نام پژوهشگر: هرمز میلانیان

بررسی صوری و معنایی روندهای ترکیب و اشتقاق در شاهنامه فردوسی و امکانهای بالقوه آن
پایان نامه 0 1356
  مریم فروغ   هرمز میلانیان

چکیده ندارد.

ترجمه بخش سوم از کتاب زبان و تفکر اثر نوام جامسکی : بنام سهم زبانشناسی در شناخت تفکر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1351
  احمد ابریشمی   هرمز میلانیان

رساله حاضر ترجمه مقاله ای از چامسکی بنام "سهم زبانشناسی در شناخت تفکر" (1968) است . در این مقاله چنین آمده است که تحقیق و مطالعه در باره زبان راه را برای مطالعه نحوه تکامل و توسعه فکر بشر هموار خواهد کرد. وقتی که جنبه خلاق کاربرد زبان با دقت و توجه به واقعیات مورد بررسی قرار گیرد ملاحظه خواهد شد که دو مساله عادت و تعمیم به عنوان دو عامل تعیین کننده رفتار یا دانش کاملا بی تناسب است . مجرد بودن ساختمان زبان استنتاج مزبور را تائید می کند و ضمنا می رساند که در مشاهده و درک و یادگیری بمنظور تشخیص و تعیین نوع دانش آموخته شده تفکر نقش فعالی را ایفاء می کند. مطالعات تجربی زبانشناسی جهانی راه را برای فرموله کردن فرضیه موجهی در باره گوناگونی زبانهای انسانی هموار کرده است . این فرضیه به نوبه خود ارائه نظریات کاملتری را در باره فراگیری دانش و فعالیت درونی و ذاتی تفکر در پی خواهد داشت . بدین ترتیب بنظر می رسد که مطالعه زبان جایگاه حساسی را در روان شناسی عمومی اشغال کند. مطمئنا" امروز برای مسائل کلاسیک زبان و تفکر با توجه به کارهایی که انجام می شود راه حلها یا حتی اشاراتی به راه حلهایی نهایی نمی توان یافت . با وجود این مشکلات مزبور را می توان تحت نظم و قاعده درآورد، پرتو تازه ای بر آن افکند و بررسی نمود. پس از سالیان دراز برای اولین بار فرصت قابل ملاحظه ای دست داده تا سهم تفکر در شناخت ادراک و اصول ذاتی و درونی فراگیری دانش مورد بحث و مطالعه قرار گرفته گیرد. با وجود این از بسیاری جهات ما هنوز نتوانسته ایم برای مسائل کلاسیک پاسخ و راه حل واقعی بیابیم . برای مثال هنوز مسائل مربوط به جنبه های خلاق کاربرد زبان لاینحل مانده است . همچنین تحقیق در باره معنی شناسی جهانی که در مطالعه کامل ساختمان زبان نقش حیاتی دارد نسبت به مطالعات قرون وسطایی آن پیشرفت چشمگیری حاصل نشده است ، ولی در زمینه مطالعه مکانیسم زبان و اصول صوری که وجوه خلاق کاربرد زبان را امکان پذیر می سازد و صورت آوایی و معنایی بیان را معین می کند پیشرفتهای واقعی حاصل شده است . آشنایی و شناخت مکانیسم های مزبور با وجود همه پراکندگی که دارد می تواند در مطالعه روان شناسی انسانی بسیار مورد استفاده قرار گیرد. با ادامه تحقیقات و مطالعاتی که انجام آن اکنون امکان پذیر می نماید و با عطف به مسائل خاصی که اکنون مورد مطالعه است ممکن است به محاسبات بسیار ظریف و مجردی دست بیازیم تا بتوانیم طبیعت ادراک و خصیصه دانشی را که فرامی گیریم بازشناسیم و به نحوه استنباط و تعبیری که به طریق بسیار ویژه ای از آثار و حوادث و تجلیات طبیعی بعمل می آوریم و حقیقتا تا حد زیادی در ورای شعور و اختیار ما و منحصر به نوع بشر است پی ببریم.

