نام پژوهشگر: محمد زکریانژاد

بررسی سینتیک واکنش بین دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلاتها، nh و sh- اسیدهای متفاوت در حضور تری فنیل فسفین، ایزوکینولین و تری فنیل فسفیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1389
  محمد زکریانژاد   سید مصطفی حبیبی خراسانی

در این تحقیق سینتیک واکنش بین دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلاتها، nh و sh- اسیدهای متفاوت در حضور واکنشگرهای تری فنیل فسفین، ایزوکینولین و تری فنیل فسفیت با استفاده از تکنیک اسپکترو فتومتری uv مورد بررسی قرار گرفته است. رسم منحنیهای انطباق مرتبه اول و دوم و محاسبه ثابت سرعت واکنش با استفاده از نرم افزار نصب شده بر روی دستگاه uv به طور خودکار انجام شده است. با محاسبه ثابت سرعت واکنش در دماهای متفاوت، پارامترهای اکتیواسیون واکنش (ea ، ، و ) با استفاده از معادلات آرنیوس و آیرینگ به دست آمده است. در بررسی سینتیک واکنش بین واکنشگرهای تری فنیل فسفین، دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلات و nh- اسیدهای متفاوت، نتایج جالبی از مطالعه اثر حلال، ساختار واکنشگرها ( گروههای آلکیل متفاوت در ساختار دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلات و nh- اسیدهای متفاوت) و همچنین غلظت واکنشگرها بر روی ثابت سرعت واکنش به دست آمده است. در تمام حلالها و دماهای مورد مطالعه، واکنش از سینتیک مرتبه دوم تبعیت نموده و مرتبه واکنش نسبت به غلظت واکنشگرهای تری فنیل فسفین، دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلاتها و nh- اسیدهای شرکت کننده در واکنش به ترتیب 1، 1 و 0 به دست آمده است. بر طبق نتایج تجربی به دست آمده، یک مکانیسم منطقی برای واکنش پیشنهاد شده و اولین مرحله شرکت کننده در مکانیسم واکنش (k2) به عنوان مرحله تعیین کننده سرعت شناخته شده است. در بررسی سینتیک واکنش بین ایزوکینولین، دی متیل استیلن دی کربوکسیلات و nh- اسیدهای متفاوت، نتایج نشان می دهد که واکنش از سینتیک مرتبه دوم تبعیت می کند و مرتبه واکنش نسبت به واکنشگرهای ایزوکینولین، دی متیل استیلن دی کربوکسیلات و nh- اسید به ترتیب 1، 1 و 0 به دست آمده است. اگرچه سرعت واکنش در حضور واکنشگر ایزوکینولین بطور قابل ملاحظه ای کاهش یافت اما، با یک مکانیسم مشابه با واکنش قبل (واکنش در حضور واکنشگر تری فنیل فسفین) انجام می شود و این بار نیز اولین مرحله از مکانیسم پیشنهادی مرحله تعیین کننده سرعت شناخته شده است. در بررسی سینتیک سومین واکنش (واکنش بین تری فنیل فسفیت، دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلات و sh- اسیدهای متفاوت(، نتایج نشان می دهد که این بار نیز واکنش از سینتیک مرتبه دوم تبعیت می کند اما مرتبه واکنش نسبت به واکنشگرهای تری فنیل فسفیت، دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلات و sh- اسیدهای شرکت کننده در واکنش به ترتیب 0، 1 و 1 به دست آمده است. واکنش با یک مکانیسم متفاوت نسبت به دو واکنش قبل انجام می شود. نتایج جالبی از مطالعه اثر ساختار sh- اسیدها و دی آلکیل استیلن دی کربوکسیلاتها در حلالها و دماهای متفاوت به دست آمده است. اولین مرحله شرکت کننده در مکانیسم پیشنهادی به عنوان مرحله تعیین کننده سرعت شناخته شده است و این نتیجه با استفاده از تقریب حالت پایا به اثبات رسیده است.