نام پژوهشگر: محمد حسین رسولی فرد

بهینه سازی فرآیند انعقاد لاتکس g-abs به روش طراحی آزمایش تاگوچی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  لیلا کریمی   محمد حسین رسولی فرد

در این کار پژوهشی، بهینه سازی توزیع اندازه ذرات در فرایند انعقاد لاتکس اکریلونیتریل بوتادی ان استایرن در حضور سولفوریک اسید به عنوان عامل انعقاد، مورد بررسی قرار گرفت. عوامل اصلی موثر در انعقاد شامل دما، زمان ماند، سرعت همزن، مقدار منعقد کننده و نسبت لاتکس به منعقد کننده انتخاب گردید و با استفاده از روش آماری تاگوچی شرایط بهینه برای داشتن ساختار یکسان و توزیع اندازه ذرات یکنواخت استخراج شد. با استفاده از این روش آماری، آزمایش ها در 4 سطح و با 5 عامل در 16 مرحله تنظیم گردید. جهت سنجش اندازه متوسط و توزیع اندازه ذرات، از میکروسکوپ الکترونی روبشی(sem) استفاده شد. برای تعیین دقیق اندازه ذرات در تصاویر حاصل از میکروسکوپ الکترونی، نرم افزار اندازه گیری نانو به کار رفت. شرایط بهینه در، دمای 95 درجه سانتیگراد، غلظت منعقد کننده wt%2، زمان ماند min 10، سرعت همزن rpm180 و نسبت لاتکس به اسید 1:1 بدست آمد. طبق اطلاعات به دست آمده از تحلیل تاگوچی، موثرترین عوامل در انعقاد g-abs به ترتیب اولویت: نسبت لاتکس به منعقد کننده، دما، غلظت منعقد کننده، دور همزن و زمان ماند است. در بخش آخر، با استفاده از نرم افزار datafit معادله ای برای پیش بینی درصد ذرات با توزیع اندازه ذرات µ220-280 با احتساب 5 متغیر اصلی موثر در عمل انعقاد به دست آمد، که با واریانس بالای 90%، تطابق خوبی با داده های آزمایشگاهی دارد و می توان از آن برای پیش بینی درصد اندازه ذرات در محدوده عوامل طراحی آزمایش، استفاده کرد.

بررسی کارایی فرآیند های اکسایش پیشرفته: ag+/s2o82-, uv/s2o82- و thermal/s2o82-در حذف مقادیر کم آلاینده های آلی از آبهای آلوده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان - دانشکده علوم پایه 1390
  محمد اینانلو   محمد حسین رسولی فرد

در پروژه حاضر، به مطالعه ی سینتیکی تخریب ماده رنگزای آلی، آبی اسیدی25، که از گروه رنگزاهای آنتراکینونی و محلول در آب می باشد و در رنگرزی الیاف پشمی و نایلون، کاغذ، ابریشم، جوهر، آلومینیم، شوینده ها، چوب و همچنین در رنگ آمیزی های زیستی کاربرد دارد، از طریق فرآیند های اکسایش پیشرفته ی /s2o82- uv، ag+/s2o82- و thermal/s2o82، پرداخته شده است. همچنین، مجموعه ای از متغیرها ی موثر بر میزان حذف، از قبیل غلظت s2o82-، غلظت رنگزا (ab25)، غلظت کاتالیزور ، دما و ph، مورد بررسی قرار گرفته است. نور ماورای بنفش و حرارت در نقش منابع تحریک و همچنین یون نقره موجب تبدیل یون پراکسی دی سولفات به رادیکال سولفات (so4?•) می شود که به عنوان یک اکسنده قوی تر از پراکسی دی سولفات باعث افزایش اکسایش آلاینده ها و تخریب ساختار آنها می شود. همچنین تغییرات طیف جذبی محلول رنگزا، در طی فرآیند اکسیداسیون و فتواکسیداسیون نشان داد که پیک جذبی در طول موج ماکزیمم 601 نانومتر به شدت کاهش می یابد که دلالت بر تخریب سریع رنگزای آنتراکینونی دارد. نتایج کار حاضر نشان داد که فرآیند اکسایش با استفاده از پراکسی دی سولفات فعال شده با نور ماورای بنفش، یون نقره و حرارت، می تواند انتخاب کارآمدی برای تصفیه پساب های حاصل از صنایع نساجی باشد. کلمات کلیدی: فرایند اکسیداسیون پیشرفته، نور ماورای بنفش، رنگزای آبی اسیدی 25، پراکسی دی سولفات، یون نقره، تصفیه پساب، سینتیک

اثر سالیسیلیک اسید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و زراعی گیاه گاوزبان (borago officinalis)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  هانیه خوشه کار   فرید شکاری