بررسی صوری و معنایی روندهای ترکیب و اشتقاق در شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1358
  مهشید اشتری   هرمز میلانیان

موضوع رساله حاضر بررسی صوری و معنایی روندهای ترکیب و اشتقاق در "شاهنامه فردوسی" می باشد. این بررسی همزمانی و شامل اسامی مرکب و مشتقی است که در 260 صفحه از جلد سوم شاهنامه فردوسی چاپ مسکو (1965) وجود دارد. در این بررسی اسامی مرکب از ترکیب دو واژه بدست آمده و دارای استفاده همگانی و کاربرد روزمره هستند. روشن است که ارتباط معنایی اجزاء سازنده در معنی واژه جدید معیاری است برای استفاده و تشخیص واژه مرکب . در مورد اسامی مشتق پیشوندها و پسوندها مورد بحث قرار گرفته اند. وند مورد بحث در این مقاله وند اشتقاقی می باشد. در تحلیل نهایی با ارائه یک امکان بالقوه، بررسی بصورتی خلاصه بیان می شود که می توان با تطبیق مثالها و ابیات نوشته شده فراگیری امکان های بالقوه را دریافت .

بررسی یک آزمون املایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  شهپر حاج سیدجوادی   هرمز میلانیان

جهت شناخت پدیده خط، پژوهشگاه دستور و املای فرهنگستان زبان ایران در یک آزمون املایی موارد چندگانگی املایی را به منظور بررسی گرایشهای املایی پاسخگویان گنجانیده است . در این آزمون 132 جمله که نکات مورد نظر در آنها ملحوظ شده بود به 25 نفر دیکته شد و سپس با استفاده از پرسشنامه املایی نکات مورد نظر استخراج، دسته بندی، آمارگیری و توجیه شد. نکات مورد نظر در این آزمون عبارت بودند از: میان دو واژه (بی، این و ...) درون واژه (علامت جمع، پیشوندهای صرفی و ...) و میان یک واژه در واژه بست (را، یای نکره و ...) برای مثال در بخش یک فقط به یک نمونه آمارگیری و توجیه آن اشاره می نمائیم.

بررسی صوری و معنایی روندهای ترکیب و اشتقاق در شاهنامه فردوسی و امکان های بالقوه آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1357
  کمال بهروزی   هرمز میلانیان

این پایان نامه حاصل پژوهشی است که نقطه نظر آن بررسی صوری و در عین حال معنایی از روندهای ترکیب و اشتقاق است . پیکره زبانی در این پژوهش شامل 300 صفحه از دفتر پنجم کتاب "شاهنامه فردوسی" چاپ مسکو (1967) است ، که با نظارت ع.نوشین تهیه گردیده است . برای نیل به مقصود اسم های مرکب و مشتق این پیکره استخراج گشته است . اسم مرکب به اسمی اطلاق می شود که از دو واژه تشکیل شده باشد و هر یک از واژه ها به تنهایی قابلیت کاربرد داشته باشد. در مورد اسم های مرکب مواردی چند درنظر گرفته شده است : در صورتیکه کسره اضافه وجود داشته باشد، حذف شود. مفهومی که در از ترکیب دو واژه بوجود می آید باید جدا از مفهوم تک تک واژه ها باشد. تکیه بر روی آخرین هجای واژه دوم قرار گیرد. بسامد اسم مرکب زیاد باشد. واژه های تشکیل دهنده اسم مرکب باید یا یکدیگر ارتباط معنایی داشته باشند، مراد از اسم مشتق اسمی است که دارای حداقل یک تکواژ باشد. این تکواژ باید به تنهایی قابلیت کاربرد داشته باشد و حداقل یک وند نیز وجود داشته باشد. در این رساله وندهای اشتقاقی مورد نظر بوده اند. وند اشتقاقی اولا به زایندگی واژه مربوط می شود و ثانیا سبب تغییر مقوله دستوری می شود. در مورد کلمات مرکب و مشتق تلاش شده است تا رابطه معنایی بین واحدهای سازنده یک کلمه مرکب یا مشتق درنظر گرفته شود. به عنوان مثال واژه "نامه" یک واژه بسیط به حساب می آید به دلیل اینکه اگر آن را به "نام + ه"تجزیه نمائیم هیچگونه رابطه معنایی در آن مشاهده نمی شود ولی اگر واژه تخمه را به "تخم + ه" تجزیه نمائیم می توانیم از نقطه نظر معنایی رابطه ای بین این دو جزء برقرار نمائیم.

