نام پژوهشگر: علیرضا روستایی

وحیانی بودن ساختار قرآن و شبهات مربوط به آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی 1391
  علیرضا روستایی   علی اکبر کلانتری

موضوع وحیانی بودن ساختار قرآن شامل مباحث وحیانی بودن الفاظ قرآن و وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها می باشد. در بحث وحیانی بودن الفاظ قرآن ابتدا به بحث امکان تکلم خداوند و ایجاد الفاظ پرداخته شده است. تاکنون بهترین دیدگاهی که در رابطه با این مسئله ارائه شده است دیدگاهی است که شهید مطهری از حکمای اسلام نقل کرده است. البته از این دیدگاه برخی تلقی دیدگاه گزاره ای کرده اند که بیانگر نیاز این دیدگاه به بررسی بیشتر و برطرف کردن نواقص آن می باشد. دلایل وحیانی بودن الفاظ قرآن، اعجاز آن، تفاوت چشمگیر آن با حدیث پیامبر، تعبیر به کلام الله در قرآن و غیره می باشد. برخی در رابطه با وحیانی بودن الفاظ قرآن شبهاتی را مطرح کرده اند و قرآن را تجربه دینی و الفاظ آن را ساخته پیامبر دانسته اند، در حالی که وحی تعریف شده در دیدگاه تجربه دینی تفاوت قابل ملاحظه ای با وحی اسلامی دارد. در مورد دیدگاه این افراد پیرامون غیر وحیانی بودن الفاظ قرآن نیز تناقضاتی وجود دارد و بالاخره این که این دیدگاه با توجه به فوق بشری بودن لفظ و محتوای قرآن و جنبه ی اعجاز قرآن دیدگاهی نادرست می باشد. در مورد وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها صاحبان دیدگاه وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها به دلایلی استناد کرده اند که دارای اشکالاتی از جمله مخالفت آن با روایات جمع و غفلت از مستندات تاریخی می باشد. به نظر نگارنده ترتیب سوره ها عمدتاً به اجتهاد صحابه صورت گرفته است و دلیل آن تفاوت زیاد ترتیب سوره ها در مصحف های صحابه می باشد. همچنین ترتیب آیه ها در مواردی غیر توقیفی بوده و به وسیله صحابه صورت گرفته است که در مورد دو آیه اکمال و تطهیر این دخالت صحابه روشن می باشد.