چکیده به منظور بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید به صورت پرایمینگ بذر و اسپری روی گیاهان استقرار یافته بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه گاوزبان (borago officinalis l. ) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل بذرهای شاهد، پرایمینگ بذرهای با غلظت 0 (هیدروپرایمینگ)، 500، 1000، 1500 و 2000 میکرومولار سالیسیلیک اسید و همچنین اسپری گیاهان استقرار یافته با غلظت های 500، 1000، 1500 و 2000 میکرومولار سالیسیلیک اسید در دو زمان قبل و بعد از گلدهی بود. بذرهای پرایم شده با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید در مرحله گیاهچه ای بیشترین شاخص سبز کردن، درصد سبز کردن، وزن تر و خشک گیاهچه، سطح برگی ، سطح ویژه برگ و کمترین میانگین زمان سبز کردن و نسبت سطح برگ را داشتند. در بین تیمار ها بذرهایی که با غلظت 2000 میکرو مولار سالیسیلیک اسید پرایم شده بودند و بذرهای شاهد دارای کمترین درصد سبز کردن، وزن خشک، سطح برگ سطح ویژه برگ و بیشترین نسبت سطح برگ بودند. گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده با غلظت 500 و اسپری شده با غظت 1500 میکرومولار سالیسیلیک اسید بیشترین سرعت فتوسنتزی را داشتند. در مقابل، گیاهان حاصل از بذرهای شاهد کمترین سرعت فتوسنتزی را داشتند. در تمام گیاهان تیمار شده با سالیسیلیک اسید چه به صورت اعمال سالیسیلیک اسید روی بذر و چه اسپری کردن روی گیاهان باعث افزایش قابل توجهی در میزان فتوسنتز گردید و بالاترین مقدار فتوسنتز در تیمار اسپری با غلظت 1500 و پرایم با 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد. به نظر می رسد مقادیر بالاتر سالیسیلیک اسید موجب می-شود تا اثر بازدارندگی روی این صفت به وجود آید. زیرا در تیمار پرایم و اسپری کردن با غلظت-های بالاتر سالیسیلیک اسید، کاهش در میزان فتوسنتز مشاهده شد. نتایج حاصل از مقایسات میانگین نشان داد که در بین تیمارها، گیاهان اسپری شده نسبت به گیاهانی که قبل از کاشت بذرهایشان با سالیسیلیک اسید پرایم شده بود شاخص های فتوسنتزی بالاتری را نشان دادند. به طوری در بین گیاهان اسپری شده، گیاهان اسپری شده با غلظت 1500 میکرومولار سالیسیلیک اسید بیشترین میزان هدایت روزنه ای، سرعت تعرق، کارایی کربوکسیلاسیون را داشتند و با سایر تیمار ها اختلاف معنی داری را نشان دادند. در بین تیمارهای پرایم شده گیاهانی که بذرهایشان با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید پرایم شده بود، بیشترین میزان هدایت روزنه ای، سرعت تعرق و کارائی کربوکسیلاسیون را داشتند. در بین کل تیمارهای پرایم و اسپری شده، گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید دارای بیشترین شاخص محتوای کلروفیل و کمترین دمای کانوپی بودند. گیاهان حاصل از بذرهای شاهد یا پرایم نشده کمترین میزان شاخص های فتوسنتزی را داشتند. همچنین این گیاهان دارای بیشترین میزان دمای کانوپی بودند. تیمار سالیسیلیک اسید به صورت پرایم بذرها و اسپری روی گیاهان بر عملکرد و اجزاء عملکرد تأثیر معنی داری داشت. گیاهانی که قبل از کاشت بذرهایشان با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید پرایم شده بودند، بیشترین تعداد تخمدان در بوته، تعداد دانه در تخمدان و بیشترین عملکرد کل دانه در هکتار را داشتند. پس از این تیمار، بیشترین میزان عملکرد و اجزاء عملکرد را گیاهان اسپری شده با غلظت 1500 میکرومولار سالیسیلیک اسید نشان دادند. کمترین تعداد تخمدان در بوته، تعداد دانه در تخمدان و عملکرد دانه در هکتار از تیمار بذر شاهد حاصل شد. همچنین این گیاهان در تعداد تخمدان در بوته و میزان عملکرد کل با گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده با غلظت 2000 میکرومولار سالیسیلیک اسید و در تعداد تخمدان در بوته با گیاهان اسپری شده با غلظت 2000 میکرومولار سالیسیلیک اسید و گیاهان حاصل از تیمار هیدروپرایم تفاوت معنی داری را نشان ندادند. بیشترین وزن هزار دانه در گیاهان حاصل از بذرهای تیمار شاهد و گیاهان حاصل از تیمار هیدروپرایم بدست آمد. کمترین وزن هزار دانه در تیمار بذرهای پرایم شده با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید بدست آمد که با گیاهان اسپری شده با غلظت 1500 میکرومولار سالیسیلیک اسید تفاوت معنی داری نداشتند. تیمار با سالیسیلیک اسید در حالت پرایم و اسپری باعث افزایش بیوماس گیاهان تیمار شده نسبت به گیاهان شاهد و پرایم شده با آب مقطر گردید. بیشترین بیوماس از گیاهان حاصل از تیمار پرایم 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید بدست آمد. در بین گیاهان اسپری شده، گیاهانی که با غلظت 1500 میکرومولار سالیسیلیک اسید اسپری شده بودند بیشترین بیوماس را تولید کردند. بیشترین شاخص برداشت مربوط به گیاهان تیمار پرایم با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید بود. در مقابل، کمترین میزان شاخص برداشت از گیاهان حاصل از تیمار شاهد به دست آمد. تیمارها بر تعداد، عملکرد و شاخص برداشت گل تأثیر معنی داری را داشتند. گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید بیشترین میزان تعداد گل، بیشترین میزان وزن خشک کل گل و شاخص برداشت گل را داشتند که در میزان شاخص برداشت گل با گیاهان تیمار شده با سالیسیلیک اسید فاقد تفاوت معنی دار بوده ولی با گیاهان حاصل از بذرهای شاهد و پرایم شده با آب مقطر اختلاف معنی دار داشتند. همچنین نتایج نشان داد که گیاهان حاصل از بذرهای شاهد دارای کمترین تعداد گل، وزن خشک گل و شاخص برداشت گل بودند. تیمار با سالیسیلیک اسید بر میزان آنتوسیانین گل تأثیر معنی دار داشت. در بین تیمارها، بیشترین میزان آنتوسیانین گل در تیمار پرایم با غلظت 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد که با گیاهان اسپری شده با غلظت 1500 میکرومولار سالیسیلیک اسید تفاوت معنی دار نداشتند. گیاهان حاصل از بذرهای شاهد دارای کمترین میزان آنتوسیانین گل بودند که با گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده با غلظت 2000 میکرومولار سالیسیلیک اسید تفاوت معنی داری نداشتند. کلمات کلیدی: گاوزبان، سالیسیلیک اسید، بیوماس، پرایمینگ، شاخص برداشت، اسپری

اندازه گیری یونهای یدید و نیتریت به کمک پیروکتکول بنفش به روش طیف نورسنجی سینتیکی-کاتالیتیکی و بهینه سازی شرایط واکنش با استفاده از روشهای بهینه سازی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1390
  محمدرضا حسن بیگی   سیاوش نوروزی

