عناصر سنگین از جمله کادمیم، سرب، مس و روی که در نتیجه فعالیت های عمده شهری و صنعتی و کشاورزی تولید می شوند باعث آلودگی آبها و خاک های جهان شده است. روش های سنتی برداشت عناصر سنگین از محیط بسیار پرهزینه و اغلب ناموفق است، بنابراین لزوم استفاده از گیاهان برای کاهش آلودگی خاک و آب ضروری است. پژوهش حاضر به تفاوت های سه گونهsalix alba، s. acmophyllوs. fragilisدر تحمل و انباشتگی این عناصرسمیپرداخته است. کلیه آزمایشات در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار صورت گرفت. در مرحله 130 روزگی قلمه ها، به مدت 5/2 ماه، 16 تیمار از این عناصر در سه غلظت اعمال شدند. پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی شامل: کربوهیدرات ها (میکرو گرم بر گرم ماده خشک)، پرولین (میکرو گرم بر گرم ماده خشک)، کلروفیل کل (میکرو گرم بر سانتی متر مربع)، صفات روزنه در دو سطح برگ، موجودی آب هر واحد برگ، میزان درصد رطوبت نسبی برگ، سطح ویژه برگی و پتانسیل آبی، فعالیت ویژه آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز و بالاخره مقدار عناصر مس، روی، کادمیم و سرب در اندام های ساقه، برگ و ریشه و سرشاخه ( بر کیلوگرم وزن خشک)اندازه گیری شد.مقدار پرولین آزاد و قندهای محلول در اثر افزایش غلظت عناصر افزایش یافت. با توجه به گستره سمیت هر عنصر و تجمع عناصر در گونه ها ، هر سه گونه توانایی جذب عنصر روی و کادمیوم را دارند. در مورد عنصر سرب دو گونه s. alba و s. fragilis و در مورد عنصر مس گونه s. acmophylla موثرتر هستند. در کنار مطالعات آزمایشگاهی، مطالعه ای در مناطق آلوده بیدکاری شده سطح تهران و ورامین انجام گرفت و غلظتهای این عناصر در برگ ، آب و خاک مناطق آلوده توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی تعیین گردید. نتایج بیانگر این است که بید توان انباشته سازی عناصر کادمیوم و روی را دارد. در نتیجه می توان از این گیاه جهت کاهش آلودگیهای محیط زیست استفاده نمود.

چکیده ندارد.

تحقیق حاضر به منظور شناخت تنوع ژنتیکی 12 جمعیت از یونجه یکساله که متعلق به 8 گونه بودند با تکیه بر مطالعات سیتوژنتیکی، الکتروفورزی و مورفولوژیک صورت گرفت. در این تحقیق کاریوتیپ ارقام فوق از نظر خصوصیات مختلف کروموزومی از قبیل طول بازوی کوتاه و بلند، نسبت بازوها به یکدیگر، موقعیت سانترومر و شماره کروموزومهای ماهواره دار مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین تعداد 8 صفت مورفولوژیک نیز مورد بررسی قرار گرفت. بر روی داده های حاصل از صفات کاریوتیپی تجزیه واریانس در قالب طرح فاکتوریل در طرح پایه کاملا تصادفی انجام شد. تجزیه واریانس برای تمام صفات فوق در سطح 1% نشان داد که اختلاف معنی داری بین جمعیت ها و کروموزومها وجود دارد. برای گروه بندی ژنوتیپ ها و کروموزومها از آزمون دانکن استفاده شد که به کمک این روش کروموزومهای هر ژنوتیپ گروه بندی شدند. به منظور دسته بندی جمعیت ها، تجزیه خوشه ای به روش وارد ‏‎(ward)‎‏ برای صفات کاریوتیپی، مورفولوژیکی و الکتروفورزی انجام گرفت. به منظور رسته بندی ژنوتیپها تجزیه به مولفه های اصلی ‏‎(pca)‎‏ انجام شد و مولفه های اصلی در مقابل هم پلات شدند. این رسته بندی براساس صفات کاریوتیپی و صفات موروفولوژیک صورت گرفت. تجزیه همبستگی نیز بر روی صفات مزبور صورت گرفت و معنی دار بودن همبستگی صفات و ژنوتیپها در سطح 5% و 1% بررسی شد. در نتیجه بررسیهای کاریوتیپی دوازده جمعیت از یونجه یکساله چهار جمعیت دارای 14 کروموزوم و هفت جمعیت دارای 16 کروموزوم و یک جمعیت دارای 30 کروموزوم بود و 4 جمعیت دارای کروموزومهای ماهواره دار بودند. همچنین جمعیت ‏‎medicago litoralis 1038‎‏ دارای یک کروموزوم‏‎b‎‏ بود. دامنه طول کروموزومها در جمعیت های مورد بررسی بین 1/1 و 79/3 میکرون بدست آمد. به منظور ارزیابی تقارن کاریوتیپها کمیت هایی نظیر درصد شکل کلی، اختلاف بین حداقل و حداکثر طول کروموزومها، طول نسبی کوتاهترین کروموزومها و فرمول کاریوتیپی محاسبه گردیدند و همچنین جمعیتها براساس جدول دوطرفه استبینز نیز مورد توجه قرار گرفتند.