نام پژوهشگر: رخساره جعفری

طنز در مثنوی های عطار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  رخساره جعفری   مجتبی بشردوست

چکیده همان گونه که کلام جدّ عطار متضمن معانی بلند عرفانی است، مفاهیم طنزآمیز او نیز شایان توجّه است. لذا در پی دست یافتن به محتوا و درون مایه طنز های او حکایات طنزآمیز مثنوی های او مورد بررسی قرار گرفت. و بر این اساس مجموعه حاضر در دو فصل و بخش پایانی به عنوان سخن آخر تنظیم گردید؛ که هر کدام از فصول به بخش های متعددی تقسیم بندی شده است. در فصل اول (کلیات و تعاریف)، به ماهیت خنده، رسالت، اهداف و انگیزه های طنزپرداز، پیشینه طنز درغرب، اسلام و ادبیات فارسی، تعاریفی از انواع شوخ طبعی پرداخته شد. در فصل دوم، که در حکم تنه اصلی این پایان نامه است، ابتدا توضیح مختصری درباره هر یک از مثنوی های عطار ارائه شد، سپس به طبقه بندی طنز در چهار بخش اصلی پرداخته شد، که هر یک از این چهار بخش خود به بخش های دیگر تقسیم شده است. و سپس علت گرایش او به طنز از انواع شوخ طبعی و شیوه های رایج در طنز و شوخ طبعی بیان شده و در نهایت نمودارها و جدا ولی مرتبط با حکایت های طنز آمیز آورده شده است. در سخن آخر که بخش پایانی این مجموعه است به بیان چند نکته در مورد طنز های عطار پرداخته شده است. به نظر می رسد که طنز در آثار عطار برای نقد مسائل سیاسی، اجتماعی صوفیانه و فلسفی به کار گرفته شده است. در این رساله از 77 منبع استفاده شده است. کلید واژه: طنز، شوخ طبعی، انواع شوخ طبعی، عطار، طنز عطار. چکیده همان گونه که کلام جدّ عطار متضمن معانی بلند عرفانی است، مفاهیم طنزآمیز او نیز شایان توجّه است. لذا در پی دست یافتن به محتوا و درون مایه طنز های او حکایات طنزآمیز مثنوی های او مورد بررسی قرار گرفت. و بر این اساس مجموعه حاضر در دو فصل و بخش پایانی به عنوان سخن آخر تنظیم گردید؛ که هر کدام از فصول به بخش های متعددی تقسیم بندی شده است. در فصل اول (کلیات و تعاریف)، به ماهیت خنده، رسالت، اهداف و انگیزه های طنزپرداز، پیشینه طنز درغرب، اسلام و ادبیات فارسی، تعاریفی از انواع شوخ طبعی پرداخته شد. در فصل دوم، که در حکم تنه اصلی این پایان نامه است، ابتدا توضیح مختصری درباره هر یک از مثنوی های عطار ارائه شد، سپس به طبقه بندی طنز در چهار بخش اصلی پرداخته شد، که هر یک از این چهار بخش خود به بخش های دیگر تقسیم شده است. و سپس علت گرایش او به طنز از انواع شوخ طبعی و شیوه های رایج در طنز و شوخ طبعی بیان شده و در نهایت نمودارها و جدا ولی مرتبط با حکایت های طنز آمیز آورده شده است. در سخن آخر که بخش پایانی این مجموعه است به بیان چند نکته در مورد طنز های عطار پرداخته شده است. به نظر می رسد که طنز در آثار عطار برای نقد مسائل سیاسی، اجتماعی صوفیانه و فلسفی به کار گرفته شده است. در این رساله از 77 منبع استفاده شده است. کلید واژه: طنز، شوخ طبعی، انواع شوخ طبعی، عطار، طنز عطار.