اندازه گیری غلظت یون یدید در نمونه ی ادرار انسان، روش تشخیصی مناسبی برای شناسایی بی نظمیهای تیرویید و پرکاری آن می باشد. از طرفی کمبود یون یدید در بدن باعث بروز عقب ماندگی ذهنی خواهد شد (یدید نقش مهمی را در ساخت هورمون تیرویید ایفا می کند). یدید یک عامل کاهنده ی ملایم بوده که از نظر شیمیایی می توان به آن لفظ آنتی اکسیدان را نسبت داد. از آنجا که یدید به راحتی اکسید می شود برخی از آنزیمها، آن را به راحتی به محصولات الکتروفیل یددار تبدیل می کنند زیرا برای بیوسنتز هزاران محصول طبیعی حاوی ید، مورد نیاز است. ترکیبات یدید اغلب به صورت مکمل های غذایی تولید می شوند. نیتریت محصول مهم و حد واسط فرایند نیتریفیکاسیون و دی نیتریفیکاسیون باکتریها در سیکل نیتروژن می باشد و یکی از آلوده کننده های اتمسفر و آبهای طبیعی به شمار می رود. به خاطر سمیت نیتریت (دوز کشنده ی نیتریت برای انسان حدوداً 22mg به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می باشد) ماکزیمم غلظت مجاز آن در غذاها 200ppm می باشد. نیتریت مختل کننده ی عملکردهای فیزیولوژیکی مثل تنظیم یونها، تنفسی، قلبی - عروقی، غدد درون ریز و دفع فضولات می باشد. در این پروژه تلاش شد تا روشی ساده برای اندازه گیری غلظت یونهای یدید و نیتریت در نمونه های آبی به کمک روشهای سینتیکی – کاتالیتیکی در محیط اسیدی و به کمک واکنشگر پیروکتکول بنفش به عنوان شناساگر ارائه داده و سپس مقدار عواملی مثل دمای واکنش، غلظت اسید، زمان انجام واکنش، غلظت واکنشگر و ... را به کمک طرح تاگوچی، بهینه نمود تا به این ترتیب بتوان به روش و مدلی برای انجام تجزیه های دقیق و با حد تشخیص پایین در کاربردهای مختلف مثل کلینیکی، کنترل کیفیت فرایندهای تصفیه ی آب و فاضلاب، کنترل کیفیت در صنایع غذایی و ... دست یافت. در این تحقیق، عوامل اصلی موثر در کاهش جذب پیروکتکول بنفش با استفاده از روش آماری تاگوچی شامل زمان انجام واکنش (سطح1 = 60 ثانیه)، غلظت سولفوریک اسید (سطح1 = 0/005 m)، دما (سطح3 = 30oc)، غلظت بنفش پیروکتکول (سطح4 = 1/2×10-4m)، غلظت پریدات (سطح4 = 20?g/ml) انتخاب گردید و در روش افزایش استاندارد نقطه یh مورد استفاده قرار گرفتند. حد تشخیص روش برای یدید و نیتریت به ترتیب برابر با 1/3 و 5/2 میکروگرم بر میلی لیتر و انحراف استاندارد نسبی برای 5 اندازه گیری تکراری برای یدید و نیتریت به ترتیب 095/1 و 272/1 بدست آمد.

مطالعه فرایند حذف مواد آلاینده آلی از آب آلوده شده با استفاده از جاذب ارزان قیمت تکه های سخت شده سیمان پرتلند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده محیط زیست 1391
  صغری خان محمدی   محمد حسین رسولی فرد

در مطالعه حاضر به بررسی حذف ماده آلی سفکسیم تری هیدرات از پساب صنایع دارویی به روش جذب سطحی با استفاده از جاذب ارزان قیمت تکه های سخت شده ی سیمان پرتلند و جاذب سیمان پرتلند اصلاح شده با پرلیت در یک سیستم نا پیوسته پرداخته شده است. در این بررسی از روش آرایه تاگوچی l16 استفاده شده و مجموعه متغییرهای موثر بر میزان حذف شامل غلظت آلاینده، میزان جاذب، نوع جاذب، زمان تماس و ph مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین اثر پارامتر های سینتیکی و ایزوترم های تعادلی بررسی شده است.نتایج بررسی نشان داد که ایزوترم فروندلیچ نسبت به لانگمویر، تمکین و bet مطابقت بیشتری با داده های تجربی دارد. در نهایت جاذب بهینه با کربن فعال مقایسه شد که در نتیجه نشان داد که کارایی این جاذب در حد کربن فعال می باشد. در این پژوهش نتایج بیانگر کارایی بالای فرایند جذب سطحی برای حذف ماده آلی سفکسیم تری هیدرات از پساب صنایع دارویی می باشد. بنابراین تکه های سخت شده سیمان پرتلند وترکیب اصلاح شده آن با پرلیت می تواند در حد وسیعی به عنوان یک جاذب با صرفه ی اقتصادی وکارایی بالا مورد استفاده قرار بگیرد.

مطالعه سینتیکی حذف ماده دارویی در مقدار کم از آب های آلوده شده طی فرآیند اکسایش پیشرفته توسط کاتالیزور همگن در حضور نانوذرات نقره تثبیت شده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  سعیده کمالی مقدم   مرتضی واحدپور

در سال های اخیر آلودگی آب توسط ترکیبات دارویی از جمله آنتی بیوتیک ها مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. تیلوسین یک آنتی بیوتیک ماکرولیدی است که به عنوان دارو و افزایش رشد در دامپزشکی استفاده می شود. در پروژه حاضر به مطالعه سینتیکی تخریب آنتی بیوتیک تیلوسین از محلول آبی از طریق فرآیند اکسایش پیشرفته توسط nano ag/s2o82- و فرآیند فتواکسیداسیونی uv/nano ag/s2o82- پرداخته شده است. همچنین تاثیر پارامتر های موثر بر میزان حذف از قبیل غلظت s2o82-، غلظت آنتی بیوتیک تیلوسین، غلظت نانوذرات نقره تثبیت شده، دما و ph بررسی شدند. نور ماورای بنفش به عنوان منبع تحریک موجب تبدیل یون پراکسی دی سولفات به رادیکال سولفات (so4•-) می شود که به-عنوان یک اکسنده قوی تر از پراکسی دی سولفات باعث افزایش اکسایش آلاینده و تخریب آن می شود. همچنین تغییرات طیف جذبی محلول آنتی بیوتیک تیلوسین طی فرآیند اکسیداسیونی و فتواکسیداسیونی نشان داد که پیک جذبی در طول موج ماکزیمم 300 نانو-متر به شدت کاهش می یابد که دلالت بر تخریب سریع آنتی بیوتیک تیلوسین دارد. نتایج کار حاضر نشان داد که فرآیند اکسایش با استفاده از پراکسی دی سولفات فعال شده توسط نور ماورای بنفش در حضور نانوذرات نقره تثبیت شده به عنوان کاتالیزور می تواند انتخابی کارآمد برای تصفیه پساب های حاصل از صنایع دامپزشکی باشد.