بررسی گویش ترکمنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1362
  محمدصادق تفضلی   هرمز میلانیان

بررسی گویشی ترکمنی موضوع پژوهش حاضر است . گویش ترکمنی در منطقه نسبتا وسیعی از ایران تکلم می شود که از بندر ترکمن ساحل دریای خزر شروع شده و در دشت گرگان ادامه یافته و قسمتی از خراسان را نیز دربرمی گیرد. این رساله برمبنای ضبط بیست دقیقه از این گویش و نیز مقداری پرسش شفاهی تنظیم گردیده است . سخنگوی این کرپوس [پیکره زبانی] مردی از اهالی "گلی داغ گوگلان" می باشد که ساکن گنبدکاوس است . در این بررسی از اختلافات جزئی آوایی صرفنظر شده و بیشتر به عناصر ساختمانی بخصوص ساختمان افعال پرداخته شده است .

دو مقاله از کتاب افق های نو در زبانشناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1351
  منوچهر توانگرریزی   هرمز میلانیان

رساله حاضر ترجمه دو مقاله از کتاب "افق های نو در زبانشناسی" است . در مقاله اول که به قلم لاینز می باشد پس از مروری بر علم زبانشناسی، تجزیه زبانی و بطور کلی مشخصه زبانهای طبیعی، و دستور زایا به عنوان یکی از مهمترین تحولات در نظریه زبانشناسی جدید بررسی شده است . در مقاله دیگر ساختمان و نقش زبان از نظر هلیدی بررسی شده است . به نظر وی نقش های گوناگون زبان در ساختمان زبانی منعکس می گردند و این خود ماخذی جهت شناختن نقش های مفهومی و (نیز منطقی) ارتباطی و متنی است . استدلال در مورد مجردتر بود یا عمیق تر بودن یک نقش از نقش دیگر لزومی ندارد، چرا که هر سه آنها از نظر معنایی معتبر می باشند. بررسی این نقش ها به ما توانایی می بخشد تا الگوهای درونی زبان - و یا به عبارت دیگر امکانات انتخابی زیرنهفت [زیرساخت ] و تحقق ساختمانی آنها - را به تقاضاهائیکه در شرایط کاربرد عینی از آن داریم ربط دهیم . ما در مقام گوینده و شنونده و با استفاده از زبان هم با یکدیگر ارتباط برقرار می کنیم و هم بر یکدیگر تاثیر متقابل می گذاریم و گفتار را به عنوان یک شرط لازم برای این دو عمل می آفرینیم و آن را می شناسیم . عمل گفتار در اصل یک الگوی رفتاری پیچیده ای است که در اکثر موارد نقش های مفهومی و ارتباطی را به نحوی که هر کدام از برجستگی متغیری برخوردار باشند بهم می آمیزد. این مفاهیم بسیار کلی به نوبه خود شامل طبقه وسیعی از الگوهای مشخص تری می گردند که به جنبه های خلاق و تکراری زبان مربوط می شود.

ترجمه سه فصل از کتاب زبانشناسی ساختمانی و ارتباط بشری : نوشته ب .مالمبرگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1349
  فریده جهانشاهی   هرمز میلانیان

این بررسی که در مورد مسائل اصلی زبانشناسی نوین است نشان داده است که تجزیه و تحلیل تمدن و زندگی اجتماعی بشر در تمام اشکال گوناگون خود به اندازه قابل ملاحظه ای می تواند ناشی از تجزیه و تحلیل زبان بشری و قراردادهای زبانی باشد، تا آنجا که الگوهای اجتماعی و فرهنگی بوسیله زبان منعکس می گردند. این پژوهش پس از بررسی نظریه سوسور پیرامون نشانه به ارائه توصیفی نظری از جریان ارتباط از نقطه نظر زبانشناسی بدون درنظر گرفتن جنبه ریاضی آن پرداخته است .

