت هاست. در این پژوهش با جستجو در گلستان سعدی و تعدادی از عناوین مجموعه مقالات بیکن، مضامینی همچون عشق، حقیقت، خشم، انتقام، جوانی، تأهل و تجرد، سفر، تندرستی، مطالعه، هزینه، سخنوری، هواداران، پادشاهی و مرگ که هر دو اندیشمند به آن پرداخته اند، مورد بررسی قرار گرفت؛ اندرزهای حکیمانه ی ایشان که با نگرشی واقع بین و گاه مصلحت اندیش بیان گردیده است و می تواند زندگی فردی و اجتماعی انسان را تحت تأثیر قرار داده، به سعادت رهنمون شود، استخراج شد و تفاوت ها و شباهت ها به شکلی مستند بیان گردید.

رمان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی "سال های ابری" اثر علی اشرف درویشیان است که در زمره ی ادبیات داستانی قرار می گیرد. ماجراهای این رمان که از زبان اول شخص مطرح می شود، با دربرگرفتن دوره پهلوی دوم، حدود چهل سال به طول می انجامد. بیش از دویست شخصیت اصلی و فرعی در این داستان حضور دارند که هریک ثابت، متغیر، جامع، ساده، نوعی یا فردی هستند. وجه اشتراک اکثریت این اشخااص رنج و دردی است که متحمل می شوند.

اغلب فارسی زبانان وجود تفاوت های زبانی مرد و زن را تایید می کنند.اگر در زبانی عناصر بر تفاوت های جنسی مذکر و مونث دلالت دارند به زبان مربوط نیست بلکه تاثیر ارزش های فرهنگی و باور هاست بنابراین وقتی سخن از زبان زنانه به میان می آید منظور گفتار زنانه است.گفتار زنانه در آثار نویسندگان زن ایرانی از جمله(سووشون)سیمین دانشور قابل تامل است.لذا پژوهشگران ایرانی رمان سووشون را اولین رمان مطرح ایرانی به مار آوردند.پس ضرورت بررسی سبک زنانه در رمان سووشون احساس می شود.سبک زنانه در این پایان نامه به قسمت هایی تقسیم می شود از جمله فرم،محتوا ،ویژگی هایی زبانی و اندیشه زنانه.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

ظواهر اجتماعی و شمایل فرهنگی مکتب عرفان، همواره مورد دست اندازی عارف نمایان و فرصت طلبان قرار گرفته است و بسیاری در دام این مزوران گرفتار شده اند. به همین جهت ، شناخت عارف نمایان اهمیتی بسزار و قابل توجه دارد. در این رساله، سعی شده است با مشخص کردن چهارچوب مکتب اصیل عرفان و مرز عرفان و عرفان نمایی، این دو امر از هم مجزا شود و شناخت عارف نمایان با توجه به ویژگیهای ایشان مقدور گردد، برای این امر، آثار بزرگان قرن هفتم و هشتم هجری، مطالعه و نکات مربوط به موضوع دسته بندی و بررسی شده است و سعی بر آن بوده که انگیزه های عرفان نمایی و شکلهای مختلف آن در قرن مورد بحث ، مشخص گردد.