بررسی کارایی فرایندهای اکسایش پیشرفته در حذف مواد آلی رنگزا در مقادیر کم با استفاده از پراکسی دی سولفات فعال شده بوسیله نور فرابنفش و نور مریی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده محیط زیست 1391
  مهدی زارعی سردرود   محمد حسین رسولی فرد

در مطالعه حاضر به بررسی تخریب ماده رنگزای آلی واکنش پذیر سیاه5 از محلول آبی در دو بخش مختلف پرداخته شده است. بخش اول حذف ماده رنگزا در حضور پراکسی دی سولفات و نور uv تولید شده از راکتور طراحی شده حاوی لامپ های led uv-، بخش دوم حذف ماده رنگزا در حضور پراکسی دی سولفات و نور مریی تولید شده از لامپ هایrgb led دستگاه visible rgb . فرایند های اکسایش پیشرفته یکی از جدیدترین روش ها برای تصفیه پساب های آلوده به مواد آلی مقاوم می باشد. تقریباً تمام انواع فرایند های اکسایش پیشرفته بر پایه تولید رادیکال های بسیار فعال مانند رادیکال هیدروکسیل بنا شده اند که قادر هستند طیف وسیعی از آلاینده های آلی را به سرعت و به صورت غیرگزینشی اکسید نمایند. رنگهای سنتزی به گروه های مختلفی تقسیم بندی می شوند که از میان آن ها، رنگ های آزو به طور معمول عمده ترین آلاینده موجود در پساپ های نساجی می باشند. ماده آلی رنگزای واکنش پذیر سیاه 5 یک رنگزای دی آزو است که جهت رنگرزی پارچه های نخی، ابریشمی و الیاف سلولزی بکار برده می شود. در این تحقیق به طور نسبی با بکار گیری نور uv به تنهایی تخریبی رخ نداد در حالیکه 19% تخریب رنگزا با بکارگیری پرسولفات و بیش از 99% تخریب با به کارگیری هم زمان پرسولفات و uv حاصل شد. در این مطالعه به بررسی مجموعه ای از متغیرها ی موثر بر میزان حذف، از قبیل غلظت پراکسی دی سولفات، غلظت رنگزا ، دما وph، پرداخته شده است.در این مطالعه به منظور بررسی کاهش مقدار مصرف انرژی از روش تابش پالسی استفاده شده است. نور ماورای بنفش به عنوان منبع تحریک موجب تبدیل یون پراکسی دی سولفات به رادیکال سولفات می شود، هم چنین تغییرات طیف جذبی محلول رنگزای واکنش پذیر سیاه 5 طی فرآیند اکسیداسیون و فتواکسیداسیون نشان داد که پیک جذبی در طول موج ماکزیمم 596 نانومتر به شدت کاهش می یابد که این امر دلالت بر تخریب سریع رنگزا دارد. در مطالعه حاضر برای اولین بار اقدام به استفاده از دستگاه visible rgb برای حذف آلاینده رنگزای واکنش پذیر سیاه 5 شده ایم. که بوسیله لامپ های led rgb نور مریی تولید شده و در حضور پتاسیم پراکسی دی سولفات در ph اولیه آلاینده رنگی تا 97 درصد حذف گردید. شرایط بهینه آزمایشات در تحقیق حاضر غلظت رنگ ppm 20 ،غلظت پتاسیم پراکسی دی سولفات mm 100 ، نور مریی در محدوده آبی با طول موج nm 440 انتخاب گردید.

مطالعه سینتیکی حذف مواد آلی رنگزا در مقادیر کم از آب های آلوده شده طی فرآیندهای اکسایش پیشرفته درحضور نانوذرات دی اکسید تیتانیم تحت تابش نور ماوراء بنفش حاصل از لامپ هایled
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده شیمی 1391
  فرزاد فرهادی   محمد حسین رسولی فرد

رنگهای سنتزی به طور گسترده در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. حدود %15 از کل تولیدات رنگ در جهان طی رنگرزی منسوجات به فاضلاب ها رها می شوند. تصفیه پساب های تولید شده در این صنایع برای پژوهشگران چالشی بزرگ بوده است. از بین تمام روش های تصفیه، فرایند-های اکسایش پیشرفته (aops) یکی از جدیدترین روشها برای تصفیه پساب های آلوده به مواد آلی مقاوم می باشد. تقریباً تمام انواع فرایند های اکسایش پیشرفته بر پایه تولید رادیکال های بسیار فعال مانند رادیکال هیدروکسیل بنا شده اند که قادر هستند طیف وسیعی از آلاینده های آلی را به سرعت و به صورت غیرگزینشی اکسید نمایند. رنگهای سنتزی به گروه های مختلفی تقسیم بندی می شوند که از میان آنها، رنگهای آزو معمولاً عمده ترین آلاینده موجود در پساب های نساجی می باشند. رنگزای قرمز مستقیم 23 یک رنگزای دی آزو است که جهت رنگرزی پارچه های نخی، ابریشمی و الیاف سلولزی بکار برده می شود. این پژوهش به مطالعه تخریب این رنگزای آلی از محلول آبی توسط فرایندهای اکسایش پیشرفته می پردازد که شامل سیستم اکسایشی uv/s2o82- در حضور نانو ذرات تیتانیم دی اکسید تثبیت شده بر روی گلوله های شیشه ای می باشند. همچنین به بررسی مجموعه ای از پارامترهای موثر بر میزان حذف رنگ از قبیل غلظت اولیه پتاسیم پراکسی دی سولفات، رنگزای قرمز مستقیم 23و دمای محلول، پرداخته است. حرارت و پرتو uv در نقش منابع تحریک موجب تبدیل آنیون پرسولفات به اکسنده قویتر رادیکال سولفات (so4?•) می شوند که باعث اکسایش سریع و تخریب ماده رنگزا می گردد. همچنین تغییرات طیف جذبی محلول رنگزا طی فرایند حذف توسط سیستم های فوق نشان داد که پیک جذبی در طول موج ماکزیمم 507 نانومتر در شرایط بهینه شد? سیستم به شدت کاهش می یابد که دلالت بر تخریب سریع رنگزای آزو دارد. نتایج کار حاضر نشان داد که فرایند اکسایش با استفاده از پتاسیم پراکسی دی سولفات فعال شده توسط حرارت ویا پرتو uv می تواند در تصفیه پساب های حاوی آلاینده های رنگی بسیار سریع، کارامد، اقتصادی و سازگار با محیط زیست عمل کند.

