نام پژوهشگر: فریبا سرپوشان

بررسی تاکسونومیکی جنس nepeta l. بخش psilonepeta benth در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده علوم 1378
  سعیدرضا حسین زاده   دنیا عزیزیان

در این تحقیق 8 گونه از جنس nepeta l. که متعلق به بخش pilonepeta و همگی انحصاری ایران هستند، از جنبه های ریخت شناسی، گرده شناسی، تشریح و شیمی گیاهی مورد مطالعه تاکسونومیکی قرار گرفته و جهت حصول اطمینان از نتایج بدست آمده، داده های هر فصل با روش تاکسونومی عددی نیز تجزیه و تحلیل شده اند. در بخش ریخت شناسی مجموعا 60 صفت کمی و کیفی مورد اندازه گیری و بررسی قرار گرفتند. تعداد زیادی از این صفات در سطوح بین گونه ای و حتی درون گونه ای بسیار متنوع بودند ولیکن گونهn. denudata در صفات مربوط به کاسه گل، جام گل و فندقه کاملا متمایز از سایر گونه ها بوده است . در بخش گرده شناسی تصاویر تهیه شده توسط sem نشان دادند که این گونه ها از لحاظ تزئینات سطح اگزین اختلاف چندانی با یکدیگر ندارند. ولی در اندازه گیری های مربوطه مشخص شده است که دانه های گرده در گونه n. denudata به طور معنی داری کوچکتر از گونه های دیگر می باشند. مطالعات تشریحی شامل بررسی ساختار تشریحی اندامهای رویشی و پریکارپ فندقه بوده است . در نتایج این بخش نیز گونه n. denudata از لحاظ ساختار آوندی دمبرگ ، مزوقیل برگ و انواع کرک و همچنین به علت فقدان توبرکولهای موسیلاژی در ساختمان پریکارپ ، با سایر گونه ها تفاوت نشان داده است . در بخش شیمی گیاهی از بین 6 گونه جمع آوری شده، با توجه به شرایط گیاهان و روشهای بکار گرفته شده، تنها سه گونه n. oxyodonta, n. dschuparensis و n.denudata حاوی اسانس بودند. مقایسه ترکیبات متشکله اسانس در این سه گونه، تشابه معنی داری در بین آنها نشان نداده است . بدین ترتیب با توجه به هم خوانی نتایج حاصل از مطالعات ریخت شناسی، گرده شناسی و تشریح پیشنهاد می شود که گونه n.denudata از بخش psilonepeta جدا شده و مطابق با طبقه بندی budantsev در سال 1997، در بخش جدیدی با نام denudatae جای گیرد.