نام پژوهشگر: طاهره ولدبیگی

بررسی خواص ضدمیکروبی برخی گونه های گلسنگ استان ایلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم پایه 1391
  حسین مرادی   آرمان رستم زاد

گلسنگ ها اجتماعی از قارچ ها همراه با جلبک ها یا سیانوباکترها هستند. استفاده از گلسنگ ها در طب سنتی از روزگاران قدیم در بسیاری از کشورها مرسوم بوده و در درمان بیماری هایی مثل تب زرد، صرع، تشنج، نقرس و عفونت های میکروبی کاربرد داشته اند. اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا از جمله مهم ترین عوامل مسبب عفونت بیمارستانی هستند. با توجه به مقاومت روز افزون میکروارگانیسم ها و گرایش عمومی به ترکیبات طبیعی و همچنین مصرف گلسنگ ها در طب سنتی در نواحی متعددی از دنیا، شناسایی گلسنگ های بومی و بررسی اثرات ضدمیکروبی آنها از اهمیت خاصی برخوردار است. گونه های گلسنگ از قسمت های مختلف استان ایلام جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه شناسایی گردید. از بخش های مختلف بیمارستان باکتری های اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروژینوزا به ترتیب با فراوانی 5، 4 و2 گونه جداسازی و شناسایی گردیدند. عصاره های متانولی و استونی 10 گونه از این گلسنگ ها بوسیله سوکسله تهیه شد. پس از تهیه غلظت های مختلف از این عصاره ها، به روش انتشار دیسک بر روی باکتری ها و قارچ های بیماری زا تاثیر داده شد. از 16 نوع آنتی بیوتیک برای تعیین مقاومت دارویی باکتری ها، از نیستاتین به عنوان شاهد مثبت قارچ-ها و از دی متیل سولفوکساید 10 درصد به عنوان شاهد منفی استفاده شد.mic و mbc نیز برای آنها تعیین گردید. نتایج نشان داد که از بین 10 گونه گلسنگ مورد بررسی عصاره متانولی چهار گونه خواص ضدباکتریایی و 5 گونه از آنها فعالیت ضدقارچی داشتند. عصاره این گلسنگ ها به طور معنی داری بر روی باکتری های گرم مثبت بیشتر از باکتری های گرم منفی تاثیر داشتند. از بین باکتری های گرم مثبت و منفی به ترتیب استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیا کلی حساسترین باکتری ها به عصاره ها شناخته شدند. مقاومترین باکتری ها سالمونلا تیفی و پروتئوس میرابیلیس بودند که تنها عصاره placidium semaforonense بر آنها تاثیر داشت. بیشترین فعالیت ضدباکتریایی را گلسنگ protoparmeliopsis muralis و بیشترین فعالیت ضدقارچی را گونه fulgensia fulgens نشان دادند. عصاره این دو گلسنگ از اکثر آنتی بیوتیک ها و برخی مواد ضدعفونی کننده بر روی باکتری ها و همچنین از نیستاتین بر روی قارچ ها موثرتر بودند. بنابراین عصاره ی متانولی گلسنگ های p. muralis و f. fulgens می-توانند به عنوان یک فراورده ی ضدمیکروبی طبیعی، بر علیه این میکروارگانیسم ها جایگزین داروهای شیمیایی گردند.

تعیین میزان آلودگی پساب کارخانه سیمان ایلام به نیکل و بررسی جذب آن توسط جلبک گراسیلاریا و خواص ضد میکروبی آن.
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم پایه 1391
  هدی قدوسی نژاد   طاهره ولدبیگی

یکی از مهم ترین مسائل دنیای امروز آلودگی محیط زیست به فلزات سمی و خطرناک می باشد. استفاده از فلزات سنگین و ترکیبات آن ها در فرآیندهای مختلف صنعتی منجر به انباشتگی این فلزات در مواد دورریز و پساب ها می-شود. فلزات سنگین در زمره موادی هستند که تخلیه مقادیر کم آن ها در محیط منجر به ایجاد اثرات سوء شدیدی بر اکوسیستم حیاتی می گردد. تمامی فلزات سنگین، بسیار سمی و بازگشت ناپذیر به محیط زیست می باشند. این فلزات به علت حلالیت در آب، آلودگی منابع آب و نهایتاً خاک را سبب می شوند. علاوه بر سمیت این فلزات، خاصیت تجمع پذیری آن ها در موجودات زنده، اهمیت بهداشتی آن ها را بیشتر نموده است. بنابراین باید به دنبال روشی کارآمد و مناسب برای حذف فلزات سنگین از محیط زیست بود که برای این منظور به روش جذب زیستی به دلیل سازگاری بالا با محیط زیست و اقتصادی بودن پرداخته شده است. جاذب های زیستی می توانند با استفاده از بستر رشد مقرون به صرفه و یا از محصولات جانبی صنایع بدست آیند. با توجه به مشکلات موجود در کشور در مورد فاضلاب های صنایع و فراوانی غلظت فلزات سنگین در این پساب ها تکنولوژی جذب زیستی می تواند به عنوان یکی از روش های مناسب برای حذف و کاهش فلزات سنگین استفاده شود. در این مطالعه جذب فلز نیکل توسط جلبک گراسیلاریا و خواص آنتی باکتریال این جلبک مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی در این تحقیق عواملی مانند ph، ایزوترم، سینتیک و مقدار جلبک در جذب فلز نیکل و همچنین تأثیر عصاره جلبک بر روی 5 باکتری که شامل 3 باکتری گرم مثبت staphylococcus aureus، streptococcus epidermis، enterococci faecalis و 2 باکتری گرم منفی escherichia coli و proteus mirabilis می باشند مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج آزمایش بررسی جذب فلز توسط جلبک گراسیلاریا نشان داد که حداکثر جذب فلز به وسیله جلبک در ph بهینه 5 انجام شد. با افزایش ph از 2 تا 5 مقدار جذب افزایش یافت اما در ph بالاتر از 5 مقدار جذب کاهش یافت. حداکثر مقدار فلز جذب شده 63/0 میلی مول بر گرم، و موثرترین مقدار جلبک در جذب فلز نیکل 5/1 گرم می باشد. همچنین نتایج این آزمایش بیان می کند که بیشترین میزان جذب توسط جلبک در 15 دقیقه ابتدایی صورت گرفت و بعد از 2 ساعت جذب فلز توسط جلبک به تعادل رسیده و از این زمان به بعد مقدار جذب به کندی صورت می گیرد. آزمایش هایی که در زمینه بررسی خواص آنتی باکتریال جلبک انجام شد نشان داد بیشترین مهار در غلظت 1000 میلی گرم در میلی لیتر انجام شد. نتایج بیان می کند که از میان 5 باکتری گرم مثبت و گرم منفی مورد آزمایش بیشترین میزان تأثیر عصاره مربوط به باکتری گرم مثبت staphylococcus aureus است. بنابراین نتایج این آزمایش نشان داد که عصاره جلبک گراسیلاریا خواص ضدمیکروبی بسیار خوبی دارد.

جداسازی وشناسایی باکتری های تولید کننده بیوسورفاکتانت ازمخازن نفتی، نفت شهر کرمانشاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم 1391
  محمد جواد مصطفی پور رمی   طاهره ولدبیگی

بیوسورفکتانت ها ترکیبات زیستی آمفی فیلیکی تولید شده بصورت خارج سلولی یا بخشی از غشاء های سلول بوسیله انواع باکتری ، مخمر و قارچ هستند که کاربرد وسیعی در حذف آلودگی های آلی و فلزی محیط زیست، افزایش بازیافت نفت، صنایع آرایشی، پزشکی، بهداشتی و کشاورزی دارند.هدف از این پژوهش شناسایی باکتری-هایی بود که قابلیت به کارگیری در فرایند ازدیاد برداشت نفت و فعالیت های پزشکی را داشته باشند. در این پژوهش 88 سویه باکتریایی، از نمونه های مختلف نفت، آب و خاک آلوده به نفت از مخازن نفتی نفت شهر کرمانشاه، بر روی محیط کشت اختصاصی باکتری های تجزیه کننده نفت جداسازی شدند. فعالیت همولیتیک، فعالیت امولسیفیه کنندگی و اندازه گیری کشش سطحی به ترتیب به عنوان غربالگری اولیه و جداسازی مولدین بیوسورفکتانت مورد استفاده قرار گرفتند.بیست وچهار سویه از بین سویه های جداسازی شده دارای فعالیت همولیتیک بودند که از میان آنها 12 سویه فعالیت امولسیفیه کنندگی بالای 70 درصد داشتند و در نهایت از میان آنها 4 سویه 43، 47، 83 و 88 قادر به رساندن کشش سطحی به کمتر از mn/m40 بودند. سویه های انتخابی در این پژوهش، دوسویه باکتری43 و47 بی هوازی اختیاری، گرم مثبت و میله ای شکل و دو سویه باکتری 83 و88 بی هوازی اختیاری، گرم منفی، میله ای و کوکوباسیلی شکل هستند که براساس تست های بیوشیمیایی، به ترتیب به عنوان باسیلوس سرئوس43، باسیلوس پومیلیس47، سودوموناس آئروژینوزا83، آسینتوباکتر لوفی88 شناسایی شدند. همچنین نتایج بررسی تست مقایسه ای سمیت نفت خام سویه های انتخابی همراه با سوبسترا هیدروکربن نفت نسبت به میزان رشد سویه ها بدون سوبسترا هیدروکربن نفت به ترتیب در سویه های آسینتوباکتر لوفی88، باسیلوس پومیلیس47، باسیلوس سرئوس43 و پسودوموناس آئروژینوزا83 بدست آمد. ماهیت بیوسورفکتانت ها با کروماتوگرافی لایه نازک مشخص گردید، از نوع گلیکولیپیدی بودند. همچنین تمام بیوسورفکتانت های تولیدی سویه های انتخابی دارای فعالیت ضد باکتریایی بر علیه شش باکتری عفونت زا، استافیلوکوکوس اورئوس 1112 ptcc، اشرشیا کلی 1330 ptcc ، سودوموناس آئروژینوزا 1074 ptcc، استافیلوکوکوس اپیدرمیس 2405 atcc، پروتئوس میرابیلیس 2601 atcc و سالمونلا تیفی موریوم1679 atcc بودند. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق مشاهده شده که هرچه سویه-های باکتری امولسیون سازی بالای 70 درصد وکاهش کشش سطحی زیرmn/m 40 داشته باشند قادر به تولید بیوسورفکتانت، تجزیه نفت خام و دارای اثرات ضد میکروبی قوی تری می باشند.

بررسی خواص ضد میکروبی و ضد سرطانی عصاره گیاهان خرزهره و تیمبرا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم پایه 1391
  سمیه سبزعلی   طاهره ولدبیگی

چکیده: گیاه درمانی در بیماری ها و به ویژه بیماری های عفونی در سال های اخیر روند رو به رشدی پیدا کرده است. سرطان، بزرگترین عامل مرگ و میر در میان انسان ها بوده و درمان های امروزی آن اغلب چندان موثر نبوده و با اثرات جانبی نامطلوب همراه هستند. بنابراین با در نظر گیری عدم پاسخ مطلوب به درمان و رشد سریع بیماری تلاش برای تهیه داروهای موثرتر با سمیت کمتر ضروری است. امروزه بیماری های عفونی ایجاد شده توسط باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک نیز به یک معضل جهانی تبدیل شده است . عصاره واسانس برخی از گیاهان حاوی ترکیباتی باخواص ضد سرطانی و ضد باکتریایی می باشند که از جمله آنها ترکیبات گلیکوزیدی و تیمول وکارواکرول اشاره کرد که در گیاهان خرزهره و تیمبرا به مقدار فراوان دیده می شوند. در این پژوهش خواص ضدباکتریایی با روش انتشار در دیسک و اندازگیری micو mbc با روش روش رقیق سازی مایع، و خواص ضد سرطانی با روش رنگ آمیزی mtt بررسی شد. مقایسه نتایج ضد باکتریایی عصاره هیدروالکلی خرزهره نشان داد که قطر هاله مهاری عصاره هیدروالکلی در مقایسه با دیگر عصاره های استفاه شده در سایر پژوهش ها در غلظت مشابه بیشتر بوده است، تا کنون کار مشابه ای بر روی عصاره گیاه تیمبرا انجام نشده است اما نتایج در مقایسه با عصاره گیاهان دیگر مثل گیاه خرزهره، نشان داد که عصاره گیاه، خواص ضد باکتریایی و ضد قارچ موثر و قابل توجهی داشته، تاثیر عصاره هیدروالکلی تیمبرا بر باکترهای گرم مثبت بیشتر از باکتری های گرم منفی می باشد. آنالیز آماری نمونه ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین گروه ها وجود دارد و با کاهش غلظت، تاثیر ضدسرطانی عصاره خرزهره وتیمبرا کاهش می یابد. 05/0< p به عنوان اختلاف معنی دار در نظر گرفته شد. پیشنهاد می شود که اجزای تشکیل دهنده عصاره ها جداسازی شده و مطالعات بیشتری روی آن ها انجام شود.

بررسی میزان شیوع گونه های آئروموناس و تعیین الگوی مقاومتی آن هادر بین بیماران سوختگی بستری در مرکز سوختگی قطب الدین شیراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم پایه 1392
  ژاله محمودی   نهال هادی

چکیده مقدمه: جنس آئروموناس شامل باکتری های سایکروفیل و مزوفیل است که بیماری های مختلفی را در حیوانات خون سرد و خون گرم ایجاد می کنند. این باکتری ها همه جا در محیط های آبی و خشکی وجود دارند و با بیماری های انسانی مثل گاستروانتریتیدیس، عفونت-های ماهیچه، بافت نرم، سپتی سمی و بیماری های پوستی مرتبط هستند. این باکتری ها با چندین شیوع غذایی مرتبط بوده و از بیمارانی که اسهال مسافرتی داشتند و از بیماران نقص ایمنی جدا شده اند. اهداف: تحقیقات در مورد این باکتری برای تعیین کردن منابع و مکانیسم های انتقال انجام می شود. تعیین الگوهای مقاومت دارویی برای درمان عفونت های وابسته به آئروموناس لازم است. نتایج بدست آمده از تست های حساسیت آنتی بیوتیکی کلینیک ها را به مقاومت چند دارویی در آئروموناس آگاه می کند. مواد و روش ها: در این مطالعه سیصد نمونه از بیماران بیمارستان سوختگی شیراز جمع آوری شد. نمونه ها روی محیط آئروموناس آگار، محیط اختصاصی آئروموناس کشت داده شدند و به مدت 24 تا 48 ساعت در دمای 37 درجه سانتی گراد انکوبه شدند. روی نمونه های رشد کرده رنگ آمیزی گرم و تست های بیوشیمیایی اکسیداز، کاتالاز، بتاهمولیز و تخمیر قند انجام شد. در این تحقیق کیت api-20e برای نمونه هایی که با تست های بیوشیمیایی تأیید شدند، استفاده شد. تست ملکولی با استفاده از ژن 16srdna انجام شد. مقاومت آنتی بیوتیکی نمونه ها با استفاده از 10 نوع آنتی بیوتیک به روش انتشار دیسک مشخص شد. آنتی بیوتیک ها شامل: اریترومایسین، ونکومایسین، اگزاسیلین، کلرامفنیکل، سفوتاکسیم، نیتروفورانتوئین، تری متوپریم- سولفامتوکسازول، جنتامایسین، سفالکسین و آمپی سیلین-سولباکتام بود. mic ی نمونه ها برای آنتی بیوتیک مروپنم و جنتامایسین با روش رقت سازی تعیین شد. نتایج: آئروموناس کوکوباسیل گرم منفی، اکسیداز مثبت و کاتالاز مثبت بود. این باکتری همولیز مثبت داشت و در محیط tsi به صورت acid/acid یا acid/alk بود. سه نمونه با کیت api-20e تأیید شدند. با تست ملکولی 2 نمونه تأیید نهایی شد. محصول pcr اندازه ی 953bp داشت. هر دو نمونه به آنتی بیوتیک های جنتامایسین، نیتروفورانتوئین، کلرامفنیکل، سفوتاکسیم و تری متوپریم- سولفامتوکسازول حساسیت نشان دادند. هر دو ی نمونه ها به آمپی سیلین- سولباکتام، اریترومایسین، ونکومایسین، اگزاسیلین و سفالکسین مقاوم بودند. نتایج mic هر دو نمونه برای هر دو آنتی بیوتیک حساسیت را نشان داد.

بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی و ترمیم زخمی عصاره پروتوپارملیوپسیس مورالیس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم پایه 1392
  سمیه راشکی   طاهره ولدبیگی

استفاده از گلسنگ¬ها درطب سنتی از رو¬زگاران قدیم در بسیاری از کشورها مرسوم بوده است و در درمان بیماری¬هایی مثل تب زرد، صرع، تشنج، نقرس و عفونت¬های میکروبی کاربرد دارد. استافیلوکوکوس ارئوس و پسودوموناس آئروژینوزا از جمله مهمترین عوامل غونت زخم های جراحی محسوب می شوند. گسترش روز افزون مقاومت آنتی¬بیوتیکی و به علت پیدایش سویه¬های مقاوم آنتی¬بیوتیکی در این باکتری¬ها، روز به روز تعداد آنتی¬بیوتیکی¬های در دسترس برای درمان عفونت کاهش می¬یابد. لذا باید از روش های درمانی استفاده گردد که عوارض سوء جانبی کمتر و اثر بخشی بیشتری داشته باشد و در عین حال کم هزینه باشد. یکی از بهترین روش¬هایی که می تواند ما را در رسیدن به هدف فوق یاری کند استفاده از مواد بیولوژیک خالص شده است. در این تحقیق به بررسی فعالیت آنتی¬اکسیدانی و ترمیم زخم عصاره متانولی پروتوپارملیوپسیس مورالیس پرداخته شده است. پس از جمع آوری نمونه، عصاره آن با استفاده از سوکسله گرفته شد. سپس فعالیت آنتی¬اکسیدنی آن با استفاده از روش مهار رادیکال آزاد و قدرت احیا کنندگی مورد بررسی قرار گرفت. از عصاره های متانولی گرفته شده پماد 5 درصد و 10 درصد تهیه شد. پس از ایجاد زخم، رت ها به گروه هایی تقسیم شدند و در هر گروه سطح زخم به یک میکروارگانیسم(استافیلوکوکوس ارئوس، پسودوموناس آئروژینوزا یا آسپرژیلوس فلاووس) آلوده شد. پس از اطمینان از عفونی شدن زخم ،رت های هر گروه به زیرگروه های کنترل ، تحت درمان با پماد 5 درصد و پماد 10 درصد تقسیم شدند. درمان تا ترمیم کامل زخم ادامه یافت. مساحت زخم و درصد بهبودی زخم محاسبه شد. نتایج نشان داد عصاره پروتوپارملیوپسیس مورالیس در غلظت 5/1 میلی گرم بر میلی لیتر فعالیت آنتی اکسیدانی داشت. همچنین نتایج نشان داد که عصاره پروتوپارملیوپسیس مورالیس در هر سه گروه(زخم آلوده به استافیلوکوکوس ارئوس، زخم آلوده یه پسودوموناس آئروژینوزا و زخم آلوده به آسپرژیلوس فلاووس) سبب سرعت بخشیدن به مراحل التیام زخم نسبت به گروه کنترل شد. به طور کلی عفونت و افزایش رادیکال¬های آزاد به نحوی سبب به تأخیر افتادن مراحل ترمیم زخم می¬شود. بنابراین عصاره پروتوپارملیوپسیس مورالیس به دلیل داشتن فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی سبب سرعت بخشیدن به مراحل ترمیم زخم شد.

بررسی جذب زیستی فلز کادمیوم و سرب موجود در فاضلاب های صنعتی توسط سه گونه گلسنگ lecanora muralis ,caloplaca aurantia وacarospora strigata
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم پایه 1393
  زهرا توکلی   طاهره ولدبیگی

رشد جمعیت و در پی آن افزایش فعالیت¬های صنعتی باعث تشدید ورود آلاینده های صنعتی به محیط زیست شده است. یکی از مهم ترین آلاینده¬های موجود در فاضلاب¬ها ی صنعتی فلزات سنگین هستند. فلزات سنگین از جمله موادی هستند که تخلیه مقادیر کم آن¬ها در محیط منجر به ایجاد اثرات سوء شدیدی بر اکوسیستم حیاتی می¬گردد. ازمیان فلزات سنگین نیز کادمیوم و سرب جز سمی¬ترین آن¬ها هستند. کادمیم و سرب از جمله فلزاتی هستند که به دلیل تمایل زیاد برای تجمع در بدن موجودات زنده تهدید قابل توجهی برای محیط زیست و سلامتی انسان محسوب می¬شوند.آز آنجایی که راه¬های شیمیایی و فیزیکی متداول برای حذف فلزات سنگین دارای معایب زیادی هستند، باید به دنبال روشی کارآمد و مناسب برای حذف فلزات سنگین از محیط زیست بود. جذب زیستی می¬تواند راهی موثر برای حذف فلزات سنگین از فاضلاب¬های صنعتی باشد.در این مطالعه جذب زیستی فلز¬های کادمیوم و سرب توسط سه گونه گلسنگ lecanora muralis، acarospora strigata و caloplac aurantia مورد بررسی قرار گرفت و تاثیر فاکتورهای مختلف مانند زمان تماس، ph، دوز جاذب، دما و غلظت اولیه یون بر میزان جذب و همچنین سینتیک و ایزوترم جذب نیز بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان جذب در همه گونه های مورد مطالعه در محدوده ph خنثی اتفاق می افتد. همچنین میزان دوز جاذب 5 گرم بر لیتر و زمان 90-60 دقیقه و دما 20 درجه به عنوان عوامل بهینه شناسایی شد. بررسی ایزوترم نشان داد که جذب کادمیوم توسط دو گونه l. muralis و c. aurantia با مدل لانگمویر و جذب کادمیوم توسط گونه a. strigata و همچنین جذب سرب توسط دو گونه l. muralis و a. strigata با مدل فروندلیچ تطابق دارد. جذب سرب توسط گونه c. aurantia با دو مدل تطابق دارد. در تمام موارد جذب از مدل سینتیکی درجه دوم تبعیت می¬کند. مقایسه جذب کادمیوم در سه گونه نشان داد که در شرایط بهینه گونه c. aurantia با 86% جذب دارای بیشترین توانایی برای حذف کادمیوم است. همچنین مشخص شد که در شرایط بهینه گونه a. strigata با 83% جذب دارای بیشترین توانایی برای حذف سرب است.