سنتز و شناسایی رنگدانه های جدید حساس کننده نور خورشید بر پایه کمپلکس های حاوی لیگاند های کربوکسیلیک اسید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده شیمی 1391
  لیلا نجفی   هاشم شهروس وند

پایان نامه حاضر متشکل از 5 بخش می باشد: در بخش اول، سنتز و شناسایی لیگاند 5-phenyl-1h-tetrazole و همین طور سنتز و شناسایی 6 کمپلکس از این لیگاند با فلز rucl3 و لیگاند های کمکی 1,10-phenanthroline 2,2?-bipyridine, bathophenanthroline, kscn شرح داده شده است. خواص فلورسانس (pl) و الکترولومینسانس (el) این کمپلکس ها برای استفاده در دیود های نور گسیل آلی (oled) ، مورد مطالعه قرار گرفت. علی رغم نشر قرمز کمپلکس های روتنیوم در oled ها، کمپلکس های این گروه دارای نشر غیرمعمول سبز و زرد با مقدار بیشینه طول موج el در ناحیه nm 500 و nm 575 و همچنین بیشینه شدت لومینسانس cd / m2 186 و cd / m2 208 می باشند. محاسبات dft در این کمپلکس ها نشان دهنده این امر است که، نوع نشر حاصل از این کمپلکس ها از مکانیسم فورستر تبعیت می کند. در بخش دوم سنتز و شناسایی 6 کمپلکس از لیگاند 5-phenyl-1h-tetrazole با فلز ycl3 شرح داده شده است. تمامی کمپلکس های سنتز شده دارای الکترولومینسانس در ناحیه near-ir و همچنین نشر سبز در ناحیه nm 750-550 می باشند. بالاترین شدت لومینسانس cd / m2 298 و بازده تبدیل cd /a 0.82 در ولتاژاعمالی v18 برای کمپلکس های این گروه به دست آمد. محاسبات dft یون فلزی ایتریوم و لیگاند های تترازول و 1,10-phenanthroline و 2,2?-bipyridine نشان دهنده یک هماهنگی خوب بین حالت سه تایی لیگاند و سطوح نشری 4d یون فلزی y(iii) است. در بخش سوم این پایان نامه، سنتز و شناسایی لیگاند 5-(2-pyridyl)-tetrazole و همین طور سنتز و شناسایی 6 کمپلکس از این لیگاند با فلز rucl3 و لیگاند های کمکی 1,10-phenanthroline, 2,2?-bipyridine, bathophenanthroline, kscn شرح داده شده است. طیف نشری el در این کمپلکس ها، نواری پهن در ناحیه nm 900-450 نشان می دهند. محاسبات cie، نشان دهنده نشر سبز – آبی و نارنجی در کمپلکس های این گروه می باشد. در بخش چهارم این پایان نامه سنتز و شناسایی لیگاند 5-(4-carboxy-phenyl)tetrazole و 6 کمپلکس از این لیگاند با فلز روتنیوم شرح داده شده است. در این بخش کمپلکس های جدیدی از روتنیوم با نشر سبز- آبی و بیشینه طول موج el در محدوده nm510 گزارش شده است. نشر pl در این کمپلکس ها سه نوار در بیشینه طول موج nm500 و nm 650 و nm700 نشان می دهند که ناشی از دو انتقال 1mlct و 3mlct از لیگاندهای کی لیت است. این امر نشان دهنده دو نشر همزمان قرمز و سبز – آبی در این کمپلکس ها می باشد. همین طور در این بخش کاربرد این کمپلکس ها به عنوان حساس کننده نور خورشید در سلول های خورشیدی با رنگینه های حساس به نور (dssc) در الکترولیت یداید – تری یداید و نیمه رسانای tio2 به عنوان الکترود کار و پلاتین به عنوان الکترود مخالف، تحت تابش استاندارد am 1.5 مورد مطالعه قرار گرفت. بهترین بازده تبدیل % 1.08 با ضریب پر شوندگی 45 و جریان مدار کوتاه 3.24 و ولتاژ مدار باز 0.65 و 32 ipce= برای کمپلکس [ru(tzba) (pytz)2 (ncs)] بدست آمد. محاسبات dft در این بخش، نشان دهنده تاثیر لیگاند 5-(2-pyridyl)-tetrazole در سطح انرژی homo رنگدانه و افزایش بازده سل می باشد. در بخش پنجم این پایان نامه، سنتز و شناسایی لیگاند 5-[n-acetato(2-pyridyl)]tetrazole و 6 کمپلکس این لیگاند با فلز روتنیوم و لیگاند های کمکی فنانترولین, بی پیریدین و تیوسیانات شرح داده شده است. کاربرد این کمپلکس ها به عنوان رنگدانه حساس کننده نور خورشید در dssc ها، تحت تابش استاندارد am 1.5 مورد مطالعه قرار گرفت. بهترین بازده تبدیل % 0.47 با ضریب پر شوندگی %37 و جریان مدار کوتاه 2.04 و ولتاژ مدار باز 55 .0 برای کمپلکس های این گروه بدست آمد. این کمپلکس علاوه بر 2, 2?-bipyridine در ساختار خود دارای لیگاند 5-(2-pyridyl)-tetrazole نیز می باشد ساختار تمامی کمپلکس ها و لیگاند های سنتز شده در این پایان نامه، توسط طیف سنجی هایft-ir, uv-vis, 1h-nmr, pl, icp-aes و chn شناسایی گردید.

تأثیر متیل جاسمونات و تنش شوری بر نمودهای بابونه آلمانی (matricaria chamomilia l.)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  رقیه منصوری   بابک عندلیبی

بابونه آلمانی (matricaria cammomila) یکی از شناخته ترین گیاهان دارویی از خانواده astraceae است که اغلب به عنوان ستاره گیاهان دارویی نامیده می شود. جاسمونیک اسید و متیل جاسمونات از سیگنال های مهم مولکولی در گیاهان به شمار می آیند که در پاسخ به تنش های زنده و غیر زنده و نیز در فرایندهای مربوط به رشد و توسعه گیاهان نقش بسیار مهمی را ایفا می کنند. شوری یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تولید محصولات زراعی را تحت تأثیر قرار می دهد. به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی متیل جاسمونات روی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک بابونه، در شرایط تنش شوری، آزمایشی در محل گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول پاشی با متیل جاسمونات در 5 سطح صفر،30، 60، 90 و120 میکرومولار و فاکتور دوم سطوح شوری بکار برده شده در4 سطح 3/2 (شاهد)، 5/6، 8 و 7/10 دسی زیمنس بر متر بود که با اضافه کردن nacl به خاک گلدان ها این مقادیر بدست آمد. عمل افشانه کردن متیل جاسمونات بر روی گیاهان بابونه در سه مرحله 1) سه الی چهاربرگی 2) درمرحله ساقه روی 3) در مرحله ظهورگل آذین انجام شد. نتایج نشان داد که تاثیر تنش شوری و متیل جاسمونات روی اغلب صفات مورفولوژیک، پارامترهای فیزیولوژیک فتوسنتزی، خصوصیات فیزیولوژیک غیر فتوسنتزی، خصوصیات کمی گل و اثر اصلی این تیمارها روی کیفیت گل یا میزان فلاونول-o-گلیکوزیدها معنی دار بود. سطوح مختلف شوری اثر معنی داری را روی اکثر صفات اندازه گیری شده داشت و با افزایش شوری فراتر از سطح 5/6 دسی زیمنس بر متر کلیه صفات مذکور کاهش معنی داری یافتند. بالاترین میزان هر یک از صفات متعلق به تیمار 5/6 و کمترین آن متعلق به تیمار 7/10 دسی زیمنس بر متر بود. با کاربرد متیل جاسمونات اکثر صفات اندازه گیری شده تحت تاثیر معنی دار این تنظیم کننده قرار گرفتند. نتایج نشان داد تحمل گیاه نسبت به شوری با کاربرد متیل جاسمونات افزایش یافت. بیشترین افزایش عملکرد و تخفیف اثرات تنش در گیاهان تیمار شده با غلظت های 60، 90 و 120 میکرومولار متیل جاسمونات مشاهده گردید. همچنین متیل جاسمونات توانست واریانس ایجاد شده توسط تنش شوری را در اکثر صفات اندازه گیری شده کاهش دهد.

