نام پژوهشگر: آذر سعدی

کاربرد روش ولتامتری در بررسی نقش مواد افزودنی در حمامهای الکترولیتی نیکل
پایان نامه 0 1380
  آذر سعدی   زهره مدرس تهرانی

استفاده از روشهای مدرن الکتروشیمی در زمینه های مختلف تحقیقاتی و صنعتی گسترش زیادی کسب نموده است ودر بعضی کاربردها، حتی یگانه تکنیک قابل استفاده بشمار می رود. در اهدافی که جنبه های حفاظتی، بهبود خواص مکانیکی و تزئین سطح دارند، این روشها جایگاه ویژه ای را دارا هستند. نیکل یکی از فلزاتی است که بصورت محلولهای الکترولیتی تحت فرمولهای مختلف تهیه و استفاده می شود. در این پروژه تاثیر حضور مواد افزودنی را که در ترسیب الکترولیتی نیکل کاربرد متداول دارند مورد تحقیق و بررسی قرار دادیم. ابتدا رفتار الکتروشیمیایی هر یک از این مواد را بطور جداگانه و مستقل به روشهای ‏‎cv‎‏ و ‏‎dpp‎‏ بررسی نمودیم، سپس تاثیر حضور هر یک را بر رفتار الکتروشیمیایی ‏‎ni2+‎‏ در یکی از مشهورترین حمامهای ترسیب الکترولیتی نیکل یعنی حمام واتس، دنبال نمودیم. بدیهی است که درآغاز این تحقیقات خصوصیات الکتروشمیایی یونهای ‏‎ni2+‎‏ را به روشهای ‏‎cv‎‏، ‏‎dpp‎‏ و ‏‎asv‎‏ مورد بررسی قرار دادیم. بطور کلی این نتایج نشان می دهند که سیست ‏‎ni/ni2+‎‏ در حمام واتس یک سیستم آهسته است ‏‎(epc=-1.0volt) و سنجش یونهای ‏‎ni2+‎‏ بطریق رسم منحنیهای کالیبراسیون افزایش استاندارد به روشهای ‏‎dpp,cv‎‏ و ‏‎asv‎‏ عملی گردید. بررسیهای انجام یافته نشان می دهد که در بین مواد افزودنی، ماده کفی الکترواکتیو نبوده ولی نرم کننده ‏‎(epc=-1.85volt)‎‏، تصفیه کننده ‏‎(epc=-1.56volt)‎‏ و براق کننده ‏‎(epc=-1.44volt)‎‏ الکترواکتیو هستند و سیستمهای آنها نیز آهسته می باشد. البته همه آنها بعد از کاهش ‏‎ni2+‎‏ می باشد. نرم کننده و تصفیه کننده تاثیری بر رفتار الکتروشیمیایی نیکل ندارند اما با افزایش غلظت براق کننده، فاصله بین پتانسیلهای پیک کاهش یونهای ‏‎ni2+‎‏ و ماده براق کننده رو به کاهش می رود و پیک کاهش نیکل بسمت پتانسیلهای منفی تر جابجا می شود. جالب توجه است که یادآور شویم اگرچه ماده کفی الکترواکتیو نیست ولی بر رفتار الکتروشیمیایی نیکل موثر است و پیک کاهش آنرا بسمت پتانسیلهای منفی تر ‏‎(-0.3volt)‎‏ جابجا می کند اما همچنان فاصله بین پتانسیلهای پیک کاهش یونهای ‏‎ni2+‎‏ و اسید بوریک زیاد بوده و تاثیر سوئی بر خواص رسوبات الکترولیتی ندارد و مشکل شکنندگی هیدروژن پیش نمی آید.