در نقاشی ایرانی اندیشه فلسفی عرفانی را که با روح ایرانی بسیار سازگار است می توان مشاهده کرد. همچنین اساسا و به طور تغییر ناپذیری، خیالی (رمانتیک) است. بیشتر نقاشهای ایرانی از شعر پارسی الهام می گیرند و در شعر پارسی نیز عرفان و خیال نقش عمده ای را بازی می کند. قوه خیال اصول هنری را متاثر می سازد و هر چه کمتر تابع اصول منطقی و ارادی باشد از طبیعت فاصله می گیرد. برای شناخت بیشتر نگاره ها می بایست ویژگیهای آن از قبیل ترکیب بندی، بیان مفاهیم را در روابط عناصر تصویر بشناسیم.لذا ترکیب بندی تصویر، ریتم عناصر و رنگها، مرکز دید و فرمها در تعدادی از مینیاتورهای انتخابی بررسی و تحلیل شده است. ونتیجتا اینکه، رنگها ، ترکیب و فرمها در مجموعه نگاره ها گویای یک فضائی معنوی و عرفانی و دور از واقعیت است. برای ایجاد یک اثر عرفانی و خیالی می بایست هنرمند یک رابطه حضوری و یک خودآگاهی با عالم غیب و حق داشته باشد بنابراین مینیاتور با استفاده از ابزار و عناصر بصری به تبیین زیبایی و رسیدن به کمال می پردازد.