بررسی کیفی آب رودخانه جاحرود(محدوده مطالعه بین سد لتیان و سد ماملو)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  عزیز عبدل زاده   عبدالحسین بری زنگنه

رودخانه جاجرود که بخش قابل ملاحظه ای از نیاز آبی شهر تهران را تأمین می کند، از منابع آب اصلی استان تهران محسوب می شود و به دلیل اهمیت آن، پایش کمی و کیفی این رودخانه همواره مورد توجه بوده است. ورود فاضلاب های شهری و روستایی، کشاورزی و صنعتی باعث آلودگی رودخانه جاجرود گردیده است. در این رساله با استفاده از داده های جمع آوری شده از ایستگاه های پایش شرکت آب و فاضلاب و آب منطقه ای تهران ، همچنین با استفاده از نتایج آزمایش نمونه های برداشته شده از 3 نقطه رودخانه جاجرود و سد ماملو در فصل بهار سال 1391 روند خود پالایی و تغییرات طولی پارامتر های کیفی آب رودخانه جاجرود و سد ماملو مورد آنالیز قرار گرفت. پارامترهای do، bod5 ، دما، ph، نیترات، فسفات، دبی، هدایت الکتریکی، قلیائیت، کل مواد جامد، مواد شیمیایی معدنی و فلزات در این دوره مورد بررسی قرار گرفت. مقدار غلظت اکسیژن محلول در محدوده میزان اشباع بود. مقدار پارامتر اکسیژن خواهی بیوشیمیایی نیز پایین و دارای تغییرات کمی بود.سایر پارامترهای مذکور در محدوده استاندارد آب شرب قرار داشتند، تنها کلیفرم مدفوعی و سرب از حد مجاز استاندارد آب شرب خارج می شدند. در این مطالعه برای پهنه بندی کیفیت آب از شاخص nsf-wqi استفاده شد. از مزایای این روش سادگی و در دسترس بودن پارامترهای کیفی مورد استفاده می باشد. طبق این شاخص ایستگاه های پایین دست دارای کیفیت آب پایین تری نسبت به ایستگاه های بالا دست می باشند. همچنین در ایستگاه بعد از مخزن سد کیفیت آب بهبود می یابد. علت این امر زمان ماند قابل توجه در مخزن سد است که سبب ته نشینی و زوال بخش قابل ملاحظه ای از آلودگی های رودخانه می شود. وضعیت کیفی آب در ایستگاه های پایین دست در طبقه ی خوب قرار دارند. مسیر اصلی رودخانه و مخزن سد ماملو توسط مدل ce-qual-w2 مدلسازی هیدرودینامیک و کیفی شد. مدل ce-qual-w2 مدلی دو بعدی است که توانایی مدل سازی رودخانه و مخزن را به صورت هم زمان دارد. خروجی این مدل بصورت نمایش تغییرات پارامترها در عمق و طول رودخانه همچنین تغییرات پارامتر ها در طول مکان و زمان شبیه سازی می باشد. از جمله قابلیت های این مدل انواع و دقت نتایج خروجی می باشد که حتی با وجود کم بودن دامنه ی تغییرات پارامترهای ورودی ، خروجی های مدل صحت خوبی را نشان دادند. در کل اگرچه در مجاورت مراکز جمعیتی کیفیت آب رودخانه کاهش می یابد ولی به علت توان بالای پالایش طبیعی رودخانه، آب ورودی به مخزن دارای کیفیت خوبی می باشد. همچنین به دلیل افزایش زمان ماند در مخزن سد ماملو کیفیت آب خروجی افزایش می یابد.

تهیه و شناسایی فتوکاتالیزور میان حفره tio2/sba-15 برای تخریب آلاینده های سمی آب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  فهیمه السادات حسینی   ابراهیم احمدی

آلودگی های محیط زیست ایجاد شده از طریق فاضلاب های صنعتی یکی از موضوع های مورد توجه امروز است. پساب های ناشی از کارخانجات نساجی یکی از مهمترین منابع آلودگی آب به شمار می-آید. اکسیدهای فلزی نیمه رسانا مانند tio2 کارایی بسیار خوبی در حذف آلاینده های رنگی آب نشان می دهد و به دلیل فعالیت بالا، پایداری شیمیایی و فتوشیمیایی، ارزان و غیر سمی بودن آن بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور افزایش فعالیت نوری تیتانیوم دی اکسید در حذف آلاینده ها اولاً باید ذرات آن به حد کافی کوچک باشد تا تعداد مکان های فعال در واحد سطح افزایش یابد اما ذرات کوچک تمایل به تجمع و انباشتگی دارند، ثانیاً جدا کردن و بازیافت ذرات ریز بسیار مشکل است. به منظور حل این مشکل پیوند کردن tio2 روی سطح sba-15 امروزه توجه زیادی را به خود جلب کرده است. هدف این پروژه تهیه و استفاده از tio2/sba-15 برای تخریب رنگ متیلن بلو است. ترکیبات tio2/sba-15 با مقدارهای متفاوت tio2 ( %5/41-9/7) تهیه و با روش های xrd، ft-ir، sem و icp شناسایی شدند. فعالیت فتوکاتالیزوری ترکیبات tio2/sba-15(x%) تهیه شده به منظور تخریب متیلن بلو اندازه گیری شد. فتوکاتالیزورهای تهیه شده عملکرد بهتری از فتوکاتالیزور p-25 داشتند.

