نام پژوهشگر: نرگس رضایی

بررسی ساختار داستانهای حیوانات در ادبیات کودکان از سال 1358 تا پایان جنگ در گروه سنی ب و ج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1380
  نرگس رضایی   غلامحسین غلامحسین زاده

ادبیات کودکان به آثاری گفته می شود که نویسندگان آن را برای کودکان پدید می آورند. ادبیات کودکان شامل داستان، افسانه و شعر می شود. هر یک از اینها خود به شاخه های مختلفی تقسیم می شود. یکی از این شاخه ها افسانه های حیوانات است. این افسانه ها بیشتر تمثیلی است و نویسنده در ورای شخصیتهای حیوانی یک نمونه و یک صفت انسانی را جای داده است. در این پایان نامه موضوع، سمبل و ساختار این نوع داستان و سیر کتابهای تالیفی به ترجمه ای در وهله اول پس از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته اند و نتایج زیر به دست آمده است: تشویق به مبارزه و نکوهش سادگی و و زودباوری از مهمترین موضوعات در این داستانها بوده اند و روباه و خرگوش پرکاربردترین حیوان. روباه اغلب سمبل حیله گری و خرگوش سمبل زیرکی است. این داستانها طرح و پیرنگ ساده ای دارند، حوادث در آنها اندک است و دشمنی بین حیوانات طبیعی و ذاتی فرض شده است. نویسندگان کمتر به صحنه سازی و توصیف مکان و زمان پرداخته اند. شخصیتها در این داستان نسبتا اندکند. نثر این داستانها اغلب ضعیف و پر از لغزشهای دستوری است. در این پایان نامه نیر داستانها به پنج دسته رسمی، محاوره ای، شکسته، شعر گونه و ادبی تقسیم شده است. نثر رسمی، نثری است ساده که جمله ها حالت محاوره ای ندارند، کلمات شکسته نیستند و ساختار دستوری جمله ها رعایت شده است. در نثرهای محاوره ای ساختار جمله ها رعایت نشده است و اصطلاحات محاوره ای در آنها به فراوانی دیده می شود، در نثرهای شکسته، کلمات به صورت عامیانه و شکسته ادا می شود، د ر نثرهای شعر گونه جمله ها مسجع و وزن دار است و به خاطر رعایت وزن جمله ها اغلب ساختار مرتبی ندارند و نثر ادبی، نثری است که در آن نویسنده به دقت به انتخاب کلمات فصیح می پردازد و از تشبیه و استعاره در آنها استفاده می کند. درباره سیر کتابهای تالیفی و ترجمه ای و نسبت کتابهای بازنویسی شده به تالیفی باید گفت: از سال 1359 میزان کتابهای تالیفی به ترجمه ای افزایش می یابد، در سالهای 1361 و 1362 این جریان برعکس می گردد. در سال 1363 تعداد کتابهای تالیفی 46% بیشتر از کتابهای ترجمه ای می گردد، اما در سال 1366 این جریان تغییر جهت می دهد و با افزایش کتابهای ترجمه ای روبه رو می شویم در سالهای بعد تعداد کتابهای تالیفی بر ترجمه ای افزایش می یابد. از میان 329 کتاب تالیفی در این دوره فقط سیزده درصد آنها بازنویسی شده از منابع کلاسک چون کلیله و دمنه، مرزبان نامه، مثنوی معنوی و بهارستان جامی است که البته بیش از ده درصد آنها برگرفته از کتاب کلیله و دمنه است.