نام پژوهشگر: رحیم دباغ

بررسی رابطه تجربی متغیرهای جمعیتی با رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه 1390
  فاطمه الماسی   رحیم دباغ

این تحقیق با استفاده از آزمون کرانه ها و آزمون علیت گرنجری به بررسی تاثیر بلندمدت متغیرهای جمعیتی (از قبیل نرخ رشد جمعیت، بهره وری نیروی کار، جمعیت شاغل، جمعیت فعال و بار تکفل) بر رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی با استفاده از داده های سالانه 1386-1339 ایران پرداخته است. روش به کار رفته در این تحقیق تفاوت مهمی به لحاظ روش های تئوریکی و روش شناختی نسبت به سایر تحقیقات دارد. اولا این تحقیق از مدل تئوریکی نلسون استفاده می کند که رشد جمعیت و رشد درآمد سرانه را در چارچوب یک مدل دو متغیره به هم ربط می-دهد، اما تحلیل را با ترکیب یک مدل چند متغیره عمومی تر بسط می دهد تا مشکل تورش متغیرهای حذف شده بهبود یابد. ثانیا، در این تحقیق از تکنیک های جدید اقتصادسنجی که توانایی بررسی روابط بلندمدت میان متغیرها را بدون محدودیت روش های گذشته دارا هستند، استفاده شده است. مطابق تخمین ضرایب بلندمدت، رشد جمعیت و بهره وری نیروی کار رابطه مثبت و معنی داری با رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی دارد. رشد جمعیت فعال و بهره وری نیروی کار به ترتیب در سطح 10? و 1? رابطه مثبت و معنی داری با رشد درآمد سرانه دارد و در سطح 5? رابطه مثبت و معنی داری با رشد اقتصادی دارد. رشد جمعیت شاغل رابطه مثبت و معنی داری با رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی دارد. بار تکفل رابطه منفی و معنی داری با رشد درآمد سرانه و رشد اقتصادی دارد. طبق نتایج آزمون علیت گرنجر، در بلندمدت هیچ رابطه علیت غیر مستقیم از مجموعه متغیرهای مستقل به رشد درآمد سرانه وجود ندارد، اما وجود رابطه علیت غیر مستقیم از مجموعه متغیرهای مستقل به رشد اقتصادی را در بلندمدت می توان در سطح 5? پذیرفت. برای نتیجه گیری بهتر، پیشنهاد مطالعات بیشتر مخصوصا با لحاظ تغییرات جدید مثل وارد کردن تورم و تحقیق و توسعه در معادله و استفاده از تکنیک های اقتصاد سنجی همچون مدل های غیر خطی می گردد.

بررسی عوامل موثر بر کارایی دانشگاه ها با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و مدلهای رگرسیونی(بررسی موردی دانشگاه های بزرگ دولتی کشور)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده مهندسی صنایع 1391
  محمد رضا صالحی مورکانی   هاشم عمرانی