بررسی کارایی فرایندهای اکسایش پیشرفته در حذف مواد آلی در مقادیر کم با استفاده از پراکسی دی سولفات فعال شده به وسیله نور مرئی و کاتالیزورهای فلزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  فاطمه فرزانه   محمد حسین رسولی فرد

رنگ های سنتزی به طور گسترده در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. اکثر این رنگ ها به دلیل ایجاد کمپلکس های قوی، غیرقابل تجزیه بیولوژیکی بوده و فرایندهای متداول تصفیه فاضلاب روش موثری برای حذف آن ها محسوب نمی گردد. از بین تمام روش های تصفیه، فرایندهای اکسایش پیشرفته (aops) یکی از جدیدترین روش ها جهت تصفیه پساب های آلوده به مواد آلی مقاوم می باشد. تقریباً تمام انواع فرایندهای اکسایش پیشرفته بر پایه تولید رادیکال های بسیار فعال بنا شده اند که قادر هستند طیف وسیعی از آلاینده های آلی را به سرعت اکسید نمایند. رنگ های سنتزی به گروه های مختلفی تقسیم بندی می شوند که از میان آنها، رنگ های آزو عمده ترین گروه آلاینده ها می باشند. ساختار ماده ی رنگزای بنفش مستقیم 3 دی آزو و ساختار ماده ی رنگزای قهوه ای مستقیم 166 تری آزو می باشد. این رنگ ها جهت رنگرزی پارچه های نخی، ابریشمی و الیاف سلولزی به کار برده می شوند. رساله حاضر به مطالعه تخریب این مواد رنگزای آلی از محلول آبی توسط فرایند اکسایش پیشرفته با فعال سازی پراکسی دی سولفات در دو سیستم اکسایشی مختلف با استفاده از نور مرئی و کاتالیزور فلزی نقره پرداخته است. در سیستم visible/s2o82- از لامپ کم مصرف جهت فعال سازی پراکسی دی سولفات استفاده شده است، این روش نسبت به کاربرد متداول لامپ های uv، اقتصادی، مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست عمل کرده و موجب حذف مطلوب آلاینده های آلی می-شود. پارامترهای مورد بررسی نشان داد که با افزایش غلظت پراکسی دی سولفات میزان حذف بیشتری حاصل می شود. در سیستم ag+/s2o82- یون نقره از طریق دو روش افزودن نمک نقره نیترات به نمونه و تولید یون نقره در محل با استفاده از روش الکتروشیمیایی، جهت فعال سازی پراکسی دی سولفات به کار برده شده است. نتایج نشان داد به کارگیری ورق نقره در سیستم الکتروشیمیایی به دلیل تولید در محل یون نقره و واکنش همزمان آن با پراکسی دی سولفات موجب کارایی بهتر و کاهش میزان مصرف پراکسی دی سولفات می شود. تغییرات طیف جذبی مواد رنگزا طی فرایند حذف توسط سیستم های فوق نشان داد که پیک جذبی این مواد رنگزا در طول موج ماکزیمم آن ها در شرایط بهینه سیستم به شدت کاهش می یابد که دلالت بر تخریب ماده رنگزا را دارد.

بررسی کارایی فرایند های اکسایش پیشرفته در حذف ماده آلاینده آلی ارگانوفسفره (دیازینون) از خاک های آلوده در حضور پراکسی دی سولفات فعال شده
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1392
  مینا اکرمی   محمد حسین رسولی فرد

در سال های اخیر، آلودگی های محیط زیست از دغدغه های اصلی همه جوامع بوده است و با توجه به این-که آلودگی خاک با تاثیر بر آب های سطحی و زیرزمینی می تواند باعث آلوده شدن سایر محیط ها شود، لزوم بررسی و آزمودن روش های نوین پالایش انکارناپذیر است. در این پژوهش جهت حذف ماده آلی ارگانوفسفره دیازینون، که به عنوان حشره کش و آفت کش کاربرد دارد، از خاک های آلوده، روش جدیدی با استفاده از پراکسی دی سولفات فعال شده مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظور نخست حذف دیازینون به وسیله پرسولفات در غلظت های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. دیازینون استخراج شده از خاک در هر بار آزمایش به وسیله کروماتوگرافی گازی اندازه گیری و ارتفاع پیک آنالیت به عنوان معیاری از غلظت دیازینون در خاک در نظر گرفته شد. برای بررسی اثر پارامترهای مختلف و درصد مشارکت و میزان اثر گذاری هر پارامتر از طراحی آزمایش تاگوچی با 5 پارامتر در 4 سطح مختلف (آرایه l16) استفاده شد و "دما" به عنوان مهم ترین پارامتر مشخص گردید. بیشترین درصد حذف به دست آمده برابر 90% بود، هم چنین نتایج آزمایش ها نشان داد که در مقایسه با تابش فرابنفش، دما در فعال سازی پرسولفات بسیار موثرتر است. بنابراین، با توجه به عدم تولید محصولات جانبی، پرسولفات فعال شده به عنوان روشی مناسب جهت تصفیه خاک های آلوده به مواد آلاینده آلی قابل استفاده است.

تهیه ی کامپوزیت کیتوسان-پلی وینیل الکل حاوی نانوذرات تیتانیوم دی اکسید و مطالعه ی خصوصیات جذبی-تخریبی آن در حذف ماده ی آلی رنگزا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1392
  وحیده مظفری   محمد حسین رسولی فرد

