مقدمه: محصولات گلیکه و استرس اکسیداتیو زمینه ساز آتروسکلروز در دیابت است. در این مطالعه، اثر کروستین و اسیدآمینه های لیزین، گلیسین، سیستئین و ان­استیل سیستئین به صورت تنها و ترکیبی و همچنین ترکیب پیریدوکسال -5- فسفات (ویتامین ب6) و تیامین هیدروکلراید (ویتامین ب 1) بر محصولات گلیکه و اکسیده در شرایط برون تنی و درون تنی و ایجاد پلاک آتروسکلروزی در رت دیابتی­آتروسکلروزی بررسی گردید. مواد و روش ها: آلبومین و ldl از سرم رت استخراج شد و با گلوکز در حضور و عدم حضور تیمارهای نامبرده.به مدت سه ماه نگهداری شد. بعد از بررسی نتایج، موثرترین تیمارها در مهار تشکیل محصولات مختلف گلیکه و اکسیده تعیین شدند. در مطالعات درون تنی، رت دیابتی شده با استرپتوزوسین تحت غذای آتروژنی قرارگرفت تا رت مدل دیابتی-آتروسکلروزی، ایجاد شود. سپس رت های سالم یا دیابتی به مدت سه ماه تحت موثرترین تیمارها قرار گرفتند. بعد از یک و سه ماه، اثر تیمارها بر ایجاد پلاک آتروسکلروزی، پارامترهای خونی و ادراری بررسی شد. یافته ها: تیمارهای ترکیبی از جمله (کروستین+ان­استیل سیستئین+لیزین و یا گلیسین) و (پیریدوکسال فسفات+تیامین هیدروکلراید) نسبت به هر ماده تنها، اثرات مهاری قویتری بر تشکیل محصولات مختلف گلیکه و اکسیده در هر دو شرایط برون تنی و درون تنی نشان دادند. میزان قند خون، پروفایل لیپیدی، شاخص التهابی hs crp، کراتینین سرم و پروتئین ادرار در گروه های دیابتی نسبت به گروه سالم افزایش معنی داری داشت ولی میزان hdl، انسولین، فعالیت سیستم گلی اوکسیلاز و وزن کاهش یافت. تیمارهای منتخب به طرز معنی داری (001/0p<) و با درجات متفاوتی متغیرهای ذکر شده را در رت های دیابتی بهبود بخشیدند. پلاک های آتروسکلروزی تنها در آئورت گروه دیابتی بدون تیمار تشکیل شد. اثر بخشی تیمارها پس از سه ماه بیشتر بود. نتیجه گیری: تیمار توام با چندین ماده ضدگلیکه ، ضداکسیدان و ضدالتهاب، مانند تیمارهای ترکیبی ویتامینی، کروستین و اسید آمینه ها، باعث مهار ایجاد پلاک های آتروسکلروزی و موجب کاهش عوامل خطر مرتبط به دیابت در رت مدل دیابت­آتروسکلروزی شدند. استفاده توام برخی از این تیمارها مفیدتر بود.