بهبود مستمر عملکرد سازمان ها می تواند پشتیبان ایجاد فرصت های تعالی سازمانی شود. بدون کسب آگاهی از میزان دستیابی به اهداف و نیز شناسایی مواردی که به بهبود جدی نیاز دارند، بهبود عملکرد میسر نخواهد شد و موارد مذکور بدون اندازه گیری و ارزیابی امکان پذیر نیست. دانشگاه ها نیز می بایست با افزایش هزینه های آموزش عالی و انتظارات جوامع از نهادهای بهره مند از منابع دولتی، نسبت به ارزیابی عملکرد خود اقدام نمایند. همچنین با توجه به محدودیت منابع سرمایه ای، بررسی سهم هریک از عوامل موثر بر شاخص کارایی واحدهای دانشگاهی می تواند مدیریت سازمان را برای سیاست گذاری های بهبود و صرف این منابع محدود، راهنمایی کند. سوال اصلی این است که تحولات کارایی و بهره وری در دوره مورد بررسی (سالهای تحصیلی 1386-1385 الی 1390-1389) چگونه بوده و هرکدام از ورودی و خروجی های دانشگاه ها چه تاثیری بر نرخ کارایی داشته اند؟ برای پاسخگویی به این سوال، ابتدا با استفاده از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها به بررسی بهره وری و کارایی پرداخته و از نتایج عددی به دست آمده به عنوان ورودی روش پارامتری اقتصادسنجی (تحلیل رگرسیون سانسور شده) جهت به دست آوردن سهم تاثیر شاخص ها بر نرخ کارایی استفاده خواهیم کرد. در طی این فرآیند، از اطلاعات مربوط به 20 دانشگاه جامع بزرگ و برخوردار دولتی کشور استفاده و نیز از متغیرهای تعداد دانشجویان، تعداد اعضای هیئت علمی، بودجه جاری آموزش، فضای سرانه کالبدی و فضای سرانه رفاهی به عنوان ورودی و متغیرهای تعداد مقالات، تعداد کتب، درآمد اختصاصی و تعداد فارغ التحصیلان به عنوان خروجی بهره می جوییم. مطابق نتایج، متوسط کارایی فنی در پنج سال مورد بررسی کاهش یافته در حالیکه تغییرات بهره وری کل عوامل در این دوره افزایش داشته است. از این میان، تنها دانشگاه های اصفهان، تهران، شهید بهشتی و مازندران دارای کارایی کامل می باشند. بیشترین سهم از بین متغیرهای از جنس ورودی به ترتیب مربوط به تعداد دانشجویان، فضای سرانه کالبدی و بودجه جاری آموزش می باشد (افزایش یک درصدی در هرکدام از این متغیرها، با فرض ثابت بودن سایر شرایط، به ترتیب باعث کاهش مطلق شاخص کارایی به میزان 0.0036، 0.0013 و 0.0012 خواهد شد). همچنین بیشترین سهم از بین متغیرهای از جنس خروجی به ترتیب مربوط به تعداد فارغ التحصیلان، درآمد اختصاصی و تعداد مقالات می باشد (افزایش یک درصدی در هرکدام از این متغیرها، با فرض ثابت بودن سایر شرایط، به ترتیب باعث افزایش مطلق شاخص کارایی به میزان 0.0022، 0.0020 و 0.0009 خواهد شد). با در دست داشتن این اطلاعات و در صورت تصمیم مدیریت برای ارتقاء کارایی واحدی ناکارا، با توجه به محدودیت های موجود، می توان متناسب ترین سیاست افزایش کارایی (مناسب ترین تغییر در ورودی ها یا خروجی ها) را اتخاذ کرد.

ارائه الگوریتم فرا ابتکاری برای انتخاب سبد سهام در شرایط عدم قطعیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده فنی 1392
  عادل مهذبی   رحیم دباغ