در سال¬های اخیر، مشکلات زیست محیطی ناشی از آلودگی منابع آب توسط مواد رنگزا توجه زیادی را به خود جلب کرده است. فرایندهای جذب، یکی از روش¬های موثر در حذف آلاینده¬ها از فاضلاب¬ها می¬باشند. کیتوسان به¬عنوان یک بیوجاذب پلیمری، کارایی بالایی را در حذف مواد رنگزا از خود نشان می¬دهد. در کار پژوهشی حاضر به منظور بهبود خواص فیزیکی وشیمیایی کیتوسان در محیط¬های اسیدی از پلی وینیل الکل استفاده شد. در بهینه¬سازی فرایند جذب و بررسی عوامل موثر مانند ph، زمان تماس، مقدار مصرفی جاذب و غلظت ماده¬ی رنگزا از روش رویه¬ی پاسخ استفاده شد. مقدار بهینه ظرفیت جذب برابر با 95/842 میلی¬گرم بر گرم بود که با مقدار پیش¬بینی¬شده توسط روش رویه¬ی پاسخ مطابقت داشت. در ادامه به منظور بررسی فرایند جذب- تخریب فتوکاتالیزوری ماده رنگزا نانوذرات تیتانیوم دی اکسید در ساختار کامپوزیت به¬کار برده شد. در این راستا، به منظور بهینه¬سازی فرایند جذبی- تخریبی و عوامل موثر بر آن (ph، زمان تماس، مقدار کامپوزیت و غلظت ماده¬ی رنگزا) از روش تاگوچی استفاده شد. سپس کارایی کامپوزیت کیتوسان- پلی وینیل الکل حاوی نانو ذرات تیتانیوم دی اکسید در طی چرخه¬های متوالی در حضور نور مرئی مطالعه شد. بررسی ایزوترم¬های تعادلی نشان داد که داده¬های حاصل با ایزوترم فروندلیچ مطابقت دارد. نتایج حاصل از بررسی سینتیکی نشان داد که فرایند جذب از مدل سینتیکی درجه دوم و فرایند جذب – تخریب فتوکاتالیزوری نیز از مدل سینتیکی درجه اول تبعیت می¬کند. به¬منظور بررسی ساختار و مورفولوژی کامپوزیت¬های تهیه شده از آنالیزهای ft-ir، پراش پرتو ایکس و میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی استفاده گردید.

مطالعه بر روی کاربرد مایعات یونی در تعیین آلاینده های زیست محیطی آلی و معدنی با روش های ریزاستخراج مایع-مایع همگن و فاز جامد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  مهدی حسینی   ناصر دلالی

این رساله از پنج بخش تشکیل شده است، در بخش اول، باز های شیف (3,3-(z,1z)-(propane-1,2-diylbis(azan-1-yl-1-ylidene))bis(methan-1-yl-1-ylidene)bis(4-bromophenol) به اختصار (l1) و (3,3-(z,1z)-(ethane-1,2-diylbis(azan-1-yl-1-ylidene))bis(methan-1-yl-1-ylidene)bis(4-bromophenol) به اختصار (l2) سنتز شدند و با استفاده از طیف بینی های ft-ir، c-nmr و h-nmr سنتز آنها تایید شد. در بخش دوم، مایعات یونی با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی متفاوتی سنتز شدند. مایع یونی اول به اختصار [h(mim)2[br][cl]، مایع یونی دوم به اختصار [hmim][cl] ، مایع یونی سوم به اختصار [omim][cl] و مایع یونی چهارم به اختصار [omim][i] می-باشند. سنتز موفقیت آمیز مایعات یونی اشاره شده با استفاده از طیف بینی های ft-ir، c-nmr و h-nmr تایید شدند. در ادامه سنتز، دو نوع فاز جامد بر پایه سیلیکای اصلاح شده با مایعات یونی تهیه شدند. فاز جامد اول که به اختصار پروپیل متیل ایمیدازول-سیلیس/سیلیکا نامیده می شود که در اثر نشاندن مایع یونی 1-methyl-3-(3-(triethoxysilyl)propyl)-1h-imidazol-3-ium chloride و فاز جامد دوم به اختصار پروپیل پیریدین سیلیس/سیلیکا نامیده می شود که در اثر نشاندن مایع یونی1-(3-trimethoxysilyl)propyl)pyridinium chloride بر روی بستر سیلیکا تهیه شدند. با استفاده از طیف بینی های ft-ir و xrd سنتز موفقیت آمیز آنها تایید شدند. در بخش سوم، کاربرد روش ریز استخراج تشکیل حلال درجا بمنظور اندازه گیری مقادیر ناچیز کبالت در نمونه های حقیقی مختلف با استفاده از لیگاند باز شیف l1 به عنوان عامل کمپلکس کننده و مایع یونی [hmim][pf6] به عنوان فاز آلی استخراج کننده مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. اثر پارامتر های مختلف بر فرایند ریز استخراج مطالعه و مقادیر بهینه برای استخراج کبالت تعیین شدند. ارقام شایستگی روش که نشان دهنده کارایی روش بوده شامل گستره دینامیکی خطی برابر ng ml-1 1000-2/0، حد تشخیص روش برابر ng ml-1 06/0، دقت نسبی روش (rsd) برابر 8/1% و فاکتور تغلیظ برابر 100 بدست آمدند. در بخش چهارم، کاربرد روش ریز استخراج تشکیل حلال درجا بمنظور اندازه گیری مقادیر ناچیز متیل ترشیو بوتیل اتر در نمونه های حقیقی مختلف با استفاده از مایع یونی [omim][pf6] به عنوان فاز آلی استخراج کننده مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. اثر پارامتر های مختلف بر فرایند ریز استخراج مطالعه و مقادیر بهینه تعیین شدند. ارقام شایستگی روش شامل گستره دینامیکی خطی برابر ng ml-1 50-1/0، حد تشخیص روش برابر ng ml-1 09/0، دقت نسبی روش (rsd) برابر 9/1% و فاکتور تغلیظ برابر 5/5 حاصل شد. در بخش پنجم، از روش استخراج فاز جامد بمنظور جداسازی/تغلیظ و اندازه گیری کروم (vi) با استفاده از فاز جامد سبز با نام اختصاری [pmim-si][cl]/sio2 استفاده شد. تاثیر پارامتر های تجزیه ای مختلف بر فرایند استخراج (یا جذب) شامل ph محلول نمونه، غلظت کروم، مقدار فاز جامد، سرعت عبور محلول نمونه و حجم محلول نمونه و بعد از نگهداری آنالیت بر روی فاز جامد اثر پارامتر های موثر بر بازیابی کروم از روی فاز جامد (شویش و واجذب) شامل نوع شوینده، غلظت شوینده، حجم شوینده و سرعت شویش با استفاده از تکنیک طراحی آزمایش های ( با استفاده از نرم افزار استاتو گرافیک در دو مرحله غربالگری و روش سطح پاسخ مورد مطالعه قرار گرفت و بهینه سازی انجام شد. ارقام شایستگی روش، شامل گستره دینامیکی خطی برابر µg l-1 2000-5، حد تشخیص روش برابر µg l-1 48/0، فاکتور تغلیظ و دقت نسبی روش به ترتیب برابر 7/16 و 8/2% بدست آمدند. در ادامه کاربرد روش در اندازه گیری مقادیر کروم در نمونه های حقیقی مورد بررسی و نتایج حاصله که حاکی از صحت مناسب روش می باشد، بدست آمد.