نام پژوهشگر: محمد جلیل پور

بررسی ساختاری مکانیسم جایگیری گنبد نمکی خواجه در شمال شرق تبریز با نگرشی بر پتانسیل ذخیره سازی گاز طبیعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1390
  محمد جلیل پور   محسن موید

. در اثر صعود این گنبد نمکی ساختارهای بسیار متنوعی همچون گسل های معکوس حاشیه ای، گسل های نرمال شعاعی، چین ها و کارست ها توسعه یافته اند. در بخش شمالی گسل تبریز زنجیره ای از ساختارهای حوضه مانند و گنبدها وجود دارد که همگی دارای کشیدگی با روند شمال غربی – جنوب شرقی هستند. گنبد نمکی خواجه نیز در حاشیه جنوبی یکی از همین حوضه ها تشکیل شده است. عوامل مختلفی در صعود این گنبد موثر بوده اند که از مهمترین آنها رژیم تکتونیکی حاکم بر منطقه می باشد. تنش فشارشی حاکم بر منطقه، منجر به تشکیل این حوضه ها شده و در ضمن آن در محل تقاطع گسل تبریز و شاخه فرعی(شمال غربی- جنوب شرقی)گسل نهند پهنه ضعیف و مناسبی برای صعود و تشکیل گنبد نمکی خواجه فراهم کرده است. پس از شروع حرکت نیز عوامل دیگری همچون نیروی شناوری، تداوم تنش های فشارشی و بارگذاری تفاضلی سبب تداوم و صعود گنبد نمکی خواجه بوده اند. گنبد نمکی خواجه جوان بوده و امروزه نیز در حال صعود می باشد. مدل تحلیلی حل شده زمان شروع دیاپیریسم را حدود 31 هزار سال قبل برآورد کرده است. از لحاظ میزان خلوص، مقدارnacl به درصد ، بسیار بالا بوده و فاقد ناخالصی های kcl و mgcl2 می باشد و از این رو برای انجام فرآیند انحلال مناسب است. وجود میان لایه های غیرقابل حل مارن در داخل لایه های نمک، می تواند مشکل ساز باشد و در انجام فرآیند انحلال، اختلال ایجاد می کند. در ارتباط با ذخیره سازی گاز باید گفت که، این گنبد از نظر گسترش عمقی و برآورد حجم ذخیره سازی نیاز به بررسی های تحت الارضی دارد و برای به دست آوردن نتایج دقیقتر نیازمند انجام مطالعات لرزه نگاری دو بعدی و سه بعدی می باشد.