ویروس پیچیدگی بوته چغندرقند (beet curly top virus (bctv یکی از عوامل ایجاد کننده بیماری پیچیدگی بوته در گوجه¬فرنگی و بیش از 300 گونه گیاهی دو لپه دیگر می¬باشد. از مناسب¬ترین شیوه¬های کنترل این بیماری ویروسی، استفاده از ارقام مقاوم می¬باشد. در این تحقیق به¬منظور ارزیابی مقاومت به ویروس پیچیدگی بوته چغندرقند، از 12 رقم گوجه¬فرنگی در قالب یک طرح کاملاَ تصادفی استفاده گردید. گیاهان در مرحله 3-4 برگی با روش اگرواینوکولیشن (agroinoculation)توسط یک همسانه بیمارگر ویروس مایه¬زنی شدند. همانندسازی و آلودگی ویروسی در گیاهان، با نمونه¬برداری از برگ¬های تازه تشکیل شده در روزهای 14، 21 و 34 بعد از مایه¬زنی، با استفاده از واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز مطالعه گردید. چهار هفته بعد از مایه¬زنی، گیاهان گوجه¬فرنگی بر اساس شدت علایم بیماری ایجاد شده ارزیابی شدند. علایم بیماری در پنج درجه شامل صفر (بدون علایم)، یک (زردی و ضخیم شدن خفیف برگ)، دو (زردی، ضخیم شدن برگ و پیچیدگی خفیف)، سه (زردی، ضخیم شدن برگ، پیچیدگی شدید و رگبرگ بنفشی) و چهار (زردی، ضخیم شدن برگ، پیچیدگی برگ، رگبرگ بنفشی، اپی¬ناستی و کوتولگی) نمره¬دهی شدند و ارقام مختلف با توجه به ضریب آلودگی در گروه¬های مختلف قرار گرفتند. به این ترتیب، مشخص گردید که رقم سوپرچیف نسبتاَ مقاوم به این ویروس بوده، ارقام سادین 95، پلاترو، سوپرآ (ug san)، ریوگرند، سوپر استار، سیلویانا و سوپر استرین بی نسبتاَ حساس و سایر ارقام شامل یونیژن، ارلی اوربانا وای، آلیندی 811 و گروسی لیسی حساس به این ویروس می¬باشند. در آنالیز آماری پس از تجزیه و تحلیل داده¬ها توسط نرم¬افزار sas، ارقام به هفت گروه تقسیم¬بندی شدند و در نتیجه رقم سوپر چیف به¬عنوان رقم نسبتاَ مقاوم و رقم آلیندی 811 به¬عنوان رقم حساس شناخته شد.

بیماری¬های گیاهی ناشی از جمینی¬ویروس¬ها (geminiviuses) از محدودیت¬های مهم تولید حبوبات در دنیا می¬باشند. با توجه به اهمیت استان زنجان به عنوان یکی از مهم¬ترین مناطق کشت لوبیا، در این تحقیق به منظور تعیین نوع و پراکندگی جمینی¬ویروس/های مولد بیماری در لوبیا، از مناطق عمده لوبیا کاری استان زنجان شامل شهرستان¬های زنجان، خرم¬دره، ابهر و خدابنده در تابستان 1392 بازدید به عمل آمد و پس از شناسایی مزارع آلوده، نمونه¬های گیاهی از مزارع لوبیا با توجه به علایمی مثل موزائیک طلایی، پیچیدگی، بدشکلی، تاولی، زردی برگ¬ها و کوتولگی بوته جمع¬آوری شدند. پس از استخراج دی¬ان¬ای، آلودگی ویروسی در نمونه¬ها با استفاده از واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز و آغازگر¬های دجنریت pal1v 1978/ par1c 496 و primer b/ primer v181 بررسی گردید. با توجه به نتایج واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز و نوع علایم، چهار نمونه انتخاب و برای تایید آلودگی از واکنش تکثیر دایره غلتان استفاده شد. سپس الگوی برشی دی¬ان¬ای تولید شده با استفاده از سه آنزیم برشی ecori، ecorv، pst1 مشخص گردید و بر این اساس یک قطعه 2800 جفت¬بازی برش یافته با آنزیم ecori مربوط به نمونه s37 انتخاب و در ناقل ژنی مناسب همسانه¬سازی و توالی¬یابی شد. بررسی توالی مذکور نشان داد که قطعه تکثیر یافته شباهت بالایی (98 درصد) به ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند (beet curly top iran virus) جدا شده از چغندر قند دارد ولی شباهت کمتری (89 درصد) به جدایه این ویروس از لوبیا در خراسان رضوی دارد. این نتایج بیان¬گر گسترش وسیع ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندرقند در ایران و همچنین وجود تنوع در جدایه¬های این ویروس در یک میزبان می باشد.

بیماری جرب سیب زمینی از بیماریهای باکتریایی سیب زمینی است که بازار پسندی این محصول را کاهش می دهد. به منظور تعیین ویژگی استرینهای ‏‎streptomyces‎‏ عامل جرب سیب زمینی در استانهای همدان، خراسان ،اصفهان و چهار محال و بختیاری در سال 179 از مزارع سیب زمینی این مناطق نمونه برداری شد.پس از کشت بافتهای آلوده غده 80 استرین ‏‎streptomyces‎‏ جداسازی شد که 46 استرین بیماریزای آن به عنوان نماینده انتخاب گردید.پس از انجام تستهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک ، با استفاده از آنالیز عددی ،دندروگرام استرینها جدا شده ترسیم گردید. استرینها در پنج گروه قرار گرفتند . استرینهای گروه اول به گونه ‏‎s.scabies‎‏تعلق داشتند.استرین گروه دوم به گونه های ‏‎s.turgidiscabies‎‏ ، ‏‎s.tendae‎‏ و گونه عامل جرب زنگاری ‏‎(russet scab)‎‏ شباهت داشتند.البته برخی از استرینهای این گروه از لحاظ علایم ایجاد شده روی غده با گونه های عامل جرب سطحی تفاوت داشتند.استرینهای گروه سوم و چهارم نیز به لحاظ داشتن زنجیره اسپور مارپیچ و توده اسپور خاکستری رنگ روی محیط ‏‎ymea‎‏و تولید ملانین تیروزین با گونه ‏‎s.scabies‎‏شبااهت بالایی داستندو از لحاظ خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک با گونه های ‏‎s.europaeiscabies ‎‏ و ‏‏‎s.stelliscabies‎‏ شباهتهایی داشتند.استرین گروه پنجم به گونه ‏‎s.acidiscabies‎‏و ‏‎s.griceus‎‏ شباهت داشتند. نقوش الکتروفورز پروتئین آنها نیز نشان دهنده تنوع قابل توجهی بین استرینها و گروه ها بود.الگوی اسیدهای چرب سلولی آنها نیز متفاوت بود و با استرینهای استاندارد شباهت بالایی نشان دادند.