پژوهشی املایی برای دستیابی به گرایش های اصلی خط فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  ثریا خوانساری   هرمز میلانیان

این بررسی در چهارچوب تحقیقی برای نظام خط فارسی است که در فرهنگستان انجام گرفته است . هدف از این پژوهش دستیابی به گرایشهای املائی رایج تر و بررسی آماری آنهاست . این پژوهش به دو شیوه انجام گرفته است : بررسی بر روی یک نسخه مجله هفتگی و نیز آزمون بعمل آمده بر روی 120 نفر در گروههای سنی از 13 الی 54 سال با موقعیت های شغلی مختلف و محل های تولد مختلف .

تحقیق در باره واژه ها و ترکیبات خاص کتاب ارشادالزراعه تالیف قاسم بن یوسف ابونصری هروی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1350
  علی اکبر ریاضی   هرمز میلانیان

استخراج واژه ها و ترکیبات خاص کتاب "ارشادالزراعه" موضوع پژوهش حاضر می باشد. این کتاب در سال 921 هجری قمری توسط قاسم ابن یوسف ابونصری هروی تالیف و از منابع معتبر عصر خود بشمار می رفته است . در این بررسی متجاوز از 2600 واژه یا ترکیب خاص که برحسب موضوع به پانزده فصل منقسم شده اند استخراج شده و مطالب هر فصل به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است . واژه ها و ترکیبات خاص مربوط به گیاهان، حیوانات ، مقیاسات ، ادراک و احساسات ، نام اشیاء و لغات و ترکیبات متفرقه پاره ای از موضوعاتی هستند که در این پژوهش گنجانده شده اند.

خودآموز زبان فارسی برای بیگانگان براساس روش deutsche sprachlehr fur auslander (1)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  منیژه رییس فیروزه   هرمز میلانیان

موضوع پژوهش حاضر خودآموز زبان فارسی برای بیگانگان است . این رساله براساس روش deutsche sprachlehre fur auslander (جلد اول) بنا شده و در آن مقوله های دستوری از قبیل اسم، فعل، صفات ، حرف اضافه، اعداد، مبهمات ، ضمیر، قید و ... منظور گردیده است . در هر بخش برای آگاهی بیشتر خوانندگان تمریناتی بدست داده شده است .

کاربرد دستگاههای الکترونیک در بررسی فیزیکی (آکوستیکی) آواهای زبان و اندازه گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1347
  ساسان سپنتا   هرمز میلانیان

این رساله پژوهشی است در باره چگونگی طرز کار دستگاههای آزمایشگاهی الکترونیک در ارتباط با آواهای زبان و اندازه گیری فرکانس صدای خوانندگان نیم قرن اخیر در ایران . ضمن آشنایی با دستگاههای مذکور و با انجام آزمایشهای لازم معیار جدیدی برای واج شناسی و فونتیک زبان فارسی بدست آمده و با رده بندی مشخصات تمایزدهنده فونم های زبان فارسی زمینه برای برنامه ریزی دستگاه ماشین تحریر فونتیک که گفتار را تبدیل به نوشتار می سازد فراهم می آید. یکی از آخرین پدیده های الکترونیک در خدمت زبانشناسی ماشین تحریر فونتیک است که هنوز در حال تکمیل می باشد. این دستگاه واج های مختلف زبان معینی را براساس مشخصات آوایی تمایزدهنده، توسط میکروفون حساس دریافت کرده و پس از تقویت با یک تقویت کننده حساس لامپی که هیچگونه شکستگی یا اختلاف فازی در فرکانس های ورودی ایجاد نسازد در طبقات مختلف تجزیه کرده، با استفاده از امواج فرکانس زیاد با فرکانس های مشخص به ماشین تحریر مخصوص داده و روی کاغذ می آورد. طبقات مختلف دستگاه عبارتند از: دستگاه منبع تغذیه، دستگاه تجزیه کننده و بخشهای دیگری بنام (judging unit) و (drum unit) . این دستگاه جنبه عمومیت نداشته و برای هر زبانی بر مشخصات آوایی و تمایزدهنده های واج های آن زبان می بایست تغییراتی در آن ایجاد گردد. صوت ، مشخصات اصوات گفتار، اطاق آزمایشگاه، ضبط صدا در ایران، روشهای مختلف ثبت ارتعاشات ، نوسان نما با اشعه کاتدی و دستگاه طیف نگار صوتی از دیگر مباحث مطروحه در این رساله می باشد.

