سوءتغذیه پروتئین - انرژی از عمده ترین مشکلات تغذیه ای بشمار می رود که بعد از عفونتهای تنفسی و اسهال مهمترین علت مرگ و میر کودکان ایرانی است . این بیماری بیشتر نزد کودکان زیر 5 سال دیده می شود. حداکثر شیوع آن در حدود 1/5 سال است و در دخترها بیشتر از پسرها دیده می شود. شناسایی ریشه های این مشکل نیاز به بررسی بیشتر دارد. اطلاعات موجود حاکی از اینست که ریشه های این مشکل ناآگاهی و روش غلط غذا دادن کودکان، ابتلا مکرر به عفونتها خصوصا عفونتهای اسهالی و عدم درمان و پیگیری صحیح، فقر اقتصادی، وضع نامطلوب بهداشت محیط و بهداشت شخصی و عدم دسترسی کافی به خدمات بهداشتی و درمانی است . طبقه بندی مورد استفاده برای سوءتغذیه در این پایان نامه طبقه بندی wellcome است . نکات مورد مطالعه در این پایان نامه عبارتند از: تعداد کودکان مبتلا به سوءتغذیه پروتئین - انرژی که در این مرکز (بیمارستان شهید فهمیده کرمانشاه) بستری شده اند، شیوع سنی و جنسی آنها، رتبه تولد کودک مبتلا به سوءتغذیه در خانواده، ارتباط بین بروز سوءتغذیه با مصرف شیر مادر، میزان فراوانی سوءتغذیه در مناطق مختلف استان کرمانشاه و فراوانی انواع مختلف سوءتغذیه پروتئین - انرژی. مستقیما به علت سوءتغذیه بیمار شده ایم. موارد مطالعه فقط سوءتغذیه اولیه را در برمی گیرد. تعداد بیماران 6 ماهه تا 5 ساله بستری در این مرکز از ابتدای سال 1373 تا پایان سال 1376 شامل 5200 نفر است که 712 نفر از آنها مبتلا به سوءتغذیه پروتئین - انرژی می باشند.

هدف : مقایسه مدت بستری در شیرخواران 1-6 ماهه مبتلا به گاستروانتریت تغذیه شده با شیر مادر و شیر خشک طی سالهای 74-75 در بیمارستان شهید فهمیده کرمانشاه می باشد. روش کار: پرونده شیرخواران 1-6 ماهه بستری شده با تشخیص گاستروانتریت در بیمارستان شهید فهمیده کرمانشاه در سالهای 74-75 به تفکیک سن، جنس ، مدت بستری و نوع تغذیه انتخاب و بررسی شده است . نوع مطالعه توصیفی، مقایسه ای و روش تجزیه و تحلیل با استفاده از آنالیز واریانس می باشد. نتایج و یافته ها: در این مطالعه 103 مورد پرونده شیرخواران 1-6 ماهه مبتلا به گاستروانتریت بررسی گردیده و در سه گروه مجزا تقسیم بندی شدند: -1 شسرخواران با تغذیه انحصاری شیر خشک 37 مورد 35/9 درصد -2 شیرخواران با تغذیه انحصاری شیر مادر 38 مورد 36/9 درصد -3 شیرخواران با تغذیه مشترک (شیر مادر + شیر خشک یا شیر گاو) 28 مورد 27/2 درصد میانگین مدت بستری در شیرخوران گروه اول 5/62 روز، در گروه دوم 4/34 روز در گروه سوم 4/21 روز محاسبه گردیده است . با توجه به اینکه میانگین مدت بستری در شیرخوران گروه دوم (تغذیه انحصاری با شیر مادر) و گروه سوم (تغذیه مشترک) کمتر از گروه اول (تغذیه انحصاری با شیر خشک) می باشد و این کاهش مدت بستری از نظر آماری معنی دار می باشد (p0/043) لذا می توان نتیجه گرفت که تغذیه با شیر مادر در کاهش مدت بستری در گاستروانتریت موثر بوده است .

