نام پژوهشگر: تقی حاجیلو

توصیف جملات ساده ترکی زنجانی براساس مدل چیف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1381
  تقی حاجیلو   مرتضی یمینی

هدف این رساله توصیف ساخت معنایی جملات ساده ترکی زنجانی براساس مدل چیف (1970) می باشد. در این مدل بخش معنایی ‏‎semantic component‎‏ از اهمیت زیادی برخوردار است . برای توصیف ساخت معنایی زبان ، چیف به توصیف زیرساخت معنایی جملات می پردازد. هر جمله شامل یک عنصر اسنادی ‏‎(predicative)‎‏است که معمولا یک یا چند عنصر اسمی ‏‎(nominal)‎‏ آن را همراهی می کنند.عنصر اسنادی را فعل و عناصر اسمی را اسم می نامند. فعل شامل حالتها و رویدادها و اسم در برگیرنده اشیا فیزیکی و انتزاعی است . فعل عنصر اصلی جمله محسوب می شود. از اینرو برای بررسی ساخت معنایی جمله ، باید از ساخت معنایی فعل شروع کرد. ساخت معنایی فعل در ترکی زنجانی شامل واحدهای معنایی زیراست: 1 - واحدهای گزینشی که خود دو گونه اند: الف) واحدهای درونی مثل حالت ‏‎(state)‎‏ و فرآیند ‏‎(process)‎‏ .ب)واحدهای بیرونی مانند کنش پذیر‏‎(patient)‎‏ ،کنش مند ‏‎(agent)‎‏ و ابزار‏‎(instrument)‎‏ . 2 - واحدهای بن واژی ‏‎(lexical units)‎‏ . 3 - واحدهای اشتقاقی از قبیل فرآیند ساز‏‎(inchoative)‎‏ ، حالت ساز ‏‎(resultative)‎‏ و سببی ساز‏‎(causative)‎‏ . 4 - واحدهای تصریفی مثل گذشته‏‎(past)‎‏ و پرداخته ‏‎(perfective)‎‏ .