ساختهای نحوی اثر چامسکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1357
  احمد سمیعی   هرمز میلانیان

رساله حاضر ترجمه کتاب "ساختهای نحوی" اثر چامسکی می باشد. وی در این تقریر بر نکته های زیر پافشاری کرده است : توقع معقول از نظریه زبانشناسی این است که راه و روش ارزیابی دستورزبانها را بدست دهد. نظریه ساخت زبانشناسی باید به روشنی از "دفتر راهنمای راه و روشها" ی مفید برای کشف دستورزبانها متمایز باشد، هر چند این راهنمایی به یقین از نتایج نظریه زبانشناسی الهام می گیرد و با کوشش در راه تهیه چنین دفتر راهنمایی احتمالا به طریقی ملموس به شکل بخشیدن به نظریه زبانشناسی کمک می شود. برای مخالفت با اختلاط سطوح و برای اینکه اجزای سطح بالاتر به معنای اخص کلمه مبتنی بر اجزای سطح پایین تر تصور شود، یا برای این حکم که تا زمانی که مسائل واجشناسی و تکواژ - واجشناسی حل نشده اند کار بر روی نحو زود است ، چندان دلیلی وجود ندارد. بهترین طریقه تعریف دستورزبان اینست که آنرا مطالعه ای خود سامان و مستقل از معناشناسی بخوانیم . بخصوص ، مفهوم دستوری بودن را نمی توان با مفهوم معنی دار بودن یکی شمرد (مفهوم دستوری بودن رابطه خاص حتی رابطه نزدیکی با مفهوم تقریب نیز که از نوع مفاهیم آماری است ندارد) . با انجام دادن این مطالعه مستقل و صوری، می بینیم که نمونه ای ساده که در آن، گفتار فرآیندی مارکفی با حالات محدود تصور می شود، نمونه ای که جمله هایی را از چپ به راست (از پیش به پس) تولید می کند، پذیرفتنی نیست و سطوح زبانشناسی که بطور نسبی انتزاعی اند چون ساخت گروهی و ساخت گشتاری برای توصیف زبانهای طبیعی ضروری اند. اگر توصیف مستقیم برحسب ساخت گروهی را به هسته ای از جمله های پایه (ساده خبری، معلوم، بدون افعال یا گروههای اسمی بغرنج) محدود منیم، و از این جمله ها (دقیق تر بگوییم از رشته های در پس آنها) تمام جمله های دیگر را با گشتارهایی که ممکن است تکرار شوند مشتق سازیم، می توانیم توصیف زبان انگلیسی را بسی ساده تر کنیم و ساخت صوری آنرا به مراتب بهتر دریابیم . متقابلا، با یافتن مجموعه ای از گشتارها که جمله های دستوری را به جمله های دستوری دیگر تبدیل کنند، می توانیم ساخت سازه ای جمله های خاص را، با مطالعه رفتار آنها، به هنگامی که با تجزیه های گوناگون به سازه ها، معروض این گشتارها می شوند، تعیین کنیم . بنابراین، دستورزبانها را دارای ساختی سه بخشی می شماریم . هر دستورزبانی دارای یک رشته قواعد است که ساخت گروهی با آنها بازسازی می شود، و یک رشته قواعد تکواژی - واجی که رشته های تکواژها را به رشته های واجها تبدیل می کنند. این دو رشته را، رشته ای از قواعد گشتاری به هم مربوط می سازد که رشته های دارای ساختی گروهی را به رشته های تازه ای مبدل می کند که قواعد تکواژی - واجی را می توان در آنها اعمال کرد. ساخت گروهی و قواعد تکواژی - واجی به یک معنی ابتدائی اند و قواعد گشتاری به همان معنی ابتدائی نیستند. برای اعمال یک گشتار در یک رشته، باید تا حدی سابقه اشتقاقی این رشته را بشناسیم، در صورتی که برای اعمال قواعد غیرگشتاری، کافی است طرح کلی رشته ای را که قواعد بر آن اعمال می شوند بشناسیم.

