نام پژوهشگر: فرهاد زینلی بهزادان

بررسی نظریه قرآن کریم درباره نسبت دین و اخلاق
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1390
  فرهاد زینلی بهزادان   کاظم قاضی زاده

بررسی نظریه قرآن کریم درباره نسبت دین و اخلاق، به استنباطِ پاسخ قرآن کریم به مساله رابطه دین و اخلاق می پردازد و روش این بررسی تحلیلی است. هدف از این بررسی بهره گیری از نتایجِ آن در مطالعاتِ فقهی و تنظیمِ برنامه هایِ تربیتی است. مطالعه شواهد قرآنی نشان می دهد که دین از منظرِ معناشناختی، رابطه ای نزدیک با اخلاق دارد و واژه «الله» به عنوانِ واژه مرکزی در حوزه دین، با مفاهیمِ اخلاقی گره خورده است. همچنین مطالعه شواهد قرآنی نشان می دهد که دین از منظرِ معرفت شناختی وابسته به اخلاق است و بسیاری از شرایع ریشه در اخلاق دارند اما از منظر غایت شناختی، دین تکمیل کننده اخلاق است. غایتِ نهایی دین تامینِ آرامش قلبی انسان است که بدونِ اخلاق ممکن نیست. آیاتِ قرآن کریم از وابستگی مفهومی اخلاق به دین دفاع نمی کنند و می توان مفهومِ اخلاق را با مفهومِ اعتدالِ نفسانی تعریف کرد اما آیاتِ قرآن کریم از وابستگی روان شناختی اخلاق به دین دفاع می کنند و بدونِ انگیزه های دینی نمی توان به تمامِ احکامِ اخلاقی عمل کرد. می توان از مطالب به ظاهر ضداخلاقی در قرآن کریم، تحلیل هایی ارایه کرد که سازگاری آنها با اخلاق روشن گردد. این تحلیل ها به طور عمده مبتنی بر تعریفِ صحیح از مفهومِ عدالت و مصلحت است.