تعداد کل اطفال بستری شده بدلیل مسمومیت در طی سالهای 1374 لغایت 1376 در مرکز آموزشی درمانی شهید فهمیده 81 مورد بوده که مسمویت با اپیوم به میزان 26 مورد (32/1 درصد) بیشترین مقدار مسمومیت با داروهای تنفسی به میزان 1 مورد (1/2 درصد) کمترین مقدار بوده، 47 مورد (58 درصد) را پسران و 43 مورد (42 درصد) از مراجعه کنندگان را دختران تشکیل داده اند متوسط سن پسران (32 +- 25) ماه و متوسط سن دختران (29 +- 29) ماه بوده است ، تعداد روزهای بستری از 1 تا 5 روز بوده و 51 مورد (63 درصد) از مراجعین 2 روز و 1 مورد (1/2 درصد) 5 روز بستری گردیده اند، پسران بطور متوسط (2/1 +- 7) روز و دختران (2/9 +- /9) روز بستری بوده اند میزان مرگ و میر 0 درصد بوده 7 مورد (8/6 درصد) از مراجعه کنندگان یافته های رادیولوژیک به نفع مسمومیت داشته و 74 مورد (91/4 درصد) یافته ای نداشته اند.

این تحقیق بصورت آینده نگر و توصیفی در مورد درمان دهیدراتاسیون به دو روش مایع درمانی خوراکی با ors در مرکز dtu و درمان ترزیقی می باشد که 80 کودک بستری شده جهت درمان ورید و 80 بیمار که درمان خوراکی با ors در بیمارستان شهید فهمیده جهت آنها اتخاذ شده بود در شش ماهه اول سال 1377 از هیدراتاسیون متوسط انتخاب شدند و با توجه به اندیکاسیونهایی که جهت درمان تزریقی یا خوراکی داشتند مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. از نظر سنی کودکانی که به درمان تزریقی نیاز داشتند و سن کمتر از شش ماه داشتند حدود 4 برابر بیشتر از کودکان با سن کمتر از شش ماه بودند که به dtu مراجعه نمودند. از نظر مدت زمانی که قبل از مراجعه اسهال داشته اند، بیمارانی که بیشتر از 5 روز اسهال داشتند حدودا دو برابر بیشتر از آنهایی که کمتر از این مدت بیمار بوده اند نیاز به درمان تزریقی پیدا کردند. از نظر تغذیه با شیر مادر، کسانیکه به dtu مراجعه کرده اند 10 درصد بیشتر از کسانیکه درمان تزریقی گرفته اند از شیر مادر تغذیه می کرده اند. از نظر مدت زمان بستری کلیه بیماران بستری در dtu حداکثر 10 ساعت در بیمارستان بوده اند در حالیکه حداقل زمان بستری جهت درمان تزریقی یک روز بوده است . از نظر وجود تب کسانیکه درمان تزریقی گرفته اند حدودا 30 درصد بیشتر از موارد درمان خوراک تب دار بوده اند. از نظر شکست در درمان حدودا 14 درصد از موادر درمان خوراکی با شکست در درمان همراه بود که شایعترین علت آن استفراغ و بدتر شدن وضعیت بیمار به دلیل تداوم اسهال شدید بود. رضایت شخص نیز در 10 درصد از موارد معرفی شده به dtu بود و در درمان تزریقی i مورد پس از دو روز بود. با توجه به اینکه درمان تزریقی علاوه بر مدت زمان بیشتر جهت بستری و نیاز به هزینه های بیشتر که از نظر اقتصادی برای جامعه و خانواده مضر است عوارض ناخواسته درمان ترزیقی نیز می باشد، در صورتیکه کنتراندیکاسیونهای روش خوراکی وجود نداشته باشد بهترین روش درمانی گروه b دهیدراتاسیون درمان خوراکی است و لازمه به موفقیت رسیدن درمان خوراکی همکاری پزشک محترم می باشد که فقط در صورت لزوم از درمان تزریقی استفاده نمایند و همینطور دادن آگاهیهای لازم به خانواده ها که شاهد به حداقل رسیدن موارد رضایت شخصی باشیم.