ترجمه سه فصل از کتاب پیامها و نشانه ها از luis j.prieto
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1362
  مینو شیوایی   هرمز میلانیان

رساله حاضر ترجمه سه فصل اول از کتاب "پیامها و نشانه ها" اثر پریتو است . در این کتاب از نشانه ها سخن به میان آمده و هدف اصلی آن بیان اساس علمی است که در باره ابزارها مطالعه می کند، این علم را از زمان فردینان دو سوسور نشانه شناسی (semiology) نامیده اند.

توصیف ساختمان زبان فارسی براساس نظریه حالت (case theory)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1357
  عنایت الله صدیقی ارفعی   هرمز میلانیان

توصیف ساختمان زبان فارسی براساس نظریه حالت موضوع رساله حاضر است . این پژوهش در 6 فصل تنظیم گشته است . در فصل نخست که با عنوان رهنمودی بر اندیشه در جهت گیری بسوی فیلمور، مطرح گشته، آغاز خرده گیری و نارضایی از نگرش های ساختگرا و توجه به معنا و احیای اعتبار آن در زبانشناسی بررسی شده است . در فصل دوم نظریه چارلز فیلمور معرفی و حالت در این نظریه، تحلیل مولفه ای معنا و میزان کارآیی آن، ارائه جملات نمونه، تحلیل و بررسی گستره های گزاره ای، امکانات قواعد کلی گروه ساختی و نمودارهای درختی برای تولید جملات بدست داده شده است . گزینش فاعل بخش دیگری از این پژوهش را تشکیل می دهد که در آن شیوه انتخاب فاعل در این دستور، طرح های واژگانی افعال، تبدیل افعال و شیوه اشتقاق ساختها از جمله و فرمول طرح های واژگانی افعال و ارائه نظریات و تعاریف حالت های ژرفساختی توصیف شده است . بکاربستن قواعد گروه ساختی و قواعد تولید جمله، گشتارها و نمودارها فصل دیگری از این تحقیق را بخود اختصاص داده است . در فصل پنجم با عنوان انواع بندهای موصولی و ساختمان و نمودار آنها، اضافه توصیفی، اضافه مصدری در فارسی امروز و نمونه هایی از نمودارهای موصولی، اضافی و غیره در ساختمان جمله بدست داده شده است . پایان بخش رساله بدست دادن طرح واژگانی برای افعال بسیط رایج در گفته ها و نوشته های فارسی امروز براساس این نظریه است .

بررسی زبان خبر رادیو تلویزیون ملی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  گیتی فرهنگ خویی   هرمز میلانیان

رساله حاضر ویژگی های دستوری زبان خبر رادیو تلویزیون ملی ایران را مورد بررسی توصیفی قرار داده است . برای انجام این بررسی 500 جمله خبری که 326 جمله آن مرکب و 174 جمله آن ساده هستند، برگزیده شدند. از تجزیه جمله های ساده خودداری شده زیرا که ساختمان آنها در تک جمله های درون جمله های مرکب تکرار شده است . در تجزیه جملات مرکب نیز ابتدا الگوهای دستوری جملات بدست داده شده و سپس این الگو به صورت نمودارهایی ترسیم شده است . مجموع جملات براساس سه الگوی کلی پایه - پیرو، پیرو - پایه و پایه ساخته شده اند که هر یک از این الگوها خود براساس تنوع در پایه ها و پیروها انواع مختلفی پیدا کرده اند. در مرحله بعدی هر یک از جمله های مرکب ابتدا به تک جمله ها و سپس به گروههای اسمی و فعلی تقسیم شده و در پایان اصطلاحات و عناوین ویژه ای که در زبان خبر مورد استفاده بسیار دارد و حالت کلیشه ای پیدا کرده جمع آوری و سپس به ترتیب الفبا تنظیم شده اند.

