نام پژوهشگر: علی بیضایی بناب

بررسی علت ترک خوردگی قطعه y شکل واحدهای کراکینگ پتروشیمی و راههای جلوگیری از آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1378
  علی بیضایی بناب   ایوب حلوایی

امروزه صنایع پتروشیمی در جهان، جزء صنایع مادر و پیشرفته محسوب می شوند. محصولات صنعتی بسیار زیادی از طریق فرایندهای پتروشیمی، تولید می شوند. با توجه به اینکه کشور ما، یک کشور نفت خیز است صنایع پتروشیمی می توانند به عنوان صنایع مکمل صنعت نفت عمل کرده و نقش بزرگی در اقتصاد کشور داشته باشند. توسعه صنایع پتروشیمی علاوه بر اینکه باعث خودکفایی کشور در مواد اولیه پلیمری خواهد شد باعث افزایش حجم صادرعات کشور خواهد گردید. هیدروکربن اتیلن، فرآورده اصلی در واحد الفین پتروشیمی ها است که در واحدهای دیگر با توجه به فرایندهائی که روی آنها انجام می گیرد تبدیل به انواع دیگر محصولات پتروشیمی می گردد. اتلین از طریق کراکینگ نفت در دمای بالا و توسط کوره های خاصی تولید می شود. کوره های کراکینگ نفتا در واقع مهمترین قسمت در واحد الفین هستند و هرگونه اختلال در کارکرد کوره های کراکینگ نفت باعث افت تولید در پتروشیمی می گردد. مشکل این کوره ها می تواند احتمال وقوع گسیختگی و شکست در تیوب ها (به لوله هایی که در درون کوره ها استفاده می گردد، اصطلاحا تیوب گفته می شود) زانوئی ها و قطعات مسیر خروجی کوره، باشد و هرگونه افزایش بی اندازه دما، باعث بروز مشکل در این کوره ها خواهد شد. عوامل گوناگونی مانند کربوره شدن، اکسید شدن، خزش ، خشستگی حرارتی، شوک حرارتی، طراحی ضعیف و بهره برداری نامناسب از کوره ها، در کارکرد آنها موثر خواهند بود. در این کوره ها برای ساخت تیوب ها، زانوئی ها و اتصالات دیگر و قطعات مسیر خروجی کوره، از فولادهای زنگ نزن مقاوم در برابر حرارت استفاده می گردد، این فولادها از جنس آلیاژهای آهن - نیکل - کرم هستند. تیوب ها به طریق ریخته گری گریز از مرکز و بقیه قطعات به روش های دیگر مانند ریخته گری ثابت ، آهنگری و جوشکاری تولید می شوند. یکی از مشکلات بزرگی که در کوره های پتروشیمی تبریز مشاهده می گردد بوجود آمدن ترک در یک قطعه مرسوم به y-piece در مسیر خروجی کوره ها است . در این تحقیق، علاوه بر اینکه به بررسی ساختار فولادهای ریختگی مقاوم در برابر حرارت مورد استفاده در کوره ها و عوامل موثر بر ساختار آنها پرداخته می شود، عوامل گوناگون که می توانند در بروز ترک در قطعه y-piece موثر باشند، بررسی می گردند. برای تعمیر قطعات y-picec ترک دار، از روش جوشکاری استفاده می گردد. بخاطر اینکه جوش پذیری این قطعات بسیار کم است و احتمال وقوع مجدد ترک در زمان جوشکاری وجود دارد، راههائی برای جوشکاری موفقیت آمیز این قطعات ، پیشنهاد می گردد.