نام پژوهشگر: مرتضی ملکوتی خواه

بنزیل تری فنیل فسفونیوم کلرات ‏‎(btppc)‎‏ و بوتیل تری فسفونیوم کلروکرومات ‏‎(btppcc)‎‏ واکنشگرهایی جدید برای اکسایش ترکیبهای آلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان 1380
  مرتضی ملکوتی خواه   عبدالرضا حاجی پور

در این کار تحقیقاتی تهیه ترکیبهای کربونیل دار از برخی مواد آلی و تهیه تری آزولین دی اونها از یورازول ها بوسیله واکنشگر بنزیل تری فنیل فسفونیوم کلرات و همچنین اکسایش الکلها بوسیله واکنشگر بوتیل تری فنیل فسفونیوم کلرو کرومات مورد بررسی قرار گرفته است . واکنشگر ‏‎btppc‎‏ می تواند الکلهای بنزیلیک را در مجاورت مقدار کاتالیزوری از آلومینیوم کلرید در استونیتریل جوشان با بازده های خوب به آلدهید ها و کتون ها مربوطه اکسید کند. تری متیل سیلیل و تترا هیدروپیرانیل اترهای بنزیلیک بوسیله واکنشگر ‏‎btppc‎‏ و در مجاورت کلرید حلال استونیتریل تحت واکنش محافظت زدایی اکسایش قرار می گیرند و به ترکیبهای کربونیل دار مربوطه تبدیل می شوند. واکنشگر ‏‎btppc‎‏ می تواند یورازول ها را با بازده های خوب به تری آزولین دی اونهای مربوطه اکسید کند. اکسایش یورازول ها در مجاورت آلومینیم کلرید در حلال دی کلرو متان و هم در فاز جامد (در غیاب حلال ) انجام شده اند. بوتیل تری فنیل فسفونیوم کلرو کرومات واکنشگر دیگری است که از آن برای اکسایش الکلهای بنزیلیک و آلیلیک در استو نیتریل جوشان استفاده شده است. از مزایای واکنشگرهای ‏‎btppc , btppcc‎‏ می توان به تهیه آسان آنها و پایداری در دمای محیط به مدت طولانی و اکسایش گزینش الکلهای بنزیلیک در حضور الکلهای آلیلیک و آلیفاتیک اشاره کرد . ضمن آنکه در تهیه تری آزولین دی اونها واکنشگر ‏‎btppc‎‏ هیچ اثری بر محصول حساس ندارد و استخراج محصول هم ساده است.