بررسی آماری گونه های مختلف املایی در کتاب "کار نویسنده" نوشته ایلیا ارنبورگ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1352
  منیژه کامیاب   هرمز میلانیان

این پژوهش براساس پرسشنامه املایی پژوهشگاه دستور و املاء فرهنگستان زبان ایران در مورد کتاب "کار نویسنده" نوشته ایلیا ارنبورگ (1333) در دو بخش انجام پذیرفته است . بخش اول موارد پیوستگی و ناپیوستگی میان دو واژه مستقل یا میان یک واژه و یک واژه بند (ضمایر متصل ملکی، صورتهای وابسته فعل بودن، یای نکره، علامت اضافه و مانند آن) و بخش دوم موارد پیوستگی و ناپیوستگی درون واژه (بسیط، مرکب و مشتق) را شامل می شود. هر یک از موارد فوق با ذکر نمونه و بدست دادن آمار بررسی شده است .

خودآموز زبان فارسی برای بیگانگان براساس روش کتاب deutsche sprachlehr fur auslander (2)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1354
  سیمین کریمی حقیقی   هرمز میلانیان

عنوان رساله حاضر "خودآموز زبان فارسی برای بیگانگان" براساس کتاب آلمانی "deutsche sprachlehr fur auslander" (جلد دوم) می باشد. هدف از این گزینش بهره گیری احتمالی از روش متن ها و تمرینهای این مجموعه در پژوهش حاضر است . در این رساله کوشش شده است با حفظ روش نمونه اصلی، متونی متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی و آداب و رسوم ایرانی و تمرینهای منطبق بر ساختمان دستورزبان فارسی ارائه شود.

بررسی گویش شهر بم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1346
  ثریا معیری   هرمز میلانیان

این رساله گویش شهرستان بم را براساس نوار ضبط شده ای از نظر صرف و نحو مورد بررسی قرار داده است . در این گویش هر فعلی دو ماده دارد: ماده ماضی و ماده مضارع.

بررسی آفازی از نظر زبانشناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1347
  توران معینی   هرمز میلانیان