با افزایش استفاده از تکنیک های کمی در بازار سرمایه، مسئله انتخاب مدل های مالی با حداکثر اعتبار و کاهش خطای برآورد، از اهمیت زیادی برخوردار شده است. بهینه سازی پرتفوی و متنوع سازی در بازارهای مالی، با توسعه این مفهوم در سال 1952 و با چاپ مقاله مارکوویتز با عنوان «نظریه انتخاب پرتفوی» به نقطه اوج خود می رسد. وی پیشنهاد کرد که سرمایه گذار باید با در نظر گرفتن ریسک و بازده و ایجاد تعادل میان آن ها وجوه نقد خود را بین دارایی های مختلف توزیع کند. عدم اطمینان موجود در ورودی های مدل های مالی موجود باعث می شود تا مدیران سرمایه گذاری تمایل زیادی به استفاده از این مدل ها نداشته باشند. در مدل میانگین-واریانس، ورودی ها شامل بازده مورد انتظار و کوواریانس بین دارایی های مختلف است. عدم قطعیت در این داده های ورودی، تأثیر فراوانی بر اوزان تخصیص یافته به دارایی ها خواهد داشت. در این تحقیق، رویکرد مورد استفاده برای برخورد با عدم قطعیت داده های ورودی استفاده از بهینه سازی استوار است. همچنین محدودیت های عدم فروش استقراضی و محدودیت کاردینالی که باعث تخصیص همه سرمایه موجود به تعداد مشخصی از دارایی ها می شود به نظیر استوار مدل کلاسیک میانگین-واریانس مارکوویتز اضافه شده است. به دلیل پیچیدگی مدل بندی های ارائه شده و عدم حل آن ها در ابعاد واقعی توسط روش های معمول، استفاده از الگوریتم های فرا ابتکاری پیشنهاد می شود. در این پژوهش از الگوریتم نسبتاً جدید رقابت استعماری استفاده شده است. برای سنجش کارایی این الگوریتم، به مقایسه جواب مدل ها در حالت حل با روش های قطعی و با تعداد دارایی محدود و جواب حاصل از الگوریتم رقابت استعماری پرداختیم. نتایج نشان دهنده عدم وجود اختلاف معنی دار بین دو رویکرد است. برای ارزیابی مدل های ارائه شده با استفاده از اطلاعات موجود در سازمان بورس اوراق بهادار تهران اقدام به انتخاب سبدی متشکل از 15 دارایی 66 شرکت پذیرفته شده در بورس کردیم. شرکت های مورد نظر بیشترین حضور را در بین 50 شرکت پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار طی سال های 88 تا 92 داشته اند. در مرحله بعد به مقایسه مدل بندی های ارائه شده در سطوح احتمالی 99% و 95% برای رد شدن محدودیت ها پرداختیم و آن ها را با استفاده از معیار شارپ رتبه بندی کردیم. در نهایت پیشنهاد هایی برای توسعه در تحقیقات آتی ارائه شده است.

ارائه مدلی بر مبنای شبکه عصبی و تحلیل پوششی داده ها برای بهینه سازی مسائل چند پاسخه در روش تاگوچی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده صنایع 1393
  آرش علیزاده گویجه لو   رحیم دباغ

روش تاگوچی یک روش متداول برای کنترل کیفیت در حالت برون خطی است. این روش در صدد طراحی پارامتر و انتخاب بهترین سطح پارامترها برای طراحی بهتر روش تولید محصولات با کیفیت است. کیفیت پایین محصولات می تواند منجر به زیان اقتصادی شود. اغلب مشکلات صنعتی که با روش تاگوچی حل می شوند، با یک شاخصه کیفیتی به عنوان شاخصه پاسخ سروکار دارند و طراحی پارامترها فقط برای یک مشخصه کیفیتی انجام می گیرد. در حالی که در دنیای امروز بیش از یک شاخصه کیفیتی مورد توجه و نگرانی مشتریان و تولیدکنندگان است. از این رو، روش تاگوچی مناسب برای بهینه سازی مسائل چند پاسخه نمی باشد و ما نیازمند به یک روش مهندسی و بهینه سازی برای قضاوت در مورد انتخاب بهترین ترکیب پارامترها می باشیم. از سوی دیگر به علت وجود برخی عوامل غیرقابل کنترل و یا به علت امکان ناپذیر بودن اعمال تمام آزمایشات فقط برخی از آزمایشات انجام می شود و قسمت اعظمی از نتایج ناتمام است. در این پایان نامه از روش شبکه عصبی پس خور برای شبیه سازی نتایج استفاده شده است. از آنجایی که نتایج به دست آمده از شبکه عصبی دارای عدم قطعیت هستند و توزیع آن ها مشخص نیست، برای مدل سازی عدم قطعیت نتایج از رویکرد بهینه سازی استوار استفاده شده است.در پایان برای بررسی روش پیشنهادی، نتایج برروی دستگاه برش لیزر co2 شرکت مارال صنعت امتحان گردیده است. نتایج نشان می دهد که توان لیزر بیشترین تاثیر را در کیفیت شاخص های عرض برش و تیزی لبه دارد.

