بروز پدیده زمین لغزش می تواند ناشی از عوامل متعدد زمین شناسی، ژئومرفولوژیکی، هیدرولوژیکی، بیولوژیکی و انسانی باشد، ولی معمولا نقش اساسی در شروع زمین لغزش تنها توسط یک محرک خارجی (عامل ماشه ای) ایفا می شود. بارندگی به عنوان متداول ترین عامل ماشه ای وقوع زمین لغزش ها شناخته شده است. زمین لغزش ها هرساله باعث ایجاد خسارات هنگفت مالی و جانی در استان چهارمحال و بختیاری می شوند. از این رو، تعیین آستانه های بارندگی وقوع لغزش در این استان امری ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه سعی شده است آستانه های بارندگی وقوع زمین لغزش برای استان چهارمحال و بختیاری هم براساس بارندگی پیشین و هم براساس ویژگی-های رگبار اصلی تعیین شود. برای تعریف آستانه براساس بارندگی پیشین بازه های زمانی 3، 4، 5، 7، 10، 15، 20، 25، 28 و 30 روزه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین آستانه هایی برای بارندگی 2، 3، 5 روزه براساس بارندگی 15 و 20 روز قبل آن پیشنهاد شد. برای تعریف آستانه براساس خصوصیات بارش ابتدا ویژگی هایی از قبیل شدت، مدت و میزان بارندگی از گرافهای باران نگار استخراج گردید و سپس آستانه های شدت- مدت، میزان- مدت و شدت- میزان بارندگی برای منطقه کوهرنگ تعیین شد. برای این منظور از تمام رویکردهای تجربی به کار رفته در منابع مختلف استفاده گردید و ترکیب های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. بدیهی است که با افزایش آمار و اطلاعات با اطمینان بیشتری می توان در مورد کارآیی روابط پیشنهادی استدلال کرد. اما می-توان به طور قطع عنوان کرد که با افزایش آمار و اطلاعات حدهای آستانه ای پیشنهاد شده افزایش نخواهند یافت، ولی امکان کاهش آنها وجود دارد. این مطالعه چارچوب مناسبی از معادلات آستانه بارندگی و رویکردهای متنوع برای تعیین آنها را جهت طراحی سیستم های هشدار زمین لغزش در اختیار پژوهشگران قرار می دهد.

یکی از مخاطرات عمده در مناطق کوهستانی ایران وقوع انواع ناپایداری های طبیعی بویژه زمین لغزش ها می باشد. براساس مطالعات قبلی با توجه به شرایط زمین شناسی و توپوگرافی استان قم، نظیر وجود لیتولوژی های حساس به لغزش، شیب تند و اختلاف ارتفاع نسبتا زیاد بیش از 25% از مساحت مناطق کوهستانی این استان دارای استعداد متوسط و بالای زمین لغزش می باشد. با این وجود به علت عدم رخداد پدیده های محرکی چون زلزله و بارندگی های شدید، منطقه مذکور فاقد زمین لغزشهای بزرگ انتقالی گسترش جانبی و جریان می باشد. به منظور تعیین شیوه ای مناسب جهت پهنه بندی خطر زمین لغزش در این بخش از استان قم (حوزه آبخیز فوجرد، زیر حوزه f1124) از بین مجموعه روش های پهنه بندی موجود چهار روش مورا-وارسون، نیلسن، نیلسن اصلاح شده و حائری-سمیعی در حوضه آبخیز f1124 مورد آزمون قرار گرفت که بر اساس نتایج بدست آمده با اندکی اصلاح در نحوه کلاس بندی پهنه ها در روش مورا-وارسون، می توان از دو روش نیلسن اصلاح شده (با ضریب همگنی 0.33) و مورا-وارسون اصلاحی (با ضریب همگنی 0.23) استفاده نمود. با این حال در مناطقی که تعداد قابل توجهی لغزش فعال وجود دارد روش نیلسن اصلاح شده در اولویت بوده و در سایر مناطق سایر روشها در اولویت قرار می گیرند. براساس نتایج بدست آمده، در روش نیلسن اصلاح شده 62 درصد مساحت حوزه دارای استعداد خطر متوسط به بالا و در روش مورا – وارسون اصلاح شده، این میزان به 54 درصد می رسد.

در این تحقیق برای مکانیابی سدزیرزمینی در حوزه¬های آبخیز شهرکرد و مرغملک، از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(ahp) و سامانه اطلاعات جغرافیایی(gis) استفاده گردید. این تحقیق در سه مرحله انجام شده است. در مرحله اول معیارهای حذفی(شیب، زمین¬شناسی و کاربری اراضی) با استفاده از منطق بولین، برای مناطق مناسب ارزش عددی یک و مناطق نامناسب ارزش عددی صفر تعلق گرفت و محدوده¬های مناسب برای سد زیرزمینی مشخص گردید. در مرحله دوم محورهایی که از نظر طول و سطح مخزن برای ایجاد سد زیرزمینی مناسب می¬باشند و کوره قنات را قطع نمی¬کنند انتخاب گردید که در نهایت 15 محور شناسایی شد. در مرحله سوم این تعداد نقاط پیشنهادی با کمک فرایند تحلیل سلسله مراتبی اولویت¬بندی گردید. برای این منظور از چهار معیار وضعیت آب، مخزن سد، محور سد و عوامل اقتصادی-اجتماعی استفاده گردید. محاسبه شاخص تناسب برای هر محور برحسب مقادیر شاخص¬ها و با توجه به کلاس¬بندی محدوده معیارها انجام گردید. محورهای مناسب¬تر جهت احداث سد زیرزمینی در منطقه مورد بررسی، دارای شاخص¬هایی با تناسب بیشتر می¬باشد. با توجه به تاثیر قابل توجه معیارهای اصلی در محاسبه شاخص تناسب و تفاوت فاحش دیدگاه¬های موجود در ارتباط با وزن و ارزش هر کدام از معیارها و زیر¬معیارها، 5 سناریو در ارتباط با اولویت¬بندی محورها در نظر گرفته شد. طبق سناریو اول، دوم، سوم و چهارم، محور 46 و طبق سناریو پنجم، محور 41 در اولویت احداث سد زیرزمینی می¬باشند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد بهترین محورها برای احداث سد زیرزمینی، در بستر آبرفتی رودخانه¬هایی با جریان زیرسطحی بالا، حجم مخزن زیاد، همچنین حجم رواناب بالا و شیب پایین و نفوذپذیری بالا بوده است. روش ارائه شده در این تحقیق قادر است با دقت بالایی و از طریق بررسی¬های تفصیلی و دقیق و در نظر گرفتن عوامل موثر بر سدهای زیرزمینی، مکان¬های مناسب برای احداث سدهای زیرزمینی را تعیین نماید و به میزان قابل توجهی باعث صرفه¬جویی در زمان و هزینه گردد.

چکیده ندارد.