این رساله پژوهشی است در باره بیماریها و اختلالات تکلم و ارتباط آن با زبانشناسی . بیماریهای تکلم همچون آفازی [زبان پریشی] را که نقش ارتباطی زبان را مختل می نمایند، به دو روش بررسی می کنند. اول آنکه فرض شود این بیماریها در نتیجه ضایعات مغزی بوجود می آیند و فهم و بیان اصوات تکلم یا نشانه های بصری در این قبیل امراض دچار اختلال می گردد. روش دیگر، مطالعه آنها از نظر آواشناسی و روانشناسی است . در این قسمت زبانشناسان تکلم طبیعی را مورد بررسی قرار داده و از روی آن تکلم آفازیک را مطالعه می کنند. ساختمان گونه های مختلف آفازی از نظر زبانشناسی عبارتست از: اختلالات قالب ریزی که شامل ترکیب و مجاورت و اختلالات قالب شکنی که شامل انتخاب و تشابه می باشد. انتخاب و ترکیب اساس سخن گفتن ما را مشخص می کند. دو پروسه قالب شکنی و قالب ریزی در عین استقلال متاثر از همدیگر بوده و معمولا اختلال قالب ریزی بیشتر تحت تاثیر قالب شکنی است تا بالعکس . لوریا روانشناس روسی در بررسی اختلالات آفازیک آنها را به چهار گروه تقسیم می نماید: 1) آفازی هایی که به علت اختلا واجی ایجاد شده و ناشی از ضایعه قسمت خلفی قطعه گیجگاه هستند. در این عارضه پروسه تجزیه و ترکیب اصوات دچار اختلال شده و ایجاد ناتوانی در تمایز بین واجهای شبیه بهم و شناسایی تقابل واجی می کند. این نوع آفازی، آفازی حسی نام دارد. 2) آفازی هایی که در آنها بیمار دچار اشکال ارتباط بین روابط است . این نوع آفازی ناشی از ضایعه آهیانه پشت سری می باشد. در این مورد ترکیب خودبخودی دچار زحمت می گردد و در زمینه بصری و لمسی مراکز مربوط به تکلم ضایعاتی پیدا می شود که همراه با آن اختلالاتی نیز در درک ساختهای زبانی و دستوری دیده می شود. 3) آفازی هایی که با فقدان ترکیب عناصر متناوب در سریهای واحد متوالی و به علت ضایعه پیشانی - گیجگاهی بوجود می آیند. در این نوع از آفازی های انتقال از مبتدا به خبر دچار اختلال می گردد و در این حال فقدان جمع بندی و ادغام عناصر بصورت یک سیستم دینامیک پیدا می شود. در اینجا روش تلگرافی جانشین جمله سازی می گردد. این نوع آفازی، آفازی معنایی نام دارد. 4) آفازی پیشانی که ناشی از فقدان عمل تنظیم کننده زبان است و با عدم تحرک و تکرار و فقدان صحبت با خود مشخص می شود در حالیکه گفتگو وجود دارد. این نوع آفازی، آفازی دینامیک نام دارد. پایان بخش این رساله بررسی اختلالات قالب ریزی و قالب شکنی می باشد.

گردآوری دو گویش دریاسر و کتیگر ورزل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1347
  شهلا میرهادی   هرمز میلانیان

پژوهش حاضر نتیجه گردآوری بعضی از جملات ، اسمها، افعال و حروف دو گویش دریاسر (darya sar) و کتیگر ورزل (kategare varzal) و مقایسه آنها با هم می باشد. روستای دریاسر در 5ˆ3 کیلومتری لنگرود و روستای کتیگر ورزل در 13 کیلومتری رشت واقع است . بعضی از مواردی که این رساله در دو گویش به مقایسه آنها پرداخته است عبارتند از: اسامی حیوانات ، درختان، وسائل خانه، البسه، بیماریها، میوه ها، مذهب و غیره . در ضمن مقایسه صرف افعال در دو گویش و بالاخره جملاتی از دو گویش و نحوه ترکیب اجزاء جمله از مباحث دیگر این پژوهش است . این بررسی نشان داده است که کلمات در این دو گویش گاهی عین هم و گاهی با اختلاف نزدیک بهم و گاهی کاملا متفاوت نسبت بهم وجود دارند.

ساختمانهای زبانی در شعر: اثر ساموئل ر.لوین
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1350
  فریده نزاکتی   هرمز میلانیان

رساله حاضر ترجمه کتاب "ساختمانهای زبانی در شعر" اثر لوین است . در این بررسی آنچه شعر را از یک گفتار معمولی تمایز می کند برشمرده شده و در ادامه چنین آمده است که در شعر شکل و محتوی هر دو باقی می مانند. به عبارت دیگر پیامهای شعری از ثباتی برخوردارند که پیامهای زبان محاوره از آن بهره ای ندارند. از آنجا که ثبات نقشی از وحدت یک متن می باشد، این تاثیر زبان شعر هم با ساختمانی که آن را جفت سازی نامیده اند تا اندازه ای تشریح می گردد. همه ما به عنوان اعضای یک جامعه زبانی به قالب یک زبان آشنایی داریم . این قالب شامل تعدادی روابط پیچیده و دقیق است . آشنایی با قالب ما را قادر می سازد که پیامها را قالب ریزی و قالب شکنی نماییم . پیامهای عادی انتخاب عناصر موقتی و خلق الساعه را از میان قالب (اعضای مقولات و قواعد) نشان می دهد.