بررسی کارآیی و بهره وری صنایع بیشتر از 10 کارکن ایران با استفاده از روش های پارامتریک و غیرپارامتریک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده مهندسی صنایع 1393
  حیدر زارعی   رحیم دباغ

بهره وری و بهبود کارایی، به دلیل محدود بودن عوامل تولید، مهمترین و کم هزینه ترین منبع تأمین رشد اقتصادی است. گام نخست برای انجام بهبود کارایی و بهره وری، اندازه گیری دقیق این شاخصهاست. برای سیاست گذاریهای دقیق و برنامه ریزی های کاربردی، نیاز به محاسبه ی این شاخص ها به تفکیک برای زیرگروههای صنعتی همواره مورد توجه بوده است؛ چرا که با مقایسه ی زیرگروههای صنعتی، میتوان نقاط قوت و ضعف هر یک از بخشهای صنعتی را شناسایی نموده و برای سیاستگذاری های آتی برای هر یک از صنایع، از صنعت های کارا یاری جست. در این مطالعه، اندازه گیری کارایی و بهره وری جزئی تمامی صنایع ایران «کدهای دو رقمیisic » در بازه ی زمانی90-1376 برای کارگاههای بیش از ده نفر کارکن، بر اساس آخرین اطلاعات موجود از مرکز آمار ایران انجام میشود. کارایی فنی صنایع، با دو روش ناپارامتریک «تحلیل پوششی داده ها»(dea) و پارامتریک اقتصادسنجی «تحلیل مرز تصادفی»(sfa) اندازه گیری شده است. رویکردهای مورد استفاده در روش dea، مدلهایbcc و ccr خروجی محور بوده و برای برازش تابع مرز تصادفی نیز از تابع کاب داگلاس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که میانگین کارایی فنی برای بخش صنعت با استفاده از روش dea با رویکرد خروجی محور bcc و ccr به ترتیب برابر با 0.66 و 0.51 بوده و با استفاده از روش sfa نیز برابر با0.36 میباشد. بر این اساس، فرضیه ی تحقیق، مبنی بر وجود تفاوت معنادار در مقادیر اندازه گیری شده با دو روش مذکور، پذیرفته میشود. از طرف دیگر، نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل بهره وری های جزئی عوامل تولید، نشانگر این است که بین بهره وری جزئی انرژی و سرمایه گذاری در طی سالهای پژوهش، به علت جانشینی بین دو نهاده انرژی و سرمایه گذاری، رابطه ی عکس برقرار است. همچنین نتایج تحقیق، پایین بودن میانگین کارایی و نوسان آن را در طی بازه ی پژوهش نشان میدهد. آزمون برابری لون واریانس نیز نشان میدهد که با وجود بالا بودن واریانس کارایی در طول سالها، همسانی واریانس در کارایی سالها وجود داشته و این امر، نشانگر یکنواختی سیاستها در طی بازه ی پژوهش است.

بررسی پذیرش دولت الکترونیک توسط مشترکین صنعت آب وفاضلاب جهت ایجادبسترمناسب (مطالعه موردی شهرارومیه )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده مهندسی صنایع 1393
  اکبر عبداله نژاد چاوشی   رحیم دباغ

دولت الکترونیک، ارتباطات الکترونیکی بین دولت، سازمان های مختلف با شهروندان جهت بهره مندی از خدمات مختلف می باشد و زمانی تحقق خواهد یافت که مخاطبان از آن استقبال نموده و سعی در به‏کارگیری آن داشته باشند. پذیرش و استفاده از خدمات دولت الکترونیک توسط شهروندان یکی از مباحث مهم در این حوزه می باشد. به نحوی که موفقیت در ترویج استفاده از خدمات غیرحضوری و از راه دور درگرو شناسایی و تقویت عوامل موثر بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک می باشد. در این پژوهش عوامل موثر بر پذیرش خدمات الکترونیکی شرکت آب و فاضلاب موردی توسط شهروندان ارومیه ای محاسبه و مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد.بدین منظور با تلفیق دو مدل پذیرش فناوری دیویس و سنجش رضایت مندی سروکوال ، مدل تحقیق طراحی گردید. قابلیت اطمینان، ضمانت و تضمین، مسئولیت پذیری، ابعاد فیزیکی، همدلی از مدل رضایت مندی سروکوال استخراج و به عنوان عوامل بیرونی در مدل پذیرش فناوری لحاظ و مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی بوده که پس از تنظیم پرسشنامه با روایی درونی و بیرونی و پایایی موردقبول ، با نمونه آماری با توجه به فرمول کوکران توزیع گردید. این پژوهش در نیمه دوم سال 1393 در محدوده شهری ارومیه با داده های جمع آوری شده از جامعه آماری انجام شده است.نتایج با نرم افزار spss موردبررسی آماری قرار گرفت و یافته های تحقیق نشان داد بین متغیرهای قابلیت اطمینان، ضمانت و تضمین، همدلی با سودمندی ادراک شده و همچنین مسئولیت پذیری، ابعاد فیزیکی، با متغیر سهولت ادراک شده رابطه معناداری وجود دارد.همچنین رتبه بندی متغیرها با روش فازی مثلثی نشان داد متغیر مسئولیت پذیری در رتبه نخست می باشد.

بررسی عملکرد صنعت ارتباطات درشرکت ارتباطات سیار ایران با معیارهای تصمیم گیری چندگانه (بررسی موردی شهر تهران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده صنایع 1393
  جواد امانی   رحیم دباغ

دراین پژوهش ازمیان مدلهای گوناگون ارایه شده مدل کارت امتیازی متوازن انتخاب شده است. این مدل با تأکید بر شش جنبه کلیدی مالی، مشتری، محیط وجامعه (ارتباطات)، فرآیندهای داخلی، رضایت کارکنان ویادگیری ورشد، معیارها وشاخص های موردنیاز رابرای ارزیابی سازمان فراهم میکند. هدف ازاین تحقیق بررسی وارزیابی عملکرد صنعت ارتباطات در شرکت ارتباطات سیار ایران تصمیم گیری با معیارهای تصمیم گیری چند گانه (موردی درشهر تهران) می باشد.

بررسی ساختاری سرمایه انسانی و فناوری اطلاعات در بهبود مدیریت کیفیت فراگیر در نظام بانکی کشور ( بررسی موردی موسسه مالی و اعتباری کوثر استان آذربایجان غربی )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده مهندسی صنایع 1393
  لعیا جعفرزاده قوشچی   رحیم دباغ

مدیریت کیفیت جامع به عنوان یک نگرش و فلسفه مدیریتی در جهان امروزی نقش اساسی در بهبود عملکرد کلی سازمان ها و موسسات دارد. هدف اساسی آن بهبود مستمر کیفیت ارائه خدمات وکالاها با مشارکت تک تک کارکنان می باشد. سرمایه های فکری بعنوان دانش و دارائی محسوس و نامحسوس یک سازمان و فناوری اطلاعات به عنوان زیر ساخت و تسریع کننده فرایندهای انجام کار در پیاده سازی مدیریت کیفیت جامع نقش مهمی را ایفا می کنند

تاثیر مدیریت کیفیت جامع و مدیریت دانش بر بهره وری نیروی کار بخش صنعت(بررسی موردی صنعت آب و فاضلاب شهری شهرستان ارومیه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی ارومیه - دانشکده صنایع 1393
  فریبا ایلاتی   رحیم دباغ

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مدیریت کیفیت جامع و مدیریت دانش در بهبود بهره وری نیروی انسانی می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی بوده و از نظر روش جمع آوری داده ها، همبستگی ـ توصیفی می باشد. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه های استاندارد استفاده شده است. روش نمونه گیری دراین پژوهش، طبقه ای تصادفی بوده و حجم نمونه آماری به تعداد 170 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نشان می دهد که، بین مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع با بهره وری رابطه معنادار وجود دارد.نتایج تحلیل داده ها نشان دادند که، مولفه های مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع پیش بینی کننده های خوبی برای تغییرات بهره وری نیروی انسانی می باشند.

بررسی و اندازه گیری کارایی و بهره وری دانشگاه های جامع دولتی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1388
  رحیم دباغ   علی امامی میبدی

در عصر حاضر دانشگاه ها نقش مهمی در توسعه اقتصاد دانش کشورها دارند و به این دلیل استفاده بهینه از منابع موجود، موضوع مهمی برای مدیریت دانشگاه ها می باشد. هدف اصلی پایان نامه ارایه الگوی ارزیابی جامع برای دانشگاه ها از دیدگاه اقتصادی است که کارایی و تغییرات بهره وری و اجزای آن را تفکیک نموده و همچنین عوامل موثر بر آن را ارایه نماید. سوال اصلی اینست که تحولات کارایی و بهره وری دانشگاه ها طی دوره مورد بررسی 1381 الی 1386 چگونه بوده است؟ جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشگاه های بزرگ وزارت علوم تحقیقات و فناوری می باشند که بررسی آنها در دو گزینه 33 دانشگاه بزرگ و 24 دانشگاه خیلی بزرگ انجام شده است. برای اندازه گیری کارایی و بهره وری، روش های مختلف پارامتری و ناپارامتری وجود دارند، در این تحقیق به دلیل نامشخص بودن تابع تولید و خصوصیات چند محصولی دانشگاه ها از روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارایی و از شاخص مالم کوئیست برای تغییرات بهره وری استفاده شده است. انتخاب متغیرهای اصلی برای اندازه گیری کارایی و بهره وری با روش مطالعه میدانی ( نظرات متخصصین مربوطه) و همچن‍‍ی‍ن تجربیات کشورهای مختلف در مطالعات ارزیابی دانشگاه ها مورد توجه بوده است. در گزینه بررسی33 دانشگاه از شش ورودی (1 - تعداد دانشجویان معیار شده 2- تعداد اعضای هیات علمی معیار شده 3- معدل ورودی ها در کارشناسی 4- میانگین رتبه کنکور ورودی ها 5- فضای سرانه کالبدی 6- بودجه هزینه ای (آموزش و تحقیقات)) و پنج خروجی (1- تعداد فارغ التحصیلان معیار2- تعداد مقالات و کتب معیار شده 3- تعداد قبولی در کارشناسی ارشد 4- میانگین نمره معدل قبولی ها در کارشناسی ارشد 5- درآمد اختصاصی) استفاده شده است. نتایج بررسی نشان می دهد که ماهیت ستانده محور مناسبترین الگو برای اندازه گیری کارایی دانشگاه های دولتی می باشد. م‍یزان کارایی نسبی دانشگاه های مورد بررسی همانند مطالعات دیگر کشورها در ارزیابی نظام های آموزشی از سطح بالایی برخوردار می باشد. دانشگاه های مورد بررسی براساس کارایی نسبی بدست آمده در پایان نامه به سه گروه با کارایی بالا، متوسط و متوسط به پایین تقسیم شده اند که مشخص گردید، دانشگاه های تهران، کاشان، فردوسی مشهد، شهید چمران اهواز، شهید بهشتی، سیستان و بلوچستان، شیراز، شهید باهنر کرمان، یاسوج، الزهرا، گیلان، محقق اردبیلی بالاترین کارایی نسبی را داشته اند. از بررسی شاخص بهره وری دانشگاه ها در طی پنج سال متوالی مشخص شد که در بهره وری کل آنها تغییرات و پیشرفت محسوسی اتفاق نیفتاده است. با توجه به اینکه ب‍ین تغییرات بهره وری کل با تغییرات کارایی تکنولوژی دانشگاه ها همبستگی زیادی وجود دارد، پیشنهاد می شود برای ارتقای بهره وری دانشگاه ها در سرمایه گذاری های تجهیزات و امکانات به عوامل نرم افزاری همچون آموزش های لازم جهت استفاده موثر از آنها توجه شود. در نهایت راه اندازی چرخه مدیریت بهبود بهره وری (اندازه گیری، ارزیابی و تحلیل، برنامه ریزی، اجرا) در دانشگاه ها برای ارتقای بهره وری آنها ضرورت زیادی دارد.