نام پژوهشگر: مرتضی میرعرب

سنخ شناسی قیام های عصر اول خلافت عباسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - پژوهشکده ادبیات 1392
  مرتضی میرعرب   محمد پیری

عباسیان برای رسیدن به خلافت، با طرح شعارهای عوام فریبانه، توانستند همه مخالفان اموی اعم از هاشمیان و موالی به ویژه ایرانیان را با خود همراه سازند. شعار الرضا من آل محمد، ارتباط عباسیان با مردم خراسان و انتخاب ابومسلم به عنوان رهبر انقلاب، عاملی شد تا شیعیان و ایرانیان که در پی اهدافشان بودند، به زیر پرچم عباسیان گردآورد. پس از سقوط حکومت امویان، زمان آن رسید تا شخص علوی را که قیام به نام وی آغاز شده بود، به عنوان خلیفه انتخاب کنند. لیکن عباسیان ابتدا با کنار زدن خاندان علی(ع)، خود بر مسند خلافت تکیه زدند. سپس، عباسیان ایرانیان را هر چند تا حدودی از ظلم و ستم حکومت اموی رهایی بخشیدند، ولی نه تنها استقلال و آزادی را برای آن ها به ارمغان نیاوردند، بلکه با قتل ابومسلم، موضع خود را مشخص کردند. از سوی دیگر، رفتار ناشایست خلفا و عمالشان، از جمله ظلم و ستم و اجحافات مالیاتی آن ها در قبال مردم ولایات، قیام هایی را علیه این حکومت شکل داد. در این پژوهش ضمن بررسی چگونگی سقوط حکومت امویان و روی کار آمدن عباسیان، به اهداف و ماهیت قیام های ایرانیان، علویان، خوارج و زط ها در عصر اول خلافت عباسی و عواملی که باعث پیشرفت و شکست این قیام ها